Материалдар / 5-сынып Қазақстан тарихы ҚМЖ 1 тоқсан

5-сынып Қазақстан тарихы ҚМЖ 1 тоқсан

Материал туралы қысқаша түсінік

5-сыныптың Қазақстан тарихы бойынша 1 тоқсанға арналған ҚМЖ жинағы

Жарылкасынова Фариза Қабыл қызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

23 Қырқүйек 2024

312

1 рет жүктелген

Қазақстан тарихы Сабақ жоспары 5 сынып

700 ₸

Бүгін алсаңыз
+35 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +35 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

5 сынып

Қазақстан тарихы

1-тоқсан

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Кіріспе сабақ. Зерттеу сұрағы: Қазақстанның ежелгі тарихында не оқытылады?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	Ежелгі Қазақстан тарихына жалпы шолу
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Уақыт пен кеңістікке бағдарлану Өзгеріс пен сабақтастық
Сабақтың мақсаты	Ежелгі Қазақстан тарихы пәнін оқудың маңыздылығын түсінеді; Ежелгі Қазақстан тарихы қамтитын кезеңдерді біледі; Ежелгі Қазақстан тарихындағы дәуір ерекшелігін түсінеді.
Бағалау критерийі	Ежелгі дәуір кезеңдерінің хронологиясын анықтайды; Еңбек құралдарының маңыздылығын тиісті фактілермен ашып көрсетеді.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Қызығушылықты ояту кезеңі. Бастапқы стимул.

1-тапсырма. «Өзгерістерді анықтаңыз».Алдын ала дайындалған кестені тақтаға іліп, оқушылардың суреттерге назар аударуын сұраймын. Бастапқы ынталандырушы материал ретінде тарихи суреттер топтамасын көрсетемін. Оқушылардан жұптық жұмыста тас дәуірі, қола дәуірі, темір дәуірінің кемінде 3 басты өзгерістерін анықтап, жауаптарын стикерге жазып, кестедегі әр кезеңнің тұсына ілуі қажет екендігін түсіндіремін. Оқушылар сабақ мақсатымен, тапсырмалармен және бағалау критерийлерімен танысады.

Ықтимал жауаптары: еңбек құралдарын жасау, керамикалық ыдыстарды дайындау және малды қолға үйрету

ЕБҚ – оқушыға (есту, көру, есте сақтау қабілеті төмен) қолдау көрсетіледі

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады

мадақтау

Тақырыптық суреттер

https://yandex.kz/images/search?source=related-0&text=%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96+%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B1%8B&pFa9b%2Fa9b9dd0af27700d5386e13f99a4c94c7.jpg&from=tabbar&lr=10295

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

Мағынаны тану кезеңі.

2-тапсырма. «Ойлан. Талқыла. Ойыңмен бөліс». Тарих дегеніміз не? Ол не туралы баяндайды?

«Қазақстан тарихы» пәні нені оқытып, үйретеді?

Оқушыларға «Қазақстан - дүниежүзіндегі ең үлкен мемлекеттердің бірі» тақырыбындағы ресурсты көрсетіп, «Біз ұлан-ғайыр территорияға қалай ие болдық?» деген сұрағын қоямын.

Қазақстанның ежелгі тас, қола дәуірі хронологиясын көрсетіп, белгілі бір уақыт аралығы өткеннен кейінгі өзгеріс пен сабақтастықтардың орын алуын түсіндіремін

ЕБҚ – оқушыға (есту, көру, есте сақтау қабілеті төмен) топтық жұмыс жасауда қолдау көрсетіледі

3-тапсырма.

«Диктоглосс» әдісі. Берілген сабақтың тақырыбына сай мәтін дайындалады.

Оқушыларға тарихи деректер - ауызша, жазбаша, археологиялық, этнографиялық және антропологиялық деп бөлінетінін көрнекіліктер, суреттер қолданып түсіндіремін.

ЕБҚ оқушыға (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен, гипербелсенді) тапсырманы сарлау арқылы ұсынып, қолдау көрсетіледі

4-тапсырма.

Мәтінмен жұмыс. Мақсаты – жалпы мәселені алдымен жұпта, сосын ұжымда талқылау. Бұл жағдайда әрбір оқушы бір сәт өзін мұғалім ретінде сезінеді, оқуға деген жауапкершілігі артады.Оқушыларға өз топтарының атауларына сәйкес шағын мәтін таратылады және тиісті критерийлер бойынша мәтінмен жұмыс жасайды:

Деректану
Археология
Этнография
Шежіре
Антропология

Төмендегі сұрақтар аясында оқушыларға ойлануға және болжам жасауға мүмкіндік беріледі

ЕБҚ оқушы тапсырманы түрін ажыратады, сипаттама береді

оқушылар негізгі ойларды түртіп отырулары қажет. Алдымен жеке ойланып, содан кейіп топ болып бұл мәтінді қалпына келтіреді.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»

Ақпараттық мәтін

Қазақстан тарихы (көне

заманнан бүгінге дейін). Бес

томдық. 1-том. – Алматы, 2010 ж.

Т.С.Садыков,

А.Т.Толеубаев, Г.Халидуллин, Б.С.Сарсекеев. Ежелгі Қазақстан тарихы, 1-бөлім. Алматы:Атамұра, 2011 ж.

Сабақтың соңы

5 минут

Қорытынды кезеңі.

Кері байланыс. Сабақ мақсатына оралып, қаншалықты түсінгендері туралы сұрап, әңгімелесемін.

«Сұрақтары бар қорап».Кабинетке қорап қойып, оған оқушылардың сабақтың соңында өз сұрақтарын қалдыруцын сұраймын. Бұл сұрақтар келесі сабақтың басында талқыланады.

Сабақтың негізгі бөлімінде, тиісті тапсырмаларды орындауда оқушылар білімін тексеру бағытында қалыптастырушы баағалау жұмысын ұйымдастырамын.

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Ежелгі Қазақстан тарихы

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Алғашқы адамдардың өмірі. Зерттеу сұрағы: Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.1.1.1 алғашқы адамдардың антропологиялық белгілерін сипаттау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи дерекөздерді түсіндіру Дәлел
Сабақтың мақсаты	Алғашқы адамдардың даму сатыларын біледі; Алғашқы адамдардың тұрпатын сипаттайды; ежелгі адамдардың антропологиялық сипаттамаларына сүйене отырып, әр сатыдағы өзгерістерін анықтайды;
Бағалау критерийі	Алғашқы адамдардың даму эволюциясын сипаттайды

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Бастапқы ынталандырушы материал

«Ширатпа»

Алғашқы адамдар туралы не білесің?

Адамның пайда болуы туралы қандай кӛзқарастар бар?

«Креативті матрица»

Шарты: Тақтада 3 адамның суреті кӛрсетіледі. Аты - еңбек құралдары - кәсібі –киімі (суретпен беру)

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Тақырыптық суреттер

ИТ Слайд 1

«Ежелгі адамдар»

Адамдар ант- ропологиясы, маркер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

Мағынаны тану кезеңі.

1-тапсырма. «Суреттерді салыстыр». Презентациядан алғашқы адам мен қазіргі адамның суретін ұсынып, оқушыларға сұрақтар қоямын:

Суреттен не көріп тұрсыз?

Қазіргі адам қандай?

Алғашқы адам қандай болған?

Алғашқы адамды қоршап тұрған әлем қандай болды? Ал қазір не өзгерді?

Бүгінгі сабақта осыдан 2,5 млн жылдар бұрын өмір сүрген адамдар өміріне саяхат жасайтындарын айтамын. Қосымша 1

Ықтимал жауаптары: суреттегі екі адам әртүрлі кезеңде өмір сүрген. Олардың түр келбетінде, құрал-жабдықтарында ерекшеліктер бар.

Зерттеу сұрақтары:

Алғашқы адамдар қоршаған ортамен қалай әрекеттескен?

Алғашқы адамдар өмірінде өзгерістер болды ма?

(Ж)2-тапсырма. «Сипатта».Слайдтан алғашқы кездегі табиғат жағдайын, жойылып кеткен жануарларды, динозаврлар, мамонттармен қатар тіршілік етіп жүрген адамдар тобыры бейнеленген суреттерді немесе бейнематериалдан дыбыссыз үзінді көрсетемін.

(М)Алғашқы адамдардың өмірін сипаттайтын интерактивті материалды ұсынамын.

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар оқушыға қолдау көрсетіледі .

3-тапсырма. Оқушылар бейнематериал мазмұнының түрлі фокустарына назар аударуы тиіс:

- бейнематериалдағы адамдардың іс- әрекетін бақылайды;

-еңбек құралдары, олардың қолданылуы туралы ойларын жазады;

-алғашқы адамдардың дене тұрпаты мен бет-әлпетіндегі өзгерістерді байқайды;

-алғашқы адамдардың кәсібін сипаттайды. ЕБҚ оқушы (есту, көру, қабылдау қабыілеті төмен) мәтінді үлестірме түрінде ұсынып, қолдау көрсетемін

4-тапсырма.«Шығармашылық жұмыс»

Оқушыларға шығармашылық тапсырма орындауды ұсынамын.

Мысалы,

«Алғашқы адамдардың бір күндік өмірі» туралы шағын әңгіме жазу;

«Алғашқы адамдардың бір күндік өмірі» тақырыбында макет жасау;

Алғашқы адамдардың өмірін сипаттайтын сурет салу;

Алғашқы адамдардың өмірінен алған білімдерін қолданып, «Елсіз аралда аман қалу» жоспарын құрастыру.

ЕБҚ оқушыға жұмыс жасауда қолдау көрсетемін. Тапсырманы саралау арқылы ұсынады.

Оқушылар суреттерге немесе бейнематериалға мұқият қарап, алғашқы адамдар қоршаған ортамен қалай байланысын, тұрмыс тіршілігін сипаттайды.

Оқушылар өздерінің бақылау қорытындыларын дәптерлеріне жазып отырады. Топтар өздерінің жауаптарымен алмасады, бір-бірін толықтырады.

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар) жауабын жазбаша ұсынады

Оқушылар өздерінің Оқушы тиісті тапсырмалардың біреуін таңдап, орындайды.

шығармашылық жұмыстарын сыныпқа таныстырады.

ЕБҚ оқушы позиция таңдайды. Ақпарат бойынша өз ойын жазбаша білдіреді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»

Ежелгі Қазақстан. Балалар энциклопедиясы. – Алматы: «Аруна», 2002 ж.

Ақпараттық білім ресурстары орталығы.

6 сынып. Қазақстан тарихы. Электронды оқулығы. 2011 ж.

