Тақырыбы:

«Буллингтен қорған!»

Қауіпсіздік сабағы: № 8 САБАҚ. «КҮМӘНДІ ЖАҒДАЙЛАРДА ЕЛІКТІРУДІ ҚАЛАЙ ЖЕҢУГЕ ЖӘНЕ ДҰРЫС ТАҢДАУ ЖАСАУҒА БОЛАДЫ?»

Құндылық:

Заң және тәртіп. Әділдік және Жауапкершілік.

Мақсаты:

Басқа адамдармен қарым-қатынас кезінде өз мінез- құлқыңызды сыни тұрғыдан бағалау және түзету; Өзара сыйластық пен ынтымақтастықты көрсете отырып, өз көзқарастарын білдіре алу; Басқа адамдардың даралығын ескере білу және өзгенің идеялары мен пікірлерін дұрыс қабылдау; Қоғамдағы бірлік пен келісімді сақтаудың маңыздылығын түсіне отырып, қақтығыстық жағдаяттарды шешуде сындарлы шешуге ұмтылу; Өзінің де, басқа адамдардың да әрекеттерін талдай білу; Әділдік, мейірімділік және жауапкершілік таныту арқылы басқаларға көмектесуге дайын болу.

Қауіпсіздік сабағы: оқушыларды қауіпті ұсыныстардан бас тартуға және өз шегараларын қорғауға үйрету.

Негізгі міндеттер:

1. Неліктен «Жоқ» деп айта білу маңызды екенін түсіндіріңіз.

2. Қауіпті ұсыныстардан бас тарту жолдарын көрсетіңіз.

Күтілетін нәтиже:

Басқа адамдармен қарым-қатынас кезінде өз мінез- құлқыңызды сыни тұрғыдан бағалап, түзетеді; Өзара сыйластық пен ынтымақтастықты көрсете отырып, өз көзқарастарын білдіре алады; Басқа адамдардың даралығын ескере білу және өзгенің идеялары мен пікірлерін дұрыс қабылдайды; Қоғамдағы бірлік пен келісімді сақтаудың маңыздылығын түсіне отырып, қақтығыстық жағдаяттарды шешуде сындарлы шешуге ұмтылады; Өзінің де, басқа адамдардың да әрекеттерін талдай біледі; Әділдік, мейірімділік және жауапкершілік таныту арқылы басқаларға көмектесуге дайын болады.

Қауіпсіздік сабағы бойынша: қыста мұздағы қауіпсіздік ережелері туралы түсінігі қалыптасады.

Уақыты

Бөлімі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

Ынтымақтастық ахуал қалыптастыру.

Гимн.
тақырыпқа байланысты бейнематериал қарап, талқылау

https://www.youtube.com/watch?v=rUGU2mJnTxs

Мұғалімді мұқият тыңдайды.

Сұрақтарға жауап беріп , өз ойларын ортаға салады.

Презентация

Жазба дәптері

Суреттер

Сабақтың ортасы

20 мин

Bullying сөзі ағылшын тілінен аударғанда «қорқыту», «кемсіту», «мұқату» дегенді білдіреді. Буллинг — агрессия немесе күш көрсету арқылы адамның өзгені қорлауы, үстем екенін көрсетуі. Буллинг жасаушы мұны күшпен де, сөзбен кемсіту арқылы да жасайды әрі бұл әрекетін жиі қайталауы мүмкін.

Қоғамда «буллинг мектеп оқушылары арасында ғана болады» деген түсінік қалыптасқан. Шын мәнінде, кез келген жастағы адам үйде, көшеде, жұмыста, оқу орнында, қысқасы, барлық жерде буллингпен ұшырасуы мүмкін.

Буллингтің негізгі түрлері:

1. Физикалық – ұрып-соғу, итеру, заттарын сындыру.

2. Вербалды – жаман сөздер айту, мазақтау.

3. Әлеуметтік – біреуді топтан оқшаулау, қауесет тарату.

