ӘДЕБИЕТТІК ОҚУЛЫҚ

«Әдебиеттік оқу» пәні бойынша оқу жоспары
(орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында)

2-сынып

Мазмұны

Ұзақ мерзімді жоспар

3

Орта мерзімді жоспар

7

1-бөлім: Өзім туралы

7

2-бөлім: Менің мектебім

15

3-бөлім: Менің отбасым және достарым

21

4-бөлім. Айналамыздағы дүние

26

5-бөлім: Саяхат

31

6-бөлім: «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті»

35

7-бөлім: Табиғат пен қоршаған орта

39

8-бөлім: Дені саудың – жаны сау

44

Қысқа мерзімді жоспар
Сабақ жоспары

3- нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

49
49

Ұзақ мерзімді жоспар
«Әдебиеттік оқу» пәні 2-сынып
1-тоқсан

2-тоқсан

3-тоқсан

4-тоқсан

Оқушылар тыңдалған мәліметті және
әңгімелерді бағалауды үйренеді.

Оқушылар тыңдалған материалға және 
басқалардың айтқан пікіріне зейін
салып тыңдап, жауап бере алатын
болады.

Тыңдалым және айтылым:
Оқушылар тыңдалған мәліметті
және әңгімелерді бағалауды
үйренеді.

Тыңдау барысында:
 мұғалімді немесе таспада
жазылғанды тыңдай отырып, не
жайлы екенін анықтай білуді;
 оқиғаның маңызды жерлерін
ретімен мазмұндауды;
 басқалардың айтқан сөзін
мұқият тыңдап,
пікірталастарға қатыса
білуді;
 таныс тақырыпта
сөйлеу барысында жаңа сөздерді
қолдана білуді үйренуі тиіс.








Тыңдау барысында:
мұғалімді немесе таспада
жазылған материалды тыңдай
отырып, маңызды жерлерін
анықтай білуді;
оқиғаның мазмұнын айтқанда,
біртіндеп әдеби тілді қолдануды;
басқалардың айтқан сөзін тыңдап,
пікірталас барысында олардың
көзқарасын түсінуді және сұрақ
қоя білуді;
сөйлеу барысында көбірек жаңа
сөздерді, көркем әдеби сөздер мен
тіркестерді қолдануды үйренуі
тиіс.









Тыңдау барысында:
жаңа материалды тыңдап, оның
маңызды жерлерін анықтай білуді
және мазмұндауды;
оқиғаның мазмұнын айту
барысында әдеби тілді дұрыс
қолданып, ары қарай не болатынын
болжай білуді;
басқалардың айтқан сөзін тыңдап,
пікірталас барысында өзінің
көзқарасын, дәйектерін айта
бастауды;
өз ой-пікірлерін айту барысында
көркем әдеби сөздерді
пайдалануды үйренуі тиіс.









Оқушылар дұрыс сөйлеуді
үйреніп, тіл байлығын кеңейтеді.

Тыңдау барысында:
теледидар немесе радио
бағдарламаларында және
презентацияларда
айтылғандарды түсінуді және
ауызекі тілден айырмашылығын
анықтай білуді;
әңгіменің сюжеті мен
құрылымын түсініп, ары қарай
не болатынын дұрыс болжауды;
басқалардың айтқан сөзін
тыңдап, өз көзқарасын дәлелдей
білуді;
өз пікірін тиянақты айтып,
көркем әдеби сөздерді кең
көлемде қолдануды үйренуі
тиіс.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

3

1-тоқсан

2-тоқсан

3-тоқсан

4-тоқсан

Оқушылар шығарманың
композициялық ерекшеліктерімен
танысады, өз бетінше жаңа сөздерді
іріктейді.

Оқушылар түрлі тиімді оқу
стратегияларын қолдана отырып,
қарапайым және жаңа мәтіндерді
түсініп оқи алатын болады. Оқыған
мәтіні таралы түсінігін дамытады.

Оқушылар күрделі мәтіндерді
сеніммен шапшаң оқып, мазмұнын
түсіне, пікірталасқа түсе алатын
болады.

Оқылым:
Оқушылар қарапайым мәтінді
шапшаң оқи біледі және жаңа
сөздерді оқудың түрлі
стратегияларын пайдалана отырып,
оқылған мәтін мазмұны бойынша
пікір айтады.






Оқу барысында:
оқыған шағын әңгіме,
ертегілердің маңызды тұстары
мен идеясын тану;
оқылған мәтіндері жайында
әңгімелесіп, бас кейіпкерлер
және жалпы оқиғаның берілуі
жайында өз ой-пікірлерін
қарапайым тілде айту;
жиі қолданылатын сөздерді
шапшаң оқуды үйренеді.

Оқу барысында:
 оқыған күрделі емес шығарманың
маңызды жерлері мен идеясын
тани біліп, болып жатқан
оқиғаның себептерін айта білу;
 оқыған кітаптары жайында
әңгімелесіп, ұнаған кітабын
өздігінен таңдай білу;
 жаңа сөздерді үйрену үшін ең
ыңғайлы тәсілді (синтаксистік,
дыбыстық немесе лексикалық)
таңдап, оны қолдануды үйренеді.









Оқу барысында:
бас кейіпкерлерде болған
өзгерістерді байқап, әңгімедегі
оқиғаның себеп-салдарын айта
білуді;
не туралы оқығысы келетінін
өздігінен таңдап, неліктен
таңдағанын түсіндіре бастауды;
мәтіннің қалай жазылғанын
(құрылымын, диаграммалар,
сызбалар көмегімен берілуін,
тақырыбы мен негізгі ойын)
түсіндіруді және оларды неліктен
қолданғанын айтуды;
жаңа сөздерді үйрену үшін ең
ыңғайлы тәсілді (синтаксистік,
дыбыстық немесе лексикалық )
таңдап,оны қолдана алуды
үйренеді.









