«Шалқар аудандық білім бөлімі» ММ

«Нұрсәт» бөбекжай-бақшасы

Мектепке дейінгі ұйымда бес білім беру саласы бойынша ұйымдастырылған оқу-қызметі барысында ақпараттық технологияны қолдану.

Тәрбиешілер: Азаматова І.Қ

Әділханова Г.А

2018-2019 жыл

Мектепке дейінгі ұйымда бес білім беру саласы бойынша ұйымдастырылған оқу-қызметі барысында ақпараттық технологияны қолдану.

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық

технологиямен байланысты әлемдік стандартқа

сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет»

Н.Ә.Назарбаев.

Біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңі-ақпараттық кезеңге толықтай көшіп келеді, бұл кезең, компютерлік техника мен оған байланысты барлық ақпараттық коммуникациялық технологиялар педагог қызметінің барлық саласына кірігіп,оның табиғи ортасына айналып отыр. Қазіргі кезде білім кеңістігін заманғы сай ақпараттық технологияларсыз елестету мүмкін емес.

Жаңа ақпараттық коммуникациялық технологияны пайдалану; білім мазмұнының заман талабына сай болуына, балалардың болашақта қажетті білімді, толығымен алуына өздігімен меңгеруіне, өзін-өзі бағалай алуына, өз күшіне сенімділіктің болуына бағыттайды.

Олай болса:

1.Ақпараттық коммуникативтік технологиялар дегеніміз не?

2.Ақпараттық коммуникациялық технологияның мүмкіндіктері қандай?

3.Білім беруді ақпаратандыру үрдісі қалай жүзеге асуда?-деген сауалдар әрқайсымыздың ,жалпы педагогтар қауымын толғандырмай қоймайды.

Ендеше бірінші сауалға: ақпараттық-ақпарат, жаңалық, коммуникативттік-байланыс, қатынас деген ұғымды білдірсе,технология-іскерлік,шеберлік ұғымдарын береді. Бір сөзбен «Ақпараттық-коммуникативттік технологиялар жеке тұлғаға ғылыми ұғымдарды түсіндіруді және олардың қабылдауын,түсінуін жеңілдетуге мүмкіндік беретін маңызды жүйе» деп айтуға болады.Осыған орай бүгінгі ұстаздар қауымының алдында білім,білік дағдыларын игертіп қана қоймай,қабылдауын,ойлауын,ерік жігерлерін,яғни өз бетімен жұмыс жасай білетін,бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны дамыту міндеті тұр.Ғалымдар пікірінше

Ақпараттық коммуникативтік технологияны екі бөлікте сипаттайды.

1.Компютерлік бағдарламалар

2.Желілік қызмет жалпы білім берудің мақсаты-терең білімнің,кәсіби дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге,өзін-өзі дамытудағы адамгершілік тұрғысынан жауапты шешімдерді қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру болса,ақпараттандыру жолының басты мақсаты-оқыту үрдісін ақпараттандыру.

-Электрондық оқулықтардың құрылымын жасақтау;

-Техникалық және бағдарламалық қамсыздандыру;

-Әлемдік білім беру кеңістігіне ену болып отыр.

Бірақ бұл мақсатқа жетудің ең басты міндеті:-

-білім беруді ақпараттандыруды дамыту тенденцияларын зерттеу және оған сәйкес мазмұнын анықтау;

-Педагог мамандарды ақпараттық-коммуникациялық технологияны өз қызметтеріне енгізуге байланысты ұйымдастыру жүйесін жасау

-Ақпараттық-комуникациялық технология -келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты,шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашуына тигізер пайдасы мол деп есептеймін.

Дамыған елдердегі білім беру жүйесіндегі ерекше маңызды мәселелердің бірі-оқытуды ақпараттандыру, яғни оқу үрдісінде ақпараттық -коммуникациялық технологияларды пайдалану.

Жаңа ақпараттық технологияға ғалымдар әр түрлі анықтама беріп отыр мысалы: Н.Макарова «Жаңа ақпараттық технология-қысқаша компьютер негізіндегі технология деп тұжырымдайды. Ал М. Жалдак бұл терминнің неғұрлым кеңірек анықтамасын береді: Ол «Жаңа ақпараттық технология-адамдардың білімін кеңейтіп,олардың техникалық және әлеуметтік үрдістерді басқару мүмкіндігін дамытатын, ақпаратты жинау, ұйымдастыру, сақтау, өңдеу тасымалдау және жеткізудің техникалық құралдары мен әдістерінің жиынтығы»дейді.

