9-сынып физика пәнінен қмж

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

№ 1-зертханалық жұмыс. "Теңүдемелі қозғалыс кезiндегi дененiң үдеуiн анықтау"

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.1.7 теңүдемелі қозғалыс кезіндегі дененің үдеуін эксперименттік жолмен анықтау;

9.1.3.2 эксперименттің нәтижесіне әсер ететін факторларды талдау және экспериментті жүргізуді жақсарту жолдарын ұсыну;

9.2.1.8 теңүдемелі қозғалыс кезiндегi орын ауыстырудың және жылдамдықтың уақытқа тәуелділік графиктерін тұрғызу және оларды түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

• түзу сызықты теңүдемелі қозғалыс заңдылықтарын оқып үйрену.

• дененің үдеуін эксперименттік жолмен анықтау;

Бағалау критерийлері

- эксперименттің нәтижесіне әсер ететін факторларды талдайды

- экспериментті жүргізуді жақсарту жолдарын ұсыну

- теңүдемелі қозғалыс кезiндегi орын ауыстырудың және жылдамдықтың уақытқа тәуелділік графиктерін тұрғызады

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

1-зертханалық жұмыс

Тең үдемелі қозғалыс кезінде дененің үдеуін анықтау.

Жұмыстың мақсаты: көлбеу науамен домалайтын кішкене шардың үдеуін есептеу. Ол үшін шардың белгілі бір t уақытта жүріп өтетін s орын ауыстыруының ұзындығын өлшейді.Бастапқы жылдамдықсыз (v=0) тең үдемелі қозғалыс кезінде s= болатындықтан, s пен t-ны өлшеп алып, шардың үдеуін анықтауға болады. Ол

a= .

Өлшеу құралдары: өлшеуіш таспа,метроном.

Құрал-жабдықтар: науа, шар, қысқышы бар тұрғы, металл цилиндр.

Жұмысты орындау:

1.Тұрғы арқылы науаны көкжиекпен кішкене бұрыш жасайтындай етіп бекіту керек 2.Метроном дыбыс берген бойда шарды науаның жоғарғы басынан жіберіп, ол цилиндрге барып соғылғанға дейін метрономның неше рет соққанын санаңдар. Тәжірибе жүргізерде метрономды минутына 120 рет соғатын етіп қойыңдар.

3.Науаның көкжиекке көлбеулік бұрышын өзгерте отырып, шарды жіберген мезеттен бастап, оның цилиндрге барып соғылуына дейін метроном 4 рет соғатындай етуге болады (соғу арасы үш толас).

4.Шардың қозғалыс уақытын есептеңдер.

5.Өлшеуіш таспаның көмегімен шардың s орын ауыстыруының ұзындығын табыңдар. Науаның көлбеулігін өзгертпей (тәжірибе шарты өзгермеуі тиіс), метрономның төртінші соғуы мен шардың металл цилиндрге соғылуы дәл келетіндей етіп алып (ол үшін цилиндрді аздап қозғауға болады), тәжірибені бес рет қайталау керек.

6.s= формуласы бойынша орын ауыстыру модулінің орташа мәнін, ал содан соң үдеу модулінің орташа мәнін табыңдар: a= .

7. Өлшеу және есептеу нәтижелерін кестеге жазыңдар:

Ешбір өлшеу абсолют дәл болмайды. Өлшеу құралдарының жетілмеуіне және басқа себептерге байланысты, қалай да қателік кетеді. Қателіктерді мейлінше азайту үшін тәжірибе шартын өзгертпей,өлшеу жұмыстарын бірнеше рет қайталап орындаған жөн. Содан кейін олардың арифметикалық орташа мәні есептеледі. Бұл жұмысты да осылай орындау ұсынылады.

Сабақтың ортасы

35 мин

Сабақтың соңы.

4 мин

Зертханалық жұмыс нәтижесі бойынша оқушылардан керібайланыс алады

Оқушылар зертханалық жолмен алынған нәтижелерді талдайды, және жұмысты жақсарту жолдарын ұсынады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

№ 2-зертханалық жұмыс. "Горизонталь лақтырылған дененің қозғалысын зерделеу"

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.1.10 теңайнымалы және бірқалыпты қозғалыстың кинематикалық теңдеулерін қолдана отырып, горизонталь лақтырылған дененің қозғалысын сипаттау;
9.2.1.11 горизонталь лақтырылған дененің қозғалыс жылдамдығын анықтау ;
9.2.1.12 горизонталь лақтырылған дененің қозғалыс траекториясын сызу

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардың горизонталь лақтырылған дененің қозғалыс жылдамдығын анықтап және оның қозғалыс траекториясын сызады

Бағалау критерийлері

горизонтальды түрде тасталған дененің қозғалыс жылдамдығын анықтай алады;

дененің траекториясын сыза алады

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

№ 2-зертханалық жұмыс.