Оқу барысында:
бас кейіпкерлерде болған
өзгерістерді байқап, әңгімедегі
оқиғаның себебін айта білуді
және өз өмірімен
байланыстыруды;
әдеби мәтіннің түрлеріне
қатысты мағлұмат пен негізгі
идеяны тез таба білуді;
кітап/шығарманы өз бетінше
таңдап, неліктен таңдағанын
түсіндіруді,
автордың/жазушының
оқырманды қызықтыру үшін
сөздер мен сөйлемдерді қалай
қолданғанын түсінуді;
жаңа сөздерді үйрену үшін ең
ыңғайлы әдісті (синтаксистік,
дыбыстық немесе лексикалық)
таңдап,оны қолдануды үйренуі
тиіс.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

4

Жазылым:
Оқушылар шағын әңгімелер,
өлеңдер және көркем әдеби
мәтіндерді жоспар бойынша
жазуды үйрене бастайды.
Жазу барысында:
 өздері оқыған мәтін үлгісінен
негізгі идеяны анықтай, бейнелі
сөздерді кеңінен қолдана білуі;
 көркем жазуды дамытып, жазған
жұмыстарын ақпараттықкоммуникациялық
технологияларды (АКТ)
қолданып көрсете білуі
тиіс.

Оқушылар шағын әңгімелер, өлеңдер
және әдеби емес мәтіндерді өздігінен
жоспар құрып жазуды үйрене
бастайды.
Жазу барысында:
 әдеби емес мәтін ішіндегі
ақпараттарды ретімен
орналастыруды;
 өз идеяларын еркін жеткізу үшін
қажетті техника мен сөздікті
қолдануды;
 қолмен жазғанда әріптерді жазу
каллиграфиясына сай жазып, АКТ
қолданғанда қатесіз жазып,
жазғанын тексеруді
 үйренуі тиіс.

Оқушылар шағын әңгімелер, өлеңдер
және әдеби емес мәтіндерді өздігінен
жоспар құрып жазуды үйренуді
жалғастырады.
Жазу барысында:
 жазу барысында идеяларды,
суреттерді ұтымды орналастыра
білуі (мысалы: шақыру,
хабарландыру және жарнамалар,
т.б.)
 тиісті техника мен бейнелі сөздерді
таңдап, олардың қандай мақсатпен
жазылғанын білуі;
 қолмен жазғанда әріптерді жазу
каллиграфиясына сай жазып, АКТ
қолданғанда қатесіз жазып,
жазғанын өңдеп, көркемдеуі;
 сөйлемдерді жазғанда нүкте, сұрақ
және леп белгісін өздігінен қолдана
білуі
 тиіс.

Оқушылар әр түрлі мәтіндерді
өздігінен жоспар құрып жазатын
болады.
Жазу барысында:
 белгілі бір мақсатпен
тыңдаушыларға арнап әңгіме
құрғанда тиісті сөздер мен
ойларды таңдауды;
 қолмен жазғанда әріптерді жазу
каллиграфиясына сай, жылдам
жазып, АКТ қолданғанда қатесіз
жазып, қажетті жерлерін
дұрыстауды, көркемдеуді
 үйренуі тиіс.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

5

Ескертулер:
Бөлім дегеніміз – белгілі бір тақырыпта дайындалған сабақтар жиынтығы.
Берілген тақырыптар ұзақ мерзімді жоспар мен орта мерзімді жоспарлардың әрбір пән үшін контексті анық болуын қамтамасыз етеді. Әр тоқсанға екі
тақырып берілген. Тоқсан үшін белгіленген әр тақырып үшін бірдей уақыт бөлінген.
Ұ = ұжымдық жұмыс (сыныппен)
ОТ= оқушының тәжірибесі
Т = топтық жұмыс
МК = мұғалімнің көрсетуі
Ж = жұптық жұмыс
Қ = қалыптастырушы (формативті) бағалау Ө = өзіндік жұмыс

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

6

Орта мерзімді жоспар
«Әдебиеттік оқу» пәні. Бастауыш мектеп. 2-сынып
1-бөлім: Өзім туралы
Осыған дейін меңгерілуі тиіс білім
1-бөлім оқушылардың 1-сыныпта үйренгендеріне негізделе құрастырылған. Оқушылар әр түрлі әдеби емес мәтіндермен танысады.
Контекст
Бұл бөлім өзін тану, оның ішінде киім мен қабылдау сезімдері тақырыптарын қамтиды. «Қазақ тілі», «Өнер» және ««Жаратылыстану»» пәндерімен
байланысты. Бөлім барысында оқушылардың оқу дағдыларын қалыптастыруға және сөйлеу мәдениетін дамытуға мән беріледі. Мұғалімдер тақырыпқа
байланысты әңгімелер, тақпақ, өлеңдер айтып, оқушылардың қатысуына да мүмкіндік туғызуы қажет. Оқушылардың өлең жаттап, оларды мәнерлеп оқуға
деген қызығушылықтары арттырылуы тиіс. Бұл бөлімде жеке бас гигиенасын, өмір қауіпсіздігін және өзінің денсаулығын сақтау ережелеріне үнемі көңіл
бөлінеді. Достық, адалдық, еңбексүйгіштік , жақсылық пен жамандық туралы халық ертегілерін оқиды және талқылайды.
Қысқаша шолу
Бөлім киім жайында қызықты кітап оқумен басталады. Оқушылар кітаптың бас кейіпкерімен танысады. Өнер сабағында бас кейіпкерге жарасымды бұйымның
әшекейлерін (аксессуарды) қолдан жасауға мүмкіндігі болады. Оқушылар өздерінің есту, көру, иіс және дәм сезу қабілеттерін зерттейді және өз қабілеті
туралы өлең шығарады. Достық, адалдық, қорқақтық, еңбексүйгіштік, туралы әлем халықтарының ертегілерін оқиды, жақсы деген не, жаман деген не екені
туралы талқылайды.