Яғни, білім беру жүйесінің барлық саласында жаңа ақпараттық технологияны жоспарлы түрде енгізіп,жүйелік интегралды өткізу немесе қамтамасыз ету қажеттілігі туындап отыр. Қазіргі замандағы ақпараттық технология әрбір тұлғаның білім алу үдерісінде шығармашылық қабілетін дамытуға айқын мүмкіндіктер береді.

Білім беруді ақпараттандырудың негізгі мақсаты ҚР-да біртұтас білімдік ақпараттық ортаны құру болып табылады.

Білім беруді ақпараттандырудың негізгі міндеттері:

-ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялық құралдармен қамтамасыз ету;

-білім беруді ақпараттандыру бойынша практикалық шараларды анықтап, жүзеге асыру;

 -Оқу -тәрбие үдерісінде жаңа ақпараттық технологияны енгізуді қамтамасыз ету

бойынша ғылыми ізденушілік және оқу әдістемелік жұмыстарын жүргізу;

-жаңа ақпараттық технология құралдарын(жаңа типті компьютерлер, телекоммуникация, виртуалды орта және мультимедия технология, интерактивті құрылғылар) пайдалану арқылы оқу процесін материалдық техникалық базасын жетілдіру.

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет»3деп Елбасы атап көрсеткендей жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу үрдісінде оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы зор.Білім жүйесіндегі инновациялық өзгерістерге Президентіміздің Н.Ә.Назарбаев аса назар аударып, республикалық мұғалімдер сьезінде «ХХ ғасырдың екінші жартысында белгілі болған нәрсе-ХХI ғасырда алдыңғы саптағы елдер қатарына өз жастарының интеллектуалды және рухани әлемдік әлеуетін барынша дамыта алатын мектептер мен жоғары оқу орындарының ең тиімді жүйесін жасаған ел ғана көтеріле алады»деген болатын. Өйткені, қазіргі біз өмір сүріп отырған ХХI-ғасыр -«ақпаратандыру ғасыры» деп аталған.

ХХI ғасыр -бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге,адамның денсаулығына,кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір.

Қазіргі кезде толғандыратын мәселелердің ең негізгісі -еліміздің болашағы. Еліміздің өркен жайып кеңге сермеуі үшін басты мәселе жас ұрпақтың білімді де тәрбиелі болып жетілуі екені белгілі.

Балабақша -келешек ел басқарар,жер суына иелік етер,ел -халқын гүлдентер, мерейін өсіріп, мәртебесін биіктетер жасампаз жандарды шыңдап өмірдің ең басты сатысын қалайтын киелі ұя.»Ауылына қарап, азаматын таны» дейді халық даналығы. Жас ұрпақтың иман жүзді білімдар азамат болып өсуі, ең алдымен ата-анасы, одан соң білім алар алтын ұясы және қоршаған ортасына байланысты.

Балабақша-бұл бала тұлғасы мен санасының қарқынды дамитын құнды, қайталанбайтын кезеңі.

Сондықтан балабақша-баланы тұлға етіп қалыптастырудың алғашықы баспалдағы.Елбасымыздың жолдауында: «Ұлттық бәсекеге қабілеттілігі бірінші кезекте білім деңгейімен айқындалады» деген.Баланы ,жеке адамның құндылығын арттыру, оны дайынтайтын ұстаз жауапкершілігінің өсуі, тынымсыз еңбек, сапалы нәтиже деген ұғыммен егіз.

Тәуелсіз ел тірегі білімді ұрпақ. Қазіргі балабақша жағдайындағы білім берудің ұлттық модельіне өту оқыту мен тәрбиелеудің соңғы әдіс-тәсілдерін, жаңа инновациялық педагогикалық технологияны игерген, психологиялық диагностиканы қабылдай алатын,педагогикалық жұмыста қалыптасқан бұрынғы ескі сүрлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты тәжірибелік іс-әрекет үстінде өзіндік даңғыл жол салуға икемді, шығармашыл педагог-зерттеуші, ойшыл тәрбиеші болуын қажет етеді.

Жаңа инновациялық технологияны меңгеруге тәрбиешінің жан-жақты, білімі қажет.