"Горизонталь лақтырылған дененің қозғалысын зерделеу"

Мақсаты: көлденеңінен тасталған дененің бастапқы жылдамдығын анықтау.

Құрал-жабдықтар: штатив, диаметрі 25 мм болатын болат шкаф, допты төменге айналдыратын науа, миллиметрлік бөліктерді ұстаушы, ақ және көмір қағазының парақтары.

Орындау тәртібі

1. Науаны тұғырға бекітіңіз (1-сурет). Оның көлбеу соңына көлденең бағытталатынына назар аударыңыз. Науаның алдында ақ қағаздың парақтарын, ал олардың үстіне - көшірмесін орналастырыңыз. Науаның әртүрлі биіктігінен бірнеше рет шарларды босатып, үстелге құлау нүктелерінің белгілерін алыңыз.

2. Доптың үстелге түсетін биіктігін (h), ал ауқымын (l) өлшеңіз.

3. Формула бойынша доптың құлау уақытын есептеңіз.

4. Формула бойынша шардың көлденең жылдамдығын есептеу үшін алынған деректерді пайдаланыңыз.

5. Допты бір орыннан жинап, экспериментті бірнеше рет қайталаңыз және өлшеу нәтижелерін №1-кестеде жазыңыз

6. Өлшеу қателігін бағалаңыз.

7. Қортындылайды

Сабақтың ортасы

35 мин

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабаққа керібайланыс береді .

Сабақ соңында оқушылар стикерлер арқылы рефлексия жүргізеді

Оқушылар стикерлер бойынша сабаққа рефлекисия жазады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Аспан сферасы, аспан координаталарының жүйесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.7.2.3 аспан сферасының негізгі элементтерін атау;
9.7.2.4 жұлдызды аспанның жылжымалы картасынан жұлдыздардың аспан координатасын анықтау

Сабақтың мақсаты:

• көрінерлік және абсолютті жұлдыздық шамане екенің түсіну;

• жұлдыздардың жарықтылығы не екенің түсіну;

• жұлдыздардың жарықтылығы оның температурасы мен көлеміне тәуелді екендігін білу;

жұлдыздық шаманың жұлдыздың жарықтылығы мен оған дейінгі қашықтыққа тәуелді екенін сапалы түсіндіру;

Бағалау критерийлері

• жұлдыздардың жарықтылығы не екенің түсіну;

• жұлдыздардың жарықтылығы оның температурасы мен көлеміне тәуелді екендігін білу;

жұлдыздық шаманың жұлдыздың жарықтылығы мен оған дейінгі қашықтыққа тәуелді екенін сапалы түсіндіру;

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

Мұғалім сұрақ қояды: ғарыштағы объектілердің қайсылары ең негізгі болады?

Атақты совет астрофизигі И. С. Шкловский жазған:
«Егер сіз ғарыш объектілерінің қайсысы «ең басты» деп, сұрақ қойсаңыз, мен былай жауап беремін: жұлдыздар. Неліктен? Үйткені біздің Галактикамыздағы заттың 97% жұлдыздарда шоғырланған».

Оқушы өткен сабақтарды еске түсіріп отырып, сұрақтарға жауап береді

Дескиптор

-жұлдызды аспан жайлы дұрыс мәліметтер келтіре алады

Таратпа материалдар

Сабақтың ортасы

20 мин

1 тапсырма.Мәтінді оқыңдар және сұрақтарға дәптерде жауап беріңдер

сұрақтар:

1. Қөрінерлік жұлдыздық шама деген не?

2. Қандай әріппен белгіленеді?

3. Көрінерлік жұлдыздық шама қандай параметрлерге тәуелді?

4. Абсолюттік жұлдыздық шама – бұл …

5. Эталондық қашықтық ретінде қандай қашықтық алынды?

6. Көрінерлік және абсолюттік жұлдыздық шамалар қандай мәнге ие болуы мүмкін?

7. Жұлдыздың жарқырауы деген не?

8. Ол неге тәуелді?

9. Жұлдыздардың сәулелену көзі не болып табылады?

10. Қандай жұлдыздар ең ыстық? Салқын?

Жауаптардыталдау

Оқушылар жұлдыздардың жарқырауы және көрінерлік жарықтықтарының айырмашылығын түсінулері қажет. Жұлдыздардың көрінерлік жарықтығын бір уақыт бірлігінде Жер бетінің бір квадрат метріне түскен қуаты деп есептеуге болады.

Дескриптор

Әр дұрыс жауапқа 1 балл беріледі

Таратпа материалдар

Нұсқау карталар

https://www.youtube.com/watch?v=oIwFhJS9LgE

15 мин

№1жаттығу

Суретте 4 бірдей автомобильдер фараларын жағып батыстан бізге қарайкеледі. Барлық көліктердің фаралары бірдей жанады.