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
О1 Көркем
шығармаларды оқу
және түсіну

Оқу мақсаттары
О1.2.1 Көркем
шығарманың
негізгі мазмұнын
түсінеді,
оқиғаның себебі
мен кейіпкерлердің

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
Қызықты әңгімелер оқу

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

«Қазақ тілі» мен «Әдебиеттік оқу» пәні мазмұны
интеграция арқылы берілгенін ескеріп, оқу
сабақтарын апта барысында бірінші орында
жоспарлау ұсынылады. Сонда әдебиеттік оқуда
басталған оқу материалдары, тақырып аясында
алған білімдерін қазақ тілінде қолдануға, ары
қарай дамытуға кең мүмкіндік ашылады.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

7

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
өзгеруін түсінеді
О2.2.1 Мұғалімнің
көмегімен
ертегідегі

О2 Мәтіннің
құрылымдық
бөліктерін
ажыратып, негізгі
ойды анықтап оқу

ТА 2
Шығарма
бойынша сұрақ
қою және жауап
беру

оқиғаның
басталуын,
жалғасуы мен
аяқталуын, негізгі
тұстарын
анықтайды
ТА 2.2.1 Мұғалім
көмегімен
шығарма бойынша
жабық сұрақтар
қояды және жауап
бере біледі (кейбір
деректер мен
ақпараттарды
атайды)

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері
(МК) Бірнеше сабақ бойы киім және
әшекей бұйымдар (аксессуарлар)
тақырыбында бірнеше таңдаулы
әңгіме оқыңыз. Оқымас бұрын
кітаптың мұқабасын көрсетіңіз.
Оқушылардан бұл кітаптың әдеби,
әдеби емес екендігін және ол туралы не
ойлағандарын сұраңыз. Әңгіменің атын
дауыстап оқып, ол әңгіме жайлы
қандай мәлімет беретінін сұраңыз.
Әңгімені оқыңыз. Сөздерді оқу
барысында оқу техникаларының қалай
қолданылатынын көрсетіп,
оқушыларды өз бетінше оқуға
тартыңыз.
(Ұ) Әңгімені бірнеше сабақ бойы
оқыңыз. Әр оқығанда сюжет, оқиғаның
болып жатқан жері немесе
кейіпкерлері жайында әңгімелесіңіз.
(Ұ) Әңгімелерді бір-бірімен
салыстырыңыз. Ұқсастығын және
айырмашылығын анықтатыңыз.
(Т,Ж) Төмендегі Бағытталған оқу ретін
қолданып, әңгімелерді топпен оқыңыз:


кітаппен танысу;



стратегияны тексеру,



өз бетімен оқу;



мәтінге қайта оралып, сұрақтарға

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)
Киім және әшекей бұйымдар жайында әңгімелер
таңдаңыз. Мысалы: бас киімдер туралы.
Бас кейіпкердің кім/не екенін әңгіменің
тақырыбынан немесе мұқабасындағы суретінен
білуге болады (Мысалы: фантастика екенін).
Бүкіл сынып қатысып оқитын бөлімдердің
тақырыбын таңдаңыз.
Сөздерді оқу техникасы
Сөздерді оқу техникасы оқушыларға жаңа
сөздерді түсініп, оларды есте сақтауға, мәтіннің
ішінен табуға, дұрыс айтуға көмектеседі. Бірлесіп
оқу жаттығуын жүргізгенде төмендегі
техникалардың бір немесе бірнешеуін
қолданыңыз:
Сөзді оқу үшін әріп тануды қолданыңыз:
 сөздерді буындап оқытыңыз.
 дыбыстарды бір-біріне байланыстырып, сөз
құратыңыз. Жаңа сөздің мағынасы бар ма?
Анықтатыңыз.
Жиі қолданылатын сөзтануды қолданыңыз:
 жиі қолданылатын сөздер тізімі немесе
карточкаларына қараңыз. Бұл біз үйреніп
жатқан сөз бе екен?
 Бұл сөз сөйлемге мағына береді ме?
Суреттердің көмегімен жұмыс жасаңыз:
 мәтінге байланысты суретке қараңыз.
 суреттегі адамдар, заттар немесе іс-әрекеттер
сөйлемнің мағынасын аша ма?

Оқыту ресурстары
Бас киімдер:
bilim.idhost.kz/tehnol
ogia/2103-kazaktynulttyk-baskiimderi.html
Бас киім туралы
әңгімелер:
‘Hippo has a hat’ by
Julia Donaldson
http://www.youtube.c
om/watch?v=81I54IP
yy7Q
and
http://www.amazon.c
om/Hippo-Has-HatJuliaDonaldson/dp/140502
1926
‘This is not my hat’
by Jon Klassen
http://www.amazon.c
om/NotableChildrens-BooksYoungerReaders/dp/07636559
96/ref=sr_1_1?s=boo
ks&ie=UTF8&qid=1
366203788&sr=11&keywords=Jon+Kl
assen
‘I want my hat back’
by Jon Klassen

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

8

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

жауап беру.
Оқушыларға сөйлемді оқыған кезде
жаңа сөзді қалдырып оқыту. Сосын
қайта оралып, сөйлемнің мағынасына
қарай, жаңа сөзді өздеріне болжатып
тапқызыңыз.

