6-сынып қмж Наурыз - ұлт мейрамы

Ұзақ мерзімді жоспар тарауы: Ұлт мейрамы. Наурыз

Сынып: 6 Күні: Мектеп: О.Жұмабеков ЖОББМ

Мұғалімнің аты-жөні: Сакауова Жулдыз Булатовна

Қатысқан оқушылар саны: Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Наурыз. Үстеу

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)

6.2.7.1 Энциклопедия, сөздік, балаларға арналған газет-журналдардан қажетті ақпараттарды алу, авторына сілтеме жасау

Сабақ мақсаты:

1.Энциклопедия , газеттерден қажетті ақпаратты алады. Ақпараттан үстеуді табады.

2.Ақпарат көзінен қажетті деректерді таңдайды. Үстеуді тұлғаларына қарай ажыратады.

3.Авторына сілтеме жасайды. Үстеудің мағыналық түрлерін анықтайды

Бағалау критерийі

1. Энциклопедия, газеттерден қажет ақпаратты алады;

2. Ақпарат көзінен керек материалды таңдайды;

3. Үстеуді тұлғасына қарай ажыратады;

4. Авторына сілтеме жасайды

Құндылықтарға баулу

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы

Пәнаралық байланыс

Этнография, мәдениеттану

Алдыңғы оқу

3 минут

Қауышу күні. Оқушылар бір-бірімен қауышады. «Еркін микрофон» әдісі арқылы кезекпен «Қауышу күні» туралы білгендерін ортаға салады

Сабақтың жоспары

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақ барысы

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Топқа бөлу.

«Артығын алып таста» әдісі бойынша Наурыз нышандары

Наурызша (наурыз айында жұп-жұқа, қиықша қырбық қар түседі. Оны халық «наурызша»дейді).

Наурызшешек (наурыз айында өсетін түрлі-түсті гүлді әсем өсімдік.)

Наурызек (наурызкөк) - наурыз айында ұшып келетін көктем құсы және балалар немесе зат тасымалдайтын тұрмыстық құрал шана суреттерін көрсетіп, тақырыптан артығын алып тастайды.

Наурыз айының нышандары Наурызша(қар), Наурызшешек(гүл), Наурызкөк(құс), (балалардың алдына суреттері жасырылып қойылады) сол бойынша топ құрылады.

Ширату тапсырмалары

«Суреттер: Не болды?» әдісін пайдаланамын

Әр топ осы суреттерде не бейнеленгенін айтады.

Бұл дәстүрлердің қашан? қайда? қалай? болатынын анықтайды.

-Демек, наурызда ұшып келетін құс, гүлдеп шығатын өсімдік, жауған қар мен сән-салтанатты көрініс, ұлттық ойын мен ұлттық дәм қай айда болады екен, әрине, наурызда көреміз, ендеше біздің тақырыбымыз - Ұлт мейрамы – Наурыз екен.

Сабақ тақырыбы мен мақсаты айқындалады:

Ақпарат көздері газет-журналдардан, энциклопедиядан қажетті дереккөзін алып, авторына сілтеме жасау, ақпарат іздей отырып, үстеулерді табамыз

АКТ

қима қағаздар

Сабақ ортасы

28 минут

Т/Ж «Сөздікпен жұмыс» әдісі.

Энциклопедия, газет-журналдардағы деректермен танысып, наурызға қатысты ақпаратты табыңыз.

I топ. Мақаламен жұмыс.

II топ. Сөздіктен жұмыс.

III топ. Энциклопедиямен жұмыс. Бір сөз таңдап алып, осы еңбекке сілтеме жасаңыз.

1) менің ойымша оның мағынасы; авторына

2) сөздіктегі анықтамасы; сілтеме

3) мәтіннен мысал келтіреді;

4) сөзді пайдаланып сөйлем құрайды.

Дескриптор:

1.Ақпаратты анықтайды.

2.Тақырыпқа байланысты ойды еркін жеткізеді.

3.Сөздікпен жұмыс жасайды.

4.Авторына сілтеме жасайды.

