Агрессия . Оның
себептерң мен алдын алу жолдары.
Агрессия – біреуге ,тірі жанға
қандай да бір зиян келтіру , күш көрсету, қорлау , балағаттау .
Сонымен қатар, өзінің іс-әрекетімен басқаға кедергі , зиян, қиянат
келтіру 2 мен 4 жас аралығындағы балалардың мінез – құлқында
тістелеу, ұрып- соғу, төбелес секілді өзгерістер осы агрессияның
алғашқы бастауы болып табылады. Егер, дер уақытында бұл мінез-
құлқындағы өзгерістердің алдын алмаса, соңы қалыптасып кеткен
мінезге айналуы мүмкін. Бұл сол жастағы балалардың ішкі күйін
білдіретін , сонымен қатар бір-бірімен жасайтын қарым-қатынас
формасы. Бұлай жасауының бірден- бір себебі, өзінің өтініші мен не
қалайтынын ауызша жеткізе алмағандықтан, көмекке тістері мен
қолдарын қолданады. Бұл бала дамуының қалыпты сатысы болып табылады
. Алайда , оның дұрыс еместігін дер кезінде түсіндіріп , алдын
алмаса әдетке айналып кетуі ғажап емес . Егер, бала ауызша не
қалайтынын , өтінішін ауызша айта алмаса , айналасындағылар мен
тілдесіп араласа алмаса , өсе келе өз мәселелерін шешу мақсатында
жұдырыққа жүгінуі мүмкін. Олардың ойынша артық күш қолдану барлық
мәселені шешуге, қажеттілігіне қол жеткізуге болады деп ойлайды
.
Егер , бала басқа бір балаға
күш қолданса онда оған олай жасау дұрыс еместігін барынша
түсіндіріңіз. Себептерін қоса айтып , мұнан былай мүлде жасауға
болмайтынын айту керек . Бала осыдан барып мұның дұрыс еместігін
ұғынып, бұлай жасамауға тырысады. Осыдан әрекетін байқасаңыз, оны
барынша мақтап , қуантуға тырысыңыз . Бала қандай да бір
тәртіпсіздік жасаса , бірден күш қолдануға асықпаңыз. Асықпай ,
ережеге бағыну керектігін , оның есейгенде де үлкен көмегі тиетінін
түсіндіру керек. Кез-келген жағдайда сабырлы болуға шақырып , күш
қолданбау керектігін де айтыңыз. Басынан бастап ережеге бағынуды
ескертіңіз. Бірақ балаға талап қойғанда , оның себептерін егжей-
тегжейлі түсіндіріңіз. Осылардың барлығын күш қолданбай барынша
түсіндірсеңіз , бала мінезінде қалыптасқан агрессияның алдын алуға
болады.
Баланың ата-анасы оған қандай
да бір күшпен қатан жазалайтын болса , не болмаса ол қоршаған
ортада сондай ашуын , ызамен жасалған әрекетті көрсе ,
айналасындағы балалардың бойында осындай мінез байқалса, ол келесі
балаға міндетті түрде әсер етеді. Осыларды көрген баланың бойында
алғашқы агрессивті мінез қалыптасады. Оған коса, жағымсыз
эмоцианалды мінез-құлық пайда болады. Бала тәртіпсіз , күш
көрсеткіш , кез келген адамға зиян тигізгіш болып өседі. Егер мұның
алдын алмаса , соңы үлкен , ауыр қылмыстарға әкеп
соқтырады...
Агрессиядан арылу
жолдары. жолға
Егер бала бойында агрессивті
мінезді байқасаңыз , бас салып баланы кінәләп , ұрсудың қажеті жоқ
. Ол бала бойындағы жағымсыз мінезді одан әрмен өршітіп жібереді.
Оның орнына , балаңызбен сырласыңыз, неге бұлай жасағанын түсінуге
тырысыңыз. Баланы қадағалаңыз, араласатын ортасын қараңыз . Сосын
барып балаға бұлай жасауға болмайтынын сыпайы түрде түсіндіріп,
мысалдар келтіріңіз.
Екіншіден, баланы спорт
секцияларына беріңіз. Балаға болашағын ойлайтыныңызды , соңың
келісімімен өзі қызығушылық танытқан үйірмелерге
беріңіз.
Балаға сенетіңізді және оның
жаман түскенін қаламайтыныңызды жеткізіңіз. Сонымен қатар, баламен
көп уақыт өткізіп , айтқысы келгенін дер кезінде тыңдаңыз . Балаға
қатысты бір шешім , қабылдайтын болсаңыз , оның ойын біліңіз . Бұл
бала бойындағы сенімдікті арттырады .
Әр түрлі ойындар ойнап ,
қызықты жаттығулар жасатыңыз.