Ғылыми жұмыс:

Тақырып: 3D модельдеу және анимацияның негіздері мен қолданылуы

? МАЗМҰНЫ

1. Кіріспе

2. 3D модельдеудің теориялық негіздері

3. Анимация және оның түрлері

4. Blender бағдарламасымен танысу

5. Практикалық бөлім: 3D объект құру және анимация жасау

6. Қорытынды

7. Пайдаланылған әдебиеттер

1. КІРІСПЕ

Қазіргі заманда 3D модельдеу кино, ойын индустриясы, сәулет, инженерия, медицина және білім беру салаларында кеңінен қолданылады. Бұл ғылыми жобада 3D модельдеу мен анимация негіздері, қолдану салалары және Blender бағдарламасы арқылы практикалық мысал қарастырылады.
Мақсаты: 3D модельдеу мен анимация туралы базалық білім қалыптастыру және өз бетінше қарапайым 3D жоба жасау.
Міндеттері:

• 3D модельдеудің теориялық аспектілерін зерттеу;

• Анимация түрлерін танып-білу;

• Blender бағдарламасымен жұмыс істеу;

• Қарапайым 3D объект жасау және анимация қосу.

2. 3D МОДЕЛЬДЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

3D модельдеу – нысандардың үш өлшемді (биіктік, ендік, тереңдік) сандық бейнесін жасау процесі. 3D нысандар полигондардан тұрады. Полигон – үшбұрыш немесе төртбұрыш түрінде жазықтықта орналасқан жазық фигура.

Қолдану салалары:

• Компьютерлік ойындар (Game Dev)

• Анимациялық фильмдер мен мультфильмдер

• Өндірістік және сәулеттік дизайн

• 3D басып шығару (3D printing)

• Медицина (органдарды модельдеу)

3. АНИМАЦИЯ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ

Анимация – 3D модельдерге қозғалыс беру процесі.
Негізгі түрлері:

• Keyframe animation – кадрлар арасында объекттің өзгерісін белгілеу.

• Motion capture – нақты адамның қозғалысын жазып, модельге беру.

• Procedural animation – алгоритмдер арқылы жасалатын анимация.

4. BLENDER БАҒДАРЛАМАСЫМЕН ТАНЫСУ

Blender – тегін, ашық бастапқы кодты 3D модельдеу және анимация жасау бағдарламасы. Оның көмегімен мыналар жасауға болады:

• 3D модельдер

• Материалдар мен текстуралар

• Жарықтандыру

• Анимация

• Визуализация (рендеринг)

? Blender-де негізгі құралдар:

• Add: жаңа объект қосу (мысалы, текше)

• Transform: жылжыту, бұру, масштабтау

• Modifier: объект қасиеттерін өзгерту (мысалы, Subdivision Surface)

• Timeline: анимация кадрларын басқару

5. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ: BLENDER-ДЕ ҚАРАПАЙЫМ АНИМАЦИЯ ЖАСАУ

✅ Қадамдар:

1. Blender бағдарламасын ашыңыз

2. Default Cube объектісін қалдырыңыз

3. Timeline төменгі бөлігінде 1-кадрда кубтың орналасуын (Location) белгілеңіз:
   Insert Keyframe > Location

4. 50-кадрға өтіп, кубты оңға жылжытыңыз (G → X → 5), сосын тағы да
   Insert Keyframe > Location

5. Space пернесін бассаңыз – куб қозғалады!

5. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ: BLENDER-ДЕ ҚАРАПАЙЫМ АНИМАЦИЯ ЖАСАУ

✅ Қадам 1: Blender бағдарламасын ашу

Blender бағдарламасын ашқаннан кейін негізгі интерфейс көрінеді. Бұл жерде 3D көрініс, таймлайн, құралдар панелі және басқа да қажетті элементтер орналасқан.

Сурет көзі: Blender.org

✅ Қадам 2: Куб объектісін таңдау

Әдепкі бойынша, Blender ашылғанда ортада бір куб объектісі болады. Егер ол жоқ болса, Shift + A пернелерін басып, Mesh → Cube арқылы жаңа куб қосуға болады.

Сурет көзі: Blender.org

✅ Қадам 3: Таймлайнды баптау

Таймлайнды төменгі бөліктен табуға болады. Бұл жерде анимацияның кадрларын басқаруға болады. Мысалы, анимацияның ұзақтығын 50 кадрға дейін орнатуға болады.

Сурет көзі: Blender.org

✅ Қадам 4: Ключевой кадр қосу

Куб объектісін таңдап, I пернесін басып, Location параметрін таңдаңыз. Бұл кубтың ағымдағы орнын 1-ші кадрға сақтайды.

Сурет көзі: Blender.org

✅ Қадам 5: Кубты жылжыту

Таймлайнда 50-ші кадрға өтіп, кубты оңға жылжытыңыз (G → X → 5). Содан кейін қайтадан I пернесін басып, Location параметрін таңдаңыз. Бұл кубтың жаңа орнын 50-ші кадрға сақтайды.

Сурет көзі: Blender.org

✅ Қадам 6: Анимацияны көру

Space пернесін басып, анимацияны көре аласыз. Куб 1-ші кадрдан 50-ші кадрға дейін жылжиды.

Сурет көзі: Blender.org

6. ҚОРЫТЫНДЫ

Бұл жобада 3D модельдеудің негізгі ұғымдары, анимация түрлері және Blender бағдарламасын қолдану арқылы практикалық жұмыс қарастырылды. Blender – шығармашылықты дамытуға арналған тиімді құрал, әрі тегін. Оны меңгеру – болашақта дизайнер, инженер, архитектор немесе ойын жасаушы болғысы келетін жастар үшін өте пайдалы.

7. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Blender.org — https://www.blender.org

2. Blender Guru (YouTube) — https://www.youtube.com/user/AndrewPPrice

3. CG Cookie — https://cgcookie.com

4. OpenGL және 3D модельдеу туралы оқулықтар

5. А. Шпак. "Blender для начинающих"