#1 слайд
Жоба Жоба ««Үй Үй жануарлары»жануарлары» Орындаушы: Орындаушы: «С.Сейфуллин атындағы «С.Сейфуллин атындағы гимназия» КММгимназия» КММ 1 «А» сынып оқушысы 1 «А» сынып оқушысы Зият Сұңғат Зият Сұңғат Жетекшісі: Естиярова Жетекшісі: Естиярова Р.А.Р.А.

1 слайд

#2 слайд
МақсатарыМақсатары  Үй жануарлар және олардың адамға Үй жануарлар және олардың адамға пайдасы туралы түсінік беру.пайдасы туралы түсінік беру.  Үй жануарлары туралы мағлумат Үй жануарлары туралы мағлумат беру.беру.  Танымдылық процесстерін дамыту.Танымдылық процесстерін дамыту.  Балалардың ұсақ моторикасын және Балалардың ұсақ моторикасын және сенсорлық қабылдауын дамыту.сенсорлық қабылдауын дамыту.  Үй жануарларға деген Үй жануарларға деген сүйіспеншіліккке, қамқорлыққа сүйіспеншіліккке, қамқорлыққа тәрбиелеу.тәрбиелеу.

2 слайд

#3 слайд
Үй жануарлары Үй жануарлары (М.Дулатов)(М.Дулатов)  ““Жылқы, түйе, сиыр,қой, ешкі, ит, мысық, Жылқы, түйе, сиыр,қой, ешкі, ит, мысық, тауық адамның үйінің маңайында тіршілік тауық адамның үйінің маңайында тіршілік етеді. Сол үшін үй жануарлары деп аталады.Үй етеді. Сол үшін үй жануарлары деп аталады.Үй жануарлары адамға көп пайда келтіреді. жануарлары адамға көп пайда келтіреді. Жылқыға мінеді, оны арбаға, шанаға шегеді, Жылқыға мінеді, оны арбаға, шанаға шегеді, сүтінен қымыз ашытады. Семіздерін қыста күні сүтінен қымыз ашытады. Семіздерін қыста күні соғымға сояды, терісін сатып ақша қылады. соғымға сояды, терісін сатып ақша қылады. Сиыр мен қой адамдарды етімен, сүтімен Сиыр мен қой адамдарды етімен, сүтімен асырайды. Ит қасқыр мен ұрыдан сақтап, қора асырайды. Ит қасқыр мен ұрыдан сақтап, қора күзетеді.Осылардың бәрі тегін қызмет етпейді. күзетеді.Осылардың бәрі тегін қызмет етпейді. Олардың қызмет үшінадам асырайды, бағады, Олардың қызмет үшінадам асырайды, бағады, қысты күні аяздан тоңбайтын жылы қора қысты күні аяздан тоңбайтын жылы қора жасайды, ұры, бөріден сақтау үшін бақташа жасайды, ұры, бөріден сақтау үшін бақташа қояды”.қояды”.

3 слайд

#4 слайд
Жылқы деген жануар!Жылқы деген жануар!  Жылқы- ірі, өте дәмді жануар, жеті қазынаның бірі, киелі мал. Ол – Жылқы- ірі, өте дәмді жануар, жеті қазынаның бірі, киелі мал. Ол – кеуделі, күшті жануар. Жылқы өзін күткен адамға тез үйренеді, оны кеуделі, күшті жануар. Жылқы өзін күткен адамға тез үйренеді, оны таниды. Дүние жүзінде 250-ден астам жылқы тұқымы бар. Жылқы таниды. Дүние жүзінде 250-ден астам жылқы тұқымы бар. Жылқы етінен жал, жая, қазы, қарта, шұжық әзірленеді. Қымыз-биенін сүті етінен жал, жая, қазы, қарта, шұжық әзірленеді. Қымыз-биенін сүті өте шипалы сусын.өте шипалы сусын.

4 слайд

#5 слайд
Мақал-мәтелМақал-мәтел  Жылқы – малдың патшасы, түйе – малдың қасқасы.Жылқы – малдың патшасы, түйе – малдың қасқасы.

