4 сынып өзін-өзі тану қмж

Сабақтың мақсаты: «Өзін-өзі тану» адамгершілік құндылығы туралы түсініктерін кеңейту.

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аударуСабақ тақырыбына тарту мақсатында сұрақтар арқылы әңгімелесу өткізіледі:

Жазғы демалыстарыңды қалай өткіздіңдер?

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруМәтінмен жұмыс «Екі дос және қария» аңыз әңгімені оқып шығу.

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз туралы айта кету

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс: Оқулықтағы қоржында берілген сөздерді пайдаланып,сабақты түсіндіру.

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту: «Шымшық»

Сөзі Қ.Мырзалиевтікі
Әні Қ.Қуатбаевтікі

 Шымшықтың өр тырнағы,
Құдды шабақ қармақтай.
Бар тұлғасы, болғаны,
Бармақтай-ау, бармақтай!
Сонда да ол, асылы,
Мешкейлікке меңзейді,
Күнде жеке басының,
Салмағындай жем жейді!
Күнде жеке басының
Салмағындай жем жейді!

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты: Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:

Білім,даналық ұғымдары туралы түсініктерін кеңейту;

Білімге,оқуға қызығушылықтарын дамыту;

Білімді бағалауға тәрбиелеу.

Мақсаты:Оқушылардың «білім»құндылығы туралы түсініктерін кеңейту.

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

Тыныштық сәті.
Нұрға бөлену.
Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ - қолыңызды айқастырмаңыз. Қолыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.
Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гул түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңыз бен тілек - қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты. Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түседі. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. олар нұр мен махаббат құралына айналды. Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басының түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.
Нұр бірте - бірте қарқын және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып жан - жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша түсініспей ренжіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, Олардың да жүрегі нұрға толсын.
Осы нұр бүкіл әлемге: Барлық адамдарға, жан - жануарларға өсімдіктерге барлық тірі жанға таралсын.... Ғаламның барлық түпкір - түпкіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: “Мен нұрлымен... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмын”.
Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...
Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз.
Жаймен көзіңізді ашуға болады.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруБілімнің адамға пайдасын түсіндіру мақсатында әңгімелесу жүргізіледі. С.Баязитовтың «Мақал мәнісі» атты өлеңін оқушылармен қосылып айту.

• «Білекті- бірді жығар,білімді-мыңды жығар»деген мақалды қалай түсінесіңдер?

• «Кітап-білім бұлағы,білім-өмір шырағы».-дегенді қалай түсінесіңдер?

• Білімнің адам өміріне қандай пайдасы бар?

Білімді өз бойларыңа қандай жолмен жинақтауға болады деп ойлайсыңдар?

Мәтінмен жұмыс Оқушыларға Қ.Толыбаевтың «Құштарлық»әңгімесін оқу.

• Талапты баланың біліиге деген құштарлығын қалай аңғаруға болады?

• «Оқу-инемен құдық қазғандай жинайтын қазына»дегенде нені түсінесіңдер?

• Баланың бойынан өздеріңе ұнайтын қандый жақсы қасиеттерді көрдіңдер?

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

Тақтаға жазылған «Оқу-білім бұлағы,білім-өмір шырағы»деген мақалдың мәнін түсіндіру.

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс

Білімнің пайдасы эссе жазу

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту: Ерден Атайдың әні
Сөзі: Ә.Асылбековтікі
Әні: Е.Хасанғалиевтікі

 Кел,балалар,тұрмаңдар
Бізде қызық думан бар.
Атамыздың алуан
Ертегісін тыңдаңдар

 Қайырмасы:

 Ерте,ерте,ерте,екен,
Ешкі-ай жүні бөрте екен.
Ертегі сөз қашанда
Тамашаның көркі екен

 Түрлі-түрлі ертегі,
Тұла бойды ертеді.
Ерте өткен ерлердің,
Ерлік ісін шертеді.

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларды ойлануға, көп ізденуге жетелеу

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс:

Ойлы бала Ойсыз бала

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту:

Ойлан, тап

Сөзі: Қ.Ыдырысовтікі
Әні: Ә.Еспаевтікі

Кел балалар,ойнайық,
Ойнайық та ойлайық,
Қандай жұмбақ болса да
Шешпей оны қоймайық.

Қайырмасы:

Ал балалар тыңдаңдар,
Асығыстық қылмаңдар.
Асықпайық деп және
Бөгеліп те тұрмаңдар.

Бәрің жақсы тыңдаңдар,
Бөгеліп көп тұрмаңдар.
Жұмбақ та бар аспан көк,
Самолетпен зырлаңдар.

Қайырмасы:

Жұмбақтар бар өзен,көл,
Пароходпен жүзіңдер,
Айдын суға шомылып,
Ақ шабағын сүзіңдер

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардың «ұжым», «достық» құндылықтары туралы түсінініктерін кеңейту.

Міндеттері:

– ұжымның адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру;

– өзара татулық, сыйластық қарым-қатынастарын дамыту;

– бірлікке, сыйластыққа, достыққа тәрбиелеу.

Ресурстар:

Көрнекі құралдар: оқулық, дәптер, музыкалық орталық

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Тыныштық сәті

Ойлану жұмысының алдында балалардың бір сәт денесі, ойы сергітіледі.

Балалар денелерін түзу ұстап, бастарын жоғары көтеріп, ыңғайланып отырады. Көздерін жұмуына да болады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныстайды, айналадағы барлық тіршілік иесі оларды аялап, қоршап, қамқор болып жатқанын сезінеді. Тұла бойлары жақсылыққа, махаббатқа толғанын сезінуге ұмтылады. Осылайша екі минуттай отырады.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруМәтінмен жұмыс

Оқушыларға сынып ұжымындағы қарым-қатынастар туралы түсінік беру мақсатында әңгіме оқу ұйымдастыру.

Күмән

Машқар Гумеров

Оқушылар соңғы сабаққа кіргенде, сыныптағы үлкен терезенің бір көзі сынғанын көрді. Кезекші Рақила болатын.

– Терезені Боранбай сындырды. Өз көзіммен көрдім,–деп айқайға басты ол.

Боранбай танып әлек. У-шу ұлғайып бара жатқанда, мұғалім кірді де, жағдайды білген соң:

– Сабақтан кейін сыныпта қалыңдар. Анықтаймыз. Ал қазір тынышталыңдар, сабақ бастаймыз,–деді.

Сынып ішіндегі мына у-шу сол айтыстың жалғасы еді. Мұғалім қағаздарын тастап, қайтып оралмақ. Істің ақиқатына жетудің орнына, салғыласа берсе, ұзақ отырып қалмай ма? Әтіргүлдің қарны ашты, үйіне қайтуға асықты. Тамағын кенеп, бар даусымен:

– Балалар! – деді. – Қазір апай келеді. Не айтамыз? Құр сарылып отыра береміз бе? Терезені кім сындырды? Айтсаңдаршы біреуің! Рақила, сен анық көрдің бе? Кім сындырды? Әйнек өз-өзінен сынбайды ғой.