СББР №100. Алғашқы адамдардың өмірі:

http://e-history.kz/kz/scorm/course/141

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

«Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?» тақырып сұрағына қайта оралып, сабақты қорытындылаймын.

Кері байланыс.

Оқушылар алған ақпараттарын қаншалықты түрде түсінгендерін анықтау үшін мына сөйлемдерді аяқтауын сұраймын:

Менің бүгін білгенім...

Менің бүгін үйренгенім...

Менің байқағаным...

Мен келесі мәселелер бойынша көбірек білгім келеді...

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Алғашқы адамдардың өмірі.

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Алғашқы адамдардың өмірі. Зерттеу сұрағы: Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.1.2.1 алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін шығармашылық түрде көрсету
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи дерекөздерді түсіндіру Дәлел
Сабақтың мақсаты	адамның пайда болуын сипаттайды; адамдар тобырының тұрмыс-тіршілігін анықтайды; адамдар тобырын, ру, қауым, тайпа секілді алғашқы бірлестіктердің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табады; олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын талдайды
Бағалау критерийі	Алғашқы адамдардың антропологиясындағы 2 ерекшелікті анықтайды; Алғашқы адамдардың түр келбетіне сипаттама жасайды; Алғашқы адамдардың кәсібіне сипаттама жасайды; 2-3 дәлел келтіру арқылы алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін талдайды;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Қызығушылықты ояту кезеңі. Бастапқы стимул.

(Б)Сабақтың басында оқушыларға«алғашқы адамдар жайлы не білесің?» сұрағын қоямын. Оқушылар бастауыш сыныпта алғашқы адамдар туралы танысқан ақпараттарын еске түсіруі қажет. Бұл алдыңғы білімдер арқылы оқушылар жаңа сабаққа ынтасын аударады. Оқушылар сабақ мақсатымен, тапсырмалармен және бағалау критерийлерімен (дескипторлармен) танысады.Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Тақырыптық суреттер

Алғашқы адамдар, еңбек құралдары, алғашқы тайпалық бірлестіктер суреттері бар слайдтар.

Суреттерге сілтеме:

http://www.kazportal.kz/epoha-kamnya-v-kazahstane

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

(Ж) Тапсырма 1 - «БББ» стратегиясы

Білемін	Білгім келеді	Білдім

«Қара. Оқы. Жап. Айт» - мәтінмен жұмыс

«Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?»

«Алғашқы адамдар жыртқыш аңдардан қорғану мақсатында қандай құралдар пайдаланды?»

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар оқушыға қолдау көрсетіледі .

Тапсырма 3 – «Жоба қорғау»

Не себепті ежелгі адамдар тобырға бірікті?
Алғашқы адамдардың құралдары неден жасалынды?
Рулық қауым мен тайпа бірлестіктерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтары неде деп ойлайсың?

Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма

«Кеңейтілген тапсырма»

Алғашқы адамдардың айналысқан шаруашылықтарын атаңыз;
Суретті пайдалана отырып, алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігі жайлы әңгіме құрастырыңыз;

«Алғашқы адамдардың тобыр болып ӛмір сүргендерін сипаттаңыз?»

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар оқушыға қолдау көрсетіледі .

Оқушылар «БББ» стратегиясы толтырады

Топтық жұмыста алғашқы адамдар өміріне зерттеу жұмыстарын жүргізеді

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар) жауабын жазбаша ұсынады

Алғашқы адамдардың шаруашылығы мен түрмысын анықтайды

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар) жауабын жазбаша ұсынады

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

ҚБ «Мен саған, сен маған»

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс

Жалғастырыңыз:

Маған ... қызықты болды

Бұл ... қиындық туғызды

Осы ... мені ойландырды

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Алғашқы адамдардың өмірі.

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің тұрақтары. Зерттеу сұрағы: Археологтар Қазақстан жерінен тас дәуіріне жататын қандай олжаларды тапты?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.2.3.1 қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын білу
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт
Сабақтың мақсаты	Ежелгі Қазақстан тарихын зерттеушілерді біледі; Қазақстаннның географиялық құрылымын сипаттайды, картадан көрсетеді тарихи, географиялық ұғымдарды ажыратады; Неліктен зерттеушілердің еңбегі жоғары бағанатындығы туралы пайымын интерпретациялайды
Бағалау критерийі	Қазақстандық зерттеушілердің ғылыми жаңалықтарының маңызын сипаттайды

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Ұйымдастыру кезеңі

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Бастапқы ынталандырушы материал

«Шешімі кейінге қалдырылған сұрақ»

Бүгінгі сабақта не туралы әңгіме айтады екенбіз?

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мен саған, сен маған»

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

Мәтінмен жұмыс

«Деректану» - Ежелгі Қазақстан тарихын зерттеушілер;

«Археология» - «Ә.Марғұлан – академик, зерттеуші»;

Этнография» - «География - тарих сахнасы»

«Антропология» - №1 кесте «Толтыр»

Зертте

- Ә.Марғұланның әлемдік деңгейдегі атақты ғалым болып қалыптасуына қандай тұлғалық және адами

қасиеттері көмектесті?Академиктің ғылыми ерлігі неден байқалады?

ЕБҚ оқушы (есту, көру, қабылдау қабыілеті төмен) мәтінді үлестірме түрінде ұсынып, қолдау көрсетемін

«Мозаика»

Суреттер топтамасы ұсынылып, әңгіме құрау ұсынылады. әр дереккөздердің ерекшеліктеріне;

дерек ретінде маңызына назар аударуы керек.

ЕБҚ оқушыға жұптық жұмыс жасауда қолдау көрсетемін. Тапсырманы саралау арқылы ұсынады

Оқушылар топтық жұмыста ақпараттық мәтінге талдау жасайды

Ә.Марғұланның әлемдік деңгейдегі атақты ғалым болып қалыптасуына дәлелдер келтіреді

ЕБҚ оқушы позиция таңдайды. Ақпарат бойынша өз ойын жазбаша білдіреді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

ҚБ – «Мадақтау сэндвичі

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек»

Тарихи кезең- дер бейнелен- ген суреттер

Сабақтың соңы

5 минут

(Ж) Кері байланыс

«Жақсы сұрақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

Неліктен...?

Егер... болса қалай?

Сіз қалай ...?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің тұрақтары

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің тұрақтары. Зерттеу сұрағы: Археологтар Қазақстан жерінен тас дәуіріне жататын қандай олжаларды тапты?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.2.2.1 археологиялық ескерткіштерді сипаттау; 5.4.2.1 еңбек құралдары мен қару түрлерін сипаттау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи талдау мен түсіндіру Ұқсастық пен айырмашылық
Сабақтың мақсаты	Тас дәуіріндегі Қазақстандатабылған тұрақтарды анықтап, археологиялық ескерткіштердің ерекшеліктерін білу, қазақстандық археологтармен танысу
Бағалау критерийі	тұрақ,оба, қорған, қорым, бифас, ретушь, микролит ұғымының мағыналарының кемінде 4-уін біледі; :тас дәуірі тұрақтарының табылған аймақтарының кемінде 4-уін картадан көрсетеді; :тас дәуірінің тұрақтарын зерттеу арқылы әр топ тапсырмаларына орай 3 ерекшелікті талдайды Ә.Марғұланның, К.Ақышевтың, Х.Алпысбаевтың археология ғылымында ашқан жаңалығы мен зерттеу жұмыстарының маңызының кемінде 1-еуін тұжырымдайды

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Ұйымдастыру сәті. Сыныпты топқа бөлу

(Б) Ой шақыру. Суретпен жұмыс.

Слайдтарды көрсету арқылы археологтардың қазба жұмыстары мен тас құралдары бейнеленген суреттерді көрсетіп, оқушыларға мынадай сұрақтар қойылады:

Суреттерде не бейнеленген?

(Тас құралдар)

Бұл тас құралдарды кімдер және қалай жасады?(Алғашқы адамдар;Тастарды бір-біріне соғу, жару, тегістеу, бұрғылау, аралау тәсілдері арқылы жасады)

.Бұл тас құралдар не үшін қолданылған?

(Жерді қазу үшін, ағаш кесу үшін, аңды аулау үшін, аң терісін сыпыру үшін, аңның етін бөлшектеу үшін)
Бұл олжаларды археологтар қалай тапты деп ойлайсыздар?(Археологтар қазба жұмыстарын жүргізу арқылы тапты)

5.Көне ескерткіштерді зерттеудің маңыздылығы неде?

(Алғашқы адамдар, олардың өмірі мен кәсібі туралы мағлұмат алынады)

6.Тарихты заттай деректер арқылы зерттейтін ғылым қалай аталады? ?(Археология)

ЕҚБ Тапсырманы орындау үлгісі көрсетіледі.Көмек, қолдау көрсетіледі

(М) Сабақтың тақырыбы, мақсаттары мен бағалау критерийлері таныстырылады.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушы жазбаша тапсырмаларды жазбаша орындайды

Оқушылардың болжам жауаптары арқылы сабақ тақырыбы анықталады.

Мадақ

тау

ҚБ Сөзбен қолдау көрсетіп, ынталандыру

Тақырыптық суреттер https://yandex.kz/images/search?text=%D2%9A%D0%D0%B0%D1%81+%D0%B4%Dpos=1&rpt=simage&img_url=http%3A%2F%2Fstom.tilimen.org%2Fsabati-tairibi-azastan-tas-deuirinde%2F62283_html_79bd26df.png&from=tabbar&lr=10295

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

№1 «Сәйкестендір» Жаңа ұғымдармен жұмыс

Сабақ барысында кездесетін жаңа ұғымдардың мағынасын оқушылардың алдын-ала түсінуіне жағдай жасалады. Оқушылар «жұбыңды тап» тапсырмасы бойынша тұрақ,оба, қорған, қорым, бифас, ретушь, микролит ұғымдарын тиісінше мағынасымен сәйкестендіреді.

ЕБҚ - ерекше білім алу қажеттілігі бар оқушыға тапсырма:

Тарихты заттай деректер сипаттайтын сөйлемді анықтайды

-№2. «Тұрақтар»Картамен жұмыс.

(М)Картадан Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің ескерткіштерін көрсетіп, таныстыру.Оқушылардың берілген ақпаратты қаншалықты игергенін анықтау үшін контур карта таратылып, оларға тұрақтарды белгілеу тапсырылады.Контур картада орындалған оқушылар жұмысы мұғалімге тапсырылады.Сабақтан соң тексеріп, кері байланыс беру.

№3. «Тұрақтарды зерттеу» Мәтінмен жұмыс.