СұрақA. Автомобильдерді олардың сендергедейін қашықтығының кемуі ретінде орналастырыңдар.

Жауап: алыс1 _______ 2 _______ 3 _______ 4 _______ жақын

немесе, барлық автомобильдер бірдей қашықтықта орналасқан. ______ (белгі қоясыз).

Жауабыңды түсіндір:

СұрақB. Автомобильдерді олардың сендерге қатысты фараларының жарықтылығының кемуі ретімен орналастырыңдар.

Жауап: ең үлкен 1 _______ 2 _______ 3 _______ 4 _______ ең кіші

немесе, фараларының жарықтылығы бірдей. ______ (белгі қоясыз).

Жауабыңдытүсіндір:

СұрақC. Автомобильдерді олардың шындық фараларының жарықтылығының кемуі ретімен орналастырыңдар.

Жауап: ең үлкен 1 _______ 2 _______ 3 _______ 4 _______ ең кіші

немесе, фараларының жарықтылығы бірдей. ______ (белгі қоясыз).

Жауабыңды түсіндір:

Қағаздағы немесе слайдтан материалдарды оқушыларға көрсету

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабаққа керібайланыс береді .

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Векторлар. Векторларға қолданатын амалдар.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.1.1.1 - параллель және параллель емес векторларды қосу мен азайтуды жүргізе білу.

Сабақтың мақсаты:

• Барлық оқушылар: Параллель (коллинеар) векторларды қосу және азайту тәсілдерін көрсетеді

• Көпшілік оқушылар: Параллель емес (коллинеар емес) векторлар үшін үшбұрыштар ережесін қолданады

Кейбір оқушылар: Параллель емес (коллинеар емес) векторлар үшін паралелограмм ережесін қолданады

Бағалау критерийлері

• Векторды өз-өзіне параллель, модулі бойынша тең етіп көшіреді.

• Коллинеар және коллинеар емес векторларды ажырадаы;

• Параллель емес (коллинеар емес) векторлар үшін үшбұрыштар ережесін қолданады

Параллель емес (коллинеар емес) векторлар үшін паралелограмм ережесін қолданады

Құндылықтарға баулу

Жұптық жұмыс кезіндегі өзаракөмек, академиялық шындық;

Реттеу және өзін реттеу дағдыларын дамыту;

Зияткерлік, зерттеушілік, ақпараттық мәдениетті қалыптастыру;

Пәнге деген тұлғалық-мәдениеттік қарым-қатынасты қалыптастыру;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

7-сынып материалын еске түсірейік!

1. Физикалық шамалар қандай түрге бөлінеді?

2. Векторлық шамаларға анықтама беріңіз. 3 векторлық шаманы атаңыз.

4 Скаляр шамаларға анықтама беріңіз. 5 скаляр шаманы атаңыз.

Сұрақтарға жауап береді. Сыныптастарының жауабын тыңдап, ұсыныстар айтады.

Векторлық шамалар: күш, жылдамдық, салмақ, үдеу

Скаляр шамалар: масса, уақыт, қысым, ұзындық

Дескиптор

• Векторлық шамаларды және скаляр шамаларды ажырата алады

//www.flightradar24.com

Презентация

Сабақтың ортасы

15 мин

Вектор деп бағытталған кесіндіні айтады.

Кеңістіктегі кез келген нүкте нульдік вектор ретінде қарастырыла алады. Нөлдік вектордың басы мен аяғы сәйкес келеді. Нөлдік вектор деп белгіленеді.

Вектордың ұзындығы деп оның кесіндісінің ұзындығын айтады. Нөлдік вектордың ұзындығы нөлге тең.

Екі нөлдік емес векторлар бір түзу бойында немесе параллель түзулердің бойында жататын болса, бұндай векторлар коллинеар деп аталады.

Векторларға қолданылатын амалдар:

1. Вектордың скалярға көбейтіндісі.

2. Векторларды қосу:

• Үшбұрыш ережесі.

• Параллелограмм ережесі

• Көпбұрыш ережесі

3. Векторларды азайту.

Дескриптор

Векторларды өз-өзіне параллель көшіреді;

Колленинеар емес векторлар үшін үшбұрыш, параллелограмм, көпбұрыш ережелерін қолданады.

Қосымша 2

http://miro.com/

Презентация, слайдтар:15-16, үлестірме материал

20 мин

Сандық есептер

1. Ұшақ 400 км жүріп, перпендикуляр бағытта тағы да 350 км өтеді. Ұшақтың жолы мен орын ауыстыруын табыңыз.