ҚБ. Наурыз нышаны арқылы бағалау.

Т/Ж. «Қазына іздеу жолында» әдісі. Наурыз жайлы ақпараттан үстеулерді тауып, түріне қарай ажыратады.

Дескриптор:

1. Қажетті ақпаратты анықтайды.

2. Мәтіндегі үстеулерді табады.

3. Түріне қарай ажыратады.

ҚБ. Наурыз нышаны арқылы бағалау

Газет-журнал, энциклопедия дереккөздері, қима қағаздар

Сабақ соңы

4 минут

«Бір минут» әдісі. Топтар ретпен бір минут ішінде Ұлт мейрамы жайлы білетіндерін тоқтамай, қайталамай айтады және топ атауын (Наурызша, Наурызшешек, Наурызкөк) бір сөйлеммен түйіндейді

Дескриптор:

Ақпаратты алады – 1 наурызша*

Сілтеме жасайды - 2 наурызша*

Үстеулерді ажыратады - 3 наурызша*

ҚБ. Таңбалар арқылы бағалау.

Кері байланыс.

Егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлығын сәтті орындаған болсаң, гүлді көк түске;

Егер сен сабақта белгілі бір қиындықты кездестірсең, сары түске;

Егер саған сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалім көмегі қажет болса, қызыл түске боя.

Егер қаласаң, бәрін бояуыңа болады.

Үйге тапсырма. Наурыз жайлы өлең ғаламтордан алу. Үстеуге өз қиялымен сызба жасап келу

Кері байланыс гүлі

Қосымша ақпарат

Әлемде Наурыз мейрамы қалай тойланады?

Әзірбайжан Мереке күні ас дайындайды, адамдар бір-біріне бақыт пен молшылық тілейді. Дәстүр бойынша «тонгал» деп аталатын от жағып, одан жеті рет секіретін болған. Мерекелік дастарханның басты тағамы шекербура дайындалады. Ол - Ай пішіндес қамырдан жасалған тәтті тағам. Бидай қуырылып, жұмыртқалар қызылға боялады. Әзірбайжан халқында Наурыз күні жаңбыр жауса, “келер жыл өте жақсы, берекетті” болады деген сенім қалыптасқан.

Қырғызстан. Мейрамда дастархан жайылып, май, қант және бидай ұнынан жасалған дәстүрлі ұлттық тағам – сумелек (сүмөлөк) және көже дайындалады. Халық арасындағы сенімге байланысты “су” және “мелек”(періште) сөздерінен құралған. Және бұл тағам жәннәт тағамы, қасиетті екендігі айтылады. Қар жауу да - жақсылықтың нышаны.

Өзбекстан Наурызды қалай күтіп алса, жыл солай өтеді деп сенеді. Дәстүрлі түрде жәрмеңкелер, жалпы халықтық шерулер, ит және әтеш шайқасы, ат шабысы ұйымдастырылады. Негізгі тағамдары - сумаляк – өмірді, денсаулықты, молшылық пен жылулықты білдіреді.Өзбекстанда аналар қыздары мен келіндерін жанына алып түрлі жеміс пен көкөніс тағамдарын жасап, дастархан жаяды. Қазанды толтырып тамақ пісіреді. Бұны “қазан толды” дейді, онысы “ризығымыз толы болсын” деген ниетке саяды.

Түрікменстан Көктем мейрамы. “Наурызда қар немесе жаңбыр жауса – жыл егінге қолайлы әрі өнімді болады” топшылаған, шопандар қасқырларға шабуыл жасайтын алабайлар шайқасын ұйымдастырады, мейрамда ұлттық киім киген ерлер ас әзірлейді.

