1836-1838жж. Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі

Қысқа мерзімді жоспар:

7.2В Отарлау және ұлт-азаттық күрес

Мектеп:№19 Қ.Сәтпаев атындағы мектеп-гимназиясы

Күні: 11.12.2024

Мұғалімніңаты-жөні:Даутова М.

Сынып: 7 «В»

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтақырыбы:

1836-1838 жж. Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі

(2-сабақ)

Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары

7.3.1.5 – халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күресінің себеп-салдарын анықтау;

7.3.1.6 – ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының рөліне баға беру

Сабақмақсаттары

1836-38жж Бөкей Ордасындағы отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күрестің басталуы, барысы мен нәтижесі туралы зерттейді

Бағалау

критерийлері

Қолдану- тарихи оқиға орнын картаға түсіреді;

Сын тұрғысынан ойлау мен талдай отыра көтерілістің басталуын, барысын, нәтижесін, тарихи мағызын талдайды;

Бағалау барысы- көтеріліс жетекшілерін бағалайды

Тілдік

мақсаттары

Пәндік лексика мен терминология:

Ішкі Орда, барымта, буферлік аймақ

Оқушылар Бөкей Ордасындағы көтерілістің басталуы, жүру барысы мен нәтижесі туралы зерттеу жұмыстары жүргізіледі. «Махамбет пен Исатайдың ортақ идеясы қандай болды?» тақырыбына ой-түйін жасайды. (оқылым,айтылым, тыңдалым, жазылым дағдысы)

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Махамбет пен Исатай бастаған ұлт-азаттық көтерілістің басты себебі...

Махамбет пен Исатайдың ортақ идеясы...

Исатай мен Махамбетті ..... біріктірді

Бұл оқиға/тұлға маңызды болды, өйткені...

Бұл оқиғаның салдары...

Құндылықтардыдарыту

«МәңгілікЕл» идеясыРесей империясының отаршыл саясатына қарсы бағытталған ұлттың азаттығы үшін болған көтерілістер тарихынталдау барысында жүзеге асады

Пәнаралықбайланыстар

География,дүние жүзі тарихы пәндерінен алған білімдерін картамен жұмыс жасау барысында пайдаланады. Әдебиет пәнінен алған білімін Махамбеттің ақындық өнерін бағалағанда қолданады.

АКТ қолдану дағдылары

Сабақ барысында интерактивті тақта мен жеке ноутбук қолдануға рұқсат етіледі. Қауіпсіздік ережелерін сақтау үнемі бақыланады.

Бастапқы білім

ХVІІІ ғасырда басталған Ресей империясының отарлау саясатының мақсаттары мен алғашқы әрекеттерін біледі

Сабақтыңжоспарлан

ғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(Ой-қозғау)

5 мин

8 мин

Ұйымдастыру сәті

Оқушыларды топтастыру. Қызығушылықты ояту.

«Миға шабуыл»

Сабақтың тақырыбымен, оқу мақсатымен, бағалау критерийлерімен таныстырылады. Сабақтың тарихи концептісі мен зерттеу сұрағына назар аударылады.

Оқушыларға «Махамбет Өтемісұлы» бейнематериалынан үзінді көрсетіледі (7:37 -12:04 аралығы)

Үй тапсырмасын тексеру

Бейнематериалды тыңдай отырып, келесі тапсырмаларды орындайды.Оқушыларды осы сабақта басты зерттелетін мәселеге ойларын шоғырландырудан бұрын, өткен материалды еске түсіріп, пысықтап алуға назар аударылады.

Топтық жұмыс

Оқушыларды үш топқа бөліп, үйге берілген тапсырманы қорытындылайды.

І топ- Көтерілістің шығу себептері

Дескриптор:

-Көтеріліс қамтыған аумақты картадан көрсетеді;

-Көтерілістің басталуына сылтау болған оқиғаға 2 дәлел келтіреді;

-Көтерілістің Бөкей Ордасы территориясын ғана қамтығанын 2 дәлел келтіреді

ІІ топ -Көтерілістің барысы

Дескриптор:

-Көтерілістің негізгі кезеңдерін көрсетеді;

-Шайқас болған негізгі ошақтарды анықтайды;

-Көтерілісті басуға жіберілген жазалау отрядтары туралы әнгімелейді;

-Көтерілістің үдеуі қандай өзгерістерге әкелгенін талдайды.

ІІІтоп- Көтерілістің жеңілу себептері

Дескриптор:

-Көтерілістің нәтижесін анықтайды;

-Көтерілістің жеңілу себептерін атайды;

-Көтерілістің тарихи маңызын түсіндіреді;

https://www.youtube.com/watch?v=p9CexAqM80o

Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінгі дейін). Бес томдық. ІІІ т. – Алматы: «Атамұра», 2010 ж.

Қазақстан тарихы. 8 сынып. Хрестоматия. М. Өтемісұлы өлеңдері. 59 бет.

Махамбеттің өлеңдері: «Ереуіл атқа ер салмай», «Қызғыш құс», «Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқан сөзі»

Қосымша-1

Карта

Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Кітаптар және басылымдар. Қазақстанның Мәдени мұрасы

http://www.madenimura.kz/kk/culture-legacy/books/book/kazak-edebieti-enciklopedialyk-anyktamalyk?category=all&page=4

1тапсырма

Қосымша-1

Мәтін таратпалар,

портреттер

2тапсырма

Қойылым,

Махамбеттің шығармалары

оқылады

3тапсырма

Мағынаны тану

9мин

Әр топқа қорғауға 3 минуттан

(9мин)

Топтық жұмыс

7 мин.