5 слайд

#6 слайд

6 слайд

#7 слайд
ТҮЙЕ-малдың қасқасы!ТҮЙЕ-малдың қасқасы!  ТҮЙЕ-төрт түліктің ішінде ең ірісі және ауыр салмақты жануарлардың бірі.Түйе күй ТҮЙЕ-төрт түліктің ішінде ең ірісі және ауыр салмақты жануарлардың бірі.Түйе күй талғамайды, басқа жануарлар жей алмайтын тікенекті, қатты өсімдіктермен талғамайды, басқа жануарлар жей алмайтын тікенекті, қатты өсімдіктермен қоректенеді, арқасына май жинайды, оны “өркеш” деп атайды. Шұбат-түйе сүті, өте қоректенеді, арқасына май жинайды, оны “өркеш” деп атайды. Шұбат-түйе сүті, өте шипалы сусын. Түенін еті, жүні, шұбаты адамға қөп пайда әкеледі.шипалы сусын. Түенін еті, жүні, шұбаты адамға қөп пайда әкеледі.

7 слайд

#8 слайд
Шұбат Шұбат (Е.Елубай)(Е.Елубай)  Ішіп көрген шубатты Денсаулыққа пайдалыІшіп көрген шубатты Денсаулыққа пайдалы  Дәмен бірден ұнатты “Зәм-зәм” суы сияқтыДәмен бірден ұнатты “Зәм-зәм” суы сияқты

8 слайд

#9 слайд
СиырСиыр  Сиыр-кеуделі, айыр тұяқты, адам баласы алғаш рет қолға үйрете Сиыр-кеуделі, айыр тұяқты, адам баласы алғаш рет қолға үйрете бастаған жануарлардың бірі.Сиырдың еті мен сүтінен өзге оның бастаған жануарлардың бірі.Сиырдың еті мен сүтінен өзге оның терісі де жақсы бағаланады.Былғарысынаң неше түрлі бұйымдар терісі де жақсы бағаланады.Былғарысынаң неше түрлі бұйымдар жасалып, киімдер тігіледі. Сиырдың сүтінен шалап, айран, қатық, жасалып, киімдер тігіледі. Сиырдың сүтінен шалап, айран, қатық, құрт, қаймақ, ірімшік жасайды.құрт, қаймақ, ірімшік жасайды.

9 слайд

#10 слайд
Малды бақсан, сиыр бақ,Малды бақсан, сиыр бақ, Сүт кетпейді шарадан. Сүт кетпейді шарадан. (Қ.Қайым)(Қ.Қайым)  Ырыс көзі-сиырмын, Ырыс көзі-сиырмын,  Байлығымын бір үйдіңБайлығымын бір үйдің  Етім – дәмді, күшім бар,Етім – дәмді, күшім бар,  Сырымды менің ұғып ал:Сырымды менің ұғып ал:  Қажет болса сүт қаймақ,Қажет болса сүт қаймақ,  Балауса шөп бер, сиыр бақ.Балауса шөп бер, сиыр бақ.  Салбыраған әукесі,Салбыраған әукесі,  Мұнда жердің еркесі.Мұнда жердің еркесі.  Зеңгі баба баласы,Зеңгі баба баласы,  Сиыр деген – мен болам.Сиыр деген – мен болам.

10 слайд

#11 слайд
Біз сиырды сауамызБіз сиырды сауамыз

11 слайд

#12 слайд
Оның сүтінен неше түрлі тағамдар Оның сүтінен неше түрлі тағамдар жасаймызжасаймыз

12 слайд

#13 слайд
ҚойҚой  Қой – үй жануарлардың бірі. Қой еті дәмді әрі тамақтығы мол. Қой Қой – үй жануарлардың бірі. Қой еті дәмді әрі тамақтығы мол. Қой сүтінен май алынады, ірімшік, құрт жасалынады. Қой терісін илеп, сүтінен май алынады, ірімшік, құрт жасалынады. Қой терісін илеп, өңдеп жылы сырт киім, тон, ішкі аяқ киім де тігеді. Алайда үй қойы өңдеп жылы сырт киім, тон, ішкі аяқ киім де тігеді. Алайда үй қойы беретін өнімнің ең құндысы – олардың жүні. Одан пима басып, кілем, беретін өнімнің ең құндысы – олардың жүні. Одан пима басып, кілем, киім, мата тоқиды.киім, мата тоқиды.