Осы кезде көпшілік арасынан Дәуіт деген қара домалақ бала суырылып шығып:

– Сындырған мен! – деді.

Сыныптағылар аң-таң. Дәуіт ең момын бала еді.

– Өтірік! – деді Рақила қызараңдап.

– Түк те өтірік емес. Рас. Мен сындырдым.

– Ендеше неге бірден айтпадың? – деді Әтіргүл. – Жұртты осынша дауластырып қойғаның не?

– Е,маған сөз тиді ме? Өздерің ғой шуылдасып...

Онысы рас. Жұрт шуылдасып жатқанда, бұның өмірі үні шықпайтын.

Дәуіт терезені қалай сындырғанын айтып берді. Терезеде қалбалақтап жүрген әдемі көбелекті ұстаймын деп, байқамай әйнекті сындырып алыпты да, сасқанынан сыртқа зып беріпті. Бұл кезде сыныпта ешкім жоқ екен.

Балалардың барлығы Рақилаға қарады.

– Ау, кезекші! Бұл қалай? Боранбай сындырды деп ең? Оны қайдан көрдің? – деді екі-үш бала.

Рақила қысылғаннан жұртқа тура қарай алмады. Есікке тұра ұмтылды.

Мән-жай анықталған соң балалар көңілденіп, парталарына жайғасып отырды.

Көрмегенді көрдім деу – ең жаман әдет, әрі-беріден соң ол – жалақорлық. Жиында басқасынан гөрі осы туралы көбірек сөз болды.

Әтіргүл ұстаз үстелінің қасында жалғыз өзі тұр еді. Жолдастары алдында тауы шағылған Рақилаға жаны ашып, есіктен көзін алмады. «Ұят-ай! Бұрын да осындай ұсақ-түйек оқиғалар болған. Бұдан былай балалар Рақиланың шын сөзіне де сенбей, күмәнданатын шығар-ау. Жолдастарының сеніміне кіру үшін оған қанша уақыт қажет боларын кім білсін!.»

• Әңгімедегі оқиғадан сынып оқушыларының қандай жақсы қасиеттерін көруге болады?

• Олардың бойынан қандай жағымсыз қасиеттерді байқадыңдар? Одан қалай арылуға болады? Сендер не істеген болар едіңдер?

• «Сенімге кіру үшін оған қанша уақыт қажет болады», – дегенді қалай түсінесіңдер?

• Өз сыныптарыңда осыған ұқсас оқиғалар болды ма? Естеріңе түсіріп айтып беріңдер.

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

Дәйексөз

Балалардың жауаптары дәйексөздің түсіндірілуімен түйіндеу:

Тақтада жазулы тұрған Ә.Табылдиевтің «Ұжымда болу – бақыт» деген нақыл сөздің мәнін ашып түсіндіру:

– Жеке адамның жақсы мінез-құлқы ұжымда көпшіліктің ықпалының арқасында қалыптасады. Сынып ұжымындағы балалар бір-біріне көмек беру, сыныптастарын ренжітпеу, көпшіл болу, ұйымшыл болу, кешірімді болу сияқты қасиеттерді бойларына сіңіруге көп мүмкіндік алады. Бір-бірімен сырласады, достасады, қуаныштарын бірге бөліседі, өздерін бақытты сезінеді.

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс. Дәптермен жұмыс

Сабақта айтылған ойларды оқушылардың бекіте түсуі үшін тапсырма беру.

Тапсырма: Дәптерде берілген бос жолдарға өз сыныбыңның үлгі етерлік жақтарын жазыңдар.

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту: Дос болайық бәріміз!

Сөзі: Х.Талғаровтікі

Әні: И.Нүсіпбаевтікі

Әрқашан дос біргеміз,

Ажырамас іргеміз.

Ілгері жүріңдер,

Достық жырын біліңдер,

Ту ғып ұстап бірлікті!

Еңбекті сүйіңдер!

Қайырмасы:

Дос болайық, бәріміз,

Жарасып тұр әніміз.

Тыныштықты сақтаймыз,

Атсын күліп таңымыз.

Қайраттанып қарышта,

Озып шыққан жарыста.

Батыл бас,жас ұлан!

Самға биік,алысқа,

Жұлдыздарға,ғарышқа,

Бойда күш тасыған.

Қайырмасы.

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың жақсы  ниетпен армандай білуіне және оған қол жеткізуге ұмтылуына ықпал ету.

Міндеттері:

-Арман ұғымы туралы түсінік беру.

-Балалардың ойын,қиялын дамыту.

-Жақсылыққа тәрбиелеу.

Көрнекі құралдар:Теңіз,балық,дельфин,сызбa «күн   шұғыласы»шаттық шеңбері.

Жаңа сабақты өткен сабақпен байланыстыру мақсатында,үй тапсырмасын сұрау.

“Біздің сынып’’тақырыбында құрастырып келген әңгімелерін тыңдау

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

«Дәйек сөз."Арман-адамға қанат"дегенді қалай түсінесіздер?

Арман-адамға қанат.Халық мақалы.Армансыз адам болмайды.Оқу,білім арқылы алысқа қанат қағасың.

Мағынасын түсіндіру

Шығармашылық жұмыс:

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Ойын

Оқушылар шеңбер құрып,теңізден балықты аулап өз арманын және не үшін соны армандайтынын жоғарыда берілген өлең  қатарларына салып айтады.

Айдар:балықты аулап- "Шіркін-ай басшы болсам,еліме нұр сыйлайтын"

Ердос :-"Шіркін-ай банкир болсам,жайнайды менің елім"

Ербол:-"Шіркін-ай биші болсам,мың бұрала билейтін"(ойын жалғаса береді,жылдам оны не үшін армандайтынын айтады)

Оқушылар ойын ойнайды.

Дәптермен жұмыс: Сендердің армандарың жақсылықтан құралғанына сеніміміз мол.Өз армандарың туралы қысқаша әңгіме жазыңдар./оқыту/

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Жаңа сабақты түсіндіру, ата-баба өнері туралы түсінік

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

Тыныштықта отыру.

