5 сынып 4 тоқсан БЖБ1 қазақ тілі "Аспан әлемінің құпиялары"

Аты-жөніңіз: __________________________________22.04.24ж 5 «В» А нұсқасы

«Аспан әлемінің құпиялары» бөлімі бойынша жиынты қ бағалау

1-тапсырма: Жетекші сұрақтар мен тірек сөздер арқылы негізгі ойды анықта.
Тірек сөздер: аңыз, жылқылар, күзетші, ұрылар, қарақшылар, жұлдыздар, аспан, үріккен қой.

Аңыз бойынша Ақбозат пен Көкбозат – Темірқазыққа байланған жылқылар. Жетіқарақшы – оларды түні бойы аңдып, соңдарынан қалмай жүрген ұрылар. Күн – күзетші. Күн шыға келеді де, ұрыларды қуып тастайды. Алайда ұрылар түн жамыла қайта іске кіріседі.

Тағы бір аңызда қарақшылар Үркердің бір қызын алып қашпақшы болады. Олар түнімен біртіндеп жақындап, енді бау тағарда таң атып, жұлдыздар ғайып болады екен. Сөйтіп, олардың жымысқы әрекеттері жүзеге аспайтын көрінеді.

Үркер күз басында шығыстан, қыс басында төбеден, көктем басында батыстан көрінеді. Ал жаз басында мүлдем көрінбейді. Шоқжұлдыздардың «Үркер» деп аталуы сол жұлдыздардың аспанда үріккен қойдай шашырап жатқанын бейнелесе керек.

1. Темірқазықтың қасындағы қос жарық жұлдыз қалай аталады? _______________________________________________________________________________________

2. Қарақшылардың жымысқы әрекеттері неліктен жүзеге аспайды? _______________________________________________________________________________________

3. Шоқжұлдыздың «Үркер» аталу себебі не? _______________________________________________________________________________________

2-тапсырма: Берілген сөйлемдерді төлеу сөзге айналдырып жаз.

3-тапсырма: Берілген сөйлемдердің сызбасын жаз.

Үлгі:

Оқушылар: «Адамдар айдың пішіні өзгеріп тұратынын анықтаған», – деп жарыса жауап берді.

Автор сөзі: «Төл сөз», – автор сөзі.

1. Мұғалім: «Ғалым Галилео Галилей алғаш рет қарапайым дүрбінің көмегімен ғарышты бақылап көрді», – деді.

2. «Осылайша алғашқы телескоп пайда болды», – деп сөзін аяқтаған Олжас орнына отырды.

3. Серік: «Адамдар аспанда әртүрлі пішін құрап тұрған жұлдыздарды қашан байқаған?» – деп сұрады атасынан.

4. Білуге құштар болған немересіне атасы күлімсірей қарап, былай деді: «Міне, арғы аталарымыз шоқжұлдыз-дардың көмегімен кеңістікті бақылауды осылайша үйренген».

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Аты-жөніңіз: __________________________________22.04.24ж 5 «В» В нұсқасы

«Аспан әлемінің құпиялары» бөлімі бойынша жиынты қ бағалау

1-тапсырма: Жетекші сұрақтар мен тірек сөздер арқылы негізгі ойды анықта.
Тірек сөздер: аңыз, жылқылар, күзетші, ұрылар, қарақшылар, жұлдыздар, аспан, үріккен қой.

Аңыз бойынша Ақбозат пен Көкбозат – Темірқазыққа байланған жылқылар. Жетіқарақшы – оларды түні бойы аңдып, соңдарынан қалмай жүрген ұрылар. Күн – күзетші. Күн шыға келеді де, ұрыларды қуып тастайды. Алайда ұрылар түн жамыла қайта іске кіріседі.

Тағы бір аңызда қарақшылар Үркердің бір қызын алып қашпақшы болады. Олар түнімен біртіндеп жақындап, енді бау тағарда таң атып, жұлдыздар ғайып болады екен. Сөйтіп, олардың жымысқы әрекеттері жүзеге аспайтын көрінеді.

Үркер күз басында шығыстан, қыс басында төбеден, көктем басында батыстан көрінеді. Ал жаз басында мүлдем көрінбейді. Шоқжұлдыздардың «Үркер» деп аталуы сол жұлдыздардың аспанда үріккен қойдай шашырап жатқанын бейнелесе керек.

1.Темірқазықтың қасындағы қос жарық жұлдыз қалай аталады? _______________________________________________________________________________________

2.Қарақшылардың жымысқы әрекеттері неліктен жүзеге аспайды? _______________________________________________________________________________________

3.Шоқжұлдыздың «Үркер» аталу себебі не? _______________________________________________________________________________________

2-Тапсырма: Берілген сөйлемдердің сызбасын жаз.

Үлгі:

Оқушылар: «Адамдар айдың пішіні өзгеріп тұратынын анықтаған», – деп жарыса жауап берді.

Автор сөзі: «Төл сөз», – автор сөзі.

1. Мұғалім: «Ғалым Галилео Галилей алғаш рет қарапайым дүрбінің көмегімен ғарышты бақылап көрді», – деді.

2. «Осылайша алғашқы телескоп пайда болды», – деп сөзін аяқтаған Олжас орнына отырды.

3. Серік: «Адамдар аспанда әртүрлі пішін құрап тұрған жұлдыздарды қашан байқаған?» – деп сұрады атасынан.

4. Білуге құштар болған немересіне атасы күлімсірей қарап, былай деді: «Міне, арғы аталарымыз шоқжұлдыз-дардың көмегімен кеңістікті бақылауды осылайша үйренген».

1. _____________________________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________________________

3. _____________________________________________________________________________________

4. _____________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Жұлдыздарға қатысты мақал-мәтелдерді сәйкестендір