АЛГОРИТМ ҚҰРУ, ПРОГРАММАЛАУ

Жамбыл облысы, Шу ауданы, Абай ауылы

Абай атындағы шағын орталықты орта мектебінің информатика

пәні мұғалімі Кулажанова Жазира Ермекқызы

АЛГОРИТМ ҚҰРУ, ПРОГРАММАЛАУ

ТҮСІНІК ХАТ

Қазақстан Республикасы Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы ұсынған 2015-2016 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беретін ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұсқау хат.PISA,TIMSS зерттеулерінің тапсырмалары.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2013 жылғы

3-сәуірдегі №115 бұйрығымен бекітілген жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламалары, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналаған ұлттық іс-қимыл жоспары, мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы «Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» 17.01.2014ж. « Мәңгілік ел» идеологиясы негізінде жасалынды.

Қазіргі кездегі ақпараттық технологиялардың теориялық негіздері бойынша базалық білім жүйесін және визуалды программалауды меңгеру, оқушылардың ақпараттық мәдениетін және ақпараттық - коммуникациялық технология құралдарымен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.

Программа дұрыс орындалуы үшін алгоритм дұрыс құрылуы тиіс. Программалау кезеңінде әбден пысықталған алгоритм компьютерге түсінікті

программалау тілінде жазылады.

Бұл бағдарлама негізгі мазмұны ақпартты өңдеу және есептерді электронды

есептеуіш машинаны қолданып шешу үшін дұрыс алгоритм құру әдістерін үйретеді.

Курстың мақсаты:

Оқушыларды жаңа ақпараттық- коммуникациялық технологияларды үнемі пайдалануға дағдыландыру. Есептің алгоритмін құру, программалауды меңгеру,есеп шығару,графикалық режимде программа құру.

Міндеттері:

• Алгоритм құрылымдарын үйрету.

• Программалау тілінде есеп шығару білімдерін тереңдету.

• Программалау тілінде сурет салуды меңгерту.

• Ақпараттық -коммуникациялық технологияны меңгеру.

• Танымдық және зияткерлік қабілеттерін дамыту.

• Ақпараттық кеңістікте бәсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру

• Блум таксономиясымен жоспарлау

Күтілетін нәтиже

• Алгоритмдерді дұрыс құрады.

• Программалау тілінде есеп шығара біледі.

• Программалау тілінде сурет салуды үйренеді.

• Ақпараттық -коммуникациялық технологияны меңгереді.

• Танымдық және зияткерлік қабілеттері дамиды.

• Ақпараттық кеңістікте бәсекеге қабілетті тұлға қалыптасады.

БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАЗМҰНЫ

(Барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағат)