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд
ЕШКІЕШКІ  ЕШКІ - өте тынымсыз, үй жануарлары. Ешкілердің терісі ЕШКІ - өте тынымсыз, үй жануарлары. Ешкілердің терісі қалың, одан жоғары сапалы былғары дайындайды.қалың, одан жоғары сапалы былғары дайындайды.

16 слайд

#17 слайд

17 слайд

#18 слайд

18 слайд

#19 слайд
ЕСЕКЕСЕК  Есек- үй жануары. Адамдар оны көлік ретінде, отын жүк Есек- үй жануары. Адамдар оны көлік ретінде, отын жүк тасуғы пайдаланады. Оның етін жемейді.тасуғы пайдаланады. Оның етін жемейді.

19 слайд

#20 слайд
ИТ-Үй жануарыИТ-Үй жануары  Ит-қолға ең бірінші үйретілген жануар. Ол – адамның сенімді досы. Ит-қолға ең бірінші үйретілген жануар. Ол – адамның сенімді досы. Үнемі адамға қызмет етіп, үйін, малын, қорасын күзетеді. Иттің сезім Үнемі адамға қызмет етіп, үйін, малын, қорасын күзетеді. Иттің сезім мүшелері жақсы жетілген. Қазіргі кезде иттердің әр түрлі тұқымдары мүшелері жақсы жетілген. Қазіргі кезде иттердің әр түрлі тұқымдары шығарылған.шығарылған.

20 слайд

#21 слайд

21 слайд

#22 слайд
Малдың баласын сүюіМалдың баласын сүюі (халық ауыз әдебиеті)(халық ауыз әдебиеті)  Қой сюйеді баласын “қонырым” – деп,Қой сюйеді баласын “қонырым” – деп,  ““Ештеңені білмейтін момыным!”-деп.Ештеңені білмейтін момыным!”-деп.  Сиыр сүйеді баласын “торпағым” – деп,Сиыр сүйеді баласын “торпағым” – деп,  ““Қараңгыда баспаған қорқағым!” – деп.Қараңгыда баспаған қорқағым!” – деп.  Түйе сүйеді баласын “боташым” – деп,Түйе сүйеді баласын “боташым” – деп,  ““Жаудыраған көзіңнен тоташым!” – деп.Жаудыраған көзіңнен тоташым!” – деп.  Ешкі сүйеді баласын “лағым” – деп,Ешкі сүйеді баласын “лағым” – деп,  ““Тастан-тасқа секірген шұнағым!” – деп.Тастан-тасқа секірген шұнағым!” – деп.  Жылқы сүйеді баласын “құлыным” – деп,Жылқы сүйеді баласын “құлыным” – деп,  ““Тұлпар болып жүгірген жұлыным!” – деп.Тұлпар болып жүгірген жұлыным!” – деп.

22 слайд

#23 слайд
ЖҰМБАҚТАРЖҰМБАҚТАР Жарысуға дайын, менің қасқа... Жарысуға дайын, менің қасқа... (тайым)(тайым) Тастан тасқа секіріп, ұзын салпақ құлақты,Тастан тасқа секіріп, ұзын салпақ құлақты, Қандай маза кетірген, кім біледі... Қандай маза кетірген, кім біледі... (лақты)(лақты) Моп-момақан өзі, сүп-сүйкімді... Моп-момақан өзі, сүп-сүйкімді... (қозы)(қозы) Басында екі таяғы бар, төрт аяғы бар. Басында екі таяғы бар, төрт аяғы бар. (сиыр)(сиыр) Жарға шығып ойнайды, ойынға бір тоймайды,Жарға шығып ойнайды, ойынға бір тоймайды, Болса дағы сақалы, секендеуді қоймайды. Болса дағы сақалы, секендеуді қоймайды. (ешкі)(ешкі) Ұрлап ішіп үйде сүтті қоймайды,Ұрлап ішіп үйде сүтті қоймайды, Өз құйрығын өзі қуып ойнайды.Өз құйрығын өзі қуып ойнайды. (мысық) (мысық) Лағымның құлағы, селтиіп тұрады,Лағымның құлағы, селтиіп тұрады, Қозы көрсе болғаны, оны тұра қуады.Қозы көрсе болғаны, оны тұра қуады. (ит) (ит)

23 слайд

#24 слайд
Көңіл аударғандарынызға рахмет!Көңіл аударғандарынызға рахмет!

24 слайд