2. Оқушы көше бойымен шығысқа қарай 2 квартал және солтүстікке қарай тағы 2 квартал жүреді. Кварталдың ұзындығы 150 м. Жол және орын ауыстыру неге тең?

3. Адам батысқа қарай 35 км, солтүстікке қарай 35 км жүреді. Жол және орын ауыстыру неге тең?

4. Футболшы футбол алаңында солтүстікке 40 м, шығысқа қарай 10м, оңтүстікке 10м, шығысқа қарай 35 м жүрді. Футболшының орын ауыстыру модулі қандай?

5. Мектеп пен үйдің арасындағы жолы 500 м тең. Оқушының мектепке және мектептен келгендегі жолы мен орын ауыстыруы

6. Доп 5 м биіктіктен құлап еденнен 1 м биіктікке көтерілді. Доптың орын ауыстыруы

7. Гараждан шыққан автобус 12 рейс жасайтын болса, такси осы бағыттағы 6 рейс жасайды. Орын ауыстыруы мен жолын салыстырыңыз.

Дескрипторлар:

1. Қорытқы вектордың бағытын дұрыс анықтайды

2. Қорытқы вектордың ұзындығын дұрыс табады

3. ХБ жүйесіне дұрыс айналдырады

Таратпа материал

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабаққа керібайланыс береді .

Сабақтың соңында оқушылар рефлексия жасайды:

- не білдім, не үйрендім.

- не түсініксіз болып қалды.

- немен әлі жұмыс істеу керек.

Үй тапсырмасы

Оқушылар стикерлер бойынша сабаққа рефлекисия жазады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Дененiң еркiн түсуi, еркiн түсу үдеуi

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.1.9 еркін түсуді сипаттау үшін теңайнымалы қозғалыстың кинематикалық теңдеулерін қолдану

Сабақтың мақсаты:

• түзу сызықты бірқалыпты қозғалыстағы дене үшін

• Теңайнымалы қозғалыстағы дене үшін

• Гравитация өрісіндегі дененің еркін түсуі үшін кинематикалық теңдеулерді жазу

• Теңдеулерд қолданып, есептер шығару;

Бағалау критерийлері

• түзу сызықты бірқалыпты қозғалыстағы дене үшін

• Теңайнымалы қозғалыстағы дене үшін

• Гравитация өрісіндегі дененің еркін түсуі үшін кинематикалық теңдеулерді жазу

• Теңдеулерд қолданып, есептер шығару;

Құндылықтарға баулу

• (тапсырмаларды орындау барысында өз бетімен жұмыстануға үйрету)

• Оқушыларың бойында жауапты азаматтық ұстанымды қалыптастыру.

• Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру

Оқушылар арасында ынтымақтастық ортаны қалыптастыру.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі: «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы оқушылардан үй тапсырмасына дайындығын тексеру:

1. Бірқалыпты түзусызықты қозғалатын дененің орын ауыстыруын оның қозғалыс жылдамдығы мен уақыт арқылы қалай өрнектеуге болады? Формуласын жаз.

2. Бірқалыпты түзусызықты қозғалатын дененің қозғалыс графигі қандай болады?

3. Қисықсызықты қозғалыс дегеніміз қандай қозғалыс?

4. Үдеу дегеніміз не? Формуласы

Қызығушылығын ояту.

Сұрақ: Массасы бірдей, аудандары түрлі денелердің бір биіктіктен құлау кезінде құлау уақыты мен соңғы жылдамдығы тең бола ма?

Сұрақтарға жауап береді. Сыныптастарының жауабын тыңдап, ұсыныстар айтады.

Сұраққа жауап беру үшін оқушыларға құралдар беріледі де, өз ойларын тәжірибе арқылы дәлелдеуге мүмкіндік беріледі.

Тәжірибе. Қағаздан жасалған конустың белгілі бір биіктіктен құлауын қарастыру. Оның біртіндеп ауданын өзгертіп, массасы тұрақты күйде қалуы тиіс. Ол үшін конусты біртіндеп қия отырып, ал қиындысын қалған бөлігінің ішіне енгізеді.

Оқушылар тұжырым жасайды

Қосымша 1

Қағаз конус, қайшы, секундомер, өлшеуіш таспа

Сабақтың ортасы

15 мин

Тақырыпты айқындау. Сабақ мақсаттарын талқылау

1. Теңайнымалы қозғалыс туралы теориялық білімдеріне сүйене отырып, дененің еркін түсуі кезінде жылдамдығының өзгеруі заңдылығын анықтау

2. g физикалық мағынасын тану. Еркін түсу үдеуі биіктік өзгеруіне байланысты ма?

Мұғалім тең үдемелі қозғалыстың теңдеулеріне сәйкес еркін түсу кезіндегі қозғалыстың теңдеулерін оқушыларға жазуды ұсынады .