4. Кибербуллинг – әлеуметтик желілерде мазақтап жазу, қоқан-лоқы жасау.

Буллингтен қорғану тәсілдері :

Өзіңді қорғау:

• Жағдайды бірден ата-анаға немесе мұғалімге айту.

• Қорықпай, анық және сенімді түрде жауап беру.

Басқаларды қорғау:

• Досыңды қолдау, оған көмек көрсету.

• Буллингті көрген кезде немқұрайлы болмау.

Кибербуллингтен қорғану:

• Таныс емес адамдардан келген хабарламаларды елемеу.

• Әлеуметтік желедегі құпиялылық баптауларын дұрыстап орнату.

Талқылау:

• Оқушыларға сұрақ: «Буллингке ұшыраған адам өзін қалай сезінеді?»

Топпен жұмыс : Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа буллингтің түрлерін (физикалық, вербальды, кибербуллинг) зертеуді сұраңыз. Олардың мысалдарын келтіріп, талқылаңыз.

«Қиын жағдайдан шығу» жағдаяттық тапсырма:

Оқушыларды шағын топтарға бөліп, әр топқа бір сценарий беріледі:

1."Досыңды әлеуметтік желіде мазақтап жатыр, сен не істейсің?"

2.Бір оқушы басқа оқушының сыртынан күліп жүр.

3.Мектеп дәлізінде әлсіз баланың заттарын тартып алады.

Мұқият тыңдайды

Топта жағдаяттық тапсырмаларды талқылайды

- Әр оқушы өз ойын білдіреді.

-Топтар өз шешімдерін талқылап, сыныпқа ұсынады.

Презентация

Жазба дәптері

Стикерлер

10 мин

Қауіпсіздік сабағы: 3 - сабақ:

Сабақтың барысы

Кіріспе (2 минут)

Бейнені көрсету.

https://youtu.be/9STOaUpRt_U?si=6evIkpB5AiJH6QCD

Сұрақ қою: «Жасөспірімдерді қандай жағдайлар еліктіруі мүмкін?».

Негізгі бөлім (6 минутқа дейін)

Балаларға алдауды жеңуге көмектесу. Қоғам мен ата-аналар балалар мен жасөспірімдерге өмірдің шынайы құндылықтарын табуға көмектесуі керек: әлеуметтік, отбасылық, діни. Құндылықтар туралы ашық айту керек. Балалардың өмірде дұрыс шешім қабылдауда адалдық, жауапкершілік, тәуелсіздік сияқты құндылықтардың неліктен маңызды екенін түсінуі маңызды. Егер бала өз бетінше дұрыс шешім қабылдауға үйренсе, онда болашақта ол әрдайым қиын күнделікті жағдайларда жол таба алады. Ата-аналар сынға қарағанда жиі мақтаған кезде, балалар шешім қабылдағанда өздерін сенімді сезіне бастайды. Есірткіге қарсы оқытуды мектепке дейінгі жастан бастау керек, өйткені баланың

балалық шағында қалыптасқан әдеттері болашақта шешім қабылдауға әсер етеді. Үш-төрт жасар бала әлі де кешенді оқуға, есірткі туралы күрделі фактілерді түсінуге дайын емес, бірақ оны шешім қабылдау, бірлескен ойын барысында мәселелерді шешу дағдыларына үйретуге болады. Бұл дағдылар оған есірткіден бас тарту туралы шешім қабылдаған кезде қажет болады. Ешқашан балаларды басқалардың көзінше жазаламаңыз, олардың жақсы мінез- құлқын нығайту үшін оларды жиі мақтаңыз. Баланы күшті тұлға етіп тәрбиелеу керек, сонда ол жеңіліс емес, өз жеңістерінің тәжірибесін жинақтайды. Тәрбиеде

осындай қалыпты ұстану керек, сонда кішкентай кезінен бастап бала ата-анасының қамқорлығы мен қолдауын сезінетін және сонымен бірге оған үміт артып отырғанын, сенетінін біліп, тәуелсіз іс-әрекеттерге бара алатын болады.