Жоғарыда көрсетілген Қазақстандағы тас дәуірі тұрақтары (тұрақтарды таңдау мұғалімнің еркінде, тек тас дәуірінің әр кезеңінен алынғаны дұрыс) туралы зерттеу тапсырмасыұсынылады (ықшамдалған мәтін таратылады).Оқушылар мәтін мазмұнын оқып, талдайды.Топтар зерттеу нәтижесінде жинақтаған дәлелдемелерін сынып алдында қорғайды. Оқушылардың таныстырылымы кезіндеоқушылардың жауаптарын бағалау парағына белгілеп тұру қажет.

ЕБҚ оқушы (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен) қолдау көрсетіледі

№4. «Тұлғаны таны» Ақпарат жинақтау және сұрақ құрастыру.

(Б) «Тұлғанытаны» тапсырмасын орындау ұйымдастырылады.«Құмырсқа» (ran dictation) стратегиясы бойынша қабырғадағы мәтіндерден (Ә.Марғұлан, К.Ақышев, Х.Алпысбаев туралы)әр топтың 2 оқушысы өздеріне қажетті мәліметті оқиды. Топтардың мәтінді жинақтаушы оқушысына өздерінің тобына қатысты тұлға туралы ақпаратты қабырғадағы мәтіннен оқып, жадында сақтағанақпаратты келіп айтады. Ақпаратты жазып отырған оқушы ақпараттарды қағаз бетіне түсіреді. Соңында әр топ өзіне қатысты ақпаратты жинақтап, оны топта талқылап, сыныпқа құраған мәтіндерін ұсынады.Мәтінге сұрақтар құрастырады.Мәселен,

-Ә.Марғұланқай кезеңді зерттеген?

-Ә.Марғұланқандай жаңалықтар ашты?

- Ә.Марғұланның зерттеу жұмыстарының маңызы неде?

1 -топ.Ә.Марғұлан

2-топ.К.Ақышев

3-топ. Х.Алпысбаев

Интерпретация

Рөлдік ойын. «Археологтар»

Т/Ж Оқушыларға «археологтар» рөліне еніп, Қазақстан жерінен табылған олжалардың негізінде фотоколлаж (суреттер топтамасын) жасауға тапсырма беріледі.

Дескрипторлары:

/Жаңа ұғымдар жазылған карточканы оқушылар мағынасына қарай сәйкестендіру арқылы жұптарын табады/

Дескрипторлары:

-Каратаудағы Арыстанды,

Бөріқазған, Шабақты тұрақтары

-Маңғыстаудағы Шақпақата тұрағы

-Орталық Қазақстандағы Батпақ тұрағы

-Шығыстағы Усть-нарым, солтүстіктегі Пеньки, орталықтағы Зеленая балка тұрақтары

Дескрипторлары:

Тас дәуірінің әр кезеңінің тұрақтарының ұқсастықтарын табады (кем дегенде 3-5-еуін табады)

Тас дәуірінің әр кезеңінің тұрақтарының айырмашылықтарын табады (кем дегенде 3-5-еуін табады)

Археологиялық ескерткіштер неліктен зерттелетінін анықтайды (кем дегенде 3 дәйек келтіреді)

ЕБҚ оқушылар тапсырманы саралау арқылы орындайды

Дескрипторлары:

ФотоколлаждыңА3 форматында болуы;

Суреттер ұтымды түрде таңдалып, коллаждың тиімді ойластырылуы

Фотоколлажда көрсетілген суреттердің ерекшеліктерін негіздей алуы

ҚБ Сөзбен қолдау көрсетіп, ынталандыру

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»

Ақпараттық мәтіндер

Карта

Кескін карта

Кестелер

Үлестірмелі қағаздар

суреттер

Сабақтың соңы

5 минут

Бекіту тапсырмасы «Суреттермен жұмыс»

тас дәуірінің еңбек құралдары мен қару-жарақтардың суреті бар карточкаларды ұсынылады.

Рефлексия.

-Мен барлығын түсіндім, тапсырмаларды .........орындадым

-Мен орташа түсіндім,тапсырмаларды орындауда......... қиналдым

-Ешнәрсе түсінбедім,тапсырмаларды орындауда ... қатты қиналдым

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің тұрақтары

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі

Педагогтің Т.А.Ә.

Күні:

Сынып:5

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер және еңбек құралдарының жетілдірілуі.

Зерттеу сұрағы: Мезолит пен неолит дәуірлерінде алғашқы адамдардың өмірі қалай өзгерді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

5.4.1.1 ежелгі адамдардың кәсібін сипаттау;

5.4.2.1 еңбек құралдары мен қару түрлерін сипаттау

Тарихи ойлау дағдысы:

Тарихи концепт:

Уақыт пен кеңістікке бағдарлану

Өзгеріс пен сабақтастық.

Сабақтың мақсаты:

Ежелгі адамдардың кәсібін анықтау

Еңбек құралдары мен қару түрлерін ажырату;

Бағалау критерийі

Ежелгі адамдардың кәсібін біледі

Еңбек құралдары мен қару түрлерін ажыратады;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

8минут

Ұйымдастыру кезеңі

«Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылардың тыңдалым және айтылым дағдысын қалыптастыру мақсатында сұрақтарға жауап алу.

Неліктен ежелгі адамдар тобырға бірікті? Кемінде екі себебін анықтаңдар
Неге алғашқы адамдар еңбек құралдарын тастан жасады?

ЕБҚ – оқушыға (есту, көру, есте сақтау қабілеті төмен) қолдау көрсетіледі

МТ: (мұғалім түсіндірмесі)

Оқушылардың болжам жауаптары арқылы сабақ тақырыбымен және оқу мақсаттары мен бағалау критерийлері оқушыларға таныстырады.

Топқа бөлінеді. Оқушылар сұрақтар жауап береді. Оқушылар назарын сабаққа аударады.

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Ауызша марапаттау

5сынып Қазақстан тарихы электронды оқулық

https://okulyk.kz/all-books/

Сабақтың ортасы

30 мин

Қалыптастырушы бағалау тапсырмалары.

1-тапсырма «Суреттер сөйлейді» әдісі арқылы оқушылардың шығармашылық және сыни ойлау, көру қабілеті мен айтылым дағдысын қалыптастыру мақсатында ұсынылады.

Тапсырма сұрақтары:

Суреттерде кім бейнеленген?

Бұл суреттер объективті ме?

Ондағы оқиға толық көрсетілген бе?

Суреттерде қандай кезең немесе құбылыс бейнеленген?

Суреттердің ерекшелігі неде ?

Суреттерден қандай ақпартты алуға болады?

ЕБҚ (көру қабілеті нашар) оқушыға сурет материалдары үлкейтілген түрде жеке ұсынылады. ЕБҚ оқушыға (тіл, есту, ойлау қабілеті төмен) қолдау көрсетіледі.

(Жұптық жұмыс)

2 – тапсырма

«Бірге ойлаймыз» әдіс арқылы жұпта отырып, мезолит пен неолит дәуірлерінде ерекшелгін анықта.

Дәуірлер

Еңбек құралы

Қару түрлері

Ерекшелігі

Мезеолит

Неолит

Гиперактивті баланы жұптық жұмысқа бейімдеймін.

ЕБҚ оқушыларына жеке қолдау көрсетіледі

Дескриптор:

Суретті түсіндіреді;

Болжамды жауап айтады;

Оқиғаны анықтайды;

Суреттер жайлы тұжырым жасайды;

Суреттердің ерекшелігін ажыратады;

Суреттердегі ақпаратты анықтайды; ЕБҚ оқушылар тапсырманы жазбаша ұсынады

Дескриптор:

Мезеолит дәуіріндегі еңбек құралдарын сипаттайды;

Мезеолит дәуіріндегі қару түрлерін сипаттайды;

Мезеолит дәуірінің ерекшелігін анықтайды;

Неолит дәуіріндегі еңбек құралдарын сипаттайды;

Неолит дәуіріндегі қару түрлерін сипаттайды;

Неолит дәуірінің ерекшелігін анықтайды;

Оқушылардың жауаптарын табыс баспалдағы арқылы бағалау

Ауызша марапат тау

Табыс баспалдағы арқылы бағалау жасау

5сынып Қазақстан тарихы электронды оқулық

https://yadi.sk/d/HHDdggDuBVdn4g

1- сурет

https://shareslide.ru/img/thumbs/5039b8167764bf906e2d3de12c2f2603-800x.jpg

2-сурет

https://fsd.multiurok.ru/html/2017/02/16/s_58a526dbef8b3/img16.jpg

3- сурет

https://fsd.kopilkaurokov.ru/up/html/2018/01/16/k_5a5dbe55eabe3/450271_2.jpeg

4 – сурет

https://dereksiz.org/6-sinip-ejelgi-dnie-tarihi-1-saba-tairibi-e-alfashi-adamdar/134076_html_2a36b99.jpg

Сабақты соңы

7 мин

«Борт журналы» әдіс арқылы сабақты қорытындылау. Тақырып бойынша оқушылар келесі мазмұнды кестені толтырады: «Берілген тақырып бойынша бұрыннан білетінім», «Мәтінді оқып жаңадан білгенім», «Болжамдар», «Тың ақпараттар»

Білетіні	Білгенім	Болжам	Тың ақпарат

Кері байланыс. Бас бармақ жоғары/ төмен –

Бұл оқушылардың өздерінің қаншалықты түсінгенін көрсету .

Оқушылар Оқушылар Бортты журнал кестесі бойынша өз ойларын жазады

Кері байланыс ұсынады

«Екі жұлдыз, бір тілек» тәсілі бойынша бағалау

Басбармақ арқылы бағалау

А4, конспект

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер және еңбек құралдарының жетілдірілуі. Зерттеу сұрағы: Мезолит пен неолит дәуірлерінде алғашқы адамдардың өмірі қалай өзгерді?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.4.2.1 еңбек құралдары мен қару түрлерін сипаттау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Уақыт пен кеңістікке бағдарлану Өзгеріс пен сабақтастық
Сабақтың мақсаты	табиғаттағы өзгерістер ежелгі адамдардың шаруашылық өмірін қалай өзгерткендігін сипаттайды; адамдардың еңбек құралдары, қару-жарақтары, ыдыс- аяқтарының басты ерекшеліктерін ажыратады; табиғаттағы өзгерістердің ауқымдылығын өз сӛзімен тұжырымдайды
Бағалау критерийі	Тас дәуірінің кәсіп түрлерін анықтайды

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Ұйымдастыру кезеңі

Бастапқы ынталандырушы материал

«Жылнамашы» әдісі

Төменде берілген кілт сӛздерді қолданып, әңгіме құрастыру: терімшілік, аңшылық, балық аулау, мал шаруашылығы, теселі егіншілік, еңбек бӛлінісі, ӛнімді еңбек, ӛндіруші шаруашылық, қолӛнер, кен ӛндірісі

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «2х2» жұпаралық

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

«Галлерея «Тас дәуірі»

«Қазақстандағы тас дәуірі» тақырыбында көрме ұйымдастыру

Көрмеде келесідей заттар қойылуы тиіс:

Мұғалім слайдтардан көрсете отырып, ежелгі адамдардың мысты қалай өндіргендігі туралы түсіндіреді.Мыс-тас дәуірінде екі ірі өзгеріс: еңбек бөлінісі мен аталық рудың орнай бастағандығы туралы түсінік қалыптастырады.