Жауаптарын тексереді және теңайнымалы қозғалыс теңдеулерімен салыстырады.

Бейнематериалдармен танысу

http://www.youtube.com/watch?v=go9uekKOcKM

Проблемалық сұрақ топпен талқылау

Еркін түсу үдеуін тәжірибеде қалай анықтауға болады?

Оқушылар болжам жасайды.

Дескриптор

-үдеуді анықтайды

-еркін түсу шартын біледі

- бастапқы жылдамдықты ескереді

Қосымша 2

Презентация 9-11

http://www.youtube.com/watch?v=go9uekKOcKM

http://www.youtube.com/watch?v=GdHlWp9k_sY Құлайтын доптың стробскоптық бейнесін көрсететін видео:

http://www.youtube.com/watch?v=xQ4znShlK5A

20 мин

.

Тас 85 м биіктіктен еркін құлайды.

а) Қанша уақыттан кейін дене Жерге құлайды?

ә) Қандай жылдамдықпен Жермен соғысады?

Оқушылар есепті шығарады

Жауабы (4,1 с),

(41,2 м/с)

Дескиптор

-формуласын дұрыс жазады

- уақытты анықтайды

-жылдамдығын анықтайды

Таратпа материалдар

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабаққа керібайланыс береді .

Сабақ соңында оқушылар стикерлер арқылы рефлексия жүргізеді

Үй тапсырмасы :

Оқушылар стикерлер бойынша сабаққа рефлекисия жазады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Әртүрлі географиялық ендіктегі аспан шырақтарының көрінерлік қозғалысы, жергілікті, белдеулік және бүкіләлемдік уақыт

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.7.2.5 әртүрлі ендіктегі жұлдыздардың шарықтау айырмашылығын түсіндіру;
9.7.2.6 жергілікті, белдеулік және бүкіләлемдік уақытты сәйкестендіру

Сабақтың мақсаты:

Оқушылар білуі тиіс:

• Шырақтардың шарықтауыдың не екеннін білу

• географиялық ендікті анықтау

• жергілікті,белдеулік және бүкіләлемдік уақытты білу

Бағалау критерийлері

• Шырақтардың шарықтауыдың не екеннін білсе

• географиялық ендікті анықтай алса

• жергілікті,белдеулік және бүкіләлемдік уақытты білсе

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Әр түрлі географиялық ендіктегі аспан сферасының қозғалысы тақырыбы бойынша тақырыпты тусындыру.

Топқа бөліп кітаппен жұмыс жасау

сұрақтар қойылады.

Сұрақтар:

1. Радиусы анықталмаған жорамал сфера - ...... деп аталады.

2. Зенитке қарама – қарсы орналасқан нүкте .................. деп аталады.

3. Зенит пен надирді қосатын нүкте .................. деп аталады.

4. Тік сызықққа перпендикуляр әрі аспан сферасының орталық нүктесі арқылы өтетін жазықтық ............................. деп аталады.

5. Төңірегінде аспан сферасының айналысы сағат тілінің айналу бағытына кері болатын полюс ..... деп аталады.

6. Зенит және дүние осі арқылы өтетін жазықтық ............. деп аталады.

7. Аспан сферасының орталық нүктесі арқылы өтетін және дүние осімен тік бұрыш жасайтын жазықтық ..... деп аталады. 

8. Бақылаушының дәл төбесінде орналасқан нүкте................. деп аталады.

9. Көкжиек аспан сферасын нешеге және қалай бөледі?

10. Аспан сферасы және шырақтарының тәуліктік айналысы ................. төңірегінде өтеді.

11. Дүние осінің аспан сферасымен қиылысатын нүктелері .......... деп аталады.

12. Төңірегінде аспан сферасының айналысы сағат тілінің айналу бағытында болатын полюс ..... деп аталады.

13. Шырақтардың көкжиектен ең жоғары және төмен орналасуы аспан меридианы арқылы өу кезеңі.........

Мұғалім әр дұрыс жауап берген оқушыға 1 балл береді

Таратпа материалдар

Қағаздағы есептер

Сабақтың ортасы

15 мин

20 мин

Видеоролик көрсетіледі.

1-топ. Аспан сферасы.

2-топ.Шырақтардың кульминациясы.

3-топ.Шырақтардың тәуліктік қозғалысы.

Әр топ берілген тапсырмалар ассосация әдісі бойынша топтастырады. 

Оқушылар топ бойынша ассосация әдісін қолданып материалдарды жинақтайды

Қалыптастырушы бағалау

Топтар тапсырмалары бойынша постер қорғайды.

Постер

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

Үй тапсырмасы

презентация.

(5 слайд).

