#1 слайд
Ядро. Прокариоттық және эукариоттық жасушалар

1 слайд

#2 слайд
ЯДРО• Ядро – өсімдіктер мен жануарлардың, саңырауқұлақтардың жасушаларының маңызды құрамбөлігі. Көбіне жасушаларды бір, екі, кейде одан да көп ядро жасушалары болады.

2 слайд

#3 слайд
• Ядро, әдетте, шар тәрізді, сопақшалау, кейде дұрыс пішіні болмайды. Диаметрі бірнеше мкм-ден бір жарым мм-ге дейін болады. Саңырауқұлақтардың кейбір түрлерінің жасушаларында ядросының диаметрі – 1-2 мкм.

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд
• Ядро – шырыны құрамында түрлі нәруыздар, бос нуклеидтер, аминқышқылдары, т.б. заттар бар гель тәрізді сұйықтық. Онда хроматин және бір немесе бірнеше ядрошық орналасқан. • Ядродағы хроматин – хромосаманың тарқатылған жіңішке жіп тәрізді күйі.

5 слайд

#6 слайд
ХРОМОСОМА• Хромосомадан бірінші реттік кермеленуді немесе центромерді ажыратып көруге болады, ол хромосоманы екі иыққа бөледі. Ағзаның тәндік (жынысқа жатпайтын) жасушалардың барлығындағы хромосома саны бірдей, қосарлы, ал жыныс жасушаларында хромосомалар екі есе аз - жеке жиынтық болады. Бір түрге жататын ағзалардың барлығының жасушаларындағы хромосомалардың құрылысы, саны мен мөлшері бірдей.

6 слайд

#7 слайд

7 слайд

#8 слайд
ГЕН• Ген - белгілі бір нәруыз жөнінде жазылған ақпараты бар хромосомалар үлескісі.

8 слайд

#9 слайд
•   Ағзаның тәндік жасушаларының хромосомаларының барлық белгілерінің жиынтығы кариотип деп аталады. Ағзалар түрінің көпшілігінде хромосомалар саны тақ болып келеді. Тәндік жасушаларда пішіні мен мөлшері бірдей екі хромосома болады, оның біреуі - аналық ағзадан, екіншісі - аталық ағзадан тұрады. Сондықтан пішіні, мөлшері және құрамы бойынша бірдей хромосомалар ұқсас хромосомалар деп аталады. Тәндік жасушаның екі еселенген хромосома жиынтығы диплоидты хромосома деп аталып, 2 n арқылы белгіленеді.

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд
ЯДРОШЫК• Ядрошықтың саны бір немесе бірнешеу болады. Ядрошықтың 15 пайызы ДНҚ мен 80 пайызы ақуыздан тұрады. Олар рибосомды нуклеин қышқылдары және рибосомаларды синтездеу қызметтерін атқарады. Митоздың (жасушаның бөлінуі) бөліну кезінде ядрошықтар жойылып кетеді және жаңа жасуша пайда бола бастағанда қайтадан синтезделе бастайды, интерфаза сатысында олардың синтезделуі толығымен аяқталады.

11 слайд

#12 слайд
ЯДРОНЫН АТКАРАТЫН КЫЗМЕТІ• 1. Тұқым қуалау ақпаратын өзінде сақтап, оны бөліну процесінде келесі ұрпақ жасушаларына беру. • 2. Жасушаның барлық тіршілік әрекетін бақылау, басқару.

12 слайд

#13 слайд
• Жасушалық құрылысы бар тірі ағзалардың барлығы ядросыздар (прокариоттар) және ядролылар (эукариоттар) болып екі топқа бөлінеді.

13 слайд

#14 слайд
ПРОКАРИОТТАР• Прокариоттар — Прокариоттарға микроорганизмдер мен көк-жасыл балдырлар жатады. Прокариоттардың мөлшері өте кішкентай, ұзындығы 1—10 мкм. Прокариоттардың эукариоттардан айырмашылығы — олардың айқындалған органоидтері, яғни эндоплазмалық торы, Гольджи жиынтығы, митохондриялары болмайды. Жануарлардың және өсімдіктердің жасушаларында жаксы айқындалған түйіршіктер болады. Олар — нәруыз, май және гликоген сияқты қор заттарынан тұрады. 

14 слайд

#15 слайд
ЭУКАРИОТТАР• Эукариоттар тірі ағзалардың суперкарры болып табылады. Грек тілінен аударғанда эукариот - ядроның иесі. Тиісінше, олардың құрамындағы бұл ағзалар барлық генетикалық ақпарат кодталған ядроға ие. Оларға саңырауқұлақтар, өсімдіктер мен жануарлар жатады.

15 слайд

#16 слайд
СУРАКТАР

16 слайд

#17 слайд
1. Нуклеин қышқылдары дегеніміз не? 2. Жасушаны ең алғаш рет ашқан ғалым 3. Анатомия нені зеттейді? 4. Биологияның қанша зерттеу әдістері бар? 5. “ Қандауыр” сөзінің мағынасы қандай? 6. Жасуша дегеніміз не? 7. ДНҚ– сөзінің толық нұсқасы? 8. РНҚ– сөзінің толық нұсқасы?

17 слайд

#18 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ !!

18 слайд