Ж Ақиқат немесе жалған.

Тапсырма	ақиқат	жалған
Палеолит дәуірінде ең көп таралған жануарлар - мамонттар
Ғылымда “мезолит төңкерісі” деп аталатын құбылыс бар
Мезолит дәуірінің өнертабысы - садақ
Ботай тұрағы Солтүстік Қазақстаннан табылды
Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстыру анемизм деп аталады
Ежелгі адамдар Оңтүстік Қазақстанда бұдан 1 млн. жыл бұрын пайда болған
Ең алғашқы қоғамдық бөлініс - егіншіліктен қолөнердің бөлінуі
Неолит дәуірінде қыш құмыра жасау пайда болды

ЕБҚ оқушы барлық оқушылармен бірге жұмыс істейді.

(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма

Кестеде берілген еңбек құралдарының не үшін қолданылғандығын жазыңыз

Еңбек құралдары	Не үшін қолданылды?

ЕБҚ:оқушы бәрімен бірге қосымша карточкалар көмегімен тапсырма орындайды

ЕБҚ:оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді

Топтар бір-біріне көрмелерін таныстырады

ЕБҚ:оқушы бәрімен бірге қосымша карточкалар көмегімен тапсырма орындайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақанжұдырық»

Ватман, маркер, ермексаз, картон, қайшы

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

https://yandex.kz/images/search?text=%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D0%B0%D19%2F10%2F12%2Fs_5da210c83ed96%2F1222896_15.png&from=tabbar&lr=10

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс

(Жт) «SMS» әдісі – кері байланыс

Қағаз ұялы телефонға сабақтың қалай ӛткендігі туралы, ол қалай жемісті жұмыс істегені туралы бір-біріне қысқа хабар- лама (SMS) жазу ұсынылады

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер және еңбек құралдарының жетілдірілуі

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Ботай мәдениеті. Зерттеу сұрағы: Не себепті ботайлықтарды жылқыны алғашқы қолға үйретушілер деп атайды?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.4.1.1 ежелгі адамдардың кәсібін сипаттау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи талдау мен түсіндіру Себеп пен салдар
Сабақтың мақсаты	Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін талдау, тарихи маңызына баға беру; Ботай мәдениетінің ескерткіштерін зерттеу арқылы ботайлықтар жылқыны қолға үйреткендігін дәлелдеу.
Бағалау критерийі	Энеолит дәуірінің жаңалықтарын біледі; Қазақстан аумағындағы энеолит дәуірінің тұрақтарын зерттейді; Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін түсінеді; Ботайлықтардың жылқыны алғаш қолға үйретушілер екендігін дәлелдейді; Ботай мәдениетінің тарихи маңызына баға береді.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды тас дәуірінің кезеңдері (палеолит, мезолит, неолит, энеолит) бойынша төрт топқа бөлу

«Серпілген сауалдар» әдісі арқылы арқылы өткен тақырыпқа пысықтау жүргізеді.

- Адамдардың шаруашылық өмірінде қандай өзгерістер болды?

-Қандай еңбек құралдары жетілді?

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушы алғашқы адамдардың шаруашылық өмірі туралы жазбаша түрде орындайды.

Саралау тапсырмасы: Дарынды оқушы мезолит пен неолит дәуірлерінде алғашқы адамдардың өміріндегі өзгерістерді анықтайды.

«Ой салу» әдісі арқылы оқушылардың назарына жылқы суреттері ұсынылады. Келесі сұрақтар төңірегінде сұрақтарға жауап береді:

-Балалар бұл суреттерден нені көре аламыз?

-Балалар бүгінгі сабақтын тақырыбы қандай болуы мүмкін?

Оқушылардың жауаптары арқылы сабақтың тақырыбына шығу.

Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен және бағалау

критерийлерімен таныстыру.

Оқушылар өткен тақырыпқа байланысты сұрақтарға жауап береді

Сөйлеу кемістігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Сөйлеу кемістігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге жұмыс істейді.

Дескриптор:

Мезолит пен неолит дәуірлерінде алғашқы адамдардың өмірін анықтайды;

Еңбек құралдарын сипаттайды;

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушы алғашқы адамдардың шаруашылық өмірі туралы жазбаша түрде орындайды.

Дескриптор:

1. Суретке қарап жылқының маңызын атайды;

Алғашқы адамдар өмірі мен еңбек құралдарын сипаттайтын суреттер, слайдтар.

Қосымша №1

https://yandex.kz/images/search?pos=4&from=tabbar&img_url=https%3A%2F%2Fpbs.twimg.com%2Fm

сілтемедегі жылқы суреті

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

1. «Ботай мәдениеті» тақырыбына байланысты бейнебаян көрсетеді. Мұғалім көрсетілген бейнебаян бойынша оқушыларға «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы сұрақтарға жауап беруді ұсынады.

-Ботай мәдениеті қай кезеңнің тұрағы?

-Ботай мәдениетінен қандай заттар табылды?

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушы бәрімен бірге Ботай мәдениетінің ерекшелігімен танысады

Саралау тапсырмасы: Жалпы барлық оқушыларға күрделі сұраққа жауап беру ұсынылады.

Зерттеу мен талдау

Тапсырма №1 «Түсін,талда,жеткіз» әдісі

Мәтінмен жұмыс

Палеолит тобы – Ботай мәдениеті туралы түсінік

Мезолит тобы –Ботай мәдениетінің артефактілері

Неолит тобы – Жылқының қолға үйретілуі

Энеолит тобы -. Виктор Зайберттің жетекшілігімен жүргізілген қазба жұмыстарының ерекшелігі

«Түсін,талда,жеткіз» әдісі арқылы түсінік қалыптастырады

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға суреттерді жазбаша сипаттайды

Саралау тапсырмасы: Барлық оқушыға Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау ұсынылады.

Тапсырма №2

Жұптық жұмыс « Артығын тап»- суреттер арқылы тапсырма орындау

жылқы малын қолға үйретудің ерекшелігі

Жылқы малын қолға үйретудің ботайлықтар өміріне әкелген өзгерістер

1.Ботай тұрағы жылқы өсіруге қолайлы

2. Жылқы үй шаруасына қолданылған

3.Ботайлықтар тастан құралдар жасаған

1.Жылқыны қайтыс болған адамдармен қоса жерлеген

2.Ботайлықтар қола өңдірген

3. Ботай қонысы Еуразия даласында мал шаруашылығы орталығы болған

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырма жазбаша түрде беріледі

Тапсырма №3

Ботай мәдениетінің қандай ерекшеліктері бар

Адамзат баласының жылқыны қолға үйретуі қандай өзгерістер әкелді?

ЕББҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырма жазбаша түрде беріледі.

Саралау тапсырмасы: Дарынды оқушы ботайлықтарда жылқы малының ерекше алатын орны

туралы өз ойын айтады.

ЕББҚ «Ақиқат/жалған»-жеке жұмыс

Ботай мәдениетінің белгілеріне қатысты ақпараттардың «ақиқат» не «жалған» екендігін анықтайды.

Тұжырым	Ақиқат	Жалған
Ботай мәдениеті -энеолит дәуірінде Батыс Қазақстанды мекендеген тайпалар мәдениеті.		+
Виктор Зайберттің жетекшілігімен қазба жұмыстарын жүргізген	+
Ауданы 17 гектар жерді алып жатқан		+
Ботайлықтар жылқы малын өсірген	+
Жылқылар үй шаруасында, аң аулауда қолданылған	+

ЕБҚ:Сөйлеу кемістігі бар оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастарынан және мұғалімнің көмегімен қолдау көрсетіледі.

Оқушылар бейнебаян көреді, бейнебаян бойынша берілген сұрақтарға жауап береді, оқушылар бір-бірінің жауаптарын тыңдап, толықтырады.

Сөйлеу кемістігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді .

Оқушылар Ботай мәдениеті туралы ақпараттармен жұмыс жасайды.

Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.

Оқушылар ботайлықтарды жылқыны қолға үйретуде жетістіктерін түсіндіреді,өз ойларын жазады.

Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырма шығарылып жеке жазбаша түрде беріледі.

Сөйлеу кемістігі бар оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

ЕББҚ оқушы берілген тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін анықтайды;

Дескриптор:

1.Ботай мәдениетінің кезеңін атайды;

2. Ботай мәдениетінен табылған заттарды сипаттайды;

3. Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін анықтайды;

ЕББҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушы Ботай мәдениетінің ерекшелігімен танысады, бірге орындайды

Дескриптор:

1.Ботай мәдениеті туралы ақпаратты анықтайды;

2.Ботай мәдениетінен табылған заттарды сипаттайды;

3.Ботайлықтарда

мал шаруашылығының дамуына сипаттама береді.

ЕББҚ:

Сөйлеу кемістігі бар оқушы шығарылып берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

1.Ботайлықтардың жылқы малын қолға үйретудің 1-ші ерекшелігін сипаттама жазады;

2. Ботайлықтардың жылқы малын қолға үйретудің 2-ші ерекшелігін сипаттама жазады;

3.Жылқы малын қолға үйретудің боталықтар өміріне әкелген 1-ші өзерісті жазады

4. Жылқы малын қолға үйретудің боталықтар өміріне әкелген 2-ші өзерісті жазады

ЕББҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға дұрыс жауаптарды кестеге жазып отырады

Дарынды оқушы ботайлықтарда жылқы малының ерекше алатын орны туралы өз ойын айтады.

Дескриптор:

1.Ботайлықтардың жылқы малын қолға үйретудің 1-ші ерекшелігін сипаттама жазады;

2. Ботайлықтардың жылқы малын қолға үйретудің 2-ші ерекшелігін сипаттама жазады;

3.Жылқы малын қолға үйретудің боталықтар өміріне әкелген 1-ші өзерісті жазады

4. Жылқы малын қолға үйретудің боталықтар өміріне әкелген 2-ші өзерісті жазады

Дескриптор:

-1-ақпараттың ақиқат/жалған екендігін анықтайды;

-2-ақпараттың ақиқат/жалған екендігін анықтайды;

-3-ақпараттың ақиқат/жалған екендігін анықтайды;

-4-ақпараттың ақиқат/жалған екендігін анықтайды;

-5-ақпараттың ақиқат/жалған екендігін анықтайды;

ЕББҚ:Сөйлеу кемістігі бар оқушыға жеке жұмыс кезінде өзі орындай алады.