Оқушылар стикерлер бойынша сабаққа рефлекисия жазады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

https://www.youtube.com/watch?v=kEIOPT02AVE

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жұлдызды аспан

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.7.2.1 абсолюттік және көрінерлік жұлдыздық шамаларды ажырату;
9.7.2.2 жұлдыздырдың жарқырауына әсер ететін факторларды атау

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардың барлығы: шоқжұлдыз ұғымын түсіндіре алады.

Көпшілігі: абсолюттік және көрінерлік жұлдыздық шамаларды ажыратады.

Кейбіреуі: жұлдыздырдың жарқырауына әсер ететін факторларды талдап көрсетеді.

Бағалау критерийлері

• Шоқжұлдызға анықтама береді.

• Шоқжұлдыздардың санын біледі;

• Шоқжұлдыздар атауының шығу тарихын біледі;

• абсолюттік және көрінерлік жұлдыздық шамаларды ажыратады

• жұлдыздырдың жарқырау себебін түсіндіреді;

• жылдамдықтың уақытқа тәуелді графигі бойынша үдеу және орын ауыстыру, координатаның уақытқа тәуелді графиктерін тұрғызады, сипаттама береді

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

Видео көрініс

Жұлдыздардың пайда болуы туралы

Видео көріністі мұхият қарап негізгі мәліметтерді дәптерге жазып отырады

Жұлдызды аспан туралы осы сабаққа дейін не білетіндерін талқылайды

BilimLand

https://www.youtube.com/watch?v=80eMTnnLjhs

жұлдыздардың пайда болуы

Сабақтың ортасы

20 мин

Жұлдызға дейінгі арақашықтықты өлшеу

Галактика мен құс жолы жайлы

Видео

Оқушылар алынған білімді талдайды

Қате тұжырым айтқан оқушыларға кері байланыс беру

Таратпа материалдар

Презентация

15 мин

Құс жолы диаграммасын салу

Оқушылар Құс жолының галактикасының белгіленген сызбасын шетінен де төбесінен де нақты саулары керек. Бұл диаграммаға кіруі керек:
 орталық дөңес немесе ядро
 шиыршық тармақтар
 Біздің Күн жүйеміздің белгіленген айқындамасын
 шамалы өлшемін

Дескриптор

• пайда болу уақытын көрсетеді

• өлшемдерін анықтайды

• Күннің орналасуын анықтайды

• Ядросын көрсетеді

Ақ қағаз,

Сурет салуға арналған құрал жабдықтар

https://www.youtube.com/watch?v=VClx2MY8kEw

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабаққа керібайланыс береді .

Сабақ соңында оқушылар стикерлер арқылы рефлексия жүргізеді

Үй тапсырмасы :

Оқушылар стикерлер бойынша сабаққа рефлекисия жазады

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Күн жүйесіндегі ғаламшарлардың қозғалыс заңдары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.7.2.7 Кеплер заңдарының негізінде аспан денелерінің қозғалысын түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

Кеплер заңдарының тұжырымдамасы және формулаларын қолдану

Бағалау критерийлері

• Әрбір ғаламшардың Күннің орналасқан жерінен орбитасы эллипс бойынша қозғалады

• Ғаламшарлар өздерінің орбиталарында айнымалы жылдамдықпен Күннің орталығынан уақыт аралығына планетаға дейінгі радиусы-векторы сипаттайтын аудандармен бірдей болады

• Ғаламшарлардың кезеңдерінде квадраттарының арақатынасы олардың негізгі жарым-жартылай текшелерінің қатынасына тікелей пропорционалды.

Гравитациялық тартылыс күші өзара әрекеттесетін дененің массасының өніміне тікелей пропорционалды және олардың арасындағы қашықтыққа кері пропорционалды

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

• Сәлемдесу

• Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу

• Түгелдеу

Оқушыларға «Ой қозғау» түрткі сұрақтар қою арқылы алдыңғы алған білімдерімен байланыстыра отырып жаңа тақырыпты ашатындай әрекеттер жасау. Мысалы,

Оқушылардың жауабы тыңдалып болған соң жауап видео көмегімен көрсетіледі.

Оқушылар алдыңғы сабақтағы білімдерін қолдана отырып сұрақтарға жауап береді

Дескиптор

-орбита ұғымын біледі

-Күн жүйесі планеталарын біледі

Таратпа материалдар

https://twig-bilim.kz/kz/film/what-is-an-orbit

Сабақтың ортасы

15 мин

Мұғалім әрекеті:

Кеплер заңдары

Поляк ғалымы Николай Кперник (1473-1543ж.ж) өзінің Күн жүйесінің гелиоцентрлік моделін (үлгісін) жасаған кезде өте ертеде қалыптасқан планеталардың шеңбер бойымен тұрақты жылдамдықпен қозғалады деген қағидасын сақтап қалды.

