АӘТД пәнін оқытуда қолданылатын жаңа перспективалар мен мүмкіндіктер

Қабдиев Есен Елубайұлы

АӘТД пәні мұғалімі

Албарбөгет орта мектебі

Қостанай облысы, Жангелдин ауданы, Көкалат ауылы

«АӘТД ПӘНІН ОҚЫТУДАҒЫ ЖАҢА ТӘСІЛДЕР: МҮМКІНДІКТЕР МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАР»

Кез-келген сабақ сияқты, АӘТД сабағы оқушы мен мұғалім үшін заманауи, жарқын, қызықты, есте қаларлық болуы керек. Кезекті сабаққа дайындалу, оның кезеңдерін ойластыру кезінде әр мұғалім сабақты өткізудің әдістері мен нысандарын, өзі қолданатын педагогикалық технологиялар элементтерін, сабақ процесінде (сабақтар циклі) оқушыларда қандай құзыреттерді әзірлеуді көздейтінін, сабақ процесінде (сынып менеджменті) сыныпты басқару және қарым-қатынас әдісі қандай болатынын алдын ала ойластырады. Барлық осы ұғымдар сабақтың мақсаттарына және олардан туындайтын міндеттерге бағынады. Сабақтарды өткізу кезінде білім алушыларда қажетті ұғымдарды, наным-сенімдерді, бағаларды қалыптастыру әдістерін қолдана білу қажет. Мәселен, әңгіме, дәріс, диспут, кино және бейнефильмдерді, презентацияларды, көрнекі құралдарды көрсету, дыбыс жазбаларын жаңғырту, өз бетінше оқу. Сонымен қатар, білім алушылардың танымдық және практикалық қызметін ұйымдастыру әдістерін қолдана білу маңызды. Ол үшін арнайы тапсырмалар, жаттығулар, арнайы оқу-жаттығу жағдайларын жасау. Білім алушыларды әскери қызметке даярлауға бағдарлауды ынталандыру үшін жарыстар, турнирлер, іскерлік ойындар өткізу керек. Оқушылардың әскери-кәсіби бағыттылығын қалыптастыру барысында білімін, іскерлігін, дағдыларын тексеру, ұсынылған материалды зерделеуге ұмтылысын бағалау жүргізуге болады.

Білім беруде педагогикалық процестің барлық аспектілерін қозғайтын маңызды өзгерістер болады. Мұғалім ретінде мен баланың жеке басының қандай жақтары АӘТД сабағының біліміне әсер етуі мүмкін екенін, жоспарланған нәтижеге қол жеткізу үшін оқу процесінде қандай технологияларды қолдану керектігін білуім керек. Білім алушының жеке қызығушылығы — бұл білім беру процесінің шешуші факторы. Кез — келген сабақтың басты мақсаты - оқылғанды талдай алатын, фактілерді, құбылыстарды, оқиғаларды өз бетінше бағалай алатын және алған білім негізінде әлемге өз көзқарасын қалыптастыратын адамның жеке басын тәрбиелеу. Бір сөзбен айтқанда, менің түсінігімдегі адам-ойлаудан қорықпайтын адам. Бүгінгі таңда заманауи сабақты сәтті өткізу үшін өз ұстанымымызды жаңаша түсіну, өзгерістердің не үшін және неге қажет екенін түсіну керек.

Сонымен, материалды жақсы игерудің сөзсіз факторы сендіру әдісі болып табылады. Маршал Г. К. Жуков айтқандай, "сендіру дегеніміз - қойылған мақсаттарға, міндеттерге назар аудару, оларға қызығушылық қалыптастыру, оларды игеруге деген құлшыныс пен тіпті белгілі бір қажеттілікті дамыту, тиісті әрекеттерді орындау". Ол үшін сабақ барысында Қарулы Күштерде қызмет етудің жеке тәжірибесінен жиі мысалдар келтіру, оның ішінде әскери өмірдің қызықты оқиғаларын айту қажет. Ал тактикалық, атыс даярлығы бойынша практикалық сабақтарда оқу атыстарының жаттығуларын орындау, қару-жарақ пен жауынгерлік техниканың материалдық бөлігін зерделеу, нормативтерді орындау кезінде "Мен сияқты жаса, менен жақсы жаса" негізгі әскери оқыту қағидатын пайдалану қажет. Яғни, іс жүзінде жауынгерлік техниканың материалдық бөлігі туралы өз білімдерін, қаруды меңгеру дағдыларын көрсету.

Сапалы сабақ - бұл жақсы ойластырылған сабақ, ресімделген сабақ жоспары. АӘТД сабағы мектеп циклінің басқа сабақтарымен салыстырғанда ерекше сипаттамаларға ие, атап айтқанда, мысалы, математика, химия сияқты пәндерден айырмашылығы, ол оқушыға болашақ мамандығында емес, күнделікті өмірде, қазіргі және болашақта пайдалы болады. АӘТД сабағы қолданбалы сипатқа ие. Сабақтың мақсаты оның қолданбалы сипатына негізделеді және оның ерекшелігі АӘТД сабағының мектеп циклінің барлық басқа пәндерімен байланысы болып табылады.

АӘТД пәнін оқытудағы жаңа тәсілдер ретінде инновациялық-коммуникациялық технологияларды, оның ішінде презентацияларды, флипчарттарды, интерактивті тақтаны, мультимедиа мүмкіндіктерін, қашықтық конференцияларды, конкурстарды және т. б. қолдану білім алушыларға танымдарын кеңейтуге мүмкіндіктер береді.

АӘТД сабағында құндылық-мағыналық құзыреттерін арттыру білім берудің маңызды бір бөлігі болып табылады. Яғни сабақтар циклін тыңдай отырып, оқушылар өздері үшін Отан, азаматтық борыш, патриотизм ұғымымен байланысты өмірлік құндылықтар мен басымдықтарды анықтайды. Бұл құзіреттіліктер оқушының оқу және сыныптан тыс іс-әрекетінде өзін-өзі анықтауды дамытады. Жеке білім беру траекториясы құндылық-семантикалық құзыреттермен де байланысты.

Оқыту мен патриоттық тәрбиенің заманауи технологияларын меңгеру арқылы мұғалімнің педагогикалық шеберлігін арттыру - педагогтің бірінші басты міндеті. Кез-келген жаңа технологияны игере отырып, мұғалімнің жаңа педагогикалық ойлауы басталады: анықтық, құрылымдық, әдістемелік қабілеттің анықтығы және әдістемеде негізделген норманың пайда болуы. Сабақтарда жаңа педагогикалық технологияларды қолдана отырып, АӘТД сабағын оқыту процесін жаңа көзқараспен қарауға және жақсы нәтижелерге қол жеткізе отырып, тұлғаны қалыптастырудың психологиялық тетіктерін игеруге болатынына көз жеткіздім.