«Алдар көсенің Наурыз көжесі»Мақсаты: Ұлттық рәсім туралы қарапайым түсінік қалыптастырып, сыйластық сезімін тәрбиелеу.Шараға қатысушылар: Алдар көсе,көршілер, үлкен әжелер, бай кемпірімен, орыс халқы өкілдері, ересек топтарының балалары.1-жүргізуші: Құрметті қонақтар Наурыз көктем мерекесі,жыл басы! Жаңа жылдарыңыз құтты болсын, келешекте денсаулық, әр шаңыраққа бақыт тілей отырып «Рахат» бабабақшасының «Алдар көсенің Наурыз көжесі» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!2-жүргізуші: Армандарымыз, тілектеріміз орындалсын деп,талға шүберек байлаңыздар. Наурыз құтты болсын деп жақсы тілектер тілеп, ән айтамыз, би билейміз, Наурыз тойын тойлаймыз!Бұл дәстүр баяғыдан бізге жеткенҚауым жұрт шашуларын үйіп төккенҚашанда құт береке орнасын деп тойларда шашу шашқанҚабыл болсын халқымыздың ақ тілегін!
1-жүргізуші: Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар Босқа қарап тұрмаңыздар. Науыз тойы басталды Көргендерде арманда Көрмегендер де арманда Ата салтын бабамның Алып келді ұлы күн!Құрметті қонақтар Наурыз тойын Шығайбай байдың ауылында қарсы аламыз.Бай: Қош келдіңіздер құрметті қонақтар! Бүгін біздің ауылымызда үлкен той. Наурызды тойлау қазақ халқының ежелден келе жатқан ата дәстүрі. Наурыз күні ешкім ренжімейді, алдында реніш болса бір-бірін кешіреді, татуласады. Наурыз күні әр бір үйдің есігі ашық болып, дастарханы жасалып тұру керек. Үлкен,кіші болсын дәм татып бата береді, ән шырқайды, би билейді.Ән «Көктем» Бай: Әй, бәйбіше, наурыз көже дайын ба? Бүгін бізге қонақтар келеді ет ас!Бәйбіше: Мынау шал алжыған ба? Оларға төгіліп,шашылып не бопты. Оданша өзіміз жей салмаймыз ба ешкімге де бермей.(залға әндетіп Алдар көсе кіреді)Алдар: Мен Алдармын, Алдармын Сақалымды талармын. Сақал түгіл мұртта жоқ Оның несін талдармын.ААААА,ЕЕЕЕЕЕЕЕ,ОООООООО.Ассалаумағалейкум байеке, ағалар мен інілер, амансыз ба мейірімді бәйбіше!Бай: Амансың ба Алдар.Алдар: Наурыз құтты болсын,ақ мол болсын! Байеке сіз маған ренжіген жоқсыз ба? Өткенде бір қалжыңдап кетіп едім?Бай: Наурыз күні бәрін де кешіру керек ренжімеймін саған. Өзің қайдан келесің?Алдар: мен Сырлыбайдың ауылынан келе жатырмын. Ол мені Наурыз тойына қал деген,бірақ мен сіздерге жол тарттым, Байекемен татуласайын деп келдім. Айтпақшы үстелің жасаулы тұр, наурыз көже көрінбейді ғой.Бай: Бәйбіше көжең дайын ба? Әкел дәмін көрейік!Бәйбіше: Жоқ,дайын емес әлі қайнаған жоқ. Оның үстіне тұзы да жоқ.Алдар: Мына сараңды көрдіңдер ме? Қазір мен оған көрсетемін!Бүгін ешкімді алдамаймын десем де,болмады ғой! Байеке менде бір сиқырлы қасық бар,ол жай судан Наурыз көжені дайындап береді,еш азықтың керегі жоқ,жай судан Наурыз көже дайындайды.Бай: Кәне көрсетші, сенбеймін мен саған.Алдар: Міне мен оттың үстінде тұрған қазанды араластырып қояйын. «Су деген тіршіліктің көзі» дейтін біздің ата бабамыз. Осы судан бастап Наурыз көжені даярлайды.Менің қасығым айнал, айнал,Наурыз көжені дайында.Буын жоғары көтерілсінКөженің дәмі тәтті болсын!Наурыз көже дайын болғанша тойымызды жалғастырайық,ойын ойнайық.