Тақырыптық бейнеролик

https://www.youtube.com/watch?v=nEcxU2CXve

Қазақстан тарихы 5 сынып

Жалпы білім беретін мектептің 5 сыныбына арналған оқулық

Суреттер,

слайдтар

Оқулық, Қазақстан тарихы 5 сынып,

Б.Е Көмеков,

К.С.Игілікова

Алматы «Атамұра»

2017 жыл

86-87 беттер

«Екі түрлі түсініктеме күнделігі»-кесте

Таратпа материалдар

«Екі түрлі түсініктеме күнделігі»-кесте

«Ақиқат/жалған» кестесі

Сабақтың соңы

5 минут

«Бірге ойлаймыз» әдісі бойынша оқушыларға қорытынды сұрақ:

-Жылқыны қолға үйрету адамдарға қандай кәсіптерді игеруге мүмкіндіктер берді?

Кері байланыс

«Бағдаршам» әдісі

-Мен барлығын түсіндім-жасыл

-Мен орташа түсіндім-сары

-Ешнәрсе түсінбедім-қызыл

Оқушы тақырып бойынша не ұнағанын, не қиын болғанын, не түсініксіз болғанын жазады.

Оқушылар бағалау жүйесі арқылы өз бағаларымен танысады.

Сөйлеу кемістігі бар оқушыға бағалау парағы шығарылып беріледі.

Презентация

Үй тапсырмасы

«Ботай мәдениеті» тақырыбына ауызша хабарлама жасау.

(Сөйлеуде кемістігі бар оқушыға жазбаша деректер дайындап келу тапсырылады)

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Қазақстан аумағында металлургияның пайда болуы. Зерттеу сұрағы: Қазақстан жерінде металды өндіру ежелгі адамдардың өмірін қалай өзгертті?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.4.2.2 металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын түсіндіру
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Уақыт пен кеңістікке бағдарлану Өзгеріс пен сабақтастық
Сабақтың мақсаты	Метал өндірісінің дамуының ежелгі адамдардың өміріне тигізген өзгерістері туралы суреттерден, бейне-баяннан көрсете отырып түсінік қалыптастыру. Қазақстан жерінен табылған тас дәуірінің ескерткіштері туралы мәліметтермен жұмыс жасай отырып, тас дәуірінің ерекшеліктерн білу.
Бағалау критерийі	Қазақстан жерінен табылған тас дәуірінің 2 ескерткіші туралы дәптеріне 25-30 сөйлемнен тұратын әңгіме жазады. металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген 2 әсерін көрсете отырып кестені толтырады

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Сыныпқа мыс пен тастан жасалынған заттардың түрлі суреттерін көрсетеміз.

Оқушыларды суреттерді топтастыруды сұраңыз. Содан келесі сұрақтарды қойыңыз:

Берілген заттарды (суреттерді) қандай белгілері бойынша топтастырдыңыздар?

Осы заттардың қандай қасиеттерін сипаттай аласыздар?

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ – оқушыға (есту, көру, есте сақтау қабілеті төмен) қолдау көрсетіледі

Бағалау. Мұғалім үздік жауап берген оқушыларды атап өтеді. Сыйлықтармен марапаттайды

мадақтау

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

Металл бұйымдар мен құралдардың шаруашылыққа әкелген өзгерістері

Мұғалім слайдтардан көрсете отырып, ежелгі адамдардың мысты қалай өндіргендігі туралы түсіндіреді.

Ж Ақиқат немесе жалған.

Тапсырма	ақиқат	жалған
Палеолит дәуірінде ең көп таралған жануарлар - мамонттар
Ғылымда “мезолит төңкерісі” деп аталатын құбылыс бар
Мезолит дәуірінің өнертабысы - садақ
Ботай тұрағы Солтүстік Қазақстаннан табылды
Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстыру анемизм деп аталады
Ежелгі адамдар Оңтүстік Қазақстанда бұдан 1 млн. жыл бұрын пайда болған
Ең алғашқы қоғамдық бөлініс - егіншіліктен қолөнердің бөлінуі
Неолит дәуірінде қыш құмыра жасау пайда болды

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады

Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қарап әр дұрыс жауапқа 1 балдан қойып шығады.

Зерттеу мен талдау

Сыныпты төрт топқа бөліп, мысты-тас дәуірін сипаттайтын мәтін ұсынамыз.

Оқушыларға тапсырмаларды түрлендіріп береміз.

Алдын-ала мысты тас дәуіріндегі тұрақтарға қатысты сөздер мен суреттерді ұсынамыз. Оқушыға өздерінің тапсырмасына сәйкес сөздер мен суреттерді таңдап алуды тапсырыңыз.

Интерактивті тақтаға кесте шығарыңыз.

Шаруашылы

ғы

Табыл

ған бұйымдар

Айырмашылығы

Ұқсастығы

Ботай мәдениеті

Шебір тұрағы

Кен өндірудің әдіс-тәсілдерін зерттейді;

М еталлдан жасалған еңбек құралдарының шаруашылық салаларына тигізген ықпалын тірек-сызбамен дәлелдеп түсіндіреді.

Оқушылар өзінің зерттеулерін қорғайды. Оқушылардың бір-біріне сұрақ қоюын ұйымдастырыңыз.

Интерпретация

Жұмыс нәтижелерін, яғни Қазақстан жеріндегі алғашқы кен өндіру адамдардың өмірін қалай өзгерткенін оқушылар шығармашылық түрде көрсетулері тиіс.

Сурет салу
Макет жасау
Фотоколлаж құрастыру
Постер жасау
Баяндама жазу

Мұғалім оқушыларды жұмыс жасау барысында бақылап жүреді, қажет болса кеңестер береді.

Гиперактивті баланы жұптық жұмысқа бейімдеймін. ЕБҚ оқушыларына жеке қолдау көрсетіледі

Мыс-тас дәуірінде екі ірі өзгеріс: еңбек бөлінісі мен аталық рудың орнай бастағандығы туралы түсінік қалыптастырады.

Оқушылар тапсырманы дәпрерлеріне орындайды

І және ІІ топ оқушылары Шебір және Ботай тұрақтары бойынша мәліметтерді жинақтайды, стикерлерге ерекшеліктерін жазып, тақтадағы кестеге жабыстырып, толтырады ЕБҚ (көру қабілеті нашар) оқушыға сурет материалдары үлкейтілген түрде жеке ұсынылады. ЕБҚ оқушыға (тіл, есту, ойлау қабілеті төмен) қолдау көрсетіледіөз жұмыстарын аяқтағаннан кейін, мұғалім жақсы жақтарын атап өтеді. Үздік жауаптар берген оқушыларды атайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

ЕБҚ оқушылар тапсырманы жазбаша ұсынады

«Жұлдызшалар»

Ежелгі Қазақстан тарихы.

1-бөлім, Т.С. Садыков,

А.Т. Толеубаев, Г. Халидуллин, Б.С. Сарсекеев. - Алматы: Атамұра, 2011 ж.

Кесте

Ботай тұрағына қатысты суреттер

Тірек-сызбалар

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс «бағалау ағашы» арқылы жүргізіледі. Қатысушылар себеттегі алма, жапырақ, гүл суреттерін флипчартта бейнеленген алма ағашының суретіне апарып жапсырады.

Алма – бүгін мен көп үйрендім

Гүл – маған ұнады

Жапырақ – менің сұрақтарым бар

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Қазақстан аумағында металлургияның пайда болуы

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері. Зерттеу сұрағы: Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштерінің қандай ерекшеліктері бар?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.2.2.2 археологиялық деректерге сүйене отырып, андронов және беғазы-дәндібай мәдениеттерінің белгілерін анықтау;
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи талдау мен түсіндіру Ұқсастық пен айырмашылық
Сабақтың мақсаты	Деректер арқылы Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін анықтайды. Археологиялық деректерге сүйеніп, Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін ажыратып, талдайды. Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін салыстыра отырып,нақты мысалдар келтіру арқылы айқын тұжырымдайды.
Бағалау критерийі	Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін анықтайды. Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін ажыратып, талдайды. Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін салыстыра отырып, нақты мысалдар келтіру арқылы тұжырымдайды.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Тамаша екен!» әдісі

Б. «Серпілген сауал» әдісімен үй тапсырмасы тексеріледі:

1.Мыс кенінің ежелгі орталығын атаңыз? Жезқазған.

2.Ғалымдар Жезқазған өңірінен неше тонна мыс өндіретінін айтқан? 100 мың.

3.48 мың тонна мыс өндірілгенін қалай анықтаған?Имантау кен орнындағы қалдықтарға қарап.

4.Мыс пен қалайы кені қандай құралдармен қазып алынған?Қайла, балта, тесе.

5.Тау жыныстары қызған кезде үстіне не құйған?Су.

6.Шахталардағы төтенше,қайғылы жағдайлардың орын алғанына қандай дәлел келтіресің?Кен толтырылған тері қап арқалаған адам қаңқаларының табылуы.

7.Қолөнер кәсібінің ең дамыған түрі?Зергерлік бұйым жасау ісі.

8.Шеберханалар қайда орналасты? Қоныстарда.

9. Әшекей бұйымдары негізінен қандай әдіспен дайындалды? Қақтау, сығымдау, шеку.

10.Ерте металл дәуірінің тұрғындары қандай шаруашылықпен айналысты? Мал шаруашылығы, балық және аң аулау.

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Суреттер арқылы сынып3топқa бірігеді

мадақтау

Тақырыптық

суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

(Б) Түрткі сұрақ

Ширaту жaттығуы:

Іс-әрекет: «Қоныстың» суретін тақтадан көрсетіп, оқушыларға:

Бұл не?

Қандай мақсатта жасалған?

Кімдер жасаған?

Қазіргі адамдар қолдана ма? Неліктен?

Ал алғашқы адамдар қолданды ма?

Олардың не қолданғаны туралы білгілерің келе ме?-деген сұрақтар арқылы сыныптық талқылау ұйымдастыру.

Мақсаты:

сыныпта ынтымақтастық атмосферасын құру;

оқушылардың қызыгушылығын оятып, зейінін сабаққа аудару;

жаңа сабақтың тақырыбын ашу.

