Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі:

7.2.А Х –ХІІІ ғасырлардағы Қазақстан

Күні:

Сынып: 7 «А» сыныбы

Мектеп: Н.Төреқұлов атындағы №121 ЖОМ

Мұғалім: Абеуова Г.Т

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Қарахан мемлекеті

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

6.3.1.3 – картаны пайдалана отырып, X-XІІІ ғғ. мемлекеттердің саяси үрдістерін түсіндіру;

6.2.1.2 – исламның қоғамдық өмірге әсерін анықтау;

Сабақтың мақсаты

– барлығы:

Қарахан мемлекеті құрылуының себептері мен жағдайларын біледі;

– көпшілігі:исламның мемлекеттік дін деп жариялануының себептерін түсінеді;

– кейбіреулері:

исламның мемлекеттің қоғамдық-саяси өміріне тигізетін әсерін анықтайды

Ойлау қызметінің деңгейлері

Білу, ұғыну, пайдалану.

Бағалау критерийі

Оқушы:

– Қазақстан аумағына ислам дінінің қалай таралғанын біледі.

− ислам дінін қабылдағаннан кейінгі Қарахан мемлекетінің саяси бағыттағы өзгерістерін анықтайды;

− ислам дінін қабылдағаннан кейінгі Қарахан мемлекетінің әлеуметтік бағыттағы өзгерістерін анықтайды;

− Қарахан мемлекетінің құрамына кіретін аймақтарды анықтайды;

− бұрын Қарахан мемлекеті өмір сүрген аумақтарда қазір қандай мемлекеттер тұрып жатқандығын анықтайды

Тілдік мақсаттар

Оқушылар төмендегі лексика мен терминологияны пайдалана алады:

Оқушылар төмендегі пайдалы тіркестерді пайдаланады:

Оқушылар төмендегі лексика мен терминологияны пайдалана алады: жігіл, яғма, тең құқықты қосарлы жүйе.

Тарихи тұлғалар есімдері: Қарахан, Сатұқ Боғра хан, Мұса қаған, Жүсіп Баласағұни, Хорезм шахы Мұхаммед.

Оқушылар диалогке/хатқа қажетті төмендегі сөз тіркестерін пайдалана алады: биліктің тең құқықты қосарлы жүйесі, түркілік көшпелілердің отырықшылану үрдісі

Оқушылар төмендегі пайдалы тіркестерді пайдаланады:

– кемелденген орта ғасырлар мемлекеттерін картадан көрсетеді…

– ерте орта ғасырлар мемлекеттерінің құлау себептерін талдай отырып, біз жүйеледік …

Өзгерістер үлкен аумақты қамтыды, себебі ...

Өзгерістер тек жеке саланы қамтыды және таралу аймағы бойынша шектелген болды, себебі ...

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» құндылықтары. Тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы, қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім, зайырлы қоғам және жоғары руханият.

Пәнаралық байланыс

Дүниежүзі тарихы, география

Алдыңғы білім

Х-ХІІІ ғғ. қоғамдық өмірдің саяси өзгерістерінің себептері мен саяси картаны біледі және түсіндіреді

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдас-тыру сәті

(3 мин.)

Үй жұмысын пысықтау

(7 мин)

«Сана аллеясы» әдісі

1. Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу,түгелдеу

Сабақтың психологиялық ахуалы:

Балалар, сендер білесіңдер ме, қанның қолға жүгіруі эмоциялық тұрақтылыққа, мықты денсаулыққа және мүмкіндіктердің дамуына қолайлы септігін тигізеді. Бойымыздағы дарынды одан ары дамытайық. Қолдарыңда қаламсапты домалатыңдар. Саусақ ұштарымен айналдырыңдар

2)Үй тапсырмасын тексеру

«Сана аллеясы» әдісі

Оқушылар сыныпта аллея жасап екі жаққа тұрады да, әр оқушы кезекпен жүріп өтеді. Жүріп келе жатып, оқушылардың үй тапсырмасы бойынша айтқан мәліметтерін тыңдай келе, мұғалімге жинақтаған ақпаратты айтады..

Б: «Күлегештер» арқылы бағалау

Суреттер

Интерактивті тақта

Сабақтың ортасы

« » әдісі (бұл әдісте оқушылардың жеке, жұппен, жұмыс істеу дағдылары, айтылым, жазылым,ойлау,іздену дағдылары қалыптасады)

(10 мин)

Жаңа сабақты түсіндіру:

Видеокөрсетілімге ой толғау

ФТ: «Бағыт құрастыр» қабылдау

1. Таратпаны оқы.

2. Оқиғалар тізбегін анықта.

3. Сызықтар арқылы біріншіден ең соңғыға дейін бағытты құрастыр.

Дескриптор: оқушы

– оқиғалардың тізбегін анықтайды.

Кәне, бір-бірімізге сәттілік тілейік. Оқушылар партадағы көршісіне жапсырмаға «Мейірімді жазбасын» жазып, күнделікке жабыстырады, басты шарты, мазмұны ізгі ниетте болуы тиіс

Ескерту: 940 ж. Жетісудағы Қарлұқ билеушілерінің билігі құлады. Алайда бір тайпаның екіншісімен ауысуы болған жоқ. Шын мәнінде, билікті қарлұқ одағы екі тайпасының бұрын маңызды рөл атқарған жігіл мен яғма басшылары басып алды. Сендер қалай ойлайсыңдар, мұның маңызы қандай болды? (Жетісудағы қарлұқ этникалық өзегі сақталды және шектес аумақтарда одан кейін халықтың қалыптасуына жағдайлар қамтамасыз етілді).

