«Адам ағзасына қажетті микроэлементке бай көк жуа мен аскөктің пайдасы»

«Қарақұдық «мектеп-бөбекжай-балабақша» кешені»

Аудандық экологиялық бизнес-жобасы «Инновациялық экологиялық бизнес – идеялар» бағыты

Тақырыбы: «Адам ағзасына қажетті микроэлементке бай көк жуа мен аскөктің пайдасы»

Орындаған: 7-сынып оқушысы Шапағат Мақсат

Жетекшісі: биология пәні мұғалімі Сапина Замарад Койшигалиевна

2022-2023 о.ж

1-тарау Кіріспе

Жер бетінде пияз (көк жуа) өте көп. Ғалымдар тіпті оның санын дәл есептей алмайды. Бұл өсімдіктің 500-600 түрі бар деп есептеледі. Және олардың барлығы ботаниктер пияз деп атайтын бір тұқымға біріктіріледі. Пияз бүкіл әлемде кең таралған. Біздің еліміздің аумағында пияздың 223 түрі өседі. Бұл отбасының зауыты қалай көрінсе де, ол әрқашан басқалардан бір ерекше қасиетімен - пияздың иісімен ерекшеленеді.

Пияздың отаны - Оңтүстік-Батыс Азия. Қазақстанда пияз барлық жерде бақша дақылы ретінде өсіріліп, тағам ретінде пайдаланылады. Табиғатта заманауи пияз еш жерде кездеспейді. Ол мәдениетке 4-6 мың жыл бұрын Азияның бір жерінде, ең алдымен Иранда немесе Ауғанстанда енгізілген деп саналады. Оның Азияның әртүрлі бөліктерінде бір-бірінен тәуелсіз мәдени өсімдік ретінде пайда болуы мүлде жоққа шығарылмайды, өйткені, бірқатар аймақтарда пиязға жататын жабайы өсетін түрлер өседі. Ежелгі Египеттегі Ніл аңғарында пияздың үлкен алқаптары өсірілгені нақты белгілі. Оның бейнелері б.з.б. III-II мыңжылдықтарға жатады. Ежелгі Грецияда б.з.б. бірнеше ғасырларда мәдени пияздың көптеген сорттары болды. Геродоттың айтуынша, пияз ежелгі парсылардың сүйікті тағамы болған. Ресейде бұл мәдениет 10 ғасырдан бері белгілі. Ежелгі Египетте садақ сарқылмас өміршеңдік пен өлмейтіндікті бейнелеген. Жаман көзден және аурудан қорғайтын тұмар ретінде кеудеге тағылды. Мысырлықтар арасында бұл ғаламның символы болды, өйткені оның сақиналары мен қабаттары терметикалық құпияларда жаратылыс бөлінген концентрлік шеңберлерді білдіреді.

1.1. Жобаның өзектілігі

Бұл жұмыстың өзектілігі төмендегідей. Күзгі-қысқы кезеңнің басталуымен адамдар дәрумендердің жетіспеушілігін сезінеді. Ағзамызды дәрумендермен толықтырудың ең қолайлы әдістерінің бірі - органикалық көкөністер мен жемістерді өсіру.

Пияз ұзақ уақыт бойы тамаша көкөніс және барлық дерлік емдік агент ретінде халықтың даңқын алды. Әлемнің барлық асханасы, барша аспаз маманы немесе үй шаруасындағы әйел пиязсыз тағам жасай алмайды. «Жеті дертке дауа» деп баяғыда тағы да баса айтқан.

Бұл қарапайым көкөніс зауытының құндылығы. Ал қысқы-көктемгі кезеңде адамдарда дәрумендер жетіспейді, ал пиязда жеткілікті мөлшерде болады. Пияз қыста және ерте көктемде тұмаудан және басқа аурулардан қорғайды.

1.2. Бизнес - жоспар

(мектеп ішінде көк жуа мен аскөк өсіру жобасы)

Мекен-жайы: Батыс Қазақстан облысы, Бөрлі ауданы, Қарақұдық ауылы, “Қарақұдық «мектеп-бөбекжай-балабақша» кешені» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, Қарақұдық ауылы, көшесі Абай, үйі 21.