Ширaту жaттығу aрқылы сaбaқтың тaқырыбын aштым және мақсатын таныстырып өттім:

ЕББ қажеттiлiгi баp оқушы алған cуреттерге ұқcаc суреттер алған оқушылаp cоның қаcына топтаcуды ұcыну аpқылы, қолдау көpcетiледi.

Тыңдaлым бaрысындaғы тaпсырмa:

(Б) «Саусақ ұшы» әдісі

Іс-әрекет: Интерактивті тақтаға Андронов және Беғазы-Дәндібай терминдері жазылған алақандардың суретін ұсынып, оқушыларға екі мәдениеттің ерекшеліктерін саусақ ұштарына жазуды ұсыну.

Тыңдалымнан кейін:

Мәтінмен жұмыс. Графикалық органайзер «Ақпаратты сүзу» әдісі.

1. «Қазақстанның солтүстік-батысынан табылған артефактілер»

2.«Қазақстанның орталығынан табылған артефактілер»

3. «Қазақстанның оңтүстік-шығысынан табылған артефактілер»

Графикалық кескін-суреттер жапсырылған кестемен жұмыс жасап, осы суреттер негізінде Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттеріне сипаттама жасауды ұсыну.

Б/Т «МИКС» әдісі арқылы 3 топқа 3 түрлі тапсырмалар беріледі.

Тапсырма. Картамен жұмыс.

-Тақырыптық картаны пайдалана отырып,1-контур картаға Андронов мәдениетінің ескерткіштерін белгілеп көрсетіңіз;

-2-контур картаға Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ескерткіштерін белгілеп көрсетіңіз;

Тапсырма. Кестемен жұмыс.

Андронов мәдениеті мен Беғазы-Дәндібай мәдениетін салыстырады, ерекшеліктерін анықтайды. Өз жауаптарын дәйектер келтіре отырып қорытындылайды.

Андронов мәдениеті

ұқсастығы

Беғазы-Дәндібай мәдениеті

қорытынды:

Тапсырма.«Ой толғау»

Төмендегі дәйексөздерді қолдана отырып, «Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері » тақырыбына 50-70 сөзден тұратын ой толғау жазыңыз.

-Андронов мәдениеті;

-Беғазы-Дәндібай мәдениеті;

-жертөлелер;

-абыз;

-қоныстар;

-кремация;

-қыш ыдыстар;

-артефактілер.

Барлық топты бағалау. Бағалау критерийі:

1.Тақырыптың ашылуы, нақтылығы

2. Қызықты фактілердің келтірілуі

3. Белгілі бір деректерге сүйенуі

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырманы орындауда диалог арқылы қолдау жасалады

Дескриптор

Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің негізгі ерекшеліктерін анықтайды.

Екі мәдениеттің белгілеріне сипаттама жасайды

Дескриптор

1. Тақырыпқа қатысты кескін суреттермен жұмыс жaсaйды.

2. Андронов пен Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ерекшеліктерін дәлелдейді.

3. Дәлелдер келтіріп, талдау жасайды.

Дескриптор:

1.Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің орналасқан жерін картада көрсетеді;

2.Қола дәуірі тұсындағы басқа мәдени ескерткіштерді картада белгілейді.

Дескриптор:

- Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің тарихымызға тигізер ықпалын салыстырады;

-« Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері» тақырыбына критерийге сәйкес 50-70 сөзден тұратын ой-толғау жазады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

ЕББҚ тобына жататын балаға жеңіл сұрақ қою арқылы қолдау көрсетіледі

«Ең үздік жауап»

ЕБҚ: Сөйлеу кемістігі бар оқушыға тапсырма жазбаша түрде беріледі

«Алақан-жұдырық»

ҚБ «Бас бармақ» әдісімен оқушылар өзін-өзі бағалау.

«Жұлдызшалар»

Графикалық органайзерлерстеД

АКТ, суреттер, дәптер, оқулық, карта, кесте,

АҒ

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс

«Борт журналы»

Тақырып бойынша оқушылар келесі мазмұнды кестені толтырады:

1.«Берілген тақырып бойынша бұрыннан білетінім».......

2.«Мәтінді оқып жаңадан білгенім».........

3.«Болжамдар».................

4.«Тың ақпараттар».........................

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5,1 Қазақстандағы Ежелгі адамдардың өмірі.
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып: 5	Қатысушыларсаны: Қатыспағандар саны:
Сабақтыңтақырыбы	Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері. Зерттеу сұрағы: Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштерінің қандай ерекшеліктері бар?
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.2.2.2 археологиялық деректерге сүйене отырып, Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін анықтау; 5.2.2.5 Ә.Марғұланның Қазақстан археологиясының дамуына қосқан үлесін айқындау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи талдау және түсіндіру Ұқсастық пен айырмашылық
Сабақтың мақсаты	Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін археологиялық деректерге сүйене отырып анықтау; Қазақстан археологияның дамуына үлес қосқан Ә.Марғұланның еңбегін түсіндіру.
*Бағалау критерийі	Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттерінің белгілерін археологиялық деректерге сүйене отырып, анықтайды. Археологияның дамуына үлес қосқан Академик Ә.Марғұланның үлесін түсіндіреді.

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтіңәрекеті

Оқушыныңәрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылы

ғын ояту

5 мин.

Ұйымдастыру кезеңі.

1.Оқушылармен сәлемдесу,түгендеу.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Оқушыларды реттік санмен 3 топқа бөлу.

«Конверт» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау.Әдіс оқушылардың алған білімдерін тиянақтап, жазылым дағдысын қалыптастырады.

Алғашқы адамдар еңбек құралдарының көбін қандай материалдардан жасаған?
Ғалымдар зерттеу жүргізген қандай әдістерді білесің?
Археологиялық ескерткіштер Қазақстанның қай өңірлерінен табылды?
Көне ескерткіштерді зерттеудің маңыздылығы неде?
Тарихты заттай деректер арқылы зерттейтін ғылым қалай аталады?

(Сыныптық жұмыс)

Жаңа сабақтың тақырыбын дереккөздер арқылы ашу.

-Суреттерде не бейнеленген?

-Артефактілерден қандай ерекшелік байқап отырсыңдар?

Оқушылардың болжам жауаптары арқылы жаңа сабақтың тақырыбы анықталады.

МТ: Артефактілер Орталық Қазақстан өңірінен табылған. Бұл еңбек құралдар археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу кезінде табылған Қола дәуірі ескерткіштері.

Шаттық шеңберін құрып, бір-біріне ізгі тілектерін айтады

Оқушылар конверттегі сұрақтарға жазбаша жауап береді

Дескриптор:

Суреттегі бейнені анықтайды;
Артефактінің ерекшелігін жазады;

ЕБҚ:Сөзбен қолдау көрсетіп, ынталандыру

Мұғалім оқушылардың жауаптарын тыңдап, кері байланыс беріп отырады.Мадақтау бағалауы жүзеге асырылады

Блоб ағашы арқылы бағалау

ҚБ «Ауызша марапат»

Эл.оқулық

5-сынып

https://yadi.sk/dHHDdggDuBVdn4g

http://www.myshared.ru/slide/1307816/

Жұмыс дәптері,қа

лам, суреттер.

Қола дәуір кезеңі суреттері сілтемесі

https://massaget.kz/layfstayl/bilim/gumanitarly-ylymdar/100/

https://kartv.kz/kz/news/society/begazy-dendibai-medenieti http://bibliotekar.kz/chitat-knigu-onlain-istorija-za-6-klass/2-andronovskaja-kultura.html

Сабақтың ортасы

35мин.

МТ: Беғазы-Дәндібай мәдениеті қола дәуіріне Қазақстан жерінде таралған мәдениет. Андронов мәдениетінен өз ерекшелігі бар мәдениет.

Тапсырма . Топтық жұмыс.

№1Т- кестесі

Әдіс оқушылардың ойлау ,есте сақтау қабілеттерін дамытады.

Т-кестесіне мәтінді оқып, Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ерекшелігін жазыңдар:

Андронов	Беғазы-Дәндібай

1	1
2	2
3	3
4	4

ЕБҚ: тапсырманы орындау үлгісі, шешу тәсілін көрсете отырып жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастарынан және мұғалімнің көмегімен қолдау көрсетіледі,дұрыс жауаптарды кестеге жазып отырады

Тапсырма №2

«Венн диаграммасы» әдісі

Жұптық жұмыс

Әдіс оқушылардың сыни ойлау және жазылым дағдыларын қалыптастырады.

Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениетінің 3 ерекшелігін,ұқсастығын кестеге жазыңдар.

ЕБҚ оқушы сыныптасынан қолдау алады. Талқылау барысында өз пікірін ұсына алады.

ІІІ-тапсырма: «Тұлғаны таны» әдісіЖеке жұмыс

Әдіс оқушылардың зеректік қабілетін дамыта отырып,ой-өрісін кеңейтеді.

Суреттегі сұрақтарға жауап бер.

-Суреттегі тұлға кім?

-Қазақстан тарихына қандай үлес қосты?

-Зерттеуі Қазақстан тарихында қандай маңызға ие?

ЕБҚоқушыға (есту, көру, қабілдау әрекеті төмен) қолдау көрсетіледі. Тапсырма сараланған арқылы беріледі

Дескриптор:

1.Андронов мәдениетінін 1/2/3/4-ші ерекшелігін анықтайды;

1.Беғазы -дәндібай мәдениетінін 1/2/3/4 -ші ерекшелігін анықтайды;

Дескрипторы:

Андронов мәдениетінін 1/2/3-ші ерекшелігін анықтайды;

1.Беғазы -дәндібай мәдениетінін 1/2/3 -ші ерекшелігін анықтайды

Андронов пен Беғазы -дәндібай мәдениеттерінің ортақ ұқсастығын жазады;

Дескрипторы:

1.Суреттегі тұлғаны анықтайды.ЕБҚ

2.Ә.Марғұлан еңбегінің қандай маңыздылығы бар екенін анықтайды.

3.Қазақстан тарихына қосқан үлесін атайды.ЕБҚ

ҚБ «Шапалақ» әдісі

«Жақсы », «Жарайсың!», «Керемет» деген ынталандыру сөздерін айтып, ауызша кері байланыс жүргіземін

Блоб ағашы арқылы бағалау

Эл.оқулық

5 сынып

https://yadi.sk/dHHDdggDuBVdn4g

Шапалақ

https://45minut.biz/?p=130825

Блоб ағашы

https://i12.fotocdn.net/s18/42/public_pin_m/216/2511918889.jpg

Ә.Х.Марғұлан суретінің сілтемесі

https://i.ytimg.com/vi/Amm3RduYhqA/maxresdefault.jpg

Сабақтың соңы

5 мин

Сабақты қорытындылау:

«Бумеранг әдісі»

Оқушылар мұғалімге жазбаша сұрақтар қояды. Алайда мұғалім өздеріне сол сұраққа жауап беруді ұсынады. «Осы сұраққа сіз қалай жауап берер едіңіз? Бұл сұраққа кім жауап бергісі келеді? Бұл сұраққа сіз жан-жақты жауап бере аласыз деп ойлаймын»

Кері байланыс «БЕС САУСАҚ» әдісі

Бүгінгі сабақтан алған әсері «Бес саусақ» әдісі бойынша жүргізіледі.

