Пән:Қазақ тілі

Мектеп:Шоқан Уәлиханов атындағы мектеп-гимназиясы

Сынып:3

Мерзімі:

Мұғалім:

Сабақтың тақырыбы

Негізгі және туынды сын есім.

Мақсаты

Негізгі және туынды сын есім туралы түсінігін қалыптастыру;туынды сын есімдердің түбірі мен қосымшасын ажырата білуді;сөздерге жұрнақ жалғау арқылы туынды сын есім жасай білуді үйрету.

Күтілетін нәтижелер

* негізгі және туынды сын есімнің ержелерін біледі;

*негізгі және туынды сын есімдерге сұрақ қоя отырып,айыра алады;

*негізгі және туынды сын есімі бар сөйлем құрастырып,топтастыра алады.

Әдіс -тәсілдер

Сұрақ - жауап, талдау, жинақтау, салыстыру - ажырату.

Сабақтың түрі

Қайталау сабағы

Керекті жабдықтар

 «Мен қандаймын?», «Серпілген сауал» әдісі, сөздік диктанты, «Менің бағытым», «Тамшыларды көлшікке түсіру» ойыны,тест тапсырмалары, түрлі –түсті фишкалар,слайд,микрофон

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Сабақтың басы

Психологиялық дайындық

Оқушылармен амандасу.

Психологиялық дайындық

«Мен қандаймын?»

Ойынның шарты: Сыныптағы әр оқушы өзінің аты қандай әріптен басталса, оған сол әріптен басталатын сын есім сөзін қосып айтады.

Мақсат- мықты, Айжан – ақылды, ...
- Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен толтыра отырып бүгінгі сабағымызды бастайық.  Олай болса, балалар бүгінгі сабағымызда әрбір ісімізге жауапты болайық.

-Жылдың қай мезгілі мезгілі? -Көктемде қандай гүлдер көктеп шығады?
І топ: Қызғалдақ

ІІ топ: Бәйшешек

ІІІ топ: Сарғалдақ

Топ ережесін еске салу.

Сыныпта ынтымақтас

тық атмосферасын қалыптастыру.

Үй тапсырмасын

тексеру

«Серпілген сауал» әдісі бойынша ауызша сұрақтарға жауап алу

1.Сын есім дегеніміз не? Мысалы.

2.Сын есім қандай сұрақтарға жауап береді?

3.Сын есім қандай түрлерге бөлінеді??

4.Негізгі сын есім деп не аталады?

      Мысалы.

5.Туынды сын есім дегеніміз не?

       Мысалы.

− Балалар, біз «Серпілген сауал» әдісі арқылы сын есімнің түрлерін қайталадық.

Ендігі кезекте шығармашылық сатыда сөздік диктантқа назар аударайық.

Оқушылар белсенділік танытады

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

І. Жаңа білімді меңгерту. Шығармашылық саты.
Сөздік диктант

Білгіш,қоңыр,сенгіш, терең,тапқыш,жуан, көршілес,сабырлы,келбетті,салмақты, боранды, жаңбырлы, салқын, дымқыл, шуақты, жасыл, алтындай, жайдары.

І топ:Оқушыларға берілген сөздерді жаздыртып, сөз құрамына талдату.

ІІ топ: Тапқыш сөзіне дыбыстық талдау жасау.

ІІІ топ: Өздеріне ұнаған сын есімдерге сөйлемдер құрастырып жазу.

Әр топтан екі оқушыдан жауап береді.

Оқулықпен жұмыс.
Жұппен жұмыс.

1– жаттығу. Зат есімдерге сын есімдерді тіркеп жазу;

Ақылды қария, қызықты каникул, атақты әнші, белгілі спортшы, ашық аспан, үлгілі оқушы.

2 – жаттығу. Мәнерлеп оқу, сын есімдерді теріп жазу.

Құлағы пүліштей,

Тұяғы күмістей,.

Көзі жұлдыздай,

Жүні құндыздай.

Ақ емес, шұбар лақ,

Ойынға құмар лақ.

Шақырсаң келеді,

Би билеп береді.

Сұрақ-жауап жұмысы:

Негізгі сын есім дегеніміз не?

Туынды сын есім қалай жасалады?

Сөз құрамына талда.

Сергіту сәті.
Допты оқушыға лақтырып, «алма» деген сөзді атаймын, оқушы оны қағып алып «қызыл»деген сөзді айтып допты қайтарады. Ойын осылайша басқа сөздермен жалғастырыла береді.

Танымдық тапсырма./ауызша
«Менің бағытым»

Білгіш ----- адам
Қоңыр ----- ағаш
Сенгіш ----- бала
Терең ----- ауыл
Әсем ----- қозы
Жуан ----- құдық
Көршілес ----- қала

III. Ой толғау.
1.«Тамшыларды көлшікке түсіру» ойыны
Бұлттан жауған тамшыларда сын есімдер жазылған, негізгі сын есім тамшыларын,
негізгі сын есім атауы жазылған көлшікке түсіру, туынды сын есім тамшыларын, туынды сын есім атауы жазылған көлшікке түсіру. (ойын барысында талдап отыру, сабақты қорыту)
- Ал, балалар, міне, бұлт ыдырап, күлімдеп күннің көзі шықты.
Дәмді алма, көрікті бала, гүлді көйлек, жұлдыздай жарық, сұлу қыз, жаңбырлы күн, қатты тоқаш, жасыл орман, білімді оқушы, ұзын сызғыш, таудай биік, әсерлі әңгіме, пайдалы жұмыс, шөпті жер, қызыл көйлек.

2.Тест тапсырмалары:

І нұсқа

1. Түбір сөзді тап.

а) биші

ә) кітап

б) қаламгер

2. Туынды сын есімді белгіле.

а) сабырлы

ә) өрнек

б) өнер

3. Жуан буынды сөзді тап.

а) жеңіл

ә) қажырлы

б) көршілер

4. Жіңішке буынды сөзді тап.

а) қамыс

ә) келбетті

б) бағала

5. . «Ақ сары» сын есімнің қай түрі?
А) дара сын есім

Ә) күрделі сын есім

Б) сын есім болмайды

6. Зат есімді тап.

а) үлкен

ә) ақын

б) бесеу

7. Туынды етістікті тап.

а) үйлер

ә) таза

б) үтікте

8. Негізгі сын есімді тап.

а) тауға

ә) ұзын

б) ойыншық

9. Тәуелдік жалғау дегеніміз не?

а) заттың атын білдіреді

ә) заттың біреуге меншікті екенін білдіретін қосымшалар

б) заттың қимылын білдіреді

10. Көпше түрде тәуелденген сөз қайсы?

а) балаларымыз

ә) малшы

б) досы

Ережені тұжырым жасау,пысықтау

Әр топ ақылдасып орындайды, топта талқылап, ортаға шығып қорғайды.

Критерийлер

фишкалар

доп

Оқушылар сәкестендіру әдісімен жұмыс жасайды.

Қорытынды

- Бүгінгі сабақта не түсіндің?

- Сын есімнің ерекшелігі?

Рефлексия

Оқушылар «Кезбе тілші» әдісі бойынша сабаққа кері байланыс

-Сабақ саған ұнады ма?

-Сабақта саған қиындық болды ма?

-Біз қандай бөлімді қайталадық?

Үй тапсырмасы:78 бет 4-тапсырма

Мадақтау. Бағалау

фишкалар

Дұрыс жауаптар

балл

7-8 дұрыс жауап

3 балл

5-6 дұрыс жауап

2 балл

2-3 дұрыс жауап

1 балл

1 дұрыс жауап

0 балл