Бөлім:

Тірі және өлі табиғаттағы үдерістер

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 6 «А»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Өлі табиғаттағы үдерістер. §31.Табиғи үдерістерді модельдеу.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

6.4.1.2 табиғаттағы заттардың химиялық айналымын түсіндіру;

Сабақтың мақсаты:

табиғаттағы заттардың химиялық айналымын түсіндіреді;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

"Сәйкестендіру" әдісі

Мақсаты: Оқушыларды табиғи үдерістер туралы түсінік беріп, олардың түсінгендерін ұғымдар бойынша сәйкестендіруге бағыттау.

Тапсырма: Оқушылар берілген сөздерді немесе ұғымдарды сәйкестендіруі керек.

Мысал:

Тау жасау үдерісі -

Мүжілу үдерісі -

Заттардың айналымы -

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауап

Тау жасау үдерісі - Тектоникалық қозғалыстар

Мүжілу үдерісі - Ауа-райының әсері

Заттардың айналымы - Табиғаттағы қайта қалпына келу

Дескриптор:

Ұғымдарды дұрыс сәйкестендірді — 3 балл

Әр сәйкестендіруді нақты түсіндірді — 2 балл

Қорытынды жасады және түсінік берді — 1 балл

Интерактивті панель, презентация

Оқушылардың назарын аудару

Ой қозғау» әдісі

Әдіс: "Не үшін?"

Мақсаты: Табиғаттағы заттардың химиялық айналымын түсіндірудің және оның экожүйедегі рөлін зерттеудің маңыздылығын ашу.

"Егер табиғаттағы заттардың химиялық айналымы болмаса, жер бетіндегі тіршілік қалай өзгерер еді?"

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді.

"Егер химиялық айналым болмаса, табиғи ресурстар таусылып, тірі ағзаларға қажетті заттар жетіспей, экожүйелер бұзылар еді."

Дескриптор:

Табиғаттағы химиялық айналымның маңызын түсіндіреді – 1 балл

Жауап экожүйелердің қызметімен байланысты – 1 балл

Жауап нақты және логикалық тұрғыда негізделген – 1 балл

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

6.4.1.2 табиғаттағы заттардың химиялық айналымын түсіндіру;

(Көрнекілік үшін)

Дәйек сөз немесе цитата:

«Табиғаттағы әрбір химиялық айналым әлемнің ұсақ бөлшектерінен тұратын күрделі жүйе ретінде жұмыс істейді.»

«Қызықты деректер»

- Тақырыпқа байланысты қызықты фактілер, оқиғалар немесе нақты өмірден алынған мысалдар оқушылардың назарын аударуға көмектеседі және олардың материалды жақсырақ есте сақтауына ықпал етеді.

Көмірқышқыл газының айналымы:

Адам мен жануарлар тыныс алу кезінде көмірқышқыл газын шығарады, ал өсімдіктер оны фотосинтез үдерісінде оттегіге айналдырады. Бұл айналым жыл сайын шамамен 210 миллиард тонна газды қамтиды.

Азот айналымы:

Найзағай кезінде атмосферадағы азот қосылыстары жерге жауынмен түсіп, топырақта өсімдіктердің өсуін жақсартатын табиғи тыңайтқышқа айналады.

Судың айналымы:

Жер шарындағы барлық су молекулалары миллиондаған жылдар бойы үздіксіз айналымда болады. Бір стақан су ішкенде, оның құрамында динозаврлар заманынан қалған су молекулалары болуы мүмкін.

Кілт сөздер (жұп/топ бөлу үшін):

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Авторлары: Әбдіманапов Б., Нүркенова С., Әбілғазиев А., Әуезова Г.

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Өлі табиғаттағы үдерістер мен табиғаттағы заттардың химиялық айналымын түсіну.

Практикалық дағдылар: Табиғи үдерістерді модельдеу әдістерін қолдану және заттардың химиялық айналымын зерттеу.

Функционалдық сауаттылық: Химиялық айналымдардың экологиялық жүйелердегі рөлін түсініп, олардың табиғаттағы маңызын бағалау.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Бейнетүсіндіру» әдісі. мұғалім жаңа сабақты бейне сурет, кесте арқылы түсіндіру.

Оқушылар жаңа сабақ бойынша дайын кестені дәптерге түртіп жазады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Оқушыларға бағыт бағдар беру

«Проблемалық (мәселелі) оқыту әдісі»

Мақсаты: Оқушылардың нақты өмірлік жағдайларды шешуге қабілетін арттыру.

Проблемалық (мәселелі) сұрақ: Табиғаттағы заттардың химиялық айналымы қалай жұмыс істейді және ол экосистемаға қандай әсерін тигізеді? Бұл процесті қалай тиімді қолдануға болады?

