§86. Эволюцияның салыстырмалы-анатомиялық, эмбриологиялық, палеонтологиялық дәлелдемелері. §87.Эволюцияның биогеографиялық, биохимиялық дәлелдемелері.§88.Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері.

Бөлім:

«Эволюциялық даму және селекция негіздері» «Тірі ағзалардың көптүрлілігі»

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 10 «ә,б»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Эволюцияның дәлелдемелері. Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері.

§86. Эволюцияның салыстырмалы-анатомиялық, эмбриологиялық, палеонтологиялық дәлелдемелері. §87.Эволюцияның биогеографиялық, биохимиялық дәлелдемелері.§88.Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

10.2.6.3-эволюцияның дәлелдемелерін талдау;

10.1.1.1- Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін және сызбаларын сипаттау;

Сабақтың мақсаты:

эволюцияның дәлелдемелерін талдайды және жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін және сызбаларын сипаттайды;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

? Психологиялық ахуал: «Адам қайдан пайда болды?»

? Тапсырма:

«Адамзаттың шығу тегін қалай түсіндіруге болады?»

«Бізге эволюция дәлелдемелері қажет пе? Егер қажет болса, олар қандай?»

"Құпия сөз" әдісі

Құпия сөздер:

Гендер дрейфі: "Кездейсоқтық"

Популяция: "Топ"

Толқын: "Өзгеріс"

Генетикалық әртүрлілік: "Айырмашылық"

Эволюция: "Бейімделу"

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

? Қорытынды:

Эволюция – ғылыммен дәлелденген құбылыс. Ол палеонтология, салыстырмалы анатомия, эмбриология және биохимия арқылы расталады.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дұрыс жауабы:

"Гендер дрейфі популяциядағы аллельдердің кездейсоқ өзгеруін білдіреді, бұл генетикалық әртүрлілікті төмендетуі мүмкін. Популяциялық толқындар – популяция санының күрт өзгеруі, ол эволюциялық бейімделуге әсер етеді."

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель Презентация

Биология 10-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2019 ж

Оқушылардың назарын аудару

«Жойылып кеткендер мен тірі қалғандар»

? Тапсырма:

Сұрақ: Неге динозаврлар жойылып, бірақ кейбір тіршілік иелері (мысалы, тасбақалар) әлі де өмір сүріп жатыр? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Динозаврлар әлсіз болғандықтан жойылды.

□ Қоршаған орта өзгерістеріне жақсы бейімделгендер тірі қалды.

□ Кейбір жануарлар жер астына тығылғандықтан аман қалды.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауап:

Қоршаған орта өзгерістеріне жақсы бейімделгендер тірі қалды.

? Қорытынды:

Эволюция барысында бейімделген тіршілік иелері тірі қалады, ал өзгерістерге икемделмегендер жойылып кетеді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель Презентация

Биология 10-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2019 ж

Сабақтың мақсатын таныстыру

10.2.6.3-эволюцияның дәлелдемелерін талдау;

10.1.1.1- Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін және сызбаларын сипаттау;

Кілт сөздер:

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель Презентация

Биология 10-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2019 ж

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Эволюцияның салыстырмалы-анатомиялық, эмбриологиялық, палеонтологиялық, биогеографиялық және биохимиялық дәлелдемелері туралы білу.

Практикалық дағдылар: Эволюцияның дәлелдерін зерттеу және тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін талдау әдістерін меңгеру.

Функционалдық сауаттылық: Эволюцияның дәлелдемелерін түсініп, Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін бағалау.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

Мәтін:

Қазақстанда эволюцияны дәлелдейтін зерттеулер

Қазақстан аумағынан ежелгі жануарлардың қазба қалдықтары табылған.

Палеонтологиялық дәлелдер – Қаратау тауынан пермь кезеңінің өсімдіктері мен жануарлары табылған.