Мысалдарды талдау:

- Жасөспірімдер алдауға ұшырағанда болатын бірнеше нақты немесе ойдан шығарылған жағдайларды ұсыну (мысалы, есірткі қолдану туралы ұсыныс, емтиханда көшіру, қорқытуға қатысу және т.б.).

- Топтық немесе жұптық жұмыс: оқушылар әр мысалды талдайды және әр таңдаудың ықтимал салдарын талқылайды. «Құқықтар мен талаптар» ойыны

Қатысушыларға тапсырма: «Сіздің таңдау және әрекет ету еркіндігіңіз бен құқықтарыңыз шектелген, бұзылған жағдайды (өзекті, бірақ бұрын болған жағдайды

келтіруге де болады) еске түсіріңіз. Бұл жағдайды, алдымен шын мәнінде, қалай болғанын топтың басқа мүшесімен бірге сомдаңыз. Сіз қандай сезімді бастан

өткердіңіз? Сіз нені өзгерткіңіз келеді? Енді өз құқықтарыңызды қорғай отырып, тура сол жағдайды жаңаша сомдаңыз. Табанды болыңыз, арандатушылыққа бой алдырмаңыз (серіктес манипуляция мен үстемдікті қолданады, мысалы, кінә сезімін оятуға тырысады, мақтау айтады, бұйрық береді, қорқытады, жалбарынады). Қандай жағдай болмасын, өзіңізге керектіні сенімді түрде талап етіңіз. Серіктесіңізге өз

қажеттіліктеріңіз туралы ашық айтып, сезімдеріңізді сипаттаңыз».

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Сіз нені бастан өткердіңіз?

• Ең үлкен қиындықтарға не себеп болды?

• Сіз неден қорқасыз?

• Сіздің қазір істегеніңізді нақты өмірде қолдануға бола ма болса, қалай?

• Сіз мұны қалай жасайсыз?

• Ықтимал салдары қандай?

• Егер олар теріс болса, сіз оларды қалай жеңесіз?

«Бас тарту» ойыны

Қатысушыларға тапсырма: «айналаңыздағы біреумен қарым-қатынас жағдайын еске түсіріңіз, оны әдетте қабылдамау қиын. Бұл жағдайды топтың басқа мүшесімен ойнаңыз, алдымен ол шындықта болады. Сіз не бастан өткердіңіз? Сіз нені өзгерткіңіз келеді? Енді сол жағдайды серіктесіңізден бас тарту немесе онымен

келіспейтіндігіңізді білдіру арқылы басқаша жолмен ойнаңыз».

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Бас тартқан кезде сізге ең қиын нәрсе не болды?

• Сіз бас тартқан кезде не сезіндіңіз?

Таңдауға әсер ететін факторлар:

- Күмәнді жағдайларда шешім қабылдауға әсер етуі мүмкін факторларды талқылау:

құрдастардың қысымы, қабылдауға деген ұмтылыс, жазадан қорқу, моральдық құндылықтар және т. б.

Қорытынды

- Мұқият тыңдайды

• ұ-----с---ргголольтщғалімді

Презентация

Үлестірмелі материалдар

Жазба дәптерлері

Пайдалы сілтеме:

https://youtu.be/BCAA6q-DBnc?si=HAiV_l2MG2aIVUEP

https://drive.google.com/file/d/1zr0xk3YY5XJuddXYQM36oZSyfRFItux5/view

https://drive.google.com/file/d/1PIp-x-SgLIM7NkIeNkE_omo9i3Ud8WbP/view

Сабақтың соңы

5мин

Рефлексия : Оқушыларға стикерлер таратып, «Мен буллингке қарсы...» деп басталатын сөйлемді аяқтауды тапсыру.

Стикерлерді тақтаға іліп, әрқайсысын бірге оқып шығу.

Тиімді кері байланыс береді

Стикер, жапсырма қағаз