Тек XVII ғасырдың басында ғана аспан денелерінің орбиталары шын мәнінде шеңберден өзгеше екені анықталды. Бұл маңызды жаңалықты неміс астрономы Иоганн Кеплер(1571-1635 жж) ашты. И.Кеплер планеталардың Н.Коперник іліміне сәйкес алдын ала есептелеген орындары мен бақылау кезіндегі анықталған орындарының бір-бірінен айырмашылығы бар екенін байқаған болатын. Демек планеталардың Күнді айнала қозғалу траекторялары шеңбер бойымен болады деген көзқарастан бас тарту қажет болды. Планеталардың гелиоцентрлік орбиталарының түрін (пішімін) анықтау үшін ол Дания астрономы Тихо Брагеннің(1546-1601 жж) өте мұқият жасаған Марс қозғалысына қатысты бақылау жұмыстарының нәтижелерін пайдаланды. Оның көп жылғы жұмысының нәтижесі – 1609-1619 жылдары планеталар қозғалысының үш негізгі заңын ашуы болды. Бұл заңдар оның есімімен Кеплер заңдары деп аталады.

Кеплер заңдарын тұжырымдаңдар

I.Кеплердің бірінші заңы — планета орбитасының пішінін анықтайды: Барлық планеталар Күнді эллипс бойымен айналады, оның фокустарының бірінде Күн орналасады.

Эллипстің симметриялы центрі – О, үлкен АА1=2а және ВВ1=2в екі симметрия осі бар, мұндағы а – үлкен жарты ось, в – кіші жарты ось деп аталады.

Оның екі фокусы центрден OF1=OF2=c=a2-b2 қашықтықта орналасқан эллипстің негізгі қасиеті: эллипстің кез келген нүктесінің фокустардан қашықтықтарының қосындысы үлкен ось ұзындығына тең болатын тұрақты шама:

MF1+MF2=2a

e=c/a қатынасы эллипстің эксцентриситеті деп аталады. Ол эллипстің сопақтық дәрежесін көрсетеді: е неғұрлым үлкен болса, эллипстің шеңберден айырмашылығы да соғұрлым көп болады. Егер с=0 болса (эллипстің фокустары центрімен беттеседі), онда е=0, яғни эллипс радиусы а болатын шеңберге айналады. Шолпан мен Жер орбиталарының пішіндері шеңберге өте жақын (Шолпан орбитасының эксцентиситеті — 0,0068, Жердікі – 0,0167). Өзге планеталардың көпшілігінің орбиталары әлдеқайда созылыңқы болып келеді. Орбитаның Күнге ең жақын нүктесін перигелий (грекше peri-таяу,  helios- Күн деген сөздерінен), оның ең алыс нүктесі афелий  (грекше apo- алыс деген мағынаны білдіреді) деп аталады. Эллипстің үлкен а жарты осі планетаның Күннен орташа қашықтығына пара- пар. Астрономияда Жердің Күннен орташа қашықтығы Күн жүйесінде қолданылатын қашықтық өлшеу бірлігі ретінде қабылданған.

Ол астрономиялық бірлік (а.б.) деп аталады:

1а.б.=149 600 000 км.

Жердің табиғи серігі Айдың және кез келген жасанды серіктердің Жерге ең таяу келетін нүктесі перигей (грекше Гея- жер), ал ең алыс нүктесі апогей деп аталады.

II. Кеплердің  екінші заңы- аудандар заңы планета қозғалыстарының бірқалыпты емес екендігін анықтайды: планетаның радиус-векторы бірдей уақыт аралығында шамалары бірдей аудандар сызып шығады. Планеталар ең үлкен жылдамдықпен перигелийде, ал ең кіші жылдамдықпен афелий де қозғалады.

III. Кеплердің үшінші заңы- планеталардың орбиталық периодтары мен олардан Күнге дейінгі қашықтық арасындағы байланысты анықтайды: кез келген планетаның Күнді айналу периодтары жартыосьтерінің  қатынасына тең болады. Екі планетаның үлкен жартыосіне  а1 және а2 деп, ал айналу периодтары Т1 және Т2 деп белгілейтін болсақ, онда Кеплердің үшінші заңын мына түрде жазуға болады

Таратпа материалдар

Презентация

20 мин

Кеплер заңдарының қолданылуы

Марс орбитасының негізгі осі 1,5 а.б. Күннің айналасындағы қозғалыс уақытының периодын есептеңіз.

Оқу мақсатына жетуге арналған тапсырмалар

Сабақтың соңы.

4 мин

Сабақ соңында бекіту сұрағы арқылы қорытындылау.
Кеплер тағайындаған планеталардың қозғалыс заңдарын 

Тұжырымдаңдар.