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауап: Табиғаттағы заттардың химиялық айналымы — бұл әртүрлі элементтердің (көміртегі, азот, оттегі, т.б.) табиғи ортада үнемі айналып отыруы. Бұл процесс қоректік тізбек арқылы жүзеге асып, элементтерді өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер пайдаланады. Мысалы, көміртегі айналымы өсімдіктердің фотосинтезі арқылы жүзеге асып, жануарлар мен өсімдіктердің тыныс алуымен қайта айналады.

Дескриптор:

Заттардың химиялық айналымын дұрыс түсіндіру - 2 балл

Айналымның экосистемаға әсерін сипаттау - 2 балл

Қорытындының дәлдігі мен негізделуі - 2 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Практикалық тапсырмалар беру

"Модель құру" әдісі

Мақсаты: Оқушыларға табиғаттағы заттардың химиялық айналымы туралы түсінік беру және оларды модель арқылы бұл үдерістерді түсінуге үйрету.

Тапсырма:

Оқушыларға табиғаттағы заттардың химиялық айналымын модельдеу тапсырмасы беріледі.

Оқушылар заттардың химиялық айналымын көрсететін модель жасау керек. Мысалы, көміртегі, оттегі және басқа элементтердің табиғатта қалай айналатынын көрсететін қарапайым модельдер құру ұсынылады.

Жауап:

Модель құру:

Оқушылар химиялық айналымның негізін көрсететін модель құрады. Мысалы, көміртегі мен оттегінің айналымын көрсету үшін:

Фотосинтез үлгісі: Өсімдікке көмірқышқыл газы мен су қосылып, күн сәулесінің әсерінен оттегі мен глюкоза түзіледі.

Тыныс алу үлгісі: Жануарлар мен өсімдіктер тыныс алу кезінде оттегін жұтып, көмірқышқыл газын шығарады.

Дескриптор:

Үдерісті модельдеуде шығармашылықты көрсетті — 3 балл

Модельдің дәлдігі мен химиялық айналымның нақты тұжырымдамасын көрсетті — 2 балл

Үдерісті толық түсіндірді және түсінік берді — 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Құралдар:

Қағаз, картон, түрлі түсті маркерлер, бояулар, табиғи материалдар, мысалы, су, ауа, өсімдіктер мен жануарлар фигуралары.

Бағалау

Әдіс атауы: "Ойнап, Өсіп, Бағалан!"

Мақсаты:

Оқушыларды ойын арқылы білім алуға ынталандырып, олардың өз деңгейін бағалап, нәтижеге жету жолында сенімін арттыру.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

-тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

Интерактивті панель, презентация

АКТ

https://wordwall.net/ru/resource/84814372

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

Әдіс: "Заттар айналымы күнделігі"

Мақсаты: Оқушылардың химиялық айналымды түсіну деңгейін бағалау.

Оқушылар бүгінгі сабақта өткен химиялық айналымның бір кезеңін таңдап, оны өз сөзімен түсіндіріп жазып шығады. Мысалы: "Мен атмосферада оттегі қалай айналатынын түсіндім, ол өсімдіктер арқылы қалай сіңіріледі."

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§33.Жасуша әлеміне саяхат.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Жұмыс дәптері

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Авторлары: Әбдіманапов Б., Нүркенова С., Әбілғазиев А., Әуезова Г.

Тақырып

Мазмұны

Тау жасау үдерістері

Себептері: тектоникалық қозғалыстар, жер қыртысындағы жарықтар мен жарылыстар.
Процесс: тау жоталарының түзілуі, жер қыртысының көтерілуі.
Моделдеу: тау құрылымдарының қалыптасуын көрсету үшін модельдер, қысым мен температураның әсерін қарастыру.

Мүжілу үдерістері

Себептері: физикалық (механикалық) және химиялық мүжілу, температураның өзгеруі, су мен желдің әсері.
Процесс: тау жыныстарының бұзылуы мен үгілуі.
Моделдеу: табиғи ортадағы мүжілу үдерісінің мысалдарын көрсету, табиғаттағы өзгерістерді түрлі модельдермен көрсету.

Заттардың айналымы

Себептері: органикалық және бейорганикалық заттардың жер бетінде және атмосферада айналымы.
Процесс: көміртек, азот, су, оттегі сияқты элементтердің табиғи циклдары.
Моделдеу: заттардың айналымын сызбалар мен диаграммалар арқылы көрсету, әрбір циклдің кезеңдерін талқылау.

Өлі табиғаттағы үдерістерді модельдеу

Табиғаттағы физикалық және химиялық үдерістерді моделдеу, табиғаттағы өзгерістер мен заңдылықтарды визуализациялау үшін түрлі физикалық немесе компьютерлік модельдерді пайдалану.