Балалар көздерін жұмады. Мұғалім сөйлейді. Сендердің жүректерің — сендердің кішкене жарқыраған күндерің. Ол да күн сияқты жылытады. Сендердің күндерің сендерге жылулық береді. Өздеріңнің жақсылықтарыңмен адамдармен бөлісесіңдер. Ал, кәне жақсылық сезімдерімізді өздеріміздің әке-шешемізге, аға-әпкелерімізге, өздеріміздің достарымызға, барлық адамзатқа, келген қонақтарға,  маған және өзіміздің кішкене ғана әдемі жер шарымызға, бәріне-бәріне жіберейік, жақсылық тілейік.
-Ал, енді көздеріңді ашыңдар, жымиыңдар және осы сезімдеріңді, қуаныштарыңды күні бойы сақтауға тырысыңдар.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзді талдау

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс:

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту: «Қазақтың дастарханы»

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Жаңа сабақты түсіндіру, тілге деген құрметтерін нығайту

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

Тыныштық сәті

 Жәймен көзіңді жұмып мені тыңдаңыздар. Тамаша таңертеңгі ашық күнді елестетіңіз. Сіз тынық та ерекше көлдің жағасындасыз. Тек қана сіздің тыныс алғаныңызбен судың сылдыры ғана естіледі.  Күн жарқырап нұрын төккен сайын сіз өзіңізді жақсы сезінесіз. Құстардың сайрағанымен  шегірткенің шырылын естисіз. Сіз салмақтысыз. Ауа таза және мөлдір, сіз барлық денеңізбен күн жылуын сезінесіз, сіз осы тыныш таңертеңгі мезгіл сияқты бірқалыпты және қозғалыссыз тұрсыз. Сіз өзіңізді бақытты сезінесіз. Барлық  дене мүшелеріңіз тыныштыққа және күн нұрына бөленуде. Сіз жақсы дем алудасыз. Енді жайлап көзімізді ашамыз. Біз тынығып, көңіл-күйіміз жақсарады, сергекпіз жағымды сезімдер күні бойы бізбен бірге болады.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Өз ойларымен бөліседі

Шығармашылық жұмыс:

Тіл туралы не білесіңдер?

Шығарма

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту: «Қазақ қызы»

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Ақиқат құндылығы арқылы оқушыларды елдің азаматы болуға баулу. 
Міндеттері: 
Туған ел, өскен ортаның адам үшін маңыздылығын ұғындыру. 
Оқушылардың елге деген жанашырлық, қамқорлық,адалдық қасиеттерін дамыту . 
Жігерлікке, шыншылдыққа,намыстылыққа тәрбиелеу. Ресурстар:(құралдар, мәлiметтер) 

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруАйтмағанбет Құдайберген 
Ақжайық әңгімесі 
Өзеннің жарқабағында Өсер әкесімен әңгімелесіп отыр. 
-Ол былай болыпты,,балам! Алыстағы қатпар-қатпар асқар таудан басталған бұл Жайық елеусіз ғана бұлақ саға- сағаны қуалап, сылдырап келіп, өз тамшысын бас өзекке құя беріпті. Бас өзек ұлғайып, суы молайып,арналы өзенге айналыпты. Судың түсі көк, өзі айнадай мөлдір болыпты. Тұнығында балық ойнап, байлық жиналыпты. 
Өзен жағасын баласымен бір кәрі әже мекендейді. Баласы кішкентай қайығына мініп,балық аулапты. Бірақ құралы нашар жас балықшының ауына ештеңе түспепті. Ертелі- кеш ұстаған бірлі-екілі шабақпен жарлы жандар күн кешеді. 

-Балық неге ілікпейді, әже? -деп сұрапты баласы. 
-Маңдайыңның тері көбірек төгілсе, балық та ілігер, балам,- депті әжесі. 
Бала ауын тереңге қайта жаяды. Тынбай еңбек етеді. Бір кезде қалтқы- қалқандардың бәрі суға батып кетіпті. Бала ауды тарта бастайды. Ау қиын тартылды. Бала шаршап қалжырайды. Маңдайыңнан ащы тер шұбырып, Жайыққа құйылады. Тердің ақысындай болып,балық та қайықты толтырады. Қысылған бала әжесін шақырады. Әжесі баласының терін күнде келіп жаулығының ұшымен сүртеді екен. Тынбай шұбырған терден Жайық суының түсін осылайша өзгерткен екен. Содан бері Жайық суының түсін осылайша өзгерткен екен. Содан бері Жайық өзені Ақжайық аталыпты. 
Өсер әкесіне сұрақ қойды: 
-Олай болса, судың дәмі неге ащы болмайды, әке? 
-Сұрағың орынды, балам. Ақжайық- ағысты өзен. Ол маңдай тердің ащы тұзын ағызып әкетеді. Тұйық су болса, ащы болуы да мүмкін еді. Тұз Атырауға ағып барады. Теңіз суының ащы болатыны сондықтан. 
Өсер Ақжайықтың бұйраланған ағысына ойлана қарады. 
1.Жайық басында қандай өзен еді, ол қандай өзгеріске 
ұшырады. 
2.Баланың сұрағына әжесінің берген жауабына қандай мақал -мәтелмен түсіндірер едің? 
3.Өсердің сұрағына, әкесінің берген жауабына сен қалай жауап бересің? 
4.Жайық өзенінің суы неліктен ащы емес екен? Ал теңіз суы неліктен ащы екен? 
5. Өз өлкеңдегі өзен -көлдер туралы не білесің? Сипаттап бер? 
2. Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс.

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс:

Балаларға үш тапсырма беріледі. 
1- тапсырма «Туған жерім-тірегім» 
2- тапсырма «Аяулы өлкем» 
3- тапсырма «Елімді мақтан етемін» 
Осы тақырыптарға сүйіспеншілік, құрмет, қамқорлық, адалдық тұрғысынан әңгіме жазып, оқиды. 

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту:

«Атамекен » өлеңін айту. 
Сөзін жазған Қ. Мырза Әли 
Әнін жазған Е.Хасанғалиев 

Жасыл жайлау-түкті кілем, көк кілем, 
Көк кілемде көп ойнаймын, көп күлем. 
Айдарымнан сипап өткен самалды, 
Қазағымның алақаны деп білем. 

Қайырмасы: 

Қайда жүрсең атамекен, 
Көкейінде жатады екен. 
Күннің өзі ұясына, 
Қимай оны батады екен. 

Жасыл жайлау –түкті кілем, көк кілем, 
Көк кілемде көп аунаймын, көп күлем. 
Асқар тауың аспанымен таласқан, 
Қазағымның мәртебесі деп білем. 

Қайырмасы: 
Қайда жүрсең атамекен, 
Көкейінде жатады екен. 
Күннің өзі ұясына, 
Қимай оны батады екен. 