Ол үшін қазіргі тәрбиеші;

-Педагогикалық үрдісте жүйелі жұмыс жүргізе алатын;

-Педагогикалық өзгерістерге тез төселетін;

-Жаңаша ойлау жүйесін меңгере алатын;

-Балалармен ортақ тіл табыса алатын;

-Білімді, іскер, шебер болуы керек;

Жаңа педагогикалық технологияның ерекшеліктері-өсіп келе жатқан жеке тұлғаны жан-жақты дамыту.Инновациялық білімді дамыту, өзгеріс енгізу,жаңа педагогикалық идеялары мен жаңалықтарды өмірге әкелу. Осындай жаңа инновациялық технологияларды толық меңгерген тәрбиешіден білім алған

қазіргі жаңашыл бала:

-Дүниетанымы, қабілеті жоғары;

-Дарынды,өнерпаз;

-Іздемпаз,талапты;

Оқу -тәрбие үрдісінде қолданылып жүрген жаңа педагогикалық технологиялардың бірнеше түрін атап кетейін.

-Дамыта отырып оқыту.(Л.Занков)

-Триз әдісі

-Оза отырып оқыту(С.Лысенкова)

Сонымен қатар, мектепке дейінгі мекемелерде инновациялық білім беру құралдарын қолданудың да маңызы зор.

Білім беруде қолданыс тапқан жаңа инновациялық технологиялар мыналар:

-Саралап -деңгейлеп оқыту;

-Лысенкованың тірек сигналдары арқылы желделдете оқыту;

-Ізгілендіру технологиясы (баланың қабілет қызығушылығын дамыту,тәрбие негізгі рол атқарады,салауатты өмір салты,шығармашылыққа жетелеу)

-Сын тұрғысынан ойлау технологиясы;

-Модульдік оқыту технологиясы;

-Ұжымдық оқыту технологиясы;

-Монтессорри технологиясы;

Инновациялық технологияларды тиіміді пайдаланудағы қол жеткізетін жетістіктер мыналар:

1 Мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады.

2 Білімін кеңейтуге,тереңдетуге жағдай жасайды.

3 Ой идеясының ішкі астарына үңілуге,өзекті терең барлауға бағыт.

4 Белсенділігін дамытуға,жаңалықты ашуға,ізденуге

5 Өзін-өзі басқаруға жетелейді.

Балабақша баласына мультимедиялық оқулықтар, слайд шоу, видео, электронды ойындар, электронды көрнекіліктер, электронды ойыншықтар біріншіден балалардың қызығушылығын арттырады, екіншіден зейін қойып көрумен қатар түсінбеген жерлерін қайта көруге мүмкіндік алады.

Мультимедиялық оқулықтар балабақшада балаларға арналған таптырмас құрал болып табылады.Өйткені , балалардың зейіні әр түрлі әдемі түстерге , ойыншықтарға ,әдемі суреттерге, әсемдікке әуес болады.

Мультимедиялық құрал электронды оқулықтар бала үшінде, тәрбиеші үшінде күнде дамытылып отыратын анық түрдегі әдістемелік жүйе болып табылады.

Мектепке дейінгі мекемелерде ақпараттық қатынастық технология құралдарын қолданудағы мақсат баланың танымдық қызығушылығын қалыптастыру, балада танымдық қызығушылықтың болуы олардың оқу іс-әрекеттерге белсенді,білімнің сапалы болуына жағымды мінез құлықтарын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Аталған педагогикалық технологиялар мен инновациялық құралдар балабақшада балалардың жас ерекшеліктерін ескерген,әр сатыға балалардың қабылдау мүмкіндіктерін ескерген жағдайда ғана пайдалануға болады. Мектепке дейінгі балалардың есте сақтау қабілеті әлсіз, қабылдау процестері тұрақсыз келеді. Сондықтан олар затты қолмен ұстап,көзімен көргенді ұнатады. Осыған сәйкес, мектепке дейінгі балалардың оқу іс-әрекеттеріне көрнекілік,ойын технологиясын кеңінен қолданған жөн.

Балалардың танымдық қызығушылығын қалыптастыру мақсатында жеке жұмыстар әр ұйымдастырылған оқу іс -әрекетінде, тәрбие сағаттарында жүргізіледі.Ән,би үйрету арқылы,әртүрлі қызықты әңгіме оқу арқылы,білуге қызығушылғын оятуға болады. Сондай-ақ баланың танымы тек таным қызметінде ғана емес,сонымен бірге еңбек ойын әрекетінде де орын алады. Әрекеттердің әртүрлілігі мен әдіс-тәсілдері баланың қабілетін арттырып,танымдық қызығуын оятады.