Тәжікстан Тәжікстан тұрғындары мереке күндері бір-бірімен ерекше түрде сәлемдеседі: Мерекенің басты тағамы – кәуап және дәндерден қосып жасалған тәтті палауды ерлер дайындайды. Тәжіктерде Наурыздың басты символы – от. Яғни, жаңару мен емдік қасиеті бар деп сеніп, отқа байланысты көріністер қойып, көрсетілімдер орын алады. Қытай Қытайда күн мен түннің теңелген Наурыз мейрамын этникалық ұйғыр, қазақ, өзбек, дүнген т.б. халық мекендеген Шыңжаң-ұйғыр автономиялық округінің тұрғындары атап өтеді. Адамдар ашық түсті киімдер киіп, ғибадат үйлеріне барады. Мерекелік киімдердің түстері - ақ, қара, жасыл және сары болады. Олардың әрқайсысы от, су, ағаш, металл және жерді әспеттейді.

Үндістан Үндістан мұсылмандары да шырайлы көктем мерекесінде керемет үстел дайындап, әдемі киім киініп барлық нәрсені гүлмен көркемдейді. Мұнда да үлкен етіп от жағады және үндістер "түтінмен бірге кетер жылдың барлық сәтсіздіктері осы отпен бірге кетеді" деп сенген.

Ауғанстан Наурыз мейрамы 21-наурызда тойланады, жанұяның барлық мүшесіне жаңа киімдер тігіледі. Жақындарына сыйлықтар беріліп, үйге тазалық жасалады, жанұядағы баланың санына байланысты жұмыртқа пісіріліп, түрлі-түске боялады. "Бақытсыздықты өзімен бірге алып кетеді" деген ырыммен, жанұядағы әр балаға жегізеді

Иран Наурызда үстелге міндетті түрде айна мен жанып тұрған балауыз қойылады. Ал, тазаланған зығыр дәні немесе бидай - денсаулық пен жаңарудың символы іспеттес дастархан көркін келтіретін болған.

Түркия Наурыз - Aнадолуда “Султан-ы Невруз”, “Невруз Султан” сияқты аттармен танылған. Салт-дәстүр бойынша Наурыздың алғашқы күні не көрсе немесе байқаса, адам жыл бойы сонымен бірге болады деп жорамалдаған. Әулеттің үлкендеріне барып құттықтап, батасын алып қайтады.

adebiportal.kzhttp://adebiportal.kz/kz/news/view/3010

Саралау

Бағалау

Барынша қолдау көрсету: ақпаратты анықтайды.

Орташа қолдау: ақпарат көздерімен жұмыс жасайды.

Қолдау көрсету аз: үстеулерді түріне қарай ажыратады. Сілтеме жасайды

Өзара кері байланыс, топтар бір-бірінің жауабын дескрипторлар арқылы бағалайды.

Бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдер:

Сабақ ортасында: таңбалар арқылы бағалау;

Сабақ соңында: таңбалар арқылы бағалау; мұғалімнің бағалауы

Ықшамсабақ бойынша рефлексия

1. Сабақтың мақсаты мен оқу міндеттері орындалды ма?

2. Бүгін оқушылар не үйренді?

3. Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті?

4. Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма?

5. Уақытты қалай пайдаландым?

6. Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім?

1. Сабақ мақсаты мен оқу мақсаты жүзеге асты.

2. Оқу мақсаты мен сабақ мақсатына сай, қосымша және Наурызға қатысты ақпаратты алды.

3. Қанағаттанарлық.

4.Саралау жасалды.

5.Уақыт тиімді пайдаланылды.

6.Топтық жұмыстар өзгертілді, пәнаралық байланыс түрі нақтыланды, берілген тапсырмалар жүйелі түрде орындалды

Қорытынды бағамдау

Ең жақсы өткен екі нәрсе:

1.Топқа бөлу және белсенді әдістер сабақтың тақырыбы мен мақсатын ашты.

2.Оқушылар берілген ақпараттың құндылықтарын анықтап, сілтеме жасауды үйренді.

Қандай 2 нәрсе сабақтың бұдан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді?

1. Белсенді оқытудың әдіс-тәсілдерін жүйелі қамту;

2. Бағалауды реттеу.

Осы сабақтың барлық сынып, жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы

мүмкін қандай ақпарат білдім?

Уақытты тиімді пайдалану, саралау тапсырмаларын орындау