Алтын адам мен аң
стилі -Ұлы даламның рухы
.
Елбасы
Н.Ә.Hазарбаев:”Кеңістік – барлық нәрсенің, ал уақыт – бүкіл
оқиғаның өлшемі. Уақыт пен кеңістіктің көкжиегі тоғысқан кезде ұлт
тарихы басталады. Бұл – жай ғана әдемі афоризм
емес.”деген.
Шын мәнінде, тарихқа
деген дұрыс ұстаным ұстап. Сол арқылы түп тамырымызды білуге,
ұлттық тарихымызға терең үңіліп, оның күрмеулі түйінін шешу біздің
міндетіміз.
Қазақстан тарих- ұзақ
уақыттан бері біздің жерімізде өмір сүріп келе жатқан көптеген
этностарға ортақ тарих және бұл түрлі этностардың көптеген көрнекті
тұлғалары өз үлестерін қосқан бүкіл халқымызға ортақ
тарих.
Н.Ә.Назарбаев айтқан “Ұлы даланың жеті қыры”
бұл “Рухани жаңғыру” бағдарламасының жалғасы болып табылады,бұл
идеянің мәні:Қазақ халқының болашағы өзінің төл тарихын білетін,
бағалайтын және мақтан ететін болуы тиіс.Өткенін мақтан тұтып,
бүгінін нақты бағалай білу және болашаққа оң көзқарас таныту –
Қазақ елінің дамуының нақты қадамы.
Жалпы менім түсінігім
бойынша Елбасымыздың жеті қыр деп
отырғаны:
АТҚА МІНУ
МӘДЕНИЕТІ
Жылқыны қолға үйрету арқылы біздің
бабаларымыз өз дәуірінде адам айтқысыз үстемдікке ие
болды. Жылқының қолға үйретілуі атқа міну мәдениетінің де
негізін қалады. Бес қаруын асынған салт атты сарбаз айбарлы
көшпенділер империялары тарих сахнасына шыққан дәуірдің символына
айналды.
Атқа міну мәдениеті салт атты жауынгердің
ықшам киім үлгісін дүниеге әкелді. Ат үстінде жүргенде ыңғайлы
болуы үшін бабаларымыз алғаш рет киімді үстіңгі және астыңғы деп
екіге бөлді. Осылайша кәдімгі шалбардың алғашқы нұсқасы пайда
болды.
ҰЛЫ ДАЛАДАҒЫ ЕЖЕЛГІ
МЕТАЛЛУРГИЯ
Ата-бабаларымыз жаңа, неғұрлым берік металдар
өндіру ісін дамытып, олардың жедел технологиялық ілгерілеуіне жол
ашты. Қазба жұмыстары барысында табылған металл қорытатын пештер
мен қолдан жасалған әшекей бұйымдары, ежелгі дәуірдің тұрмыстық
заттары мен қару-жарақтары бұл туралы тереңнен сыр
шертеді.
АҢ СТИЛІ
Біздің ата-бабаларымыз
қоршаған ортамен етене өмір сүріп, өздерін табиғаттың ажырамас
бөлшегі санаған. Бұл басты тұрмыс қағидаты Ұлы даланы мекендеген
халықтардың дүниетанымы мен құндылықтарын қалыптастырды. Жануарлар
бейнесін тұрмыста пайдалану адам мен табиғаттың өзара байланысының
символына баланып, көшпенділердің рухани бағдарын айқындап
отырған.
АЛТЫН
АДАМ
1969 жылы Қазақстанның Есік қорғанынан
табылған, өнертанушы ғалымдар арасында «қазақстандық Тутанхамон»
деген атқа ие болған «Алтын адам». «Алтын адам» да біздің
бабаларымыз әлі күнге дейін өзінің асқан көркемдігімен
тамсандыратын аса жоғары деңгейдегі көркем дүниелер жасаған
екендігін білдірді. Жауынгердің алтынмен апталған киімдері ежелгі
шеберлердің алтын өңдеу техникасын жақсы меңгергенін
аңғартады.
5. ТҮРКІ ӘЛЕМІНІҢ
БЕСІГІ
Қазақтардың және
Еуразияның басқа да халықтарының тарихында Алтайдың алар орны
ерекше. Осынау асқар таулар ғасырлар бойы Қазақстан жерінің тәжі
ғана емес, күллі түркі әлемінің бесігі саналды. Дәл осы өңірде
біздің дәуіріміздің І мыңжылдығының орта шенінде Түркі дүниесі
пайда болып, Ұлы дала төсінде жаңа кезең
басталды.
Тарих пен география
түркі мемлекеттері мен ұлы көшпенділер империялары сабақтастығының
айрықша моделін қалыптастырды. Бұл мемлекеттер ұзақ уақыт бойы
бірін-бірі алмастырып, орта ғасырдағы
Қазақстанның экономикалық, саяси және мәдени өмірінде
өзінің өшпес ізін қалдырды.
6. ҰЛЫ ЖІБЕК
ЖОЛЫ
Бұл жол халықтар арасындағы жаһандық өзара
тауар айналымы мен зияткерлік ынтымақтастықтың қалыптасып, дамуы
үшін орнықты платформа болды.
Керуен жолдарын мінсіз ұйымдастырып,
қауіпсіздігін қамтамасыз еткен Ұлы дала халқы ежелгі және орта
ғасырлардағы аса маңызды сауда қатынасының басты дәнекері саналды.
Дала белдеуі Қытай, Үнді, Парсы, Жерорта теңізі, Таяу Шығыс және
славян өркениеттерін байланыстырды.
7. ҚАЗАҚСТАН – АЛМА МЕН ҚЫЗҒАЛДАҚТЫҢ
ОТАНЫ
Қазақстан қазір де әлемдегі алма атаулының
арғы атасы – Сиверс алмасының отаны саналады. Дәл осы тұқым ең көп
таралған жемісті әлемге тарту етті. Бәріміз білетін алма – біздегі
алманың генетикалық бір түрі. Ол Қазақстан аумағындағы Іле Алатауы
баурайынан Ұлы Жібек жолының көне бағыты арқылы алғашқыда
Жерорта теңізіне, кейіннен бүкіл әлемге таралған. Осы танымал
жемістің терең тарихының символы ретінде еліміздің оңтүстігіндегі
ең әсем қалалардың бірі Алматы деп
аталды.