10 сынып Жолдармен жұмыс жасау

Бөлім:

Алгоритмдеу және программалау

Педагогтің аты-жөні

Аманжол Қарақат Аманжолқызы

Күні:

Сынып:

10

Сабақтың тақырыбы

Жолдармен жұмыс жасау

Оқу мақсаты:

10.5.1.2 жолдарды өңдеу үшін процедуралар мен функцияларды пайдалану

Сабақтың мақсаты:

Процедураларды пайдалана отырып жолдарды өңдейді

Сабақтың кезеңі

Мұғалім іс-әрекеті

Оқушы іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

5 минут

Оқушылармен амандасу

Оқушылар түгендеу

«Серпілген сұрақтар » әдісі арқылы алдыңғы білімді еске түсіре отырып

Инструменталды программаларға қандай программалар жатады ?

Инструменталды программаларға қандай программалар жатады ?

• 1) «Ішкі программа» дегеніміз не?

• 2) Жергілікті айнымалы программаның қай бөлігінде қолданылады?

• 3) Процедураны программада қалай таныстырады?

• 4) «Параметрлі және параметрсіз процедура» дегеніміз не?

• 5) Процедураның жұмысын қалай түсіндірер едің?

• replace()- командасының қызметі

• count()- командасының қызметі

• Len()- командасының қызметі

Python  программалау тілінің мәліметті енгізу және шығару функциялары қандай ?

Сабақ тақырыбыЖолдармен жұмыс жасау .

Сабақ мақсаты:процедураларды падалана отырып жолдарды өңдейді

Сабақта меңгеретін мақсаттарды білу

«жарайсың» «жақсы» мадақтау сөздерін қолдану

Презентация (1 слайдтар)

Жаңа сабақ

5 минут

10 минут

Жаңа сабақты түсіндіру

Python тілінде жолды стандартты input() функциясы арқылы оқуға болады және жолды айнымалыға тағайындау үшін жалғыз немесе қос тырнақша қолданылады. Сонымен қатар жолды n - бүтін санына көбейту арқылы n рет қайталай аламыз:

print('kz ' * 5) # нәтиже: kz kz kz kz kz

Python тіліндегі жол – бұл таңбалар тізбегі. len() - функциясы жолда қанша таңба бар екенін қайтарады:

print(len('abcdefghijklmnopqrstuvwxyz')) # нәтиже: 26

Python-да str()функция арқылы объектіні жолға түрлендіруге болады. Сондықтан сандарды да жолға түрлендіруге болады:

s = str(2 ** 100)

print(s) # 1267650600228229401496703205376

print(len(s)) # 31

Бөлшектер арқылы берілген жолдан бір таңбаны немесе жол фрагментін алуға болады.Берілген S жолдың i-ші символын S[i]арқылы шығаруға болады.Жолдың символдарының индексі 0-ден басталады.

Яғни, егер S = 'Salem', болса, онда S[0] == 'S', S[1] == 'a', S[2] == 'l', S[3] == 'e', S[4] == 'm'. S[i] символы үшін i - саны символ индексi деп аталады.

Егер жол үшін теріс индексті көрсетсеңіз, онда ол жолдың соңғы символынан бастап саналады. Яғни, S[-1] == 'm', S[-2] == 'e', S[-3] == 'l', S[-4] == 'a', S[-5] == 'S'.

Егер i- индексі len(S) жол ұзындығынан үлкен не оған тең болса, S[i] нәтижесінде келесі қате шығады IndexError: string index out of range

3. Жол бөлшектері: бірнеше символ

Жолдың бөлшектерін алу үшін екі не үш параметр қолдануға болады. Мысалы S[a:b:d]үш параметрді жазу мысалы.

Мұнда

a - бастапқы индекс

b - соңғы индекс не шектеу (бұл индексті қоспағанда)

d - қадам 

Сонымен бұл үш параметр: a индексінен b индексіне шейін d қадаммен символдарды шығарады    

s = 'abcdefg'

print(s[1]) # нәтиже b

print(s[-1]) # нәтиже g

print(s[1:3]) # нәтиже bc

print(s[1:-1])# нәтиже bcdef

print(s[:3]) # нәтиже abc

print(s[2:]) # нәтиже cdefg

print(s[:-1]) # нәтиже abcdef

print(s[::2]) # нәтиже aceg

print(s[1::2])# нәтиже bdf

print(s[::-1])# нәтиже gfedcba

 4. Жол find() және rfind() әдістері

find()- әдісі жол ішіндегі символды не символдар тізімін іздейді.  s.find("e")  кодында find() әдісі s жолынан "e" символын сөздің басынан бастап іздеп, оның индексін қайтарады

rfind()- әдісі жол ішіндегі символды не символдар тізімін іздейді сөздің соңынан бастап іздейді.