О6
Оқу түрлері мен
стратегияларын
қолдану

О6.2.1 Шығарманы
мәнерлеп оқу
үшін грамматика
және пунктуация
туралы білімдерін
қолданып жаңа
сөздерді
мұғалімнің
көмегімен түсініп
оқиды

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Жаңа сөзді қалдырып кетіп оқуды жалғастыру:
 Жаңа сөзді оқып, мағынасын ашатын тірек
сөздерді қарап көріңіз.
 Сөйлемді қайта оқып, оның мағынасын түсіну
үшін қандай сөз керек болғаны жайында
ойландырыңыз.
 Сөйлемді бір емес, бірнеше рет оқыңыз.
Сөздерді орнына қойып, сөйлемнің мағынасын
толық беруін тексеріңіз.
 Егер сөз қайталанатын болса, екі сөйлемді бірбірімен салыстырыңыз. Қай сөз толық
мағыналы екенін ажыратыңыз.
Алған білімдерін қолдануы:


Кітаптың тақырыбы, бөлімдері, сөйлем
жайында не білетіндерін сұрап, ойландырып
көріңіз.
Сөйлемнің мағынасын ашып тұрған қай сөз? Жаңа
сөзді қосып, сөйлемді толығымен оқыңыз,
мағынасы түсінікті меТөмендегі техникаларды
мұғалім көрсетіп, жаттықтырып, қадағалауы тиіс
(бағытталған оқу).
Әңгімені оқыған соң:




оқиғаның қайда болғанын, кімнің қатысқанын
табыңыз. Ол үшін мынадай сөздерді
қолданыңыз: оқиғалар, орта, кейіпкер.
Әңгімедегі кейіпкерлердің қандай киім кигені
және не мақсатпен кигені жайында
әңгімелесіңіз (мысалы: олар телпекті тоңып
қалмау, күннен сақтану, күлкілі көріну немесе

Оқыту ресурстары
http://www.amazon.c
om/I-Want-My-HatBack/dp/0763655988/
ref=pd_sim_b_1
umckrg.kz/admin/uploade
d/files/Конхашова%
20Г.М..doc
mtdi.kz/.../1688bastauyshsynyptarda-kazak-tilisabaktarynda-oiynark...
e-cabak.kz/?p=341
kazcenter.kz/?p=747
massaget.kz/userdata/
users/user_21/136619
5310.doc
45minut.kz/?p=56907
www.ask.com/
Ойындар
http://kz-en.ru/

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

9

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері



Оқыту ресурстары

ақылды көріну үшін киеді ме?)
оқушылардан киім, әшекей бұйымдардың
детальдарын табуларын сұраңыз. Ол үшін
суреттерді қолданып, бейнелеу сөз, сөз
тіркестерімен әңгімелеуге болады. Өздерінің
көрген, киген киімдеріне ұқсайтын/
ұқсамайтыны жайлы сұраңыз.

Оқушыларды білім деңгейлері мен оқу
қабілеттеріне қарай топтарға бөліңіз. Оқу
қабілеттері төмен болған оқушыларға күрделі емес
кітап беріңіз. Жоғарыда көрсетілген бүкіл
сыныпқа арналған сұрақтарды қолдануыңызға
болады.
Бағытталған оқу әдісі 1-сыныпқа арналған оқу
жоспарында толығымен берілген.
Мұғалім оқуды бастап, ары қарай оқушылардың
оқуын тыңдайды.
Бұл тарауда мұғалім тақырыпқа байланысты
тақпақ, өлеңдерді, әңгімелерді, халық ертегілерін,
көркем шығармалардан үзінділерді қолданып,
оқушыларға да қайталап айтқызуы тиіс.

ТА 1
Шығарманы түсіну

ТА 1.2.1
Шығарманың

Кейіпкерді тану

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

10

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
және негізгі ой мен
тақырыпты
анықтау

О1 Көркем
шығармаларды оқу
және түсіну

О4 Әдеби
көркемдегіш
құралдарды түсіну
және меңгеру

ТА 6
Шығарманы
бағалау

Оқу мақсаттары

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

мазмұнын түсінеді,
мұғалімнің
көмегімен
ұсынылған
тақырып бойынша
түйін сөздер, сөз
тіркестерді және
негізгі тұстарды
анықтайды

(Ұ) Оқушыларға оқылған әңгімелердегі
кейіпкерлердің біреуіне арнап киім
(мысалы: бас киім) жасайтынын
айтыңыз.

О1.2.1 Көркем
шығарманың
негізгі мазмұнын
түсінеді,
оқиғаның себебі
мен кейіпкерлердің
өзгеруін түсінеді
О4.2.1 Мұғалімнің
көмегімен
шығармадан теңеу,
суреттеуді табады
және қолданады
ТА 6.2.1
Кейіпкердің ісәрекетін, мінезқұлқын
бағалайды, өз
пікірін мәтін
көмегімен
негіздейді

(Т,Ж) Әңгіменің бас кейіпкерін
талқылаңыз. Әңгіменің ішінен оның
сыртқы бейнесін, киген киімін
суреттейтін жерлерді табыңыз.
Оқиғаның болған жері және кейіпкері
жайындағы барлық сыныппен
талқылаған кезді еске түсіріңіз.
(Ө) Оқушылардан әңгімені қайта оқып,
оқиғалар мазмұнында кейіпкерлерді
қандай адам етіп көрсеткенін сұраңыз.
Таныс емес сөздерді сөздік дәптеріне
жазып алуларын сұраңыз, келешекте
бұл сөздерді шығарма жазуда
қолдануларына болатынын ескертіңіз.
(Т, Қ) Оқушыларға үлкен
қағазға/параққа бас кейіпкердің суретін
салуын тапсырыңыз. Суреттің
айналасына кейіпкердің сыртқы
әлпетін бейнелейтін сөздерді, ал ішіне
кейіпкердің мінезін сипаттайтын
сөздерді жазғызыңыз. Өзің ұнатқан
кейіпкердің мінез-құлқын және
неліктен ұнатқанын айтуды
тапсырыңыз.

