Ағылшын тілі 5 сынып

Ихсанова Жадыра Ұзақбайқызы

І санатты физика пәні мұғалімі

№42 «Ақ ниет» гимназиясы

Орал қаласы

Физика. 10 сынып.

Ішкі энергия. Ішкі энергияны өзгерту тәсілдері

Сабақтың мақсаты: Дененің ішкі энергиясының өзгерту жолдарын түсіндіру, тәжірибелер арқылы көз жеткізу. Ішкі энергиясының өзгерісін есептей алуға жағдай жасау. Оқушыларды нақты жауап беруге, өз ойын еркін жеткізуге, сыни ойлауға қалыптастыру. Өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру, шапшаңдыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:

• Сабақта тақырыпты өздері аша отырып түсінеді,

• Ойларын еркін жеткізуге дағдыланады.

Кіріктірілген модульдер: АКТ, сыни тұрғыдан ойлау, жас ерекшеліктеріне байланысты оқыту, критерий бойынша бағалау, оқытудың жаңа тәсілдері.

Сабақтыңтүрі:жаңа білімді меңгерту
Сабақтыңәдісі: СТО технологиялары, өзбетімен жұмыс.

Сұрақ – жауап, ББҮ, INSERT
Сабаққа қажетті құралдар мен көрнекіліктер: Интерактивті тақта, слайд көрсетілімдері,
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Сәлемдесу
2. Түгендеу

ІІ.Қызығушылықты ояту:

1.Температура тұрақты болғанда РV тәуелділігі

2.Нақты газдың моделі

3.Молекулалардың қозғалыс жылдамдығын анықтаған неміс ғалымы

4.Макроскопиялық параметрдің бірі

5.Сұйықта және газда қалықтаған бөлшектердің жылулық қозғалысын анықтаған ағылшын ботанигі

6.Бір моль мөлшерінде алынған зат массасы

7.Молекулалардың қозғалыс энергиясы

8.МКТ-ның негізін салушы

9.Заттың бір моліндегі молекулалар саны

10.Температураны өлшейтін құрал

11.Температура шкаласының бірі

12.Сұйықтардағы молекулалық қозғалысты анықтаған ғалым

13.Изохоралық процесті зерттеген француз ғалымы

ІІІ.Мағынаны тану

Оқулықтағы мәтінді оқи отырып кестені толтырамыз. Топта жазғандарымызды талқылаймыз. Ішкі энергия мен оның өзгеру тәсілдері туралы толық білеміз бе? 2 мин
Білемін (қызыл) Білмеймін (жасыл) Үйренгім келеді

ББҮ

Сұрақ – жауап әдісі:
1. Ішкі энергия дегеніміз не?
2. Оны калай анықтаймыз?
3. Идеал газдың ішкі энергиясын калай анықтаймыз?
4. Көп атомды газдың ішк іэнергиясы дегеніміз не?
ІҮ.Толғаныс:

Ендеше, ішкі энергияның өзгерісін дәлелдеу үшін тәжірибе жасайық.
1.Шам мен темір сымды қыздырамыз. Не байқадық?
Жауап: Жылу беру арқылы ішкі энергияны өзгертуге болады. Температура артқан сайын, кинетикалық энергияда артады.
2.Қантты үгітеміз
Жауап: Үгіту үшін жұмыс істейміз, сонда қанттың молекулаларының ара қашықтығы алшақтайды. Сонда потенциалдық энергия артады, яғни ішкі энергияда артады.
3.Қаламсапты ек іалақанның ортасына қойып уқалаңдар, беттеріңе тигізіңдер. Не байқадыңдар?
Жауап: Жұмыс істеу арқылы температура арттырамыз, сонда ішкі энергияда өзгереді, артады.
4. Тиынды партаға үйкелегенде не байқалады?
Ендеше, дененің ішкі энергиясын өзгертудің екі тәсілі бар: жұмыс істеу арқылы; жылу берілу арқылы.
Сонда ΔU=Q+A′
Егер A′=-A ΔU=Q-A
Q=ΔU+A Термодинамиканың бірінші заңы
Q=0 A=-ΔU
ББҮ әдісі: Бүгін, сонымен не білдік? Ендеше «Білмеймін» бағанында өзгерістер болады.

Есептер:

№2.269

27⁰С температурада бір атомды идеал газдың ішкі энергиясы 15кДж. Осы газ молінің мөлшерін анықтаңдар.

№2.273

Егер ішкі энергиясы 300Дж болса, онда 2л көлемді алып тұрған идеал бір атомды газдың қысымы қандай?

№2.270

Баллонда 300К температурадағы массасы 5кг аргон бар. Газдың ішкі энергиясы неге тең?

№2.271

Ішкі энергиясы 74,79 кДж болатын зат мөлшері 10 моль бір атомды идеал газдың температурасы қандай?

№2.272 Қысымы 10⁵ Па, көлемі 10л баллонда бір атомды идеал газ бар.Газдың ішкі энергиясы неге тең?

№1 Газ 300 Дж жылу мөлшерін алды да, оның ішкі энергиясы 200 Дж-ға көбейді. Газдың істеген жұмысы неге тең? Жауабы: 100 Дж
№2 Термодинамикалық жүйеге 200 Дж жылу мөлшері берілді. Егер жүйе осы кезде 400 Дж жұмыс атқаратын болса, онда ішкі энергиясы қалай өзгереді?
№3Температурасы бірдей болғанда, массалары бірдей аргон мен гелийдің ішкі энергиясын салыстырыңдар

ББҮ әдісі: Үйренгім келеді бағанын толтыру. Стикерге не білгісі келетінін жазып жабыстырып кету керек.
ІV. Қорытындылау
Бес жолды өлең
1. Ішкі энергия
2. Қозғалыс және әрекеттесу энергиясы
3. Өзгереді
4. Кинетикалық, потенциалдық энергиялардың қосындысы
5.Молекуланың жылулық қозғалысы
Ү. Үйге тапсырма §5,1; 5.2
VІ. Бағалау.