Қазіргі таңда оқу тәрбие үрдісінде, балалардың оқу танымдық іс-әрекетін белсенділігінің тиімді жолдары мыналар:

-танымдық дидактикалық ойындар;

-әңгімелеу,қызықты математика

Л.В.Выготский, А.Н.Леонтьев, С.Л.Рубинштин тәрізді ғалымдардың еңбектерінде «тұлғаның қалыптасуы мен оның шығармашылық танымдық ұабілетінің негізгі даму факторы іс -і-әрекет, қызмет барысында жүзеге асады» деп атап көрсетіледі. Іс -әрекет -балалардың қоршаған ортаға белсене қатысуының негізгі нысаны,ішкі жан дүниенің көрсеткіші,дамуының,өздігінен жетіліуінің шешуші белгісі.

Мектеп жасына дейінгі балалардың дамыту мәселесі мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігі болып отыр.Жаңа заман баласын қалыптастырып ,дамыту үшін,тұлғаның ішкі дүниесімен оның қыр сырын анықтап,мүмкіншіліктері мен қабілетінің дамуына жан-жақты білім алуына белсенді,шығармашыл болуына жағдай жасау қазіргі қазіргі таңдағы әрбір педагогтың міндеті болып табылады.

Мектепке дейінгі мекемелердің тәжірибесіне оқыту мен тәрбиелеудің әр түрлі технологиялары жасалып еңгізілуде.

-Ынтымақтастық педагогикасы;

-білім беруді ізгілендіру;

-ойын арқылы оқыту;

-проблемалық оқыту;

-модульдік оқыту;

-тірек сигналдары арқылы оқыту

-дамыта оқыту;

-оқытудың компьютерлік технологиясы;

Еліміздің өркендеуі мен гүлденуі-болашақ  ұрпақ  қолында. Бүгінгі  күннің айдарындағы  басты  мәселе  бала  тәрбиесі. Бала тәрбиесі  тәрбие  жұмыстарында ғана емес, тәлім, таныс  үрдістерінде жүзеге асады.

Тәрбиемен  білім  өмір  жолындағы үзіліссіз  процесс.

Егемен  еліміздің ертеңіне өз үлесімізді  қосқымыз келсе, балабақшадан  бастау алып, бала  бойына  танымдық қабілет   дарыту міндетіміз.

Қай  ғасырда  болсын  ұлт өнерін өркендетуші сапалы, салауатты,

парасатты  ұрпақ  тәрбиелеу-қоғам алдында  әрбір  тәрбиеші ұстаздың  басты  міндеті  болып саналады.

Елбасының «Жаңа  әлемдегі жаңа  Қазақстан» атты жолдауында «Біз  бүкіл еліміз бойынша  әлемдік  стандарттар  деңгейінде сапалы  білім беру  қызметін көрсетуге қол  жеткізуіміз керек» десе, ІІІ-тарауы 18-баптың 17-тармақшасында  «Ақпараттық технологиялар мен  ақпаратты таратудың  жаңа  нысандары  бағытталған,  мамандандырылған  білім беру  бағыттарын  құру  міндеті де алдымызда  тұр» делінген. 

Яғни,  бүгінгі  күні  білім  беру  жүйесі  жаңа  педагогикалық технологияның негізделуін  және де  ақпараттық  құралдардың кеңіннен қолданылуын кажет етеді.

Балалбақшада оқу тәрбие үрдісінде жаңа технологияны пайдалану заман талабыннан туындап отырған мәселе.

Бәсекеге қабілетті білім кеңістігін құруға Қазақстандық білім беру реформасын ең басты мақсаттарының бірі иновациялық технологияларға сүйене отырып, бүлдіршін бойына танымдық қасиетін қалыптастыру, шығармашылық ойлауды дамытуға мүмкіндік жасау  болып отыр. Осындай күрделі мәселелерді шешуде мектепке дейінгі мекемелердің алатын орны ерекше.

Заманымызға сай қазіргі қоғамда ақпараттандыруда тәрбиеші ұстаздардың біліктілігін ақпараттық коммуникациялық технологияны қолдану саласын көтеру негізгі міндеттердің біріне айналды. Қазіргі заман талабына сай тәрбие мен таным саласына енгізілген жаңа бағыттағы тың үрдістерді әрбір тәрбиеші меңгеріп қана қоймай оны тәжірибеде орынды қолдана отырып, өз білімін, іскерлігін үнемі жетілдіріп отыруы тиіс. Жаңа өмірдің стандарты «Жалпыға бірдей білім, өмір бойы білім алу».

Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен дамытуды  ұйымдастыру бойынша отандық және шетелдік ғалымдардың инновациялық  тәжірибелерін пайдалану қажеттілігі факторлары жаңа стандарт жүйесінде іске асырылады.

