Түркістан облыцсы,Жетісай ауданы, №68«Жібек жолы» жалпы білім беретін мектеп коммуналдық мемлекеттік мекемесінің

Математика пәнінің мұғалімі Кудиярова Улдар Сраиловна.

Әлеуметтік желілердің баланың тәрбиесіне әсері

Қазіргі уақытта әлеуметтік желілер күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігіне айналды. Олар бізге ақпарат алуға, қарым-қатынас жасауға, көңіл көтеруге мүмкіндік береді. Алайда, әлеуметтік желілердің балалар мен жасөспірімдердің тәрбиесіне әсері туралы сұрақтар көп. Әсіресе, бұл әсерлердің оң және теріс жақтарын түсіну маңызды. Осы мақалада біз әлеуметтік желілердің баланың тәрбиесіне қалай ықпал ететінін қарастырып, бұл мәселеге қатысты ата-аналар мен педагогтар үшін маңызды кеңестер ұсынамыз.

Әлеуметтік желілердің баланың тәрбиесіне оң әсері

1. Ақпарат алудың оңтайлы тәсілі Әлеуметтік желілер балаларға әлемдік жаңалықтарды, ғылыми зерттеулер мен білім саласындағы соңғы жетістіктерді білуге мүмкіндік береді. Әлеуметтік желілердің артықшылығы – білім беру платформалары мен топтарына қосылу, үйірмелерге, форумдарға қатысу және оқу материалдарын табу мүмкіндігі.

2. Әлеуметтік қарым-қатынас дағдыларын дамыту Балалар мен жасөспірімдер әлеуметтік желілер арқылы достарымен, сыныптастарымен және басқа адамдармен байланыс орнатуға мүмкіндік алады. Бұл өз кезегінде әлеуметтік дағдыларды, қарым-қатынас орнату қабілетін және эмоциялық интеллектті дамытуға көмектеседі. Әлеуметтік желілерде түрлі мәдениеттер мен ой-пікірлерді тыңдау, пікір алмасу арқылы баланың таным көкжиегі кеңейеді.

3. Креативтілік пен өзін-өзі білдіру мүмкіндігі Әлеуметтік желілерде шығармашылық жұмыстарды жариялау, бейнероликтер жасау, суреттер мен жазбалар бөлісу арқылы балалар өздерінің шығармашылық әлеуетін дамытуға мүмкіндік алады. Бұл әсіресе өнерге, әдебиетке қызығатын жасөспірімдер үшін маңызды.

Әлеуметтік желілердің баланың тәрбиесіне теріс әсері

1. Уақытты босқа жұмсау Әлеуметтік желілерде ұзақ уақыт өткізу баланың оқуына, физикалық белсенділігіне және басқа да маңызды істеріне кедергі келтіруі мүмкін. Ұзақ уақыт экранға қарау балалардың денсаулығына да теріс әсер етеді, мысалы, көру қабілетінің нашарлауы, ұйқының бұзылуы, психологиялық күйзелістер пайда болуы мүмкін.

2. Кибербуллинг және агрессия Әлеуметтік желілердің теріс жағының бірі – кибербуллинг. Бұл баланың психологиялық жағдайына ауыр әсер етуі мүмкін, себебі балалар интернетте басқа адамдардан қорлық көріп, эмоционалды түрде жарақат алу жағдайына тап болуы мүмкін. Кибербуллингтің салдары баланың өз-өзіне сенімсіздігіне, депрессияға, тіпті суицидтік ойларға әкелуі мүмкін.

3. Қоғамдық қысым мен өзіне деген сенімсіздік Әлеуметтік желілерде жиі көрсетілетін «мүлтіксіз» өмірлер, идеалды дене пішіндері мен сұлулық стандарттары балалардың психикасына теріс әсер етуі мүмкін. Олар өздерін басқалармен салыстырып, өзін төмен бағалауы мүмкін. Бұл әсіресе жасөспірімдерге тән проблема – олар өздерінің сыртқы көрінісіне, әлеуметтік статусына қатысты сын айтудан қорқады.

4. Жеке деректердің қауіпсіздігі Әлеуметтік желілерде жеке ақпаратты жариялау балалар үшін үлкен қауіп тудыруы мүмкін. Бұл олардың жеке қауіпсіздігіне, сондай-ақ басқа адамдардың алаяқтық әрекеттеріне ұшырау ықтималдығына әсер етеді. Ата-аналар балаларын интернетте қауіпсіз болуға үйретіп, оларды әлеуметтік желілерде өздерін қалай қорғауға болатындығы туралы ақпараттандыруы керек.

Ата-аналар мен педагогтарға арналған кеңестер

• Әлеуметтік желілерді бақылау: Ата-аналар балалардың қандай әлеуметтік желілерді пайдаланатынын, олармен кімдер қарым-қатынас жасайтынын бақылап, өз баласын интернетте қауіпсіздік шараларын сақтауға үйретуі қажет.

• Уақыт шектеулерін енгізу: Әлеуметтік желілерде өткізілетін уақытты бақылап, балаға күнделікті уақыт шектеулерін қою маңызды. Бұл баланың басқа да маңызды істеріне көңіл бөлуіне көмектеседі.

• Позитивті контентті насихаттау: Ата-аналар балаларына тек жағымсыз немесе агрессивті контентті емес, білім беру, мәдени немесе шығармашылық жағынан бай материалдарды көруге бағыттауы керек.

• Құндылықтар мен әдептілік: Әлеуметтік желілерде жақсы қарым-қатынас орнату, басқа адамдарды құрметтеу, әдепті болу сияқты адамгершілік құндылықтарды насихаттау қажет.

Қорытынды

Әлеуметтік желілер қазіргі қоғамда баланың өмірінде маңызды рөл атқаратын құралдарға айналды. Олар баланың білім алуына, шығармашылық қабілеттерін дамытуға және жаңа достар табуға мүмкіндік береді. Алайда, әлеуметтік желілердің теріс әсерлерінен қорғау үшін ата-аналар мен педагогтар баланы дұрыс бағыттап, олардың интернетте уақыт өткізуін тиімді әрі қауіпсіз етуі керек. Тәрбие – бұл баланың санасына тек білім мен дағдыларды ғана емес, сонымен қатар өзіндік құндылықтар мен адамгершілік ұстанымдарын да сіңіру процесі болып табылады.