Мысалы:  

s = 'Salem'

print(s.find('S')) # нәтиже 0

print(s.find('alem')) # нәтиже 2

print(s.find('r')) # нәтиже -1

s1 = 'abracadabra'

print(s1.find('b')) # нәтиже 1

print(s1.rfind('b')) # нәтиже 8

5. Жол replace() әдісі

replace()- әдісі жол ішіндегі символды не символдар тізімін ауыстырады. 

Мысалы: s.replace(old, new)  Мұнда replace әдісі  sжолының барлық old жазбаларын new жазбасымен 

6. Жол count() әдісі

count()- әдісі жол ішіндегі символды не символдар тізімін санын шығарады. Бұл әдіс тек қайталанбайтын жағдайлар ескеріледі:

Мысалы: 

print('Abracadabra'.count('a')) # нәтиже 4

print(('aaaaaaaaaa').count('aa')) # нәтиже 5

Бұл әдістерде үш параметр көрсетіп жолдың керекті кескінін анықтауға мүмкіндік бар 

s.count(substring, sol, on)

1 мысал

2 мысал

Жаңа тақырыпты меңгеру

Презентация (2 слайдтар)

Практикум

Әр тапсырмаға

5 минут

5 минут

5 минут

1 тапсырма

a=input()

print(a.count('Men'))

print(a.count('men'))

2тапсырма

a=input()

print(len(a))

3 тапсырма

soz=input()

if len(soz)<=6:

print(soz)

else:

print(soz[0] + str(len (soz[1:-1]))+ soz[-1])

4 тапсырма

Берілген жолдың ішінен барлық @ символын өшіріңіз.

Sample Input:

Bilbo.Baggins@bagend.hobbiton.shire.me

Sample Output:

Bilbo.Bagginsbagend.hobbiton.shire.me

s=input()

print(s.replace("@", ""))

5 тапсырма

Берілген жолда бірінші кездесетін 'f' әріпінің индексін шығарыңыз. Егер 'f' әріпі жолда кездеспесе ешнәрсе шығармаңыз.

a=input()

if a.count("f")!=0:

print(a.find('f'))

7 тапсырма

Берілген жолды керісінше шығарыңыз.

Sample Input:

smart bbo

Sample Output:

obb trams

s=input()

print(s[::-1])

7 тапсырма

Берілген жолдың палиндром екендігін анықтаңыз. Егер жолды керісінше жазғанда жол өзгермесе палиндром болып саналады. Мысалы, қазақ керісінше жазса да  қазақ болып жазылады. Берілген жол палиндром болса Ia , палиндром болмаса Joq сөзін шығарыңыз.

Sample Input:

qazaq

Sample Output:

Ia

a=input()

if a[::]==a[::-1]:

print("Ia")

else:

print("Joq")

1 дескриптор

дескриптор:

•  процедура құрады және шақырады (1 балл)

• a.count фукнциясын қолданады(1 балл)

• Нәтиженің дұрыстығы(1балл)

2 тапсырма

дескриптор:

•  процедура құрады және шақырады (1 балл)

• a.count фукнциясын қолданады(1 балл)

• Нәтиженің дұрыстығы(1балл)

Дескриптор 3тапсырма

фпрограмма құрады (1 балл)

• процедура құрады және шақырады (1 балл)

• s.replace функциясын қолдану(1 балл)

• есептің берілгенін сөз түрінде ұсынады (1балл)

Бағалау критерийлерін ұсыну

Презентация (11-12 слайдтар)

Бекіту

5 минут

Тақырыпты меңгергенін анықтау

QUIZIZ платформасы арқылы тақырыпты бекіту тестін алу

Жаңа тақырыпты қаншалықты меңгергенін анықтау

Бағалау критерийлерін ұсыну

Презентация (10 слайдтар)

Қорытынды

Үй жұмысы

Сабақты қорытындылау, рефлексия,