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

Соңғы тыныштық сәтi. 
Жай музыка қойылады. 
Құрметті оқушылар жайланып отырып, көздеріңізді жұмып, бүгінгі сабақтан алған жақсы сәттерін жүрегіңізге түйіп алаңыз.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Мақсаты: Оқушылар «жақсы сөздің» құндылығы туралы түсінік беру
Міндеттері:
- Жақсы сөздің адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру;
- Жақсы сөздерді қолдана білу іскерліктері дамыту;
- ізгілікке, ізеттілікке, жақсы сөз арқылы жақсы мінез - құлыққа тәрбиелеу
Сабақтың түрі: Жаңа ұғымды қалыптастыру.
Сабақтың типі: Жаңа сабақ.
Сабақтың әдісі: Ой қозғау, Венн диаграммасы, Топтастыру

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруӘңгімелесу.
- Қандай кезде жақсы сөздерді қолданасыңдар?
- Жақсы сөз естігенде қандай сезімде боласыңдар?
- Жаман, дөрекі сөз естігенде қандай сезімде боласыңдар?
- Жақын адамдарыңа қандай жақсы сөздер айтқыларың келеді?
-«Жақсы сөз - жарым ырыс» дейді халқымыз. Жақсы сөз естісең, жаның жадырайды. Жақсы сөз ашу шақырмайды, жүрегіңді жылытады. Тек қана жақсылыққа жеткізеді, бақытқа кенелтеді, қуанышқа бөлейді.

Мәтінмен жұмыс. Мәтін абзацқа бөлініп оқытылады.
«Сыпайы қоян» Мексика ертегісі
- Қоянның жылы сөздерінің өзіне қандай көмегі болды?
- Жылы сөздер арқылы қандай жағдайда көмектесуге болады?
Дәйексөз.
«Жүректен шыққан сөз жүрекке жол табады» Ә. Науаи
- Жылы сөз адамдарды достастырады, сабырлы болуға, денсаулығын сақтауға, көңілін көтеруге, ашуын қайтаруға септігін тигізеді. Әр айтылған сөзді адам жүрегімен қабылдайды. Сондықтан, қолдан келгенше бір - біріңе жылы, жақсы сөздер айтқан дұрыс.
Сергіту сәті
Ақша бұлттар аспанда, (Қолдарын жайқалтады)
Жерімді жайнап құлпыртсын.(Жерді көрсетеді)
Нұрын сыйлап біздерге, (Күнді көрсетеді)
Көкте мәңгі күн тұрсын. (Күнді көрсетеді)
Жаңа ақпарат. Тізбектеп оқыту
«Жақсы сөз адамдарды қуанышқа бөлейді. Олардың қарым - қатынасын жақсартуға ықпал етеді. Адамдар бір - бірімен жақсы сөйлесу арқылы сыйластыққа, достыққа қол жеткізеді»

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Ойын - жаттығу
Топқа бөлінген оқушыларға түрлі тапсырмалар беріледі: Берілген тапсырмалар бойыша жақсы сөздерді қатыстыра отырып, көрініс көрсетуі тиіс.
1 - топ. Сабаққа кешігіп келген оқушы мен мұғалім арасындағы әңгімеден үзінді.
2 - топ. Тұтынушы мен сатушының арасындағы сыпайы қарым - қатынастан үзінді.
3 - топ. Емханаға келген науқас пен дәрігер арасындағы диалогтан үзінді.

Ой толғаныс
Дәптермен жұмыс.
1 - Венн диаграммасы
2 - тапсырма. Топтастыру.
Жақсы сөздерді топтастыру.

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың "достық”   құндылығы туралы

түсініктерін кеңейту .

Сабақтың міндеттері: -адал достықтың мәнін түсіндіру;

-өзара сыйластық қарым-қатынастарын дамыту;

 -достықты қадірлей білуге  тәрбиелеу;

Көрнекі құралдар:оқулық,дәптер,үлестірме мәтін,Ақботаның қоржыны,қима қағаздар.

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

Өсиет- әңгіме

Ертеде бір ақылды қария болыпты.Бір күні ақылды қарияға бір жігіт келіп:

-Ақсақал,мен қандай жігітпін? Сынаңызшы,-депті.Қарт жігітке:

-Жолдасыңды көрсет,сонан соң айтамын,-депті. Жігіт жолдасын қартқа жіберіпті.Қарт жігіттің жолдасымен ұзақ сөйлесіп,ақырында жігіттің өзін шақырыпты.Жігіт келген соң,қарт:

-Шырағым,жаман жігіт емессің,-депті.

-Қалайша олай дейсіз? Мені бұрын көрген жоқсыз ғой?-депті жігіт.Қарт күліп:

-”Жігітті жолдасына қарап бағала”  дейді халық,-депті.

-"Жігітті жолдасына қарап бағала” дегенде нені түсінесіңдер?

•      (оқушылардың жауаптары тыңдалады)

•      Адам көбінесе өзінің мінезіне ұқсас адамдармен жолдас,дос болады.Шын жолдас,достар бірінің жақсы қасиеттерін екіншісі үлгі тұтады,бойына сіңіреді,олар бір-біріне өте жақын,бірін-бірі тез түсінісетін болып кетеді.Осындай жолдастық,достық қарым-қатынастардың арасындағы ең бағалысының бірі-адалдық.Біз бүгінгі сабақта адал достық туралы әңгімелесеміз.

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Сұрақтар:

Адал достық дегенде нені түсінесіңдер?

Аңыз- әңгімедегі жауынгерлердің достығы адал достыққа жата ма? Неліктен?

Сендердің де адал достарың бар ма?

Олардың адалдығын қай іс-әрекеттерінен байқадыңдар?

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын»

• Өзі жақсы адамның айналысы қашанда жақсылыққа толы болады. Ол өзін осы ортада ерекше бақытты сезінеді. Себебі оны адамдар, айналасы жақсы көреді. Ол осындай жетістіктерге өзінің жақсылықтары арқылы жетті. Сондықтан халық: Жақсының жақсылығын айт нұры тассын,- дейді. Сол себепті: шамамыз жеткенінше, айналаға жақсылық жасап жүрейік. Себебі жасаған жақсылығымыз ешқашан зия кетпейді. Оның шарапаты өзіңе, жақын туыстарыңа, еліңе тиеді. Сондықтан әр уақытта жақсылық жасау арқылы алғысқа бөленіп, ризашылыққа кенеліп жүрейік.

Халық мақалы

Ойын

«Достық неден басталады,достыққа не жарасады»?

(Ойынды сигналды қима қағаздар арқылы ойнайды)

Шарты:Егер мен айтқан оймен келіссеңдер жасыл түсті көтереміз,егер келіспесеңдер сары түсті көтересіңдер.

-Достық танысудан бастала ма?

-Достыққа қамқорлық жараса ма?

-Достық төбелестен бастала ма?

-Достыққа мейірімділік жараса ма?

-Достық ренжісуден бастала ма?

-Достыққа адалдық жараса ма?

-Достыққа татулық жараса ма?

-Достық ұйымшылдықтан бастала ма?

-Достық бірліктен бастала ма?

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту:

«Дос туралы жыр» әнін барлық оқушылар орындайды

Іздегенде табылатын қасымнан.

Көңілі бар қызғалдақтай ашылған

Көріспесек сағыныштан жүдейтін

Кім бар жақын бала күнгі досымнан?

            Қайырмасы:

           Жан досым,үстем болсын мерейің.