Оқушының аты-жөні:

*Қандай тапсырмаларды орындадың?

*Кімге көмек бере алдың?

*Сабақ кезінде өзіңді қалай сезіндің?

*Сабақта не білдің?

*Сабақта не үйрендің? Келешекте саған керек пе?

*Бүгінгі сабақта мақсатыңа жеттің бе?

Сабақ соңында оқушылар сабақты пысықтауға арналған сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар «Бес саусақ» әдісі арқылы тақырып бойынша қандай тапсырмаларды орындағанын,не білгендерін, сабақ барысында қиындықтар болғанынболмағанын берілген сұрақтар арқылы жазады.

Өзін-өзі бағалау:

Оқушылар орындаған тапсырмалар арқылы қаншалықты орындағанын бағалайды

А4 парағы

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Қазақстандағы жартастарға салынған ежелгі суреттер.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.2.1.1 алғашқы адамдардың наным-сенімдерін сипаттау
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Тарихи дерекөздерді түсіндіру Дәлел
Сабақтың мақсаты	Мәтінмен жұмыс жасай отырып алғашқы адамдардың наным-сенімдері туралы түсінік қалыптастыру. Дерек көздерін талдау арқылы наным-сенімдердің, тотемизм, анемизм т.б. діни түсініктердің пайда болуының себеп-салдарларына талдау жүргізу. Археологиялық ескерткіштердің маңызы туралы түсінік қалыптастыру
Бағалау критерийі	алғашқы адамдардың сенім-нанымдарын сипаттап мини эссе жазады. Суретті хат жазады. Шарты: сөздерді қолданбай-ақ, мағынасын суреттер арқылы жеткізу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімд

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Сабақ басында:

Б «Тамғалы тас» деректі бейнематериалынан үзінді көрсетіңіз.

Алғашқы адамдар неліктен бұл суреттерді салды деп ойлайсыздар?
Олар қандай ойды білдіргісі келді?

Осы сұрақтардың аясында бүкілсыныптық талқылау ұйымдастырыңыз

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Тақырыптық суреттер

«Тамгалы тас» бейнематериалы

https://www.youtube.

com/watch?v=

td98ss3MwuE

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

«Петроглифтер», «пиктография», «тотемизм», «анимизм», «магия» ұғымдарының мағынасын презентация арқылы түсіндіріңіз.

Зерттеу сұрақтары

Петроглифтерде көбінесе кімдер, қандай көріністер бейнеленген?
Алғашқы адамдар суретті салу үшін қандай тәсілдерді қолданған?
Тастағы суреттер алғашқы адамдардың дүниетанымы туралы қандай ақпарат береді?

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар) жауабын жазбаша ұсынады

Зерттеу мен талдау

Т Таңбалы, Ешкіөлмес, Жасыбай ескерткіштері туралы шағын мәтіндер мен осы ескерткіштің суреттер топтамасын оқушыларға ұсыныңыз.

1. Петроглифтерде бейнеленген аңдардың және т.б. тізімін жасайды;

2. Бейнеленген көріністерді жазбаша сипаттайды;

3. Петроглифтердің ерекшеліктерін анықтайды:

- қандай аңдар көптеп салынды? Бұл неге байланысты болды? Сіздер қандай қорытынды шығара аласыздар?

- бейнеленген көріністер сол кездегі адамдардың тұрмыс тіршілігі туралы қандай ақпарат беруі мүмкін?

- осы петроглифтерді зерттей келе, олардың наным сенімдері, дүниетанымы туралы қандай нәтиже шығара аласыздар?

Интерпретация

Ж Сыныптағы әр оқушы «петроглифтерді зерттеуші маман» кейпіне еніп, өз таңдаған петроглифтің «құпиясын» ашады. Оқушылар өздеріне ұнаған петроглифтерді таңдап, сол туралы барынша көп ақпарат іздейді, оны құндылығын сыныпқа негіздейді. М Оқушылардың жасаған жұмыстарынан көрме ұйымдастырыңыз.

Көрмеге зерттеу барысында жинақталған материалдарды, суреттерді, жазбаларды ұсынуға болады.

Б Оқушылардың жүргізген зерттеу жұмысының нәтижесін қорытындылау үшін алғашқы адамдардың сенім-нанымдары туралы туралы алған білімдері бойынша кем дегенде бес-он сөйлемнен тұратын шағын әңгіме құрастыруды тапсырыңыз..

ЕБҚ оқушы (көру, есту қабілеті нашар оқушыға қолдау көрсетіледі .

Оқушылар бұл петроглифтерді келесі критерийлерді басшылыққа ала отырып, зерттейді:

Сөйлеу кемістігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді

Өз зерттеулерінің негізінде Қаратау, Таңбалы, Ешкіөлмес, Жасыбай ескерткіштерінен табылған петроглифтерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтайды. 3-4 оқушының жазған әңгімелерін сынып алдында оқытып талқылайдыБарлық оқушылардың дәптерлерін қарап шығап, бағалап өтеді. Ең үздік жазған оқушыларды атап өтеді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

ЕБҚ оқушы (есту, көру, қабылдау қабыілеті төмен) мәтінді үлестірме түрінде ұсынып, қолдау көрсетемін

«Алақан-жұдырық»

Мұғалім оқушыларды жұмыс барысында бақылып, өзінің журналына белгілеп алып отырады

«Жұлдызшалар»

Петроглифтер-ежелгі заманғы және ортағасырлық өнердің бірегей ескерткіштері

http://bm.yvision.

kz/post/421180

Тамгалы петроглифтері

http://www.uralrockart

Қазақстан тарихы (көне

заманнан бүгінге дейін). Бес

томдық. 1-том. – Алматы, 2010 ж.

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс

Маған ұнады......

Мен тілеймін......

Маған .......... қиын болды

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Қазақстандағы жартастарға салынған ежелгі суреттер

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болғанжағдайда)
Күні:
Сынып:	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Ежелгі адамдардың өміріне саяхат
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.1.2.1 ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігін шығармашылық түрде көрсету
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Уақыт пен кеңістікке бағдарлану Өзгеріс пен сабақтастық
Сабақтың мақсаты	-ежелгі адамдардың тұрмыс тіршілігін сурет арқылы анықтайды;
*Бағалау критерийі	-ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігін сурет арқылы сипаттайды

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтіңәрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу.Оқушылардың назарын сабаққа аудару

«Миға шабуыл»

Оқушыларға ежелгі адамдар өмірі туралы суреттер топтамасын ұсынамын.Келесі сұрақтар төңірегінде сұрақтарға жауап береді:

-Балалар,суреттер нені көріп тұрмыз?

-Бүгінгі тақырыбым қандай болуы мүмкін?

Оқушылардың жауаптары арқылы сабақтың тақырыбына шығу

Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсаттарымен таныстыру

ЕБҚ оқушы алдыңғы қатарына отырғызылады

Оқушылар жаңа тақырыпқа байланысты сұрақтарға жауап береді

ҚБ: «Бармақпен»

Мұғалімнің кері байланысы

Қосымша №1

https://yandex.kz/images/search?text=%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%88%D2%9B%D1%8B+%D0%B0%D0%B4%D0%B0% tabbar&lr=10295

сілтемеде алғашқы адамдар өмірі бейнеленген суреттер

Зерттеу мен талдау

1-тапсырма Дерекпен жұмыс

Берілген деректегі ақпаратпен таныса отырып, тиісті ойды жалғастырыңыз:

Ежелгі адамдардың өмірі.

«Ежелгі адамдар азық табу мен жабайы жануарлардан қорғану үшін – тобыр болып өмір сүрген. Осындай жағдайда адамдар тобыры өздеріне баспана ретінде табиғи үңгірлерді, қуыстарды, биік тау шатқалдарын пайдаланды. Кейде ашық жерлердегі аңдар су ішуге келетін өзен иірімдері мен суат басына қоныс аударып отырды. Тобыр құру аң аулауда, түрлі қиындықтар мен қатал табиғат жағдайында өмір сүруге жеңілдік жасады. Ежелгі адамдар әуелде қолдан баспана жасауды, тамақ пісіруді білмеді. Олардың тұңғыш баспанасы - үңгір болған»

Дерек бойынша сұрақтар:

1,Деректе қандай кезең суреттелген?

2, Ежелгі адамдар азық табу немен айналысқан?

3.Тұңғыш баспанасы қандай болды?

ЕБҚ оқушы суреттер/иллюстрациялар бойынша алғашқы адамдар өмірін жазбаша сипаттайды

2-тапсырма

Сәйкестендіру кестесі бойынша алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін сәйкестендіреді.

1	Адамдар қарапайым еңбек құралдарын жасады	А	Отты қолдана бастады
2	Алғашқы адамдардың кәсібі	В	ру
3	Алғашқы адамдар топтасуы	С	тобыр
4	Алғашқы адамдардың бірлескен туыстық қауымы	Д	Терімшілік пен аңшылық
5	Алғашқы адамдар игерді	Е	Тастан

1	2	3	4	5

ЕБҚ оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастарынан және мұғалімнің көмегімен қолдау көрсетіледі

3-тапсырма

Функционалдық сауаттылығын дамытуға бағытталған тапсырма

«Шағын тарихи әңгіме»-жеке жұмыс

Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушыларға ежелгі адамдар өмірі бейнеленген суреттер топтамасы ұсынылады. Алдымен, сыныпқа ежелгі дәуірдегі адамдардың өмірінде орын алған өзгерістер көрсетілген сурет көрсетіңіз. Суреттер желісі бойынша шағын тарихи әңгіме құрастыру тапсырылады.

Е БҚ оқушыға «тобыр», «ру», «тайпа» тірек сөздерді қолданып, ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігі жайлы әңгіме құрастырады

Оқушылар тарихи деректерді зерттеу арқылы қойылған сұрақтарға жауап табу

ЕБҚ оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді

Оқушылар сурет бойынша ой қорыта алады.

