: А.Кемелбаева «Шашты» әңгімесінің сюжеті

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Парасат пайымы

Мектеп: «Ұзын Ата» жом

Күні: 27.01.2022 ж

Мұғалімнің аты-жөні: Шынтемирова Зәуре Пірманбекқызы

Сынып: 10 «а»

Қазақ әдебиеті

Қ атысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы: А.Кемелбаева «Шашты» әңгімесінің сюжеті

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.1.2.1. әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну;

10.2.2.1 автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтау

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады: Әңгіменің тақырыбы мен идеясын ашады.

Көпшілігі орындай алады: Әңгіменің тақырыбы мен идеясын аша отырып.,композициялық құрылымына талдау жасайды..

Кейбір оқушылар орындай алады: ұлттық және адамгершілік құндылықтарды анықтайды;

Бағалау критерийлері

Шығарманың мазмұнын толық түсінеді, сюжетіне әдеби талдау жасай алады

Автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтай алады

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Пәнге қатысты сөз тіркестері: түркімен,барымта ,бәйге ,Шашты,

Талқылауға арналған сұрақтар:

- Әңгіме оқиғасы қай кезде болған ?

- Бала қандай жағдайда тұтқынға түсті?

- Жылқышы ата баланың елге қашуына қалай көмектесті?Мысал келтіріңіз.

- Кенжебек қанадй атпен қашты?

- Не себепті «Шашты» деп аталды?

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

- Шығарманың композициялық құрылымына талдауды кестеге түсіреді.

- А.Кемелбаеваның «Шашты» әңгімесіндегі эпиграфарға талдау жүргізіңіз.

Жазылым бойынша ұсыныстар: Мәтінмен жұмыс жасайды. Әңгіме тақырыбы, композиция, идея..

Ойлау деңгейлері

Түсіну,қолдану

Құндылықтарды дарыту

Топта өз ойларын қорғап, қазақ халқының бойындағы адамгершілік, бауырмалдық қасиеттерді бағалай білуге тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыстар

Тарих, қазақ тілі

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақтамен жұмыс жасау дағдылары қалыптасады.

Бастапқы білім

А.Кемелбаева «Шашты» әнгімесін оқу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі.

1.Оқушылардың назарын сабаққа аударту.

2.Оқушы санын түгендеу

Мақал – мәтелдер бойынша топқа бірігу

1-топ:  «Туған жердің күні де ыстық, күлі де ыстық»

2-топ:  «Туған елің болмаса,

Тумай – ақ қойсын күн мен ай»

3-топ: «Туған жердің жуас да тәтті»

Тыңдалым:

Үй тапсырмасын сұрау

«Ашық микрафон» әдісі

«Шашты» әңгімесінен оқушылар сұрақтар қояды

ҚБ: Жарайсың!

Айтылым

Көркем шығарма еш уақытта сюжетсіз болмайды. Сюжет–авторлық мақсат та, фабула – сол мақсатқа жетудің құралы. Сюжет шығарма стилімен, көркемдік дүние құрылымының ортақ заңдылықтарымен тығыз байланысты. Сюжет - өзара жалғасқан оқиғалардың тізбегі, біртұтас желісі. Сюжеттің негізі - өмірлік тартыс, кейіпкерлердің қарым-қатынасындағы қақтығыс. Ол тартыс, әр түрлі адамдардың көзқарасындағы қарама-қайшылық. «Шашты» әңгімесінің сюжеті дана қарт Тасқұл мен бала Кенжебек бейнесі. Әңгіме осы екі кейіпкер айналасында өрбиді.

Шығарманың туу тарихы.

«Шашты» атты әңгіменің (2014) тууына әсерін тигізген көрнекті ақын Қасымхан Бегмановтың азаматтық қайраткерлігі . Қасымхан ақын «Мұстафа Шоқай жолымен» атты екі томдық деректі проза жазбағанда, Мұстафа Шоқайдың ұлы бабасы Шашты туралы ірі әңгіме атымен болмас еді!

1.Қасымхан Бегманов кім?

2.Мұстафа Шоқай кім?

Шашты – тарихта болған адам ол Алаш арысы М.Шоқайдың бабасы

Топқа бірігу

ҚБ шапалақ

Топқа бірігу

Үй тапсырмасын сұрау

Сабақтың ортасы

10 минут

10 минут

10 минут

5 минут

Жазылым: 1-тапсырма.

1-топ:« Туған жердің күні де ыстық, күлі де ыстық» тобы Әңгіменің тақырыбы мен идеясын ашу.

Тақырыбы:

Идеясы: қандай сын сағатта да ұлттық рухты төмендетпеу, елді, жерді сүю.

