6 сынып қазақ тілі. Тіркес екпіні

Оқушының аты-жөні________________________________________

Сабақтың тақырыбы: Ұлттық құндылықтар: Отбасындағы сыйластық.Тіркес екпіні

ОЙТҮРТКІ

 1-жаттығу 

  1. Жақсы, жаман қасиеттерді өз ойыңмен жалғастыр.  2б

  2. Қарамен берілген сөз тіркестеріне екпін түсіріп оқы.

Адамның жақсы қасиеттері: мейірімділік, ________________________________________________________
Адамның жаман қасиеттері: ұрлық жасау, ________________________________________________________

ОҚЫЛЫМ

  2-жаттығу 

  1) Мәтінді оқып, мазмұнын түсініп ал. Қарамен берілген сөз тіркесіне қарап, сөйлемнің стильдік ерекшелігін анықта: ауызекі сөйлеуге жата ма, әлде көркем әдебиет стиліне жата ма? 

 2) Мәтіннен тіркес екпіні түсіп тұрған сөздерді тап. 5б

. Қара тон

Менің бала кезім. Ата-анам мал бағып, алыс қыстауда отырмыз. Сол қыс ерекше суық болып еді. Әкем үлкен қара тонын киіп, атына отырып малға кетеді. Анам отты маздатып жағып, ет асып, бәріміз кешке әкемді күтіп аламыз. Әкеміздің шешіп қойған тонын сіңлім екеуміз жабылып, орнынан әзер қозғайтынбыз. Бәлкім, біз кішкентай, тон шынымен де ауыр болған шығар.

Бірде әкемнің малға мініп жүрген екі жылқысының біреуі қолды болды. Ол кезде заң қатал, колхоздың жоғалған малын төлейсің не сотталасың. Ата-анамның қатты қайғырып, милицияға хабарлағаны есімде. Біраз күн өткен соң милиция келіп, әкем айтқан жылқыға ұқсас жылқыны жетекке алып, қырғыз асып бара жатқан бір салт аттыны ұстағандарын айтты. Әкем үлкен қара тонын киіп, жылқысын көріп, тану үшін мәшинеге мініп, милициялармен бірге кетті. Кешке қайтып келді. Жүк мәшинесіне жылқысын тиеп, өзі кабинадан түсіп келе жатқан әкемнің алдынан жүгіріп шыққанда байқағаным – үстінде тоны жоқ. «Тоның қайда?» – деп сұраған анама:

– Әлгі ұры байғұстың үстіндегі киімі жұқа екен. Соған бердім. Оны мен құсатып жылы кабинаға кім отырғызады дейсің. Қарны ашып қалмасын деп біраз ақша бердім, – деген еді.

Балалық қой, ауыр тонды сүйрелеп, жинаудың машақатынан құтылғаныма бір жағы қуанғандай болсам, екінші жағынан: «Жылқысын ұрлаған адамға тонын шешіп бергені несі екен?» – деп сол кезде қатты таңғалған едім. Қазір ойлап отырсам, әкем үлкен жүректі адам болған екен ғой. Еш нәрсеге қарамастан, адамға шын жаны ашып, қайтарымсыз қамқорлық жасау – екінің бірінің қолынан келе бермейтін қасиет екеніне қазір көзім жетіп жүр.

*** қолды болды – ұрланды

Сұраққа жауап бер:

«Қайтарымсыз қамқорлық» дегенді қалай түсінесің? Өзің біреуге жақсылық жасап көрдің бе? 2б _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ЖАҒДАЯТТЫҚ ТАПСЫРМА

3-жаттығу

1. Әкейдің ұрымен кездескен тұсын елестетіп, оқиғаны өз ойыңнан өзгертіп жаз.3б

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ТАЛДАЙМЫН

4-жаттығу. Сөз тіркесіне морфологиялық талдау жаса.4б

Әкемнің тоны, әкеміздің, милициялармен, мәшенисіне.

ЖАЗЫЛЫМ

  5-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жаз. Айтылған ақылды өз өміріңде қолданып жүруге тырыс.2б

Есте сақта!

• Біреуге жақсылық жасасаң, ешқашан сол адамнан оның қайтарымын күтпе. Жасаған жақсылығың бекер кетпейді, ол басқа кезде, басқа біреуден қайтуы мүмкін.

• Адамдардың бәрі қателеседі: кейбіреу өтірік айтады, ұрлық жасайды т.б. Олардың әлсіздігін кешіре біл. Адамдарды жақсылық жасау арқылы да тәрбиелеуге болатыны есіңде болсын!

ТҮЙІНДІ ОЙ

6-жаттығу. «Қара тон» әңгімесінің мазмұнына сай келетін мақалды тауып, көшіріп жаз.1б

Жақсылық таудың басында,

Жамандық табан астында.

Жақсылыққа жақсылық – әр кісінің ісі,

Жамандыққа жақсылық – ер кісінің ісі.

Жамандықты көп қусаң,

Құтылмас пәле жолығар,

Жақсылықты көп қусаң,

Бақ-дәулетің молығар.

Жақсылық еткен кісінің

Есігінен Қыдыр кетпейді.

17-19 – 10б

13-16 -9 б

10-12 – 8б

7-9 – 7б