           Әрқашан жемісіңмен көрейін

           Сырымсыз да бітпесін ,жырымыз да

            бітпесін,жырымыз да бітпесін

Қос бұтағы секілденіп ағаштың

Қатар тұрып бірге өсіп жайқалдық

Адассақ та ,бірге жүріп адастық

Жол тапсақ та ,бірге жүріп жол таптық 

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Тыныштық сәті

•  

• Балалар денелеріңді түзу ұстап,бастарыңды жоғары көтеріп,ыңғайланып отырыңдар.Көздеріңді жұмсаңдар да болады. Ауаны терең жұтып,еркін тыныстаңдар,айналадағы барлық тіршілік иесі сендерді аялап, қоршап,қамқор болып жатқанын сезініңдер. Тұла бойларың жақсылыққа,махаббатқа толғанын сезінуге ұмтылыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Мақсаты: Оқушылардың «бақыт», «сыйластық», «махаббат»

құндылықтары туралы түсініктерін кеңейту.

Міндеттері: -Қуаныш сезімінің адам өміріндегі мәнін түсіндіру;

-Өзара жағымды қарым-қатынас жасау іскерліктерін дамыту;

• Мейірімділікке тәрбиелеу;

Көрнекі құралдар: Оқулық,үнтаспа,слайдтар,интерактивті тақта.

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

Тыныштық сәті.

-Балалар, дұрыс отырайық,арқаларыңызды түзу ұстайық,қолдарыңызды партаға қоюға болады,көздеріңізді жұмайық. Сіз табиғаттың ең көркем жерінде екенін елестеңіз. Сіз жұмсақ, жасыл шалшықта жалаң аяқ жүрсіз. (тыныштық). Жасыл шөп сіздің аяғынызды сипап жатқан сезімде боласыз. (тыныштық). Күннің көзі жер бетін қыздыруда. (тыныштық).Сіз гүлдің, шөптің және балдың иісін сезесіз. (тыныштық). Өзеннің сыңғырлағанын, көңілді құстар ән салып жатқанын естисіз. (тыныштық).

Тыныштықта тұрып, өзімізді тындайық, табиғат-анамызды тындайық. Алақаңдарыңызды күннің көзіне жайыңыз. (тыныштық).Көк аспаннан және көктемгі жылы күннің сәулелерін сезіңіз (тыныштық).

1,2,3 көзімізді ашайық.Қолымызды жайып, бізге өмір, денсаулық, қуаныш және жақсы көңіл күй сыйлаған Ана-Табиғатқа «Рахмет» деп айтайық.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Мәтінмен жұмыс

Оқушылардың адамдармен жағымды қарым-қатынастарын дамыту мақсатында төменде ұсынылған өлең мәтіні арқылы әңгімелеу жүргізіледі.

Өлеңді балалар мәнерлеп оқиды. «Қуаныш» Е.Ашықбаев.

(Балалардың пікірлері ұсынылған сұрақтарға жауаптар арқылы тыңдалады)

Адамды,айналаңды қай уақытта,қандай жағдайда болмасын қуантуға бола ма?

Сендер өз бойларыңнан сондай әрекеттерді байқадыңдар ма?

Байқағандарыңды естеріңе түсіріп айтып беріңдер.

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз

-Күлімдеп,ақжарқын жүретін адамның көңіл-күйі үнемі жоғары болады.Ал ондай көңіл-күй жаныңды сау етеді.Жаның сау болса,денің сау болады.Денің сау болса,жақсы еңбек ете аласың.Жақсы еңбектің нәтижесінде адамдар бақытты,молшылықта өмір сүреді.Сол себепті де халық даналығында «Қуаныш -Өмір шаттығы» деп айтқан болатын.Бүгінгі саба,ғымыздың дәйек сөзі осы болмақ.

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс: Топпен жұмыс

І «Есіңде қалған ең қуанышты сәтің…»

ІІ «Өзгелерді қуанту үшін не істер едің?»

ІІІ «Қуанышты хабар жолда!»

(Топпен жұмыс қорытындыланады.)

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Мақсаты: Оқушылардың «ұстамдылық», «сабырлылық» , адами қасиеттер туралы түсініктерін кеңейту.

Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:

• Ұстамдылық,сабырлылық,ақылдылықтың мәнін түсіндіру;

• Өзара жағымды қарым-қатынас жасау іскерліктерін дамыту;

• Ұстамдылыққа ,сабырлылыққа тәрбиелеу.

Көрнекі құралдар: дәптер,оқулық ,күн бейнеленген плакат, бала санына орай қағаздан жасалған жүрекшелер,интерактивтік тақта, бейнефильмдер.

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

(Үнтаспадан баяу әуен естіліп тұрады).Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз.

Үй тапсырмасын тексеру.

• Балалар, үйге қандай тапсырма берілді?Өткен сабақта не жайында сөз болды?

Балалар әңгімелерін оқиды.

• Сөйтіп , адал досқа тән қасиеттерді кім айтып береді?

Олардың жауаптары толықтырылып, қағазға жазылған қасиеттерді.(Адал дос жазуының айналасына іліп отырады. )

Мұғалім:

• Айнымас дос деген, адал дос деген түсінікті білдіреді.Досы уәдесіне берік болса, қандай жағдайда да досыммен бірге болса, қолынан келген көмегін аямаса, оның көңілін көтеріп, жабырқағанда қасыңан табылса, ол әрине айнымас дос.Сөйтіп өздерің айтқандай адам бойындағы жақсы қасиеттер олар:шындық, ақылдылық, сабырлылық, төзімділік, әдептілік, көрегенділік.

Жан досым

сөзін жазған Б.Батырбекова

Әнін жазған:А.Меңжанова

Сүйемін , құрметтеймін достың атын,

Дос барда талмайтындай қос қанатым.

Қосылып жүректегі сырларымыз,

Арманның асқарына жол табатын.

Қайырмасы:

Өмір сәні достықта,

Көңіл нәрі достықта.

Жүректі мәңгі жалғадық,

Сырға сырды қостық та.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Әңгімелесу

Мұғалім сабақ тақырыбының мәнін ашу мақсатында әңгімелесу жүргізеді.

Сабақ тақырыбының мәнін ашу мақсатында әңгімелесу жүргізіледі.

1.Бейнефильмнен не көрдіңдер?

2.Жауынгер шеберге не үшін келді?

3.Шебер жауынгердің сұрағын қанағаттандыра алды ма?

4.Қалай?

5.Осы бейнефильмді көру арқылы қандай ой түйдіндер?

6.Осыны көріп отырып,қандай ұнамсыз қылық байқадыңдар?

7.Ол туралы не білесіңдер?

8.Жағымсыз нәрсе не екен?