Ой шақыру. Тақырыпқа шығу.

Оқушылардың жауабы тыңдалып болғаннан кейін, бүгінгі өтетін тақырыптың алдыңғы тақырыптың жалғасы екендігі ескертіледі. Енді бүгінгі сабақта 1836-38жж Бөкей Ордасындағы көтеріліске қатысты деректер зерттелетіні туралы айтылады.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты пысықталады. Мұғалім көтеріліс туралы қысқаша мағлұмат береді.

Көтеріліс басшыларының суреттері көрсетіледі

Зерттеу сұрағы:

Исатай мен Махамбеттің ортақ идеясы қандай болды?

Жұптық жұмыс

“Тарихи тұлғаларды тану” әдісі

Тарихи тұлғаларды жасыру

-Кіші жүз Байұлының Беріш руынан. Жоңғар шапқыншылығы кезінде атағы шыққан Ағатай батырдың ұрпағы.

-Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, Тайсойған құмындағы «Тайман жалы» деген жерде дүниеге келген

-Исатайдың басына, оны тірідей ұстағанға қанша күміс ақша берілетін болды? «Оны өлтірген адамға сол ақшаның жартысы беріледі», — деп жарияланған болатын.

-И. Тайманұлының туғанына 200 жыл толу мерейтойы республика көлемінде қашан атап өтілді?

-Батыс Қазақстан облысының Жәнібек ауданында туған. 

-Халқының азаттығын көксеген күрескер, ел бастаған батыр, қазақтың өр рухты ақыны.

-Қай жылы Махамбет Өтемісұлының 200 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО шеңберінде кең түрде аталып өтілді?

-Атырау облысының Индер ауылынан 40 шақырым жерде қай батырдың кесенесі тұрғызылды ?

-Ресей империясына қарсы жүгізген саясатының бірі – қазақ даласында ислам дінін кеңінен насихаттау болды.

-Қазіргі таңда коронавирус пандемиясына қарсы жаппай вакцина салу қолға алынып жатқан тұста Жәңгір ханның ХІХ ғасырдың екінші ширегінде осы екпе мәселесіне ерекше көңіл бөлгендігі туралы не айтар едің?

-Қазақ даласында қазақ балалары үшін тұңғыш мектеп қашан ашылды ?

Рөлдік ойын

Рөлдік ойын қойылымын дайындауда Махамбеттің,Исатайдың және Жәңгір ханның рольдері сомдалып сипаттама беріледі

Дескриптор:

1-топ. Махамбеттің ерлігін сипаттайды;

2-топ. Исатайдың саяси қолбасшы болғандығын дәлелдейді;

3-топ. Жәңгір хан тұсындағы басқарудың жаңа жүйесінің енгізілгеніне дәлел келтіреді.

Интерпретация.

Мұғалімоқушылардың тақырыпқа байланысты білім мен дағдыны қаншалықты игергенін және күтілетін нәтижеге қаншалықты жеткенін анықтау үшін «Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлын қандай ортақ идея біріктірді?» зерттеу сұрағына оралған жөн. Оқушылардан толық жауап алу үшін төмендегідей тапсырма беріледі.

«Үздіксіз сөйлеу»

Көтеріліс барысында Исатай мен Махамбетті қандай ортақ идея біріктіргендігін анықтау үшін топтарға тапсырма беріледі. Қос батырдың ортақ мақсат-мүддесі туралы оқушыларға мұғалім тарапынан бағыт-бағдар беріледі. Әр топтан шыққан өкіл қос батырды қандай идея (мақсат, ой) біріктіргенін 1-2 минут ішінде үздіксіз сөйлеп шығуы керек.

Үлгі:

Исатай мен Махамбетті ..... біріктірді

Исатай мен Махамбеттің ортақ идеясы...

Бірінші .....

Екінші .....

Үшінші .....

Бұл оқиға/тұлға маңызды болды, өйткені...

Бұл оқиғаның салдары...

Бағалау критерийі:

Дескрипторы:

-Қос батырды біріктірген ортақ мақсаттың кемінде 1-уіне мысал беру;

-Қос батыр туралы өзіндік 1 пікір ұсыну

Кері байланыс. Мұғалімнің бағалауы.

Сабақтың соңы

(Ой-толғау)

2 мин

Үйге тапсырма

Рефлексия.

Оқушылар кері байланыс парағына өздерінің білімдері қандай дәрежеде игергендерін көрсетеді. Мысалы, «Мен барлығын түсіндім» деген оқушылар өз стикерлерін жасыл түстің тұсына «Мен орташа түсіндім» деген оқушылар сары түстің тұсына, ал «Ешнәрсе түсінбедім» деген оқушылар қызыл түстің тұсына стикерлерінжапсырады.

Үлгі:

Кері байланыс.

«Бағдаршам» әдісі.

-Мен барлығын түсіндім

-Мен орташа түсіндім

-Ешнәрсе түсінбедім

Тақырып бойынша материалдарды қайталау-пысықтау

Стикерлер

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушыларды топтарға бөлгенде әр топта қабілеті жоғары оқушылар болғанын қадағалаймын. орыс сыныптарында тілдік қабілеті жоғары оқушылар қалған оқушыларға қолдау көрсетеді.

Оқушылар өзара критерийлер арқылы бағалайды.

Мұғалімнің кері байланысы.

Интерактивті тақтамен мөлшерлі жұмыс жасайды.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?