Мектеп    жасына   дейінгі   бала  тәрбиелеу  мен  оқытудың мақсаты   мен   міндеттері

1.   Мектеп  жасына  дейінгі  баланың  танымдық  қабілетін  арттыру.

а) Баланың  ақыл  ойын, әдет - ғұрпын,  ұлттық  болмысын қабілетін  дамыта  отырып,  дені  сау  тұлға  тәрбиелеу.

б)Экологиялық   тәрбие  негізі:  Туған  өлке  табиғатын  сүюге,  қадірлеп  аялауға  баулу.

2.   Балабақшадағы  оқу-тәрбиелеу  үрдісін  ата-анамен  бірге  ұйымдастыру.  Ата-ананың  педагогикалық  мәдениетін  көтеру.

Жалпы  бала   тәрбиесіндегі  ата-ана  рөлі  деңгейін  көтеру  мәселесі.

3.   Бала  тілін жан-жақты  дамыту,  көркем  әдебиет арқылы,  ұлттық  құндылықтарды  қалыптастыру,  әдеби  шығармаларға  қызығушылығын   арттыру.

4.   Мектеп  жасына   дейінгі балаларды  тәрбиелеу  мен  оқытудың  инновациялық  бағыттары.

-       Жаңашыл  ұстаздар  тәжірибесін  тарату.

-       Шығармашылықпен  жан-жақты  жұмыстану.

5.   Жалпы  балабақшада  баланың  шығармашылық  қабілетін  дамыту.

Жаңа стандарт негізінде білім беру үрдісі 5 салада ұйымдастырылады:

-       Денсаулық

-       Қатынас

-       Таным

-       Шығармашылық

-       Әлеумет

Оның ішінде балалардың шығармашылық қабілеті мен ойлау үрдісіне негіз болатын «Таным» білім беру саласының негізгі бағыттары.

         «Еліміздің ертеңі-бүгінгі жас ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың тағдыры ұстаздың қолында»-деп елбасымыз Н.Ә.Назарбаев айтқандай балабақшада  баланың таным  процесін  ізгілендіру мақсатында көптеген  оқу-тәрбие  үрдістері, жан-жақты ұйымдастырылып  өткізіледі.

Балабақшада ақпараттық  технологияны пайдалану- бала  танымын  жан-жақты дамытудың  шешуші  құралы. Мыс: Мультимедиялық  оқулықтарды  балабақшада пайдаланар  болсақ, оқу іс-әрекеттерін  жоғарғы  дәрежеде жүзеге асыруға болар еді. Мұндай  жағдайда  тәрбиеші  бала  тәрбиесімен айналысқанда әр түрлі шара, оқу іс-әрекеттер  өткізер алдында жиі-жиі  көрнекіліктер ауыстырмаған болар еді. Бұндай  оқулықтар пайдалану алдымен  балалардың  қызығушылығын арттырып, оқу іс-әрекеттерге  деген танымын, белсенділігін арттыра  түсер еді.

Мультимедиялық  оқулықтар  болса балабақша  бүлдіршіндеріне арналған  таптырмас  құрал еді.

Ақпараттық-технологияларды  пайдалану тәрбиеленушілердің   танымдық белсенділігін  арттырып  қана  қоймай,   логикалық  ойлау жүйесін  қалыптастырады,  шығармашылықпен  еңбек  етуіне  жағдай  жасайды.

Қазіргі  қоғам алдында  тұрған  өзекті  мәселелерді шешуде, яғни  жан-жақты  көп мәдениетті, шығармашыл, әлеуметті бейімделген  тұлға  қалыптастыру үшін  ұстаз өзі де  шығармашыл тұлға  болуы  тиіс.

Сондықтан     жаңа    стандарт    негізінде    баланың    танымын қалыптастыру   бағытында  педагогтардың  өз білімі мен  кәсіби  деңгейін жетілдіру  кезек  күттірмес   мәселе.

Қазіргі  уақытта   оқытудың  50-ден  астам  технологиялары  бар. Олардың  бала  танымын   қалыптастырып  тұлға ретінде дамуы  үшін  маңызы  зор.

Олай  болса  келешек  ұрпағымыздың  жан-жақты,  терең білімді,  яғни  интеллектаулды  деңгейін  жоғары  болуына   қойылатын  талап  зор.

Заман  талабына   сай  жаңашыл  тұлға   тәрбиелеуде  нәтижелі   жұмыс  жасау  алға   қойған   басты   мақсатымыз.

-ұлт болашағы» атты мақаласы.