№

Мазмұны

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

Кіріспе (1 сағат) Қауіпсіздік техника ережесі, бағдарлама мазмұны мен мақсат, міндеттерімен таныстыру. Алгоритмнің өрнектелуі,қасиеттері (1 сағат) Алгоритмнің айқын, дәл өрнектелуі. Алгоритм түрлері, жазылуы. Алгоритмнің қасиеттерімен танысу. Қайталану құбылысы (1 сағат) Қайталану құбылысымен және оның түрлерімен танысу. Цикл қолдану мысалдырын қарастырады. Қайталану құбылыстарына байланысты схема арқылы есеп шығару. Қайталанған құрылымды алгоритмдерді түзу(1 сағат) Қайталанған құрылымды алгоритмдер түзу.Қайталану саны алдын-ала белгілі жағдай, қайталану саны алдын ала белгісіз жағдайларды ажырату. Цикл параметрінің қабылдайтын мәндерініңжалпы саны Күрделі циклдық құрылымды алгоритмдер түзу (1 сағат) Күрделі мәселелерді шешуде бірнеше параметрлі қабаттастырылған цикл ұйымдастыру әдістері. Алгоритмдерді түзу технологиясын игеру. Параметрлі цикл схемасын ықшамдалған блок схема арқылы өрнектеу. Қосарлы цикл ұйымдастыру (1 сағат) Қосарлы цикл ұйымдастырылған күрделі алгоритмдермен жұмыс. Күрделі алгоритмдер түзу.Қосарлы циклдерге есептер шығару. Интерациялық цикл қолдану алгоритмдері (1 сағат) Қайталану саны алдын ала белгісіз есептердің алгоритмін құру Жуықтап есептеу әдістерінің алгоритмдерін түзу.Есептің шарты мен қолданылатын программа тілінің ерекшеліктері. Индексті айнымалылар қолдану (1 сағат) Бір индексті айнымалыларды қолданып алгоритм құру.Кеңістіктегі нүктені, сызықтық теңдеулер жүйесін анықтайды. Алгоритмде бір немесе екі индексті айнымалылар арқылы есептеулер Бір өлшемді массивтерді өңдеу алгоритмдерін түзу (1 сағат) Массивтер туралы түсінік беру. Бір өлшемді массивтердің элементтерін анықтайды. Бір және екі өлшемді массивтерге байланысты есептер. Екі өлшемді массивтерді қолдану алгоритмдері (1 сағат) Берілген деректерді екі өлшемді массив арқылы белгілеп, өңдеу алгоритмдерін құру.Екі өлшемді массивтерді –екі индексті айнымалылар тізбегін қолдану есептерін шығару. Көмекші алгоритмдер (1 сағат) Қайталанатын әрекеттерді көмекші алгоритм түрінде анықтау және негізгі алгоритмде оларды қолдану. Көмекші алгоритмнің блок схемасындағы блоктардың ауысуы. Көмекші алгоритмдерді пайдаланып күрделі алгоритмдер құру (1 сағат) Негізгі алгоритмде көмекші алгоритмді қолданып күрделі есептер шығару.Көмекші алгоритмдегі бейтарап параметрлердің нақты мәндері. Күрделі алгоритмдерге есеп шығару. Шығармашылық жұмыс (1 сағат) Топқа бөлініп компьютермен жұмыс жасайды. Тест жұмысы Паскаль-пограммалау тілі, негізгі элементтері (1 сағат) Паскаль тілінің обьектілері, функциялары , өрнектерін меңгереді Операторлардың көмегімен өрнектеп жазу.Логикалық өрнектер құру Стандартты типтердің сипатталуы (1 сағат)  Шамаларды сипаттаудың үш түрімен танысу. Стандартты типтердің қарапайым және күрделі түрлерімен жұмыс жасау.Программа түсінігі, құрылымы. Паскаль тілінде өрнектерді жазу (1 сағат)  Арифметикалық амалдардың таңбаларымен біріктірілген айнымалылардың, функциялардың, тұрақтылардың жиынтығымен жұмыс. Математикалық түрден паскаль тілінде жазуға аудару. Паскаль тілінде программа дайындау жолдары (1 сағат)  Программалаудың бөлімдерін дұрыс орналастыру. Алгоритмге қарап дұрыс программа құру. Сипаттау бөлімі мен операторлар бөлімінің айырмашылығын ажыратады. ЭЕМ де есептер шығару 1 (сағат) Компьютермен Паскаль тілінде есеп шығару Операторлар бөлімі 1 (сағат) Операторлар бөліміндегі негізгі әрекеттерді қарастырады. Операторлар бөліміндегі командалардың ретімен орналасуы. Операторлардың атауларымен, міндеттерімен танысады. Паскаль тілінің қарапайым операторлары 1 (сағат) Қарапайым және күрделі операторлармен жұмыс. Меншіктеу, шартсыз көшу, бос, енгізу, шығару операторларымен жұмыс. Сызықтық программа құру. Паскаль тілінің басқару операторлары 1 (сағат)  Шартты оператор, тармақталу операторлармен жұмыс. Блок схема сызу, программа құру.Осыған байланысты есептер шығару. Таңдау операторы 1 (сағат)  Бір шарт емес екі шарт берілсе тармақталу операторының орнына таңдау операторы қолданылады. Таңдау операторын қолданып есеп шығарады. Программасын құру. Қайталау операторы 1 (сағат)  Циклдік операторлардың түрлерімен танысады. Әр операторлардың For,To,Do Wrile,repeat қызметін ұғады. ЭЕМ де есептер шығару 1 (сағат)  Компьютермен Паскаль тілінде операторларды қолданып есеп шығару Символдардан және сөз тіркестерінен тұратын шамалар 1 (сағат) Символдардан сөз тіркестерінен тұратын шамалармен танысады. Оларды программа құруда қолданады. Стандартты символдық типтерді анықтайды. Паскаль тілінде мәтіндік акпаратты өңдеу 1 (сағат) Программалау тілінде мәтіндік ақпараттарды өңдеу тәсілімен танысады. Мәтіндерді жазу тәсілін меңгереді. Кодтарды орналасу ретімен әріптерді алфавит бойынша пайдаланып программа құрады. Мәліметтердің айнымалы және күрделі типтері 1 (сағат) Мәліметтердің типтерімен танысады. Айнымалы және күрделі типтеріне байланысты есептер шығарады.Жазылу пішімдерін меңгереді. Жиымдар (массивтер) 1 (сағат)  Атауы бар реттеліп жазылған бір типті элементтермен жұмыс. Жиымды сипаттаудың тәсілдерімен танысу. Жиымдарға қолданатын амалдар тәсілі. Графикалық процедуралар мен функциялар 1 (сағат)  Паскальда графикалық режимде жұмыс істеу үшін арнайы операторлар мен драйверлермен танысу. Графикалық іс әрекеттер көмегімен суреттерді жасау кезеңдері. Экранға мәтіндер және сөздер шығару. Графикалық процедуралар мен функциялар 1 (сағат) Графикалық процедуралар мен функциялардың қызметі. Координаттар жазықтығын сызу тәсілі.Әртүрлі түстер қою. Геометриялық обьектілерді құру процедуралары 1 (сағат) Графикалық режимде сурет салу үшін қолданылатын операторлардың қызметімен танысу.Геометриялық фигуралар арқылы сурет салу. Фигураның түсін таңдау. Толтырудың түсі мен силін таңдау. Графикалық режимде мәтін жазу процедуралары 1 (сағат)  Графикалық режимде мәтін жазу.Мәтіндік тәсілдерді қолдану. Мәтіндермен жұмыс. Outtext және Outtextxy тәсілдері. Жобалық іс- әрекет 1 (сағат) Практикалық жұмыс Презентация Қорытындылау 1 (сағат) Тест жұмысы

БАҒДАРЛАМАНЫҢ КҮНТІЗБЕЛІК ЖОСПАРЫ

Пайдаланған әдебиеттер

Смайлова Ұ. Программалау: алгоритм құру технологиялары. – Алматы: «Асыл кітап», 2010.

Абрамов С. Начала информатики . – М. : Наука гл. Ред. Физ-мат.лит., 1989

Алексеев В., Ваулин А. Вычислительная техника и программирование. Практикум по программированию. М.: Высш.шк., 1984

Информатика негіздері журналы. -Алматы № 1, №2 2016

Ғаламтор желісі: www.talimger.org, www.infos.kz