Ұлттық ойын «Асық»Алдар: Туу мына суға қойдың етін салса ғой?!Бай: Әй Бәйбіше, етті алып кел, қазанға сала ғой.Алдар: Ох, керемет қазақтар етті жақсы көреді!Бәйбіше: Бізге тағы кімдер келе жатыр?! Естідің бе байеке тағы біреулер шулап келе жатыр.Халық әні: «Гүлдерайым» (әжелер)Бай: Әй мынау көрші ауылдың үлкен әжелері ғой. (амандасады, Наурызбен құттықтайды)Үлкен әже: Наурыз – шат адамдар жылы жүздер, Тойлаңыздар, ойнаңыздар, күліңіздер. Шуағын осы күннің бойға жинап, Жыл бойы мейіріммен жүріңіздер!(Шашу шашып, төрге жайғасады)Ұлдардың орындауында би «Боз жорға»Алдар: Туу, мына сорпаға айран не құрт қосу керек еді. «Ақ мол болсын» деп көжеге сүт тағамдарын қосады.Менің қасығым айнал, айнал,Наурыз көжені дайында.Буын жоғары көтерілсінКөженің дәмі тәтті болсын!Бай: Бәйбіше қайдасың? Айран, құрт алып кел!Ойын: «Сырмақты әсемдеу»Бәйбіше: Бізге тағы кімдер келе жатыр? Естідің бе байеке тағы біреулер шулап келе жатыр.Бай: Мынау көрші елдің Ресейден келген қонақтар ғой. Амансыңдар ма?Ән: «К нам гости пришли»Алдар: Мына сорпаға дақыл қосса ғой: бидай,арпа,күріш салса ғой?!«Алтын,күміс тас екен,арпа бидай ас екен!» дейді біздің қазақтарда.Бай: Әй, бәйбіше бидай, арпа, күріш қазанға сала ғойБәйбіше: Сен ақылыңнан адастың ба?Бай: Мен саған не айттым,үндемей айтқанымды істе!Алдар: Менің қасығым айнал, айнал, Наурыз көжені дайында. Буын жоғары көтерілсін Көженің дәмі тәтті болсын!Ту байеке арқан тартысу ойынысыз қандай Наурыз тойы!Ойын «Арқын тарту»Алдар: Туу, мынау сорпаға кішкентай май қосса ғой?! «Елі байлы болсын, асы майлы болсын дейді»Бай: Әй, бәйбіше мал майларын, өсімдік майларын алып кел! Сенде ондай бар ғой!Алдар: Менің қасығым айнал, айнал, Наурыз көжені дайында. Буын жоғары көтерілсін Көженің дәмі тәтті болсын!Ойын «Теңге алу»Бәйбіше: Ал бізге тағы кімдер келе жатыр,естідің бе байеке, тағы біреулер шулап келе жатыр!Би «Наурыз биі»Алдар: Туу, мынау сорпаға кішкентай тұз ұосуға болады?! «Тұзды төкпе, малды теппе» дейтін біздің ата бабаларымыз.Бай: Әй,бәйбіше тұз әкел!Бәйбіше: Сен ақылдан адастың ба?Бай: Әкел дедім ғой саған!Алдар: Менің қасығым айнал, айнал, Наурыз көжені дайында. Буын жоғары көтерілсін Көженің дәмі тәтті болсын!Ту,мынау сорпаға бұршақ әкел!Ән «Наурыз»Алдар: Міне, менің сиқырлы қасығымның наурыз көжесі дайын болды,ауыз тиіңіздер,дәмін көріңіздер!Бай: Маған сенің сиқырлы қасығың ұнады, сатшы оны маған.Алдар: Жоқ, сата алмаймын,айырбастайық,мен жаяу жүріп шаршадым,маған бір ат болса ғой!Бай: Берем мен саған атты, сен қасықты бер!Алдар: Келістік, ал қасығыңды!Бәйбіше: Ой,ой,ой, мынау менің шалым әбден алжыған, алдағанын түсінбей-ді. Алдар көсе сені алдап кетті, сенің тағамдарыңнан Наурыз көжені пісірді.Бай: Мынау Алдарды қарашы, Наурыз күні де алдап кетті!Әже: Жарайды уайымдама, Алдардың арқасында қандай тамаша той өтті, қонақтар да келді, бәрі де риза болды!Бай: Кәне бәріміз би билеп тойды одан ары қыздырайық.Би «Қара жорға»Биден соң бәрі қоштасып шығып кетеді.
07 Ақпан 2019
1439
2 рет жүктелген