Презентация

Слайд: тақырып, проблемалық сұрақ, мақсаттар

таблица

Жаттығу

(3 мин.)

Сендер жетігеннің не екенін білесіңдер. Бұл көне шертпелі музыкалық аспап. Жетігендегі ойынды бейнелеңдер. Алақандарыңды ысығанша үйкелеңдер. Көздеріңді алақандарыңмен жабыңдар, іштей көзқараспен «Құрастырылған бағытты» қайталаңдар.

3 түрлі топтарға біріктіру: топтар құрамын мұғалім жариялайды.

Слайд. Музыкалық көрініс

Топтарға біріктіру

(1 мин)

• Балалар, бүгінгі тақырыбымыз қалай аталады?

• Оқушы жауабы

Шағын 3 топқа біріктіру:

1 топ « Қарахан»

2 топ « Сатұқ Боғра хан»

3 топ « Мұса Арслан хан»

« » (бұл әдісте оқушылардың ойлау,іздену, саралау, тыңдалым дағдылары қалыптасады)

(15мин)

Контурлы карта:

ФТ:

1. Қарахан мемлекетінің 999 ж. дейінгі шекараларын жасыл түспен белгілеңдер.

2. Қарахан мемлекетінің 999 ж. кейінгі шекараларын көк түспен белгілеңдер .

3. Шығыс және Батыс орданы белгілеңдер.

4. Қарахан мемлекеті енген аймақтардың атауларын жазып көрсетіңдер.

5. Қарахан мемлекетінің жер аумағы сәйкес келетін қазіргі мемлекеттердің аумағын анықтаңдар.

6. §11-тың 1-тақырыпшасы бойынша Қарахан мемлекетінің аумағын ауызша сипаттап беріңдер.

7. §11-тан аумақтардың өзгерістерін қамтыған негізгі даталарды таңдаңдар, хронологиялық ретпен жазыңдар.

Дескрипторлар: оқушы Қарахан мемлекетінің 999 ж. дейінгі шекараларын жасыл түспен белгілейді.

2. Қарахан мемлекетінің 999 ж. кейінгі шекараларын көк түспен белгілейді .

3. Шығыс және Батыс орданы белгілейді.

4. Қарахан мемлекеті енген аймақтардың атауларын жазып көрсетеді.

5. Қарахан мемлекетінің жер аумағы сәйкес келетін қазіргі мемлекеттердің аумағын анықтайды.

6. §11-тың 1-тақырыпшасы бойынша Қарахан мемлекетінің аумағын ауызша сипаттап береді.

7. §11-тан аумақтардың өзгерістерін қамтыған негізгі даталарды таңдайды, хронологиялық ретпен жазады

ФТ: Неліктен Қарахан мемлекеті 960 ж. исламды мемлекеттік дін деп жариялады?

1. Мәтінді оқыңдар.

2. Мәтіннен исламды қабылдауға байланысты деректерді бөліп алыңдар: 1-мәтін – 1 дерек ,

2-мәтін – 2 дерек, 3-мәтін – 3 дерек.

3. Мемлекетті өзгерткен және қоғамды өзгерткен деректерді жіктеңдер.

4. Нәтижелерді кестеге салыңдар.

5. Исламның қандай себептерге байланысты мемлекеттік дін болып жарияланғандығын ойластырыңдар.

6. Жауапты таратпаға жазыңдар.

7. Жауапты айтатын спикерді таңдаңдар. Дескриптор: оқушы

− Қарахан мемлекетінде исламды қабылдағаннан кейінгі саяси саладағы өзгерістерді анықтайды;

− Қарахан мемлекетінде исламды қабылдағаннан кейінгі әлеуметтік саладағы өзгерістерді анықтайды .

Жалпы қорытынды: ислам ресми дін ретінде қабылданды да оған биліктің қамқорлығы мен қолайлы жағдайларды қамтамасыз етті, сонымен бірге басқа діндер Қазақстанда қудалауға ұшыраған жоқ, ол діндерді ұстанушылар өз дініне еркін құлшылық ете алды. Қазақстанның оңтүстік аудандарына исламның енуі көне түркі руна жазуының біртіндеп ығыстырлуына және араб әрпінде түркі жазуының қалыптасуына әкелді.

ФТ: Дұрыс жүйелілікті орнат.

Дескриптор: оқушы

– «Қарахан-Сатұқ-Мұқан» жүйелілігін логикалық жолмен, ФТ мәтіні негізінде анықтайды;

Б: «Жұлдызшалар»әдісі

Орта ғасырлардағы Қазақстан картасы

http://www.tarih-

begalinka.kz/kk

/history/me

dieval/maps/

Презентация

Сабақтың соңы

«Досыма хат« әдісі

2мин

Оқушылар сабақта не өткені, ненің қызықты болғаны мен нені түсінгенін жазады.

Саралау –

Бағалау –

Дұрыс-дұрыс емес, досыңды толықтыр

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

«Үйілген қар»

тарихи жаттығу

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?