Балалардың жауаптарын мұғалім түйіндейді:

-Адамдардың ойланбай істеген істерінің арты кикілжіңге апарып соқтырады. Кикілжің болған жерде міндетті түрде ашу туындайды. Ашу адамның өзіне де, өзгелерге де, айналасына да зиян. Өйткені адамның көңілі түседі, ешнәрсеге зауқы болмайды , жағымсыз сөздер айтады, айналасындағыларды ренжітеді. Ашу үстінде дұрыс шешім табу да қиынға соғады. Сондықтан да қандай жағдай болмасын ақылға жендіріп сабыр сақтап, ұстамды бола білу керек. Біз бүгінгі сабақта ашуланбау, сабыр сақтаудың адами қарым-қатынастағы мәні туралы әңгімелесеміз.

1.Сендердің ашуланған кездерің болды ма?Не себепті ашуландыңдар?

2.Сол уақытта қандай күйде болдыңдар?

3.Сол күйден шығудың қандай жолдарын іздестірдіңдер?

4. «Ашу-дұшпан,ақыл-дос»деген

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Мәтінмен жұмыс

Оқушыларға сабақ тақырыбының мәнін түсіндіру мақсатында «Сурет» әңгімесін оқу.

Сурет

Ж.Дәуренбаев.

Мұғалім апай бәріне үй тапсырмасын берді.

• Қалаған суреттеріңді салып келіңдер, -деді.

Азамат үйге келгесін түрлі түсті бояғыш қаламдарын алып ақ қағазға сурет салуға кірісті. Әуелі ауладағы үйшігінің алдында шуақтап жатқан Бөрібасарды салып көрді. Онысын үшінші сыныпта оқитын ағасы Саматқа көрсетіп еді, ол сәл таңғала қарады да:

• Ұқсамайды!-деді бірден.

Азамат енді бояу қаламымен терезе түбінде қыт-қыттап жүрген әтешті салды. Өзін сарала етіп, айдарын қып-қызыл қып бояды. «Мұндай әтеш болмайды!» -деп Самат тағы да басын шайқады.

Азамат әбден адырады.Сосын ойланып-ойланып отырып, төрдегі портретіне қарап әжесін салады.

Мұны көрген Саматтың ішек-сілесі қатып күлгені-ай:

• Әжемнің түрі қара!Құбыжық қой мынауың?!-Ыза болған Азамат жыларманға келді. Ренжіп даладағы сәкі үстінде домбыра шертіп отырған атасына барып шағынды. Не салса да Саматтың мазақтай беретінін айтты.

Атасы шертуін доғарып, сақалын сипай ойға қалғандай болды да:

• Әзкентай, қағазыңды бері әкелші, -деді. Азамат аппақ қағазды астына қатты мұқабалы кітабын төсеп алдына қойды. Атасы тамырлары білем-білем, буындары шорланған добалдай саусақтарын жайып, ақ қағаздың бетіне салды.

• Енді менің алақанымды сызып шықшы, -деді атасы.

Азамат бояу қаламын тарбиған әр саусақтың арасымен жүргізе отырып сызып шықты.

Атасы алақанын көтеріп еді, ой ғажап-ай, ақ қағаз бетінде үп-үлкен алақан пайда болыпты.

Азамат таңғала қарады, қуанып кетті. Жүгіріп Саматқа барып көрсетті.

• Міне, атамның алақаны,- деді.

Самат үндемей қалды. Ертеңіне апайы да мақтады.

• Мынау Азаматтың атасының алақаны екен. Арық суарған , құдық қазған , бақша күткен, үзбей еңбек еткен ғажап алақан!.

Қатты қуанған Азамат мәз-мейрам. Суреті мектептегі көрнекті тақтаға ілінді. Ғажап алақан бүкіл баланың басынан сипап тұрғандай...

• Саматқа Азамат неліктен ренжіді деп ойлайсыңдар?

• Азаматтың ашуының басылуына не себеп болды?

Балалардың жауаптары тыңдалады.Енді осыны көрініс ретінде көрсетейікші.

Интерактивтік тақтамен жұмыс. «Шеге туралы аңыз» бейнефильмін көрсету.

- Әрі қарай не болды деп ойласыңдар?Балалар, әңгімені жалғастырып көріңдерші.

Түйіндеме

Данышпан атаның кеңесін оқып,ойға түйю.

Түйіндемеде Данышпан атаның кеңесі ұсынылады:

Данышпан атаның кеңестері:

• Ашу қысқан кезде өзіңді-өзің ұстай біл.

• Ашуланған кезде бірден онға дейін іштей сана.

• Жақсы нәрсе туралы ойла.

• Өзіңді ұстамды, сабырлы адаммын деп есепте.

• Басқа адамды ренжітетініңді ойла.

• Соңынан өкінетініңді есіңе ал.

• Ашуды ақылға жеңдір.

Дәйексөз

Сабақта айтылған ойлар мұғалімнің дәйексөз мәнін түсіндіруімен қорытылады:

-Ашуды жеңудің ең тиімді жолдары –ақылға салу,сабыр сақтау,ұстамды болу.Ақылды, кішіпейіл,әділ,батыл,қайырымды,мейірімді адам ашулана қоймайды.Ашуын ақылына жеңдіреді.Сондықтан да белгілі жазушы Мұхтар Әуезов: «Ақыл-адам көрігі, ақылдың сабыр серігі»,-деп өте орынды айтқан.

Халық мақалы

Топпен ән айту

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Тапсырма.

Оқушылардың білімдерін бекіту үшін тапсырма беріледі. Тапсырма бойынша балалар «Досың ашуланған кезде оған қандай ақыл айтар едің?» деген сұраққа жауап береді.

Дәптермен жұмыс

Оқушылардың сабақтан түйген ойларын бекіте түсу үшін тапсырма беріледі.

Дәптерде берілген даналық сөздерді оқып,олар бойынша түсініктерін жазу.

Сабыр түбі-сары алтын.

Қайтып кірер есікті қатты жаппа.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

• Аутотренинг

• «Ашу-дұшпан, ақыл-дос» атты тапсырманы орындаған оқушылар ақ қағаз бетіне түсірген ойларымен бөліседі.Өз ойларын теңеу түрінде сабырлылықты, ашушаңдықты , ақылдылықты, ұстамдылықты бояумен көрсету.

Рефлексия

Алдыңдағы жатқан жүрекшелерге бүгінгі сабақтың ұнаған және ұнамаған жақтарын сөзбен жазады.

- Ашуын ақылыңа жендіре білген бала қандай да болсын қиындыктарды жеңіп,өзіне ұнаған істермен шұғылданады.Өз-өзін дамытатын үйірмелерге қатыса алады.Ол үшін оған ақылдылық, кішіпейілділік, ұстамдылық керек.

Оқушыларды екі топқа бөлу.Бірінші топ плакаттың біріне , адам бойындағы ашушаңдықты неге теңейтінін көрсетеді, ал екінші плакатқа адам бойындағы ақылдылықты , сабырлылықты, ұстамдылықты неге теңейтінін көрсетеді.