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Барлық оқушыларға ұнаған және қызықты
кейіпкері бар әңгімені таңдаңыз.

Бұрын оқыған
кітаптарға қараңыз

Оқушыларды деңгейлері бірдей болатындай етіп
топтарға бөліңіз. Кейіпкерді суреттеудің екі түрі
бар екенін түсіндіріңіз: біріншісі – түр-келбетін
суреттеу, екіншісі – мінез-құлқына сипаттама
жасау.

e.g. ‘Hippo has a hat’
by Julia Donaldson
http://www.youtube.c
om/watch?v=81I54IP
yy7Q
and
http://www.amazon.c
om/Hippo-Has-HatJuliaDonaldson/dp/140502
1926

Оқушыларға әріптермен берілген нұсқауы бар
жеке таза сөздік дәптер дайындатыңыз. Әр әріпке
(А-дан Я-ға дейін әліпби ретімен белгіленеді)
бірнеше бет арналуы тиіс. Оқушыларға бұл
дәптерге кез келген жаңа, қызықты сөздерді жаза
алатындарын және кейіннен шығарма жазғанда
қолдана алатындарын айтыңыз. Жазу, сөйлеу және
оқу барысында бұл сөздікті қолданған жөн. Бұл
дәптерді барлық оқушылардың қолдануын
қадағалаңыз.
Оқушыларға мынадай сұрақтар қойсаңыз болады:
Кейіпкердің сырт келбеті қандай? Оны қайдан
білдің? Бұл туралы әңгіменің қай бөлігінде
айтылады? Олардың қолдарында не бар?
Кейіпкерді қалай сипаттасақ болады? ол қандай
адам: мейірбан ба, еңбекқор ма? Суреттерді
сыныпта іліп қойыңыз.

Оқушыларды төмендегі

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

11

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

көрсеткіштерге қарай бағалаңыз:

О5 Жанрды
анықтау

О1 Көркем
шығармаларды оқу
және түсіну
ТА 5
Дәйексөздерді
қолдану және
жатқа айту

О5.2.1 Халық ауыз
әдебиеті
жанрлары:
ертегілер,
жаңылтпаш,
мақал-мәтелдер,
жұмбақтар, төрт
түлік жырлары,
бесік жыры, өтірік
өлеңдерді
ажырата алады
О1.2.1 Көркем
шығарманың
негізгі мазмұнын
түсінеді,



кейіпкерді егжей-тегжейлі суреттеп
бере алуын;



кейіпкердің іс-әрекетін, мінезі
туралы айта білуін;



әңгімеден негізгі ақпараттар мен
детальдарды анықтай алуын.

Менің сүйікті ертегілерім
(Ұ) Сынып оқушыларына негізгі ойы
достық, батырлық, қорқақтық
тақырыбына жазылған тілі жеңіл жанжануарлар туралы ертегі оқуға
ұсыныңыз. Оқушылар іштей оқып
ертегімен танысып алуына мүмкіндік
беріңіз. Бағытталған оқу әдісін
қолданыңыз.
(Т) Оқушылар ертегі кейіпкерлерін
атайды, Топта ертегі мазмұны
бойынша суреттерді қолданып,
мазмұндап үйренеді, суреттің төменгі
бөлігіне сөйлемдер жазады,
Кейіпкерлердің іс-әрекетіне баға
береді.

Қазақ халық ертегілерінен оқушыларға шағын
қызықты тақырыптарды таңдаңыз.
Оқушыларды халық ауыз әдебиеті жанрларымен
таныстырыңыз.
Ертегілерді оқуда «Бағытталған оқу » әдісін
басшылыққа алыңыз.
Оқушыларға кейіпкерлер тіралы өз пікірін айтуға,
бағалауға қолдау көрсетіңіз.

оқиғаның себебі
(Т) Оқушылар кейіпкерлерге
мен кейіпкерлердің сипаттама беру , оларды салыстыру
өзгеруін түсінеді
үшін кесте құру немесе кейіпкерлер
мүсінін қағаздан қиып алу және
мінездемесін жазуды
ТА 5.2.1 Сөйлеу
ұйымдастырыңыз.
барысында

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

12

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
тақырыпқа сай
мақал-мәтелдерді
қолдана бастайды,
қысқа өлеңдерді
нақышына келтіріп
жатқа айтады

ТА 3 Шығарманы
мазмұндау

ТА 3.2.1
Өз бетінше
шығарманың
мазмұнын детальді
немесе дайын
жоспар бойынша
мазмұндай алады

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

(Ұ) Ертегіні талдау. Драма арқылы
ертегі кейіпкерлері сезімдерін,
жағдаяттан шығу жолдары мен шешім
қабылдау мүмкіндіктерін
ұйымдастырыңыз.
Ертегі мазмұнана сәйкес келетін
мақал-мәтелді табуды тапсырыңыз.
Оқушылар қандай мақалмен
қорытындылауға болатынын табады.

