Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Мектеп:№202 ЖОББМ КММ

Күні: 20.11.2020ж

Машықкердің аты-жөні: Шаментай Диана Ерболатқызы

Сынып: 6 «Ә»

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Астана қаласына саяхат

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.4.3.1. неологизм сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады: жаңа сөздерді ауызша, жазбаша түрде қолдана алады.

Көпшілік оқушылар орындай алады: берілген мәтіндерден неологизм сөздерді таба алады;

Кейбір оқушылар орындай алады: неологизмдерді сөздерді ажырата алады, оларды қатыстырып сөйлем құрай алады.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Астана, елорда, мәртебе,

Диалог және жазылым үшін қажетті сқз тіркестері:

бас қала, жаңа бейне, жарқын келбет, арман қала, әлем жұрты, т.б

Талқылауға арналған сұрақтар:

• «Астана – Қазақстан халқының мерейі мен мәрте-

бесі» дегенді қалай түсінесің?

• Астана әлем жұртын несімен таңдандырады?

• Астана қаласының басқа қалалардан ерекшелігі неде

деп ойлайсың?

Пәнаралық байланыс

Әдебиет,жаратылыстану

Алдыңғы оқу

Қазақстанның сәулет өнері

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, сыныпты түгендейді.

-Көңіл-күйлеріңіз қалай?

Топқа бөлу. «Суреттер галереясы» әдісі.

Оқушылар тақтадағы, қабырғада ілулі тұрған сурет топтамаларын алып, топқа бөлінеді:

1-топ:Өнер орталығы

2-топ:Мәжіліс орталығы

3-топ:Серуен орталықтары

Үй тапсырмасын сұрау. "ТВ шоу" әдісі .

Оқушылар ортаға шығып микорфон арқылы . Үй тапсырмасын айтады.

Сабақтың ортасы:

3-тапсырма.

5 мин

«Сөз өнері»

1-тапсырма:

Мәтінді тыңда.

Тыңдалым мәтіні бойынша сұрақтарға жауап беріп, жұп-жұбыңмен диалог құрыңдар.

1- Сұрақ: «Астана – Қазақстан халқының мерейі мен мәрте-

бесі» дегенді қалай түсінесің?

2- Сұрақ: Автор «жаңа елорда», «жаңа бейнесі», «жарқын кел-

беті», «дүниенің сегізінші кереметі», «арман қала» деген тіркес-

терді не себепті қолданған?

3- Сұрақ: Астана әлем жұртын несімен таңдандырады?

4 -Сұрақ: Астана қаласының басқа қалалардан ерекшелігі неде

деп ойлайсың?

Дескриптор:

1. Мәтінді мұқият тыңдайды;

2. Мәтін бойынша саұрақтарға жауап береді;

3. Жұп-жұбымен диалог құрайды.

2-тапсырма. Ребус "Астана"

Ребусты шеш. Жасырынған сөзді сипаттама бер.

Қалай ойлайсың, бұл қандай сөздер? Тілімізде

бұрын осы сөздер болды ма?

Неологизм

Ғылым мен техниканың, өндіріс пен шаруашылықтың, мәдениет пен тұрмыстың кеңінен дамыған тұсында тілге жаңа ұғымдарды білдіретін жаңа сөздер енеді. Осындай сөздерді неологизмдер деп атайды. Мысалы, жағдаят, үнтаспа, жазылым, ландшафт, патент,

фабула т.б. сөздер. Бір кезеңде тіліміздегі класс, глобус, электр,комбайн, партия сөздері неологизмдер болып саналғанмен, қазір олар жалпыхалық тық сипат алып кеткен сөздер. Халыққа әбден танылып, түсінікті бол ғаннан кейін жаңа сөздер неологизмдердің

қатарынан шығып қалады.

3-тапсырма

Б

жол

Келіс

Баян

әуе

сүндет

Жарыс

Жаға

мүшел

мәлім

сая

зейнет

ашық

мерей

көсем

сый

4-тапсырма. Мәтінді оқы.

Мәтіннен неологизмдерді анықтап, төмендегі кластерді толтыр.

1998 жылдың 10 маусымында Қазақстанның жаңа елордасы –

Астана қаласының салтанатты тұсаукесері болды. Республикамыздың жаңа астанасының құрылысына итальян, түрік, швейца-

риялық құрылыс фирмалары қатысты. Астана Қазақстан Респу-

бликасының Еуразиялық мемлекет екендігін айқындай түсуде.

Астана қаласында алғашқы кезеңде Конгресс-холл, Л. Гумилев

атындағы Еуразия ұлттық университеті, ықшамаудандар, қонақ-

үйлер мен мейрамханалар салынып, Абай мен Кенесары ханға

ескерткіштер орнатылды. Қала ортасын қақ жарып өтетін Есіл

өзенінің жағалауы көркейтіліп, Елбасының резиденциясы – Ақор-

да, «Нұр Астана» мешіті, Бейбітшілік және келісім сарайы, Бәйтерек

монументі, океанариум, жаңа алаңдар мен саябақтар бой түзеді. Есіл-

дің сол жағалауында тұтастай тұрған кварталдар, Үкімет пен парла-

ментке арналған әкімшілік ғимараттары, министрлік үйі салынды.

Астана қаласы дамуының екінші кезеңінде Тәуелсіздік сарайы,

«Қазақ елі» монументі, «Астана Опера» мемлекеттік опера және

балет театры, Орталық концерт залы, Назарбаев университеті,

«Ұлттық мұражай», «Ханшатыр» бірегей сауда ойын-сауық орта-

лығы, дәл ортасында диаметрі 80 метрлік «Нұр Әлем» шар тәріздес сферасы орналасқан ЭКСПО орталығы және Нұрсұлтан Назарбаев

халықаралық әуежай ғимараты салынды.

Астана – барша қазақстандықтардың ортақ мақтанышы, бола-

шақтың қаласы. Онда жыл сайын халықаралық форумдар, фес-

тивальдар, конгрестер, концерттер, тұсаукесерлер мен түрлі шара-

лар өткізіледі.

• Астана қаласы қай жерде орналасқан?

• Астана қаласының көрікті жерлері туралы әңгімелеп бер.

Неалогизм

Неалогизм

дескриптор:

1. Мәтінді мұқият оқиды;

2. Неологизмдерді табады;

3. Астана қаласының көрікті жерлері туралы әңгімелеп береді;

4. Әңгіме барысында неологизм сөздерді қатыстырады.

5-тапсырма.

Әр торға "Астана" сөзінің беретін мағынасын

толтыр.

Астана

Сабақтың соңы

5 минут

Сабақтың соңында мақсатқа оралып, сабақты қорыту.

«Шығу парағын» пайдаланып, төмендегі сұрақтарға жауап

1 Бүгін не үйрендім?

2 Сабақ бойынша нені түсінбедім?

3 Келесі сабақта қандай мәселеге көңіл аудару керек?

Үй тапсырмасы: "Астана - бас қала" тақырыбына эссе жазу.

Эссе талаптары:

-Сөз көлемін сақтайды;

-Тақырыпты ашады;

-Термин, неологизм сөздерді қолданады;

-Өз пікірін білдіреді.