Мақсаты:  Оқушылардың «достық»құндылығы және «татулық»,  «кешірімділік» адами қасиеттері туралы түсініктерін кеңейту.
Міндеттері:
—    кешірімділік, татулық, бірліктің адами қарым – қатынастағы маңыздылығын түсіндіру;
—    мейірімділікке, қайырымдылыққа, достыққа тәрбиелеу.

Көрнекі құралдар: оқулық, түрлі түсті қағаздан жасалған гүл күлтелері, қағаздан жасалған бұлт, үнтаспа т.б.

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Мұғалім балалардың пікірін білу үшін сұрақтар қояды.

•    Жолбарыс пен бұлбұлдың  әрекеттері туралы не айтар едіңдер?
•    Жолбарыс бұлбұлдан не үшін кешірім сұрады?
•    Сендерде де осындай жағдайлар болды ма? Естеріңе түсіріп айтып беріңдер.

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

Дәйексөз
Балалардың жауаптарын  мұғалім дәйексөзбен түйіндейді.
—    Адамдар абайсызда бірін – бірі ренжітіп алғанда кешірім сұрап татуласады. Ал татулық – адамдар, сыныптастар, достар арасындағы қарым – қатынастағы ең бір жақсы қасиет. Өйткені татулық бар жерде сыйластық, махаббат, бақыт, жақсы өмір бар. Сол үшін белгілі қазақ жазушысы М.Әуезов: «Қыл өтпестей татулықты бір ашуға сатпайық» деп айтқан болатын.

Халық мақалы

Ойын – жаттығу

Тақтаға бұлттардың суреті ілінеді. Оқушыларға түрлі түсті қағаздан жаслаған гүл күлтелері таратылып беріледі. Олар досының көңілін көтеру үшін бұлтты алып орнына гүлдің күлтесіне оның  көңілін  көтеретіндей жазылған сөзді іледі.
Мұғалімнің балаларды 3 – 4 топқа бөлуіне болады. Әр топ күлтелерден бір түсті гүл құрайды. Сонда  3 – 4 гүл жасалынады. Әр топтың балалары жазған сөздерін дауыстап оқуына болады. Бұлттар алынып тасталады.

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Жағдаяттарды талдау

1.     Қали  түнімен сақаларға қорғасын құйды. Ертесіне ол ойын үстінде Досанның асықтарын ұтып алды. Досан Қалиға ренжіп, кетіп қалды.
— Сендер Қалидың орнында болсаңдар не істер едіңдер?
2.    Жанар мектептен бүгін көңілсіз оралды. Ол құрбысы Мәдина  мен тұңғыш рет  ренжісіп қалды. Үзіліс кезі болатын. Ең жақын досы Мәдина Жанардың айнасын сұрады. Досының көңілін қимай Жанар айнасын берген еді. Мәдина айнаға қарады да, шыр айналып билей бастады. Жанар:
—    Абайла, айна сынып қалмасын. Оны анам сыйлап еді. Ол мен үшін ең қымбат сыйлық, — деді. Сөйткенше болған жоқ, айна жерге түсіп кетіп, сынды  да қалды. Жанардың көзі жасаурап кетті.
—    Ой, не болды сонша, айна деген арзан емес па?- деді Мәдина.
Жанар не дерін білмей, тұрып қалды.
•    Әңгіменің қалай аяқталғанын қалар едіңдер?
•    Мәдина мен Жанардың достығы қалай жалғасуы мүмкін?
•    Сендер мұндай жағдайда не істер едіңдер?

Балалардың жауаптарын мұғалім толықтырады.
—    Адамдар арасында болатын түсініспеушіліктен туындаған ренішті ақылға жеңдіріп, кешірім сұрап, өзара тіл табысып, жарастыққа жетуді келісім дейді.

Дәптермен жұмыс
Оқушылардың сабақтан түйген ойлары тапсырма арқылы бекітіле түседі.
— Дәптердегі жүрекшенің ішінде «Мен кешірім сұрай білемін…» айдарымен берілген бол жолдарға өз ойларыңды жазыңдар.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Мақсаты: Оқушылардың «еңбек», «сыйластық», «ынтымақ» құндылықтары туралы түсініктерін кеңейту.

Міндеттері.

-ынтымақ, бірліктің адам өміріндегі маңызын түсіндіру.

-бірлесіп жұмыс істей білу іскерліктерін дамыту.

-өзара көмекке, достыққа тәрбиелеу.

Әдісі: Ойын,әңгімелесу,түсіндіру,сұрақ-жауап.

Типі:Жаңа материялды игерту.

Түрі:Дәстүрлі.

Көрнекі құралдар: смайлик,оқулық, қорап, шаблондар, дәптер.

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

Балалардың жауаптарын дәйексөзбен түйіндеймін.

-Иә, дұрыс айтасыңдар. Әр оқушы бір тал шыбықтан егіп, өсірген ну орман – олардың бірігіп істеген ортақ еңбектерінің жемісі. Көп біріксе береке, мереке болады дегені – жұмыс әрі тез, әрі сапалы орындалады да берекелі болады, көпшілік болған соң бір – біріне қызық әңгіме айтып, әзіл – күлкіге орта толып мереке болады. Сондықтан да дана Құтып аталарың «Келісіп істесе, көп іс бітеді» деп тегін айтпаған. Өйткені күш бірлікте.

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту:

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс:

Сабақ тақырыбының мазмұнына сәйкес дәптермен жұмыс беремін.

1-тапсырма.

Дәптерде берілген ребусты шешу.

Ребустың шешуі: «Бірлік бар жерде – тірлік бар»

2- тапсырма. Достарыңмен бірігіп еңбектенген ортақ істерің туралы жазыңдар.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Жаңа сабақты түсіндіру, үлкенге құрмет көрсетуге итермелеу

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс:

К імдерді құрметтеу керек?

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Жақсылық жасай білуге талпындыру,жаңа сабақты түсіндіру

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс

«Жақсылық жасай білейік» жоба жасау

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

Талаптандыру, жаңа сабақты түсіндіру

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беру

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс

Талапты бала боламын. Эссе.

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту «Талапты бала боламын»

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты:

1. Ақылды тыңдай білудің өмірдегі маңыздылығын түсіндіру;
2.Ақылды тыңдай білу іскерліктерін дамыту;
3. Ақыл, өнеге, өсиеттерді тыңдауға, бағалауға тәрбиелеу.

Ресурстар:

Мультимедиялық тақта, оқулық,дәптер,мақал-мәтел,дәйексөз,маркер,

аққағаз,гүл,жүрек,көбелек суреттері

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруӘңгімелесу 
Сабақ тақырыбының мәнін ашу мақсатында С.Ақаевтың «Қорада малың болсын, көшеде талың болсын» әңгімесін оқушыларға әңгімелеп беру және мәтін бойынша пікірлерін білу үшін төмендегідей сұрақтар қою.
- Балаларына айтқан әке өсиетінің мәні неде?
- Балалары әке сөзін тыңдап, өмірде қолдана білді ме?
- Әке өсиетінің арқасында олар қандай дәрежеге жетті?
Оқушылардың жауаптарын дәйексөзбен байланыстыра түйіндеу. 

