Ыбырай Алтынсарин 10 сынып

1 слайд
Орында ға н: Ба йдү йсенова Жұлдыз Жа па ров Да мир Тексерген: Ка лиева Са ра Сырымқыз ы АБАЙ ЖОЛЫНДАҒЫ ƏЙЕЛ-АНА ОБРАЗЫ. ҰЛЖАН БЕЙНЕСІ

1 слайд

2 слайд
Абай жолындағы Ұлжан бейнесі ◦ Ұлжан (1810-1887) - Құнанбайдың екінші әйелі, Абайдың анасы. Арғы атасы Орта жүз Қаракесектен тарайтын Шаншардың Нұрб ике деген әйелінен туған Бертіс биден: Мөшке, Битен, Шитен деген немерелері өрбиді. Битеннен – Қантай, Тонтай, Тұрпан, Тұрпаннан – апалы-сіңлілі Ұлжан, Молқара дүниеге келеді. Ұлжаннан: Тәңірберді, Ибраһим (Абай), Ысқақ, Оспан туады. Ұлжан өте сабырлы, кең мінезді, сөзге ұста, тапқыр, шешен кісі болған. Абай анасының осындай асыл қасиеттерін жастайынан бойына сіңіріп өскен. М. Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясында Ұлжанның бейнесін тамаша бейнелеген.

2 слайд

3 слайд
◦ Ұлжан – Құнанбайдың екінші әйелі – (1810-1887). Ұлжаннан туған Құнанбайдың балалары: Тәңірберді – 1884 жылы, Ибраһим – 1845 жылы, Ысқақ – 1847 жылы, Оспан – 1852 жылы туған. Бұл деректер Мәскеудегі архивтен Халиолла Өскенбаевтың ісінен тауып алынды.

3 слайд

4 слайд
Ұлжан туралы пікірлер: Ұлжан Тұрпанқызының тарихи бейнесі «Абай жолы» эпопеясында шынайы, әрі соншалықты тартымды сомдалған. ◦ Абайдың өмірбаянын жазған шақта да Әуезов Ұлжан мен оның шыққан әулеті Бертіс биден бері қарай тоқтала келіп: «Ұлжанның әкесімен бірге туысқан ағалары Қонтай, Тонтай орта жүзге қалжыңымен тегіс аты жайылған, белгілі, мысқылшыл тапқыш, күлдіргілер болған»- деп Шаншарлар руының бір-екі мінезін тілге тиек ететіні тағы бар.

4 слайд

5 слайд
Ұлжан қалжың сөзге ұшқыр болғанымен, салмақтылыққа бағып көп әжуаға бара бермеген. Бұл біріншіден өз бойындағы әйелге тән ұстамдылықпен байланысты болса, екіншіден Құнанбайдай ел басқарып отырған көсем, сөз ұстап отырған шешенмен жарыса шығуды жөн деп таппаған ақылды қазақ әйеліне тән қылықтан болса керек. ◦ Ұлжан – Абайды ақ сүт беріп өсірген анаcы, ол аз – Ұлжан Абайдың ақын болуына тікелей әсер еткен жан деген пікірлер де кездеседі.

5 слайд

6 слайд
Қорытынды: Мұхтар Омарханұлы Әуезовтің шоқтығы биік туындысы «Абай жолы» эпопеясын оқи отырып , таңдаған тақырыбымыз Ұлжан бейнесі еді. Ұлжан бейнесін талдау арқылы біз Абай жолының бір тармағы , жеке дара бөлігімен танысқандай болдық. Себебі, Ұлжан бейнесі Абай жолын басқа бір қырынан көруге мүмкіндік береді. Ұлжан өз заманындағы ерекше тұлға, көпке үлгі боларлық адал жар , қамқор ана десекте болады. ◦ Бұл біз шығармамен Абайды қазақтың ұлы ақыны ретінде көрсек, Ұлжанды қазақтың қамқор анасы ретінде көруге əбден болады.

6 слайд

7 слайд
◦ Пайдаланылған əдебиеттер : ◦ Абай жолы 1 том: https://images.app.goo.gl/EdvNcfGsPN2okmUA8 Абай жолы 2-том https://images.app.goo.gl/4XJVUX4Qnz5yfZQk6 Абай жолы 3- том https://images.app.goo.gl/ZbipyuapucRR78bt6 Абай жолы 4- том https://images.app.goo.gl/4XJVUX4Qnz5yfZQk6

7 слайд

8 слайд
Назарларынызға рақмет!

8 слайд