ТА 6.2.1
ТА 6 Шығарманы
бағалау

Кейіпкердің ісәрекетін, мінезқұлқын
бағалайды, өз
пікірін мәтін
көмегімен
негіздейді
Қабілет-сезімдер жайлы өлеңдер оқу

О2 Мәтіннің
құрылымдық
бөліктерін
ажыратып, негізгі
ойды анықтап оқу

О2.2.1 Мұғалімнің
көмегімен
ертегідегі
оқиғаның
басталуын,

(Ұ) Бірнеше күн бойы әр түрлі
қабылдау түрлері (мысалы: есту, дәм,
иіс және сипап сезу) жайлы өлеңдер
оқыңыз. Оқушылардан қай өлеңді
көбірек ұнатқандарын сұраңыз.
Неліктен? Әр өлеңнің қай қабылдау

Қабылдау сезімдерін кеңінен зерттеп білу үшін
тараудың бұл бөлімі «Жаратылыстану» сабағымен
сәйкес келуі тиіс.
Оқушыларға сабақ барысында және бос
уақыттарында қолдана алатын өлең кітаптарын

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

13

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

ТА 7 Өз
көзқарасын білдіру

О6
Оқу түрлері мен
стратегияларын
қолдану

О4 Әдеби
көркемдегіш
құралдарды түсіну
және меңгеру

Оқу мақсаттары

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

жалғасуы мен
аяқталуын, негізгі
тұстарын
анықтайды

сезімі жайында екенін анықтап, оларды
соған қарай топтаңыз. Мысалы: бүгін
оқыған өлеңіміз кешегі оқыған өлең
сияқты есту сезімі туралы екен.

ТА 7.2.1 Көркем
туындылардағы
кейіпкерлерге
деген өзінің
қатынасын,
көзқарасын
білдіріп
талқылауларға
(дискуссияға)
қатысады
О6.2.1 Шығарманы
мәнерлеп оқу
үшін грамматика
және пунктуация
туралы білімдерін
қолданып жаңа
сөздерді
мұғалімнің
көмегімен түсініп
оқиды
О4.2.1 Мұғалімнің
көмегімен
шығармадан теңеу,
суреттеуді табады
және қолданады

(Т) Бағытталған оқуды пайдаланып,
кейбір өлеңдерді топтарға бөліп,
оқушылармен бірге дауыстап оқыңыз.
Олардан өлеңдерді не себепті
ұнатқандарын сұрап, соған байланысты
өлең түрлерін таңдап алыңыз. Мысалы:
ұйқас, әзіл сөздер, қызықты суреттер.
Бұл жайында көзқарасын сұраңыз.
Бәріміздің ой-пікірлеріміз бірдей ме
екен, әлде әр түрлі ме екен?
(Ж,Қ) Оқушылардан өлеңдегі ұнаған
жерлері жайында сұраңыз. Өлеңдер
арасындағы ұқсастық пен
айырмашылықтарды табыңыз.
Оқушылардың жауаптарын бақылап,
бағалаңыз:





Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

көрсетіп қойыңыз.
Оқушыларға әр жаттығу барысында қайталанған
ұйқас сөз келсе, көрсетіңіз.
Оқушыларға жаңа сөздерді сөздік дәптерлеріне
жазу үшін уақыт беріңіз.
Әр өлеңді талдағанда оқушыларға сұрақтар
қойыңыз, мысалы:
Бұл өлең не жайлы?
Өлең ұнады ма? Қай жері ұнады?
Бұл өлең нені есіңе түсіреді? Сен осындай нәрсені
иіскеп/дәмін көріп/ естіп көрдің бе?
Қай жері қызықты, күлкілі болды?
Қай сөздер бірдей естілді?
Ең ұнаған өлеңің қайсысы? Біз бәріміз бірдей
ұнатамыз ба, әлде талғамдарымыз әр түрлі ме?
1-сынып оқу жоспарында бағытталған оқу әдісі
реті толығымен жазылған.

өлең жайлы мағыналы пікір айта
алуын;
өлең туралы өз көзқарасын айта
алуын (ұнағанын және
ұнамағанын);
себептерін, басқа өлеңдермен
ұқсастығын таба алуын.

(Ұ) Өлеңдерді дауыстап, әндетіп
айтыңыз. Оқушыларды қатысуға
шақырыңыз. Ым-ишара, қимыл,
дыбыстар және әуенді қосыңыз.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

14

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Ж1
Әр түрлі жанр
бойынша
шығармашылық
жұмыс

Ж3 Мәтінді түзету
және редакциялау

Оқу мақсаттары

Ж1.2.1. Мұғалім
көмегімен үлгі
бойынша
ертегілер, ұйқастар
құрастырып
жазады
Ж3.2.1 Мұғалімнің
көмегімен
сөйлемдердің
дұрыс құрылуын
тексереді, шағын
мәтіндерді
редакциялайды
және түзетеді

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Оқушыларға өлеңдерді жаттап, басқа
сыныптастарына айтып беру үшін
уақыт беріңіз.
(Ө.Қ) «Менің сүйікті кейіпкерім»
тақырыбында шығармашылық жұмыс
орындайды. Оқушыларға өз ойларын
дұрыс жеткізу үшін сөйлемдерді дұрыс
құру, түсініктілігін қайта оқып
тексеруді тапсырыңыз. Кейіпкер
туралы жазғанда сипаттау сөздерін
қолдану қажеттілігін, сөздік дәптерін
қолдана алатынын ескертіңіз.

Бағытталған жазу әдісі бойынша шығармашылық
жұмысты орындау үлгісін көрсетіңіз.

«Әдебиеттік оқу» пәні. Бастауыш мектеп. 2-сынып
2-бөлім: Менің мектебім
Осыған дейін меңгерілуі тиіс білім
2-бөлім оқушылардың 1-сыныпта және 1-бөлімде алған білімдеріне негізделіп құрылған. Оқушылар бағытталған және бірлесіп жазу әдістерімен таныс болып,
әңгімені ретімен айта білуі тиіс.
Контекст
Бұл бөлім мектеп тақырыбын қамтиды. Қазақ тілі пәнімен, Дүниетану, өнер пәндерімен байланысты. Бөлім барысында дұрыс оқу дағдыларын қалыптастыруға
және сөйлеу мәдениетін дамытуға мән беріледі. Мұғалімдер тақырыпқа байланысты әңгімелер, өлеңдер айтып, оқушылардың қатысуына да мүмкіншілік
жасаулары тиіс. Оқушылардың өлең жаттап, мәнерлеп оқуға деген қызығушылығы дамытылады. Бұл бөлімде жеке бас гигиенасын, өмір қауіпсіздігін және
өзінің денсаулығын сақтау ережелеріне үнемі көңіл бөлінеді.
3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

15

Қысқаша шолу
Бұл бөлімде оқушылар мектепте ойнайтын ойындарды талқылайды. Үзіліс кезінде қалай жүріп-тұру керек екендігін талқылайды.
Оқу
бағдарламасына
сілтеме

ТА 5
Дәйексөздерді
қолдану және
жатқа айту

О5 Жанрды
анықтау

ТА 7 Берілген
тақырып бойынша
өз көзқарасын
білдіру

Оқу мақсаттары

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

ТА 5.2.1 Сөйлеу
барысында
тақырыпқа сай
мақал-мәтелдерді
қолдана
бастайды, қысқа
өлеңдерді
нақышына
келтіріп жатқа
айтады

Мақал-мәтелдер мен жаңылтпаштар білемін

О5.2.1 Халық ауыз
әдебиеті жанрлары:
ертегілер,
жаңылтпаш, мақалмәтелдер,
жұмбақтар, төрт
түлік жырлары,
бесік жыры, өтірік
өлеңдерді ажырата
алады

(Ж) Оқушыларға жұпта жаңылтпаштарды бірбіріне айтып жаттығуға мүмкіндік беріңіз. Олар
түрлі дауыс интонациясын қолданып айтып
тәжірибе жасап көреді. Жаңылтпашты айту
барысында сәйкес қимылдарды (ым-ишара, қол
соғу, қол қозғалысы, би қимылдары) қолдана
алады. Оқушыларға осы жаңылтпашты қалай
өзгертіп айтуға болатыны туралы ой қозғаңыз.
Әрқайсысына өз шығармашылық мүмкіндігін
көрсетуіне қолдау көрсетіңіз.

ТА 7.2.1 Көркем
туындылардағы
кейіпкерлерге
деген өзінің
қатынасын,
көзқарасын
білдіріп
талқылауларға

(Ұ.Қ) «Жаңылтпаш қамшысы» ойынын
ұйымдастырыңыз. Шеңбер бойында оқушылар
бір-біріне қамшыны жолдайды, Қамшы алған
оқушы жаңылтпаш айтуы тиіс. (Бір
жаңылтпашты қайта айтуларына болады)

(Ұ) Оқушылар алдына тақырып мазмұнына сай
жаңылтпашты мұқият тыңдау міндетін қойыңыз.
Тыңдаған соң, жаңылтпаш сөздерін асықпай
анық және дұрыс айтуға жаттықтырыңыз.
Бірнеше рет қайталай барысында оқушылар
жаңылтпашты есте сақтай бастайды.
Жаңылтпаш жолдарын топ немесе ролге бөліп те
айтқызуыңызға болады.

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Құрылымы қарапайым жаңылтпаштарды
таңдаңыз. Оқушыларға қосымша әдебиеттер
жаңылтпаштар таңдауы үшін ресурстармен
қамтамасыз етіңіз. Оқушылардың сөзді дұрыс
дыбыстауына назар аударыңыз. Ұқыптылық,
тазалық мәселелерімен байланыстырыңыз.
Мазмұны оқушыларға түсінікті болатын
қарапайым жұмбақтар таңдаңыз. «1000 бір
жұмбақ», жұмбақтар жинағы кітапшаларын топта
жұмыс жасау үшін алып келіңіз.

Оқушыларға өз жұмбақтарын құрастыруға
уақыт беруіңізге болады. Таныс жұмбақтың
құрылымын басшылыққа алып немесе тірек
сөздер арқылы құрастыруларына қолдау
көрсетіңіз.

(Т) Әр топқа мақал-мәтелдер мен тапсырма
беріңіз.
1. Өздеріне ұнаған мақалды таңдау. Мағынасын

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

16

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
(пікірталас)
қатысады

О7
Әр түрлі
дереккөздерден
қажетті ақпаратты
алу

Ж 1 Әр түрлі жанр
бойынша
шығармашылық
жұмыс
Ж3 Мәтінді түзету
және редакциялау

О7.2.1 Көрнекі
материалдардан
(иллюстрация)
және
дереккөздерден
(мәтіндер)
ақпараттарды табу,
қажетті тұсын
белгілеу

Ж1.2.1. Мұғалім
көмегімен үлгі
бойынша
ертегілер,
ұйқастар
құрастырып
жазады
Ж3.2.1
Мұғалімнің
көмегімен
сөйлемдердің
дұрыс құрылуын
тексереді, шағын
мәтіндерді
редакциялайды
және түзетеді

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

түсіндіріңдер,
2. Мақалды мәтіннің тақырыбы етіп алу немесе
сәйкес тақырып қою. Тақырып бойынша шағын
мәтін құрастыруды ұсыныңыз. Оқушылар әңгіме,
ертегі, өлең немесе пайымдау мәтіні формасында
жаза алады.
3. Мәтінді тексеру, түзету.
Оқушылар топта оқып, сөйлемнің дұрыс
жазылуына, жаңа сөздер қолданған жағдайда
түрлі әдістермен (дыбыстық құрамына қарай,
сөздік бойынша, ғаламтор арқылы) тексереді.
4. Әр топ өз мәтіндерін таныстырады. Топтар
өзара жұмыстарын толықтыра алады, сөйлемдер
қалай құрылғанын, қандай қызықты, сипаттау,
көркем сөздерді қолданғаны туралы пікір айта
алады.
Көңіл-күйімді көтеретін ұйқастар мен шумақтар
(Ұ) Оқушылар тақырыпқа сәйкес келетін
ұйқастар мен шумақтар, (өтірік өлеңдер,
мазақтамалар қолдануға болады) табады.
(Т) Оқушылар топта ұйқастар мазмұнына орай
суреттер салады, ұйқастарды тиісті дауыс
интонациясымен айтып үйренеді.
(Ж) Жұпта саусақ ойыншықтарын қолданып
айтуға келетін ұйқас, шумақтар таңдаңыз.
Жұпта ролге бөліп өзара ұйқастарды айтып
жаттығады.
(Т,Қ) Оқушылар топ болып ұйқастар, шумақтар,
өтірік өлеңдер құрастыруға тапсырма беріңіз.
Оқушыларға жазуға идея тастаңыз. Өзіңіз бір
ұйқасты алып қалай өзгерткеніңізді, құрастыру
процесін ің үлгісін тәжірибеде көрсетіңіз .
Құрастырған шумақтарын, ұйқастарын

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

17

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

таныстыру, өзара бағалауды ұйымдастырыңыз.
Оқушылар жұмыстарын «Сөйлеу
қабырғаларына» іліп қойыңыз. Кез келген
уақытта толықтыруға, түзетуге мүмкіндік беріңіз.
Жұмбақ шешіп көрейік!
(Ұ) Ұйқас арқылы шешуге болатын жұмбақтар
ұсыныңыз. Заттарды сипаттау арқылы құрылған
жұмбақтарға көшіңіз. Заттың нақты сипаты мен
қасиеттеріне қарап жұмбақтың жауабын табуы
керек. Өз жауабының дұрыстығын жұмбақ
құрылымына қарай сұрақ қойып жоспарлы
дәлелдеуді ұсынамын.

О3 Көркем
шығармаларды
өнердің басқа
түрлері арқылы
берілуін салыстыру

О3.2.1
Мұғалімнің
көмегімен көркем
шығарманы
иллюстрациялық
сурет (бейнелеу
өнері) немесе
мультфильм
нұсқасымен
салыстырады
және алған әсерін
айтады

(Т) Түрлі жұмбақтар беріп, олардың құрылымын,
белгілерін анықтауға тапсырма беріңіз. Жұмбақ
түрлерін, сипаттау, сұрақ қою тәсілдеріне қарап
өз жұмбақтарын құрастыруды ұсыныңыз.
Топтар өзара жұмбақтарын алмастырып, келесі
топтың жұмбағы бойынша сурет салу және
жұмбақ жауабына суреттің сәйкес келуін
салыстыру жұмысын ұйымдастырыңыз.
(Ұ,Ө) Орындалған жұмыстар көрмесін
ұйымдастырыңыз.Әр оқушы өзінің қосқан үлесін
атап өтуіне мүмкіндік жасау керек. Өзін-өзі
бағалауға қалыптастыру.

3 нұсқа
Желтоқсан 2014 ж.

18

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
О3 Көркем
шығармаларды
өнердің басқа түрлері
арқылы берілуін
салыстыру

ТА 4 Оқиғаны
болжау

ТА 7 Өз
көзқарасын білдіру

Оқу мақсаттары

О3.2.1
Мұғалімнің
көмегімен көркем
шығарманы
иллюстрациялық
сурет (бейнелеу
өнері) немесе
мультфильм
нұсқасымен
салыстырады
және алған әсерін
айтады
ТА 4.2.1

Тыңдаған үзіндісі
негізінде
әңгіменің соңын
болжайды .
ТА 7.2.1 Көркем
туындылардағы
кейіпкерлерге деген
өзінің қатынасын,
көзқарасын
білдіріп
талқылауларға
(пікірталас)
қатысады

Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту
әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Әңгіме айтуды дамыту
(Ұ/Т) Әр топқа берілген әңгімелер мен оған
сәйкес жасалған иллюстрацияларды табуды
тапсырыңыз.
Оқушылар өздеріне ұнаған иллюстрацияны
таңдайды.
Әр оқушы сахналай алатындай етіп суретті
драмаға айналдырыңыз. Оқушыларды топқа
бөліп, суреттегі көріністің біреуін
жасатыңыз. Әр топтың бір-біріне қарасты
қай жерде орналасу керектігін талқылаңыз.
Әр топқа суреттегі көріністің бірінде
бейнеленгендей «стоп-кадр» әдісін
қолданып, суреттегі балалардың бетәлпеттеріндегі сезімдерін қайт