Оқушылар сәйкестендіру кестесі бойынша алғашқы адамдардың тұрмыс-тіршілігін сәйкестендіреді

ЕБҚ оқушыға тапсырма шығарылып беріледі

Оқушылар оқушыларға ежелгі адамдар өмірі бейнеленген суреттер топтамасы бойынша шағын тарихи әңгіме құрастырады

Мұғалімнің кері байланысы

ҚБ: «Екі жұлдыз,бір ұсыныс»

Дескриптор:

Ежелгі адамдардың өмірі туралы жазбаша түрде орындайды.

Бағалау критерийі:

Ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігін сәйкестендіреді

Дескриптор:

1.Адамдар қарапайым еңбек құралдарын көрсетеді;

2.Ежелгі адамдардың кәсібін анықтайды;

3.Ежелгі адамдар топтасуы жүйесін ажыратады;

4.Отты игеруін анықтайды;

Бағалау критерийі:

Ежелгі

адамдардың тұрмыс-тіршілігін шығармашылық түрде сипаттайды;

Дескриптор:

1.Әңгіме желісінде ежелгі адамдар өмірінің көрінуі;

2. ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігін сипаттайды;

Дескриптор:

1.тірек сөздерді қолданып, ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігі жайлы әңгіме құрастырады

Қосымша дерек

https://e-history.kz/media/scorm/178/100/text/text.htm

Тақырыптық суреттер

https://yandex.kz/images/search?text=%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%88%D2%9B%D1%8B+%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%80&pos=14&rpt=simage&img_url=http%3A%2F%2Frsute.ru%2Fwp-content%2Fuploads%2F2021%2F01%2F1531554231_revnie-lyudi.jpg&from=tabbar&lr=29444

сілтемеде ежелгі адамдар өмірі суреті

Сәйкестендіру кесте

ҚБ парағы

тарапта атериалдар

Қосымша

https://yandex.kz/images/search?pos=22&from=tabbar&img_url=http%3A%2F%2Ftoaredplanet.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F07%2FStone-Culture-image.jpg&text=%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%88%D2%9B%D1%8B+%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%80+%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80%D1%96&rpt=simage&lr=10295

сілтемеде ежелгі адамдар өмірі бейнеленген суреттер

САбащқтың соңы

Сабақты қорытындылау

«Ашық микрофон» әдісі бойынша сұрақтарға жауап алады

1. Ежелгі адамдардың кәсібі қандай?

2. Ежелгі адамдардың бірлескен туыстық қауымдарын ата

3.Алғашқы баспана қандай болды?

Кері байланыс

«Үш сөйлем» әдісі

Нені меңгердім?

Не білдім?

Нені білгім келеді?

Үйге тапсырма

«Ежелгі адамдар өмірін сипаттайтын бір көріністі петроглифтер арқылы бейнелеп көріңдер»

ЕБҚ оқушыға жазбаша деректер дайындап келу тапсырылады

Оқушылар қорытынды сұрақтарға жауап береді

Оқушы тақырып бойынша не ұнағанын, не қиын болғанын, не түсініксіз болғанын жазады.

Оқушылар бағалау жүйесі арқылы өз бағаларымен танысады

А4 қағазы

«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:	5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)
Күні:
Сынып:5	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Ежелгі адамдардың өміріне саяхат
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары	5.1.2.1 алғашқы адамдардың тұрмыс- тіршілігін шығармашылық түрде көрсету
Тарихи ойлау дағдысы Тарихи концепт	Уақыт пен кеңістікке бағдарлану Өзгеріс пен сабақтастық
Сабақтың мақсаты	алғашқы адамдардың тұрмыс- тіршілігін шығармашылық түрде (әңгімелеу, бейнелеу, көрініс, макет) көрсету Тас дәуіріндегі оқиғаларға шолу жасайды; Ежелгі адамдардың мәдени жетістіктерін қорытындылайды;Алғашқы жылқы өсірушілерді анықтайды; Андронов шаруашылығындағы ерекшеліктерді ажыратады; Жартастағы суреттерге шолу жасайды;
Бағалау критерийі	ежелгі адамдардың тиісті іс-әрекетін анықтайды; еңбек құралдарын топтастырады; Екі петроглифтердің арасындағы 2 айырмашылық пен 2 ұқсастықты анықтайды; Петроглифтерді салыстыра отырып, ежелгі адамдардың дүниетанымын сипаттайды. Дағдылар: түсіну,білімін қолдану, талдау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут

Қызығушылықты ояту кезеңі. Бастапқы стимул.

(Б) Бұл сабақта оқушыларға өткен тақырыптарды қайталай отырып, ежелгі дәуірге саяхат жасайтындығын ескертіп өтемін. «Тас және қола дәуірінде қандай өзгерістер орын алды?» сұрағын қоя отырып, оқушыларды өзара пікір алмасуға бағыттаймын. Алдымен талқылау үшін тақырып бойынша (барлығына бір тақырып немесе әр топқа бөлек тақырып) топтарға бөліп отырғызамын. Талқылаудан кейін оқушыларға түстер беріп, тиісінше қайтадан топқа бөлемін. Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут

Мағынаны тану кезеңі.

1-тапсырма. «Уақыт сызығы».Презентация арқылы ұяшықтарға тас дәуірінің кезеңін (палеолит, мезолит, неолит, энеолит) санмен көрсетіп қойямын.

Палеолит
Мезолит
Неолит
Эноелит

ЕБҚ оқушы (есту, көру, қабылдау қабыілеті төмен) мәтінді үлестірме түрінде ұсынып, қолдау көрсетемін

Өткен тақырыптарды еске түсіру мақсатында сұрақтар беремін:

«Тас дәуірі» кезеңінен қандай оқиғалар ерекше есте қалды?

Металды игеру адам өміріне қандай өзгерістер алып келді?

(Т)2-тапсырма. «Суретін сал».Оқушыларды топтарға бөлемін. Әр топ топ мүшелерінің санына қарай 1-ден 4-ке дейін немесе 5-ке дейін нөмір беремін. Сыныпқа сұрақ қоя отырып, «Бірге ойлаймыз» – деп айтамын. Сұрақ: «Ежелгі адамға ең үлкен пайдасын әкелген еңбек құралы қандай?» Ең үлкен пайда әкелген еңбек құралын анықтау үшін топтарға ежелгі адамдардың әртүрлі іс-әрекетін карточкамен ұсынамын. 1 карточкада – аң аулау, 2- от жағу, 3- аңдардың терісін боршалау, 4 – балық аулау. Осы іс-әрекеттерге сәйкес келетін еңбек құралын анықтап, топпен не жұппен суретін салады. Еңбек құралдарын еске түсіру үшін оқулықтың бастапқы беттеріндегі тақырыптарды қайталайды.

ЕБҚ оқушыға жұптық жұмыс жасауда қолдау көрсетемін. Тапсырманы саралау арқылы ұсынады

(Т) 3-тапсырма. «Топтық зерттеу».Оқушыларға «Тас дәуіріндегі Қазақстан» тақырыбы бойынша алынған білімді жүйелеу мақсатында топтық жұмыс ұйымдастырылатындығы туралы ескертемін.

Мысалы: алғашқы адамдар, тас құралдары, кен өндіру, қыш құмыралар, петроглифтердің суреттері. Осы суреттер бойынша сол кезеңге ойша өтіп, нені елестеткендерін жазып алады.

1 топ: Журналистер:

«Менің тас дәуіріндегі бір күнім» тақырыбында оқиға орнынан репортаж дайындайды;

2 топ:Ұсталар:

Тас және қола дәуірінің еңбек құралдарының ішінен адамға ең үлкен пайдасын (қажетті) әкелген еңбек құралын таңдап, оның суретін салып, мысалдар келтіре отырып, өз таңдауларын негіздеу.

Қыш құмыра (керамика) жасаушылар:

Тұрақтардан табылған қыш құмыраларды зерттеп, олардың қажеттілігі мен қолданылуын түсіндіреді. Қыш құмыралардың бірнеше нұсқасының суретін салады, ондағы бейнеленген суреттерді сипаттайды.

Этнографтар:

Тас және қола дәуіріне тән ғұрыптармен наным-сенімдер бойынша презентация жасайды. Олардың мағынасын ашып, түсіндіреді.

4-тапсырма. Стоп-кадр.Ежелгі адамдардың өміріне саяхатты мектеп ауласында немесе кітапханада өткізуге болады.

ежелгі адамдардың тастардан еңбек құралын жасауы;

терімшілік пен егіншілікпен айналысуы;

аң аулауы;

от жағу тәсілін;

ежелгі адамдардың тастарға сурет салуы;

тоқымашылық, тері өңдеу;

баспана салу.

5-тапсырма. «Ыстық орындық». Бір оқушы ортаға шығып, өзін питекантроп, саналы адам немесе андроновтық тайпа өкілі ретінде ыстық орындыққа отырып, пікірін айтады. Ол тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Қалған оқушылар белгілі бір пікірмен келіспеген жағдайда, алға шығып сөйлей алады. Бұл жерде оқушылар белгілі бір рөлді немесе адамды сомдай алады.

ЕБҚ оқушыға (есту және ойлау қабілеті төмен ) тапсырма қабылдау деңгейіне қарай сараланып беріледі.

Сынып оқушыларын топқа бөлнеді

Өткен тақырыптарды еске түсіру мақсатында сұрақтарға жауап береді

Оқушылар сұрақты ауызша талқылау үшін үстелдің орта тұсына барады.

Критерийлері:

1. Пәндік мазмұны: кәсібі, тұрмысы және т.б

2. Өзектілігі: тас дәуірінің ерекшелігі, еңбектің рөлі, адам эволюциясы және т.б.

Оқушылар өздерінің алған білімдеріне негізделе отырып, өзіндік интерпретацияны көрсетеді.

ЕБҚ оқушы позиция таңдайды. Ақпарат бойынша өз ойын жазбаша білдіреді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

ҚБ «Өзін-ӛзі бағалау»

Қазақстан тарихы (көне

заманнан бүгінге дейін). Бес

томдық. 1-том. – Алматы, 2010 ж.

Т.С.Садыков,

А.Т.Толеубаев, Г.Халидуллин, Б.С.Сарсекеев. Ежелгі Қазақстан тарихы, 1-бөлім. – Алматы:Атамұра, 2011 ж.

Ақпараттық мәтін

Қосымша таратпа материалдар

Тақырыптық суреттер

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс

«Бағдаршам» тәсілі арқылы оқушының тиісті рефлексия жасауына бағыт беремін:

Жасыл түс – осы секілді тапсырмалар көбірек болса

Сары түс – ұнады, бірақ барлығы емес

Қызыл түс – сабақ мүлдем ұнамады

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Ежелгі адамдардың өміріне саяхат

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!