Үй тапсырмасы: сұрақтарға жауап жазып келу

Бірнеше оқушы өз ойымен бөлісіп, оқу мақсатына қалай қол жеткгзені туралы пікір бөліседі.

Стикер, слайд

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Тапсырмаға критерий бойынша құрастырылған дескрипторларды қолдану арқылы, ал критерий оқу мақсатына тікелей негізделген болуы қажет

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Бөлімі:

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қисықсызықты қозғалыс; материялық нүктенiң шеңбер бойымен бiрқалыпты қозғалысы
Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.1.13 дененің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын сызықтық және бұрыштық шамалар арқылы сипаттау;
9.2.1.14 сызықтық және бұрыштық жылдамдықты байланыстыратын өрнекті есептер шығаруда қолдану

Сабақтың мақсаты:

• дененің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын түсіну және сипаттау;

-бұрыштық орын ауыстыруды радианмен көрсету;

-сандық және сапалық есептер шығаруға бұрыштық жылдамдықтың түсініктерін қолдану

- нәтижеге болжамалы баға беру;

Бағалау критерийлері

- Қисық сызықты траектория бойымен бұрыштық жылдамдықпен және үдеумен қозғалысты сапалы түсіндіре алады ;

• Бұрыштық және сызықтық жылдамдық арасындағы байланысты көрсететін формуланы есептеуде қолданады;

• Қисықсызықты қозғалысты сипаттайтын шамаларды есептеп анықтайды;

• Центрге тартылатын күш пен центрге тартылатын үдеудің бағытын біледі;

Центрге тартқыш үдеу түсігін қалыптастырып, формуласы біледі.

Құндылықтарға баулу

1.Тұжырымдамалар мен қорытындыларды экспериментальды дәлелдеуді қарастыратын зерттеу дағдыларын қалыптастыру және логикалық ойлауды дамыту;

2. Топта жұмыс істей білуге, сондай-ақ рольдік ойындарды жүргізе білуге көмектесетін дағдыларды дамыту. Сынды құрметпен және байсалды қабылдай отырып, басқалардың жұмысын сынай білу қабілеті;

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

6 мин

Тұйық траектория бойынша қозғалуы мүмкін денелерге мысал келтіруді ұсыну.

Мүмкін болатын шеңбер орбиталары:

• ұшақ қозғалысындағы «өлі тұзақ»

• жіп айналасында айналатын тас

• айналмалы қозалыстағы CD

• центрден тепкіш киім кептіргіште кептірілетін киім

• центрифугадағы химикаттар

• бұрылыстағы машина қозғалысы

• ядро маңындағы орбитадағы электрондар

• жәрмеңке алаңы бойынша серуендеу

орбитадағы серіктер немесе ғаламшарлар

Сұрақтарға жауап береді. Сыныптастарының жауабын тыңдап, ұсыныстар айтады.

Дескиптор

-шеңбер бойымен қозғалысты сипаттайды

-центрге тартқыш үдеуді анықтайды

Интербелсенді тақта

презентация

(суреттер)

Сабақтың ортасы

20 мин

Оқушыларға өздігінен 7 параграфты топпен оқыттыру. Тақырып соңындағы сұрақтарға жазбаша жауап береді. Орындаған соң жауаптарын ауызша тексеру.

Оқушылар топпен тақырыпты оқып соңындағы сұрақтарға жауап береді

Дескриптор

• шеңбер бойымен қозғалған дененің жылдамдығын анықтай алады

Оқулық. (физика және астрономия 9 сынып)

15 мин

Оқушыларға іздену жұмысын беру.

Келесі терминдердің мағынасын ашады: бұрылу бұрышы, радиан,бұрыштық жылдамдық,сызықтық жылдамдық.(және v = 2πr/T, ω =2 πr/T нәтижесінде v = rω екендігі шығады.)

Оқушыларға перзентация арқылы формулаларды жаздыртып, түсіндіру.

Оқушылардан сабақта өткен негізгі терминдер мен ұғымдарды сұрау.Тексеру. Сабақты қорытындылау.

Түзусызықты қозғалыс пен айнымалы қозғалыстың кинематикалық шамалардың арасындағы ұқсастықтар кестесін жасату.

Оқушыларға бұрыштық және сызықтық жылдамдық арасындағы байланысты көрсететін, бұрыштық орын ауыстыру, бұрыштық жылдамдықты анықтайтын формуланы түрлендіріп орындайтын есептер шығарту

Дескриптор

-бұрыштық жылдамдық формуласын біледі

-сызықтық жылдамдықты біледі

-үдеу бағытын біледі

-теңдеулерді дұрыс түрлендіре алады

Есептер жинағы 7.1, 7.4, 7.6.

Сабақтың соңы.

4 мин