Кәсіпкерлер: мектеп оқушылары (6-7-сынып)

Жобаның мәні: мектеп ішінде көк жуа мен аскөк өсіру ісін қолға алу

Мақсаты: көк жуа мен аскөк өсімдігінің ерекшеліктерін таныта отырып, оқушылардың қаржылық сауаттылық құзыреттілігін дамытуға үлес қосу.

Өзектілігі: Көк жуа мен аскөк өсімдігінің өзіндік ерекшеліктерін таныта отырып, өсіру жолдарының әдістерін білуі тиіс деп ойлаймын.

Міндеттері: көк жуа мен аскөк өсіру бойынша агротехникалық білім мен тәжірибе алу;

Көк жуа мен аскөкті мектеп асханасында және жергілікті тұрғындарға қолжетімді болу үшін өсіру;

Оқушылардың еңбекқорлығын, жауапкершілігін, іскерлік қасиеттерін арттыру;

Күтілетін нәтиже: көк жуа мен аскөктің үй жағдайында өсіре алуды және оны тиімді пайдалана біле алады.

II тарау. Жобаның технологиялық бөлігі

2.1. Даму перспективалары:

-Бизнес-жоба жұмысын ілгерілетуге қатысу.

- Оқушыларға жинақталған тәжірибені беру арқылы, бизнес-жобаларға қытысу

2.2. Өнім ерекшелігі:

Пияз – пайдалы көкөніс. Қазақстанда әр үйдің бақшасында өсіріледі. Бұл өсімдіктің ең маңызды бөлігі - шалқан тәрізді пішінді пияз. Оның құрамында адам денсаулығына қажетті көптеген дәрумендер бар. Әсіресе, жасыл жапырақтарда көп дәрумен. Көк жуа мен аскөк көкөніс және ет тағамдарына, салаттарға, сорпаларға, соустарға, гравийлерге және жеңіл тағамдарға дәмдеуіш қоспа ретінде қосылады. Шикі пияз салқын кесектер мен шұжықтарды толықтырады. Пияз әрқашан ауыл халқының қарапайым шаруаларының тағамы саналған, бірақ қазір ең сәнді мейрамхананың өзінде пияз қосылған мың бір тағамды табуға болады.

Бұл өте қарапайым және өте тиімді бизнес. Тыңайтқыштар мен химиялық заттарды қолданбай, экологиялық таза өнім өсіреді. Біздің өнімдеріміз табиғи, бұл тұтынушылар үшін өте маңызды.

Терезенің жанына қорап қойыңыз, тек жиі суарыңыз. Содан кейін, шынайы дос ретінде, жасыл пияз сізге келеді!

Ол әр тағамға дәмдеуіш және әрқашан адамдарға пайдалы.

2.3. Құрам бөлімі:

Биология пәні мұғалімінің жетекшілігімен Сапина Замарад Койшигалиевна 6,7-сынып оқушылары жұмыс істейді:

I тарау. Маркетинг жоспары

Көптеген кәсіпорындар үшін өнімді тарату үшін маркетинг қызметін тарту өте тиімді. Біздің өнім тұрғындар арасында сұранысқа ие болады, өйткені, ол балалар, мектеп мұғалімдерімен бірге өсірген экологиялық таза өнім болып саналады. Мұның бәрі тауардың өзіндік құнына әсер етіп, оның бағасы дүкен бағасынан төмен болады.

3.1. Бизнес жоспар туралы түсінік:

Бизнес-жоспар – бұл бизнесті тиімді басқару және жоспарлау үшін құрастырылған және оның қызметінің тиімділігін анықтайтын кәсіпорынды басқарудың негізгі құралдарының бірі болып табылатын құжат.

3.2. Бәсекелестерді зерттеу:

Біздің мектебіміз аудан орталығынан 45 шақырым жерде орналасқан «Мирас» және ИП «Кабошев» атты 2 сауда дүкені ғана, бәсекелес ретінде әрекет етеді. Олар жылыжай шаруашылықтары өсірген өнімді, Орал және Ақсай қаласынан алып келеді. Жасыл пиязды сөрелерде ұзақ сақтау мүмкін емес, немесе олар нашарлайды немесе жеке кәсіпкерлер оларды шектеулі мөлшерде әкеледі.

3.3. Маркетингтік зерттеулер:

Өңірде шаруа қожалықтары құрылғанымен, көк, көкөніс, көк пияз өсіру облыс тұрғындарының үлкен сұранысына ие. Терезе алдында өсірілген көк жуа мен аскөк жаңа піскен, біз оны кез келген уақытта кесіп аламыз, оны тұтынушылар үшін де жасаймыз.