2-топ: « Туған елің болмаса,

Тумай – ақ қойсын күн мен ай» тобы:

.Әңгімеде кездесетін «Қай ноғайсың?» деп сұрауының мәні неде?

/Қазақ-ноғай қарым-қатынастарын зерделесек, екі халықтың этникалық және саяси байланыстары бар. Олар бұрыннан туыстас рулардан, тайпалардан құралады/

3-топ: « Туған жердің жуасы да тәтті»» тобы:

Автор неліктен «Шашты» әңгімесіндегі кейіпкер баланың есімін басында Кенжебек деп алып, соңынан шашты деп атайды?

Дескрипторлар:

- шығарманың мазмұнын толық түсінеді;

- топта талқылауға түседі;

- өзіндік пікірін білдіреді.

ҚБ: Керемет!

2-тапсырма: Кестемен жұмыс

1-топ: « Туған жердің күні де ыстық, күлі де ыстық» тобы

Әңгімені құрылымдық кезеңдерге бөлу

/Фабула дегеніміз не? көркем шығармада суреттелген оқиғалар қатары оқиғаны қарасөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры өзара жалғасқан оқиғалар тізбегі/

Дескрипторлар:

- шығарманың мазмұнын толық түсінеді;

- топта талқылауға түседі;

- композициялық құрылымына талдау жасайды.

Қалыптастырушы бағалау. ауызша мадақтау

2-топ «Туған елің болмаса,

Тумай – ақ қойсын күн мен ай» тобы

Оқушылар жазушының «Шашты» әңгімесін жазу мақсатын талқылайды. Оқушылар жазушының бұл шығарманы жазу себебін ескере отырып, «FILA» кестесін толырады. Әр топқа FILA-ның әр бөлігі жеке-жеке бөлініп беріледі. Топ құрамында төрт-бес адам болады. Әрқайсысы тапсырма түрлерін бөліп алады, қорытындысында әр топ жеке жазған жұмыстарын біріктіріп, кестені толтырады

F/ Дерек/ – шығармадан кейіпкер бейнесін ашатын деректер жинау;

I /Пікір/– кейіпкер туралы топтың/ өзінің ой- пікірі;

L /Сұрақ/– кейіпкер тұлғасын ашатын сұрақтар;

A /Іс-әрекет/– автордың кейіпкерді суреттеудегі қолданған тәсілі

Дескрипторлар:

• Кейіпкер бейнесін ашатын деректерді табады;

• Кейіпкер туралы ой-пікірін білдіреді;

• Кейіпкер тұлғасын ашатын сұрақ түрлерін құрастыра алады;

-Автордың шығармашылық тәсілдемесіне талдау жасай алады

3-топ: «Туған жердің жуасы да тәтті» тобы

Сюжеттік кестеге сүйене отырып, оқиғалар күнделігін толтыру. /

Дескрипторлар:

- шығарманың мазмұнын толық түсінеді;

- топта талқылауға түседі;

- композициялық құрылымына талдау жасайды.

Қалыптастырушы бағалау. ауызша мадақтау

3-тапсырма. «Оқырман пікірі» стратегиясы. Жеке жұмыс.

Шығармада көтерілген басты мәселені оқырманның көзқарасы жағынан біліп алу немесе пікірін білу. Ал мәтінді оқып болған соң, соған өз ойын білдіру. Талқылауға арналған сұрақтар мына үлгіде болады.

1. «Шашты» әңгімесінің мағынасына қойылатын сұрақтар:

Сіздің ойыңызда не сақталып қалды? Оқып отырғанда не туралы ойладыңыз? Шығарма оқиғасындағы ең маңызды мәселе қандай ? Осы шығармада қандай сұраққа жауап жоқ?

2. «Шығарманың тақырыбына байланысты қойылатын сұрақтар:

Егер сіз осы шығарманы қайта жазатын болсаңыз нені өзгертер едіңіз?

Бұл шығарма ерекше ме? Неге?

3.Автор стиліне байланысты қойылатын сұрақтар

Автор оқырманды қалай қызықтырды?

Өз идеясын автор қалай дамытады?

Дескрипторлар:

- ақпараттарды өз бетінше меңгергенін көрсетеді;

- сөз астарын, құдіретін түсінеді;

- мәселеге қатысты ойын, пікірін еркін білдіреді;

- автор стиліне баға бере алады.

ҚБ: мадақтама

Кері байланыс: «Сиқырлы сызғыш» әдісі

Өзін өзі бағалау

Жазылым тапсырмаларын орындау

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қаржылық сауаттылық пәні пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары