"Әдемі жазу"

Жаратылыстану

3-сынып

Табиғат физикасы

Күш және қозғалыс

Мектеп: Б.Момышұлы ом

Мұғалімнің аты-жөні: Сейтбай Е

Қатысқандар саны:

Қатыспаған оқушылар:

Күні:

28.02.

Тақырыбы:

Серпімділік күші дегеніміз не?

Оқу мақсаты:

3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру;

Сабақтың мақсаты:

Серпімділік күшін зерттеу үшін эксперимент жүргізеді; серпімділік күшінің күнделікті тұрмыстағы көріністерін атай алады.

Бағалау критерийі

Серпімділік күшін сипаттайды;

серпімділік күшіне мысал келтіреді;

серпімді және серпімсіз денелерді атай алады.

Тілдік мақсат:

Жаңа ұғымдарды тақырып бойынша құраған сөйлемдерінде қолдана алады.

Пәндік терминология мен тірек сөздер

серпімділік күші

серпімді

серпімсіз

Құндылықтар:

ынтымақтастықта жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру.

Пәнаралық байланыс

Математика, дене шынықтыру, көркем еңбек

Алдыңғы меңгерілген білім

түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалуына мысал келтіру; қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу; массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану

Сабақ барысы

Жоспарланған уақыт

Сабақта жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Үй тапсыр-масын сұрау

Сабақтың басы

«Жәкей және оның аты» стр.

1. Күн таңертең қайдан шығып, бірте-бірте көкжиектен жоғары көтеріледі ? (шығыстан)

2. Күн қай уақытта ол ең жоғарғы нүктесіне жетеді? (тал түсте)

3. Күн төмен түсіп , қайда батады ? (батыста)

4. Тәулік неден құралады? (таң, түс, кеш, түн)

5.Түнгі сағат 12-ден таңғы сағат 6-ға дейінгі уақытты

қалай атайды? (түн ортасы)

Топқа бөлу: түстермен екі топқа бөлу.

Алдынғы білімді жаңғырту

- Денелер қалай қозғалады?

- Олардың жылдамдығы неге байланысты болады?

- Әртүрлі жылдамдықпен қозғалатын денелерді ата.

Кіріспе тапсырма. «Спорт алаңында».

Фотосуреттерді көрсету, спортшылардың әрекеті­н сипаттау. Денелердің әрекеттен кейін қандай күйге түсетінін болжау.

Мысалы:

1.– Теннисшінің соққысынан кейін доп қалай ұшады? (Ол өз бағытын өзгертеді.)

2. – Спортшы көздеген биіктігіне секіру үшін не істейді? (Алыстан жүгіріп келеді)

3.– Үшінші суретте не болады? (Спортшы қолын жібер­ген кезде жебе ұшады.)

4. – Доп қақпаға қандай жылдамдықпен кірді? ( Қатты жылдамдықпен)

– Күштің әсерінен барлық денелер қандай өзгеріске түсті? (Жылдамдығы өзгереді.)

– Денелер неліктен жылдамдығын өзгертеді? Ненің әсерінен өзгертеді? (Күштердің).

Қорытындылау. Денелерде қандай өзгеріс болатынын және неліктен болатынын бір сөйлеммен жалпылау. (Денелерге сыртқы күш әсер етеді, сондықтан олар қозғалысқа түседі, жылдамдығын, бағытын өзгертеді).

Слайд №1

Слайд №2 Спорт құралдарымен спортшылардың фотосуреттері

Сабақтың ортасы

Практикалық жұмыс. Заттардың пішіні қандай болады?

Ресурстар тарату. Доп (резенке, пластикалық), металл сызғыш, ме­талл серіппе, ермексаз және жіптер.

Оқушыларға тарату – олар ұстап көреді.

Тапсырма: Заттарды екі топқа бөлу.

Денелерді майыстырып, қысып көруді ұсыну. Әрекеттің нәтижесі бойынша денелерді екіге бөлуді ұсыну. Сұрақ қою:

-Денені майыстырса не­месе қысса, содан кейін босатса, оған не болады?

-Доп, сызғыш, серіппе өз қалпына қайтып келеді, ермексаз бен жіп сол күйінде қалады.

- Қай топтағы заттарды серпімді деп атауға болады? (Доп, сызғыш, серіппе).

- Қай топтағы заттарды серпімсіз деп атауға болады? (ермексаз , жіп).

Анықтама құрастыру.

Бастапқы қалпына қайта келе алмайтын денелердің пластикалық (серпімсіз).

Пластикалық сөзінің мағынасын түсіндіру. (Ондай заттарға кез келген пішін­ге ие болатын, бірақ алғашқы қалпын қайтара алмайтын заттарды жатқызуға болады.

ҚБ. Мұғалімнің ауызша кері байланысы.

Зерттеу.

1- топқа қажетті ресурстар: резеңке, жіп, кір тасы (200 грамм) .

– Күштің әсерінен денелер бірдей созылады ма, жоқ па, қалай тексеруге болады?

1- топ эксперимент жоспарын дайындайды.

Зерттеу барысы:

• Резеңке арасы 3 см болатындай етіп, екі белгі қою.

• Резенкені штативке ілу.

• «Резеңке созылды ма?» ......................................................

• Резеңкеге кір тасын іл.

«Резеңкеге не болды? Неге?»

............................................................

• Белгілердің арасын өлше.

Неше см болды?....................................

• Қорытынды жасау.

Оқушылар денелердің арасындағы ең мықты зат – жіп, ал ең

созылғыш зат – резеңке екеніне көз жеткізеді.

Эксперимент жасау кезінде топтардың жұмысын бақы­лау және оқушыларға эксперимент шартын өзгертуге болмайты­нын ескерту.

2-топ: Шармен қарапайым тәжірибе жасап көр.

1. Шарды үрлеп, аузын мықтап байла.

Оны тегіс жерге қойып, үстінен алақаныңмен бас.

Астын сыз

2. Шарда қандай өзгеріс болды?(пішіні өзгерді; өзгермеді)

3. Қолыңды алған кезде не өзгерді?(пішіні қалпына келді; келмеді)

4. Осы тәжірибе арқылы күштің қай түрін анықтауға болады? (серпімді күш ; ауырлық күш)

ҚБ. Жұмыстарын сырттай бақылау нәтижесі бойынша ауызша кері байланыс жасау.

Сергіту сәті:

Ойлан. Болжап көріңдер.

«Құтқарушы қалай әрекет етеді?» тапсырмасы

2-топ: .Егер терезеден бала құлап бара жатса, қанша құтқарушы қажет болар еді?

1-топ:. Егер терезеден бала құлап бара жатса, көп күш қажет пе, әлде аз күш қажет пе? (дәлелдеу)

Ро­гатканы мысалға келтіру.

–Оған салынған тастың өте алысқа ұшуы үшін резеңкесін қалай тарту керек? (Резеңкесі неғұрлым қатты керілсе, оғы немесе тасы соғұрлым алысырақ ұшады.)

–Серпімділік күшінің дененің созылуына қандай байланысы бар екені туралы тұжырым жасап көріңдер (дене қатты созылған сайын оның серпімділік күші де көп болады).

ҚБ. Мұғалімнің ауызша кері байланысы.

ҚБ. Мұғалімнің ауызша кері байланысы.

Өзіндік жұмыс.

1-жұмыс парағы. «Серпімділік күші»

Пікірлерді оқып, бағалайды: егер пікір дұрыс болса, онда құс белгі қояды; егер дұрыс болмаса, айқыш белгісін қояды.. Егер оқушы жа­уабының дұрыстығына сенбесе, ол пікірді қалдырып кетуіне болады.

Қосымша тапсырмалар :

Әр топ постер құрастыру.

1-топ: Серпімсіз денелер

2-топ: Серпімді денелер.

Серпімділік күшінің дене ұзындығына байланыстылығын көрсететін тағы бір эксперимент жасау. Ұзындықтары әртүрлі үш резеңке қажет. Әр денені созып, серпімділік күшін сынау. Дене неғұрлым қысқа болса, ол қатты созылмайды, сондықтан оған әсер ететін серпімділік күші үлкен.

доп;

пластикалық сызғыш;

металл серіппе;

ермексаз және жіп (әр топқа);

резеңке);

Слайд №5