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөз:

Дәйексөз

«Ата-ананың ақылы

Сайрап жатқан жолмен тең.

Ақылдының ақылы

Сарқылмайтын көлмен тең.»

Түйіндеме

Оқушыларды Данышпан атаның ақыл-кеңесін білдіретін түйіндемемен таныстыру.

1. Адамдарға ізет білдіріңдер!

2. Түсінбегеніңді сұрап алыңдар!

3. Айтылған сөзге мән беріңдер!

4. Әңгімені мұқият тыңдап алыңдар!

5. Сөйлеушінің сөзін бөлмеңдер!

• 6. Сөйлеп тұрған адамға көңіл бөліңдер!

Халық мақалы

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.Жағдаяттарды талдау
Оқушылар оқулықтағы суреттер бойынша жағдаяттарды шешеді. Жағдаят бойынша суреттердегі балаларға қандай ақыл-кеңес берер едіңдер деген тапсырма берілген. 
Сергіту сәті
Оқушылардың көңіл күйін көтеру және денесін сергіту үшін сергіту сәті ұйымдастырылады.

Дәптермен жұмыс
Сабақта айтылған ойлар пысықталады.
Тапсырма: Дәптерде берілген бұлбұлдың, күйшінің, ұстаздың, баланың, әженің суреттері тұстарына қалдырылған бос жолдарға олардың қандай ақыл сөздерін тыңдағыларың келетіндігін жазыңдар.

Тапсырма
«Жақсылық тамшысы»
Оқушылардың санына сәйкес алдын-ала дайындалған тамшы үлгісіндегі қиылған қағаздар үлестіріледі. Әр бала тамшыға өздеріне айтқан үлкендердің ақыл сөздерін, өзі жасаған жақсы істерін жазады. Тақтаға тамшыларды іліп, өзгелерге өзі жасаған жақсы істерін жария етеді. 
- Балалар, әрқайсыңның тамшыдай жасаған жақсылықтарыңды қосқанда үлкен дарияға айналады. Яғни, әр адамның жүрегі жақсылыққа толы болса, жер бетінде бейбітшілік орнап, адамдар бақытты өмір сүреді.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.

Соңғы тыныштық сәті:

• Балалар,тыныштық сақтап,үнсіз,қолымызды жүрегімізге қойып,жүрегімізді тыңдап көрейікші. Жүрек әр түрлі сезімдерге толы. Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенін сезініңдер. Сездіңдер ме,сезген болсаңдар, сендердің жүректерің жылы да мейірімді. Олай болса,сендер де көп қайырымды істер жасап, қамқорлық көрсете аласыңдар.

Оқушылар көздерін жұмып демалады.

Сабақтың мақсаты: Өзімшіл болмауға, тәртіпті көпшіл, қауылшыл                                              болуға тәрбиелеу.

Сабақтың біліктілігі: Адам болуға тәрбиелеу.

Сабақтың дағдылығы: Өзін ғана ойламай, көпшіл болуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас.

Сабақтың көрнекілігі: Әр түрлі суреттер. Күн плакат, қанатты сөздер.

Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі

а) оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару

б) Тыныштық сәті

-Балалар ыңғайланып отырып алыңдар да, терең дем алыңдар.Көздеріңді жұмыңдар.Өз денелеріңізді сезініңіздер және бос ұстаңыздар. Дене демалады,сана сезім сергиді.Өз денелеріңізді көз алдыңызға елестетіңіз...Басыңыздан бастап,аяғыңыздың ұшына дейін...

Біз жақсы мен жаманның не екенін ажыратып,бойымыз жеңілдеп қалғандай.Бейне бір ақ түсті көбелекке ұқсап, ұшатын қанат пайда болғандай. Айналаға көз салсақ,тек қана әдемі, жақсы заттарға көзіміз түседі.Құлпырған гүлдер, оның маңында жақсы балалар...Олардың әрқайсысының жүзінде күлкі ойнайды. Жер бетіндегі барлық тірі зат біздерге:«Жақсы бала бол!» деп сыбырлағандай болады.Ал төбемізден нұр шашқан алтын күн бізге:«Жақсы болу өзіңнен»,деп қарайды.Ия,ия шынында да,көбелектер секілді әдемі болып,тек қана әдемі жерде жүру керек екен-ау!Біз барлығымыз да жақсы екенбіз ғой!Жақсы болу өзімізден екенін біз де сезінгендейміз.

Ал,енді «бір,екі,үш»деп,бұрынғы қалпымызға келейік.

Оқушылар көңіл күйін көтеру мақсатында

2. Үй тапсырмасын тексеру

Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруЖаңа сабақ:

Өзімшілдік пен көпшілідік.

Кіріспе әңгіме.

Өзімшіл бала қандай болады?

Көпшіл бала қандай болады?

Әр бір оқушыдан жеке – жеке пікірлерін сұрау. Олардың ойларын білу. Тақтаға мына сөздер жазылады. Өз басының пайдасын ойлау, бауырмалдық, ақкөңілділік, басқалармен санаспау, өз қанын ойлау, белсенді, жомарттық, өркөкіректік, менмендік тәкаппарлық, қауымшыл. Күннің шуағы түспейтін сөздер. Өз басының қамын ойлау, басқалармен санаспау, өз қамын ойлау, өркөкіректік, менмендік, тәкапарлық. Бұл сөздерді күннің астынан аламыз. Бізге күндей нұрын шашып, осы өзін - өзі тану пәнін сыйлаған бірінші халым Сара Алпыс қызы Назарбаеваның 70 жылдық мерей тойы екенін айту. Ол кісі жетімдерге, әсіресе тасталған балаларға өте жақын қамқор болғанын, соларға арнап мектептер, интернаттар салдырып жатқандығы туралы айту.

Болмағын кекшіл, болсайшы көпшіл

Абай

Осы мақалды қандай ұғым беретінін балалардан сұрау.

Қорытынды: Көпшіл болуға, кекшіл болмауға, өз қамын ойламай, басқаның да қамын ойлау, жомарт болуға, жолдасына көмек беруге әзір тұруға бір сөзбен адам болу керен екенін оқушылар түсіну. Балалар бүгінгі сабақ ұнады ма?

Оқушылар әңгімелеп, жаңа тақырыптың мазмұнын талдайды.

Дәйексөзге тоқталу

Халық мақалы

Шығармашылық жұмыс:

Оқушылар тапсырмаларды орындайды

Топпен ән айту

Әнді ерекше көңілмен айтып,сергиді

Дәптермен жұмыс: дәптерде тапсырмаларды өз беттерінше орындайды.

Дәптердегі тапсырмаларды мұғалімнің көмегімен орындайды

Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып түсінікайту

Күнделіктеріне жазады.