3.4. Сұранысты зерттеу:

– Терезе алдында өсірілген көк жуа мен аскөкке сұранысты зерттеу мақсатында ауыл тұрғындары арасында сауалнама жүргіздік. Көк жуа мен аскөкке сұраныс әрқашан және барлық жерде болды, бар және болады. Біз сапалы, сұранысқа ие өнімдерді, өмір эликсирін сатып, алушыларды қыста аламыз. Респонденттердің 69%-ы өз дастарханында біздің көк пиязды көргісі келеді. 21% дүкеннен сатып алады. 10% арзанырақ жерде сатып алады.

3.5. Болжалды жоба бюджеті:

Болжалды шығындар.

Біздің бағалауымыз бойынша бізге келесі материалдар қажет:

Көгалдандыруға арналған ыдыстар - 500 теңге х 10 дана. = 5000 теңге;

Әмбебап топырақ "VELTORF" 320 тг х 10 кг. = 640 теңге;

Отырғызу материалы:

Үй жағдайында көктеген пияз, шығын шығармаймыз, алатын өніміміз, 100 тг х 1 орам. *40 орам = 4000т

Аскөк (100гр.*100 т)*50 орам= 5000 т

Таза өнімнің құны: 9000 т құрайды.

IV тарау. Бизнес жоспар

Болжалды табысымыз қомақты, БІЗ ҰСЫНЫП ЖАТҚАН БІЗ ОСЫ ҰСЫНАМЫЗ.

40 орам көк жуа сатсақ, 1 орам көк жуа 100 теңгеден бөлшек сауда бағасын белгілеңіз - сонда пияздың 1 айлық құны 4000 теңге, 6 айдағы пияздың құны 24000 теңгені құрайды.

50 орам аскөк сатсақ, 1 орам аскөк 100 теңгеден бөлшек сауда бағасын белгілеңіз - сонда пияздың 1 айлық құны 5000 теңге, 6 айдағы пияздың құны 25000 теңгені құрайды.

4.1. Сатылым нарығы:

Қарақұдық елді мекенінде бизнес жобаны жүзеге асырып жатырмыз. Өнімді сатуда ерекше проблемалар жоқ, көкжуа мен аскөкті бәрі сатып алады, жасына да, біліміне де, әлеуметтік жағынан да шектеулер жоқ.

V тарау. Жобаның экологиялық негіздемесі

Мектепте химиялық заттарды қолданбай, экологиялық таза өнім өсіреді және қоршаған ортаның өзгеруіне әкеп соқпайды. Көк жуа мен аскөк өсіру үшін біз тек экологиялық таза материалдарды қолданамыз, бұл қоршаған ортаны жақсартуға септігін тигізетіні сөзсіз.

VI тарау. Қорытынды

Жобаны жүзеге асыру барысында жұмыс істеп, пайда табуға болатынына көз жеткіздік. Егер сіз сатуды арттырып, шығындарды азайтсаңыз, сіз жоғары табыс аласыз.

Бізде де терезе алдына шалғам өсіру идеясы бар. Адал еңбек етсең, нәтижесі де жақсы болатынын білеміз.

Бұл жұмыстың практикалық маңызы бар. Алынған өнім қыс-көктем мезгілінде дастарханға дәруменді өнімдер алу үшін, жасыл массасын қандай жағдайда өсірген дұрыс екенін көрсетті.

Бұл өте қарапайым және өте тиімді әдіс, әрі бизнес. Мектепте химиялық заттарды қолданбай, экологиялық таза өнім өсіреді. Біздің өнімдеріміз табиғи, бұл тұтынушылар үшін өте маңызды.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Клепинин 3.А, М.С.Жаров. «Еңбекке оқыту 5-7,

2. Көктегі Сергей «Жас көкөніс өсірушілерге» Мәскеу «Балалар әдебиеті» 1987 ж.

3. Смирнов Н.А. «Үй бақшасы» Мәскеу «Росагропромизд» 1988.

4. Оқуға арналған кітап. Өсімдіктер. Д.И.Трайтак

5. Нуждина Т.Д. Жануарлар мен өсімдіктер әлемі. арналған энциклопедия балалар. Даму академиясы, 2006 ж.