«Астрономия негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары 9.7.2.1 абсолюттік және көрінерлік жұлдыздық шамаларды ажырату;
9.7.2.3 аспан сферасының негізгі элементтерін атау;
9.7.2.5 әртүрлі ендіктегі жұлдыздардың шарықтау айырмашылығын
түсіндіру;
9.7.2.8 Күн жүйесіндегі денелердің ара қашықтығын немесе
өлшемдерін анықтау үшін параллакс әдісін қолдануды түсіндіру.
Ойлау
дағдыларының
деңгейлері
Білу және түсіну, қолдану
Бағалау критерийлері Оқушы:
Абсолюттік және көрінерлік жұлдыздық шамаларды анықтайды;
• Аспан сферасының негізгі элементтерін көрсетеді;
• Әртүрлі ендіктегі жұлдыздардың шарықтау айырмашылығын
табады;
• Күн жүйесіндегі денелердің ара қашықтығын мен өлшемдерін
анықтауда параллакс әдісін пайдаланады.
Орындау уақыты : 25 минут
Тапсырма
1. Аспан сферасын элементтерімен сызбасын салыңыз






















2. Математикалық көкжиек және аспан меридианы жазықтықтарының қиылысуында
пайда болатын түзу....
А) вертикаль сызық
В) нақтыкөкжиек
С) шырақ вертикаль
Д) дүниенің оңтүстік полюсі
Е) тал түстік сызық
3. Бақылаушының дәл төбесіндегі нүкте

А) надир
В) нақтыкөкжиек
С) шырақ вертикаль
Д) дүниеніңоңтүстікполюсі
Е) зенит
4.Аспан денесіне қарағанда көру бағытына перпендикуляр орналасқан жер радиусы
көрінетін бұрыш -
А) параллакс
В) көкжиектік параллакс
С) вертикальді параллакс
Д) базис
Е) параллакстық ығысу
5. (а)Абсолюттік жұлдыздық шама -
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. [1]

(в)Көрінерлік жұлдыздық шама -
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................[1]

6. Кестеде астрономиялық ұғымдар және олардың түсініктемесі берілген. Кестедегі бос
орынға дұрыс жауапқа сәйкес әріпті жазыңыз. [4 ]

1. Шоқжұлдыз

А) бойлық бойымен бір-бірінен 15
0
арақашықтықта
орналасқан 24 негізгі географиялық меридиандар үшін
анықталатын уақыт.
2. Аспан сферасы

В) нақты анықталған шекарасы бар аспанның бір бөлігі
3. Шырақтардың
шарықтауы

С) жұлдыздардың бас аспан меридианы арқылы өту уақыты
4. көкжиектік
параллакс

D) көкжиектен ең жоғары және ең төмен орналасуы олардың
аспан меридианы арқылы өту кезінде болады

Е) радиусы жорамал сфера, оның бетіне бақылаушы белгілі
бір уақытта өзі орналасқан орнынан көретін бүкіл аспан
шырақтары проекцияланады
К) Аспан денесіне қарағанда көру бағытына перпендикуляр
орналасқан жер радиусы көрінетін бұрыш.

7.Жұлдыздың жарқырауы қандай шамаларға тәуелсіз?
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________ [1 ]

Барлығы: 15 балл