Биогеографиялық дәлелдер – Қазақстанда тіршілік ететін жануарлардың шығу тегін анықтау арқылы олардың эволюциялық даму жолын зерттеуге болады.

? Эволюция тек теория емес, оны нақты ғылыми зерттеулер дәлелдейді!

Мәтінді оқиды – берілген өмірлік жағдайға немесе ғылыми контекстке талдау жасайды.Негізгі идеяны анықтайды – мәтіндегі басты мәселені немесе зерттелетін құбылысты табады.Ақпаратты талдайды – мәтіннен қажетті мәліметтерді бөліп алады.Қорытынды жасайды – алынған ақпаратты қолдана отырып, сұрақтарға жауап береді немесе шешім ұсынады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Оқушыларға бағыт бағдар беру

? 1-тапсырма: Эволюция дәлелдемелері

Сұрақ:

Эволюцияның қандай дәлелдері бар? Екі немесе одан да көп дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Палеонтологиялық дәлелдер

□ Генетикалық дәлелдер

□ Мифологиялық дәлелдер

□ Биогеографиялық дәлелдер

□ Тарихи жазбалар

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Палеонтологиялық дәлелдер

Генетикалық дәлелдер

Биогеографиялық дәлелдер

Дескриптор:

Эволюцияның ғылыми дәлелдемелерін анықтайды – 2 балл

Әр дәлелдеменің маңызын сипаттайды – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Практикалық тапсырмалар беру.

? 2-тапсырма: Биохимиялық дәлелдемелер

Сұрақ:

Тірі ағзалардың химиялық құрамы қалай эволюцияның дәлелі бола алады? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Барлық тірі ағзалардың ДНҚ, белок және АТФ-ы ұқсас.

□ Әртүрлі жануарлардың қан құрамы бірдей.

□ Эволюция тек сыртқы белгілер арқылы зерттеледі.

□ Эволюция тек өткен дәуірлерде болған, қазіргі кезде тоқтады.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауап:

Барлық тірі ағзалардың ДНҚ, белок және АТФ-ы ұқсас.

Дескриптор:

Биохимиялық дәлелдердің маңызын түсіндіреді – 2 балл

Барлық тірі ағзаларда кездесетін молекулалардың ұқсастығын сипаттайды – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Бағалау

? 3-тапсырма: Жер бетінде тіршіліктің қалыптасуы

Сұрақ:

Жердің алғашқы атмосферасы қалай тіршіліктің пайда болуына ықпал етті? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Алғашқы атмосферада оттегі көп болған, бұл тіршіліктің дамуына әсер етті.

□ Найзағай разрядтары мен вулкандық белсенділік химиялық қосылыстардың күрделенуіне себеп болды.

□ Жер бетінде ешқашан эволюциялық өзгерістер болған жоқ.

□ Бүгінгі атмосфера дәл алғашқы атмосфера сияқты.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауап:

Найзағай разрядтары мен вулкандық белсенділік химиялық қосылыстардың күрделенуіне себеп болды.

Дескриптор:

Жердің алғашқы атмосферасының құрамын сипаттайды – 2 балл

Физикалық факторлардың тіршіліктің пайда болуына әсерін түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

«Қысқаша қорытынды» әдісі

Мақсаты: Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдерін түсіндіру.

Оқушылар сабақтың негізгі идеясын бір сөйлеммен қорытындылайды. Мысалы:

Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері туралы түсінік беріп, бұл процестің кезеңдерін сипаттайды.

Шкала:

1 — Түсінбедім.

2 — Біраз түсіндім.

3 — Толық түсіндім.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§89. Филогенетикалық шежіре ағашы. Кладограммалар. §90.Соңғы әмбебап жалпы ата тек. §91. Кладограмма құрастыру.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Биология 10-сынып, Автор: Е.А.Очкур, Ж.Ж.Құрманғалиева, М.А.Нуртаева. Алматы «Мектеп» баспасы 2019 ж