Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қиял әлемі

Мектеп: №7

Күні:23.01.2018ж.

Мұғалімнің аты-жөні: Жексенбаева Гүлжан

СЫНЫП :5А

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Бәйтерек туралы аңыз

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

5.3.1.1.Берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру.

5.3.3.1. Сюжетті суреттердің (фотосуреттер) желісі бойынша әңгіме құрастыру

Сабақтың мақсаттары

Сюжетті суреттердің желісі бойынша өз ойын еркін жеткізе алады. Қосымша ақпарат бере алады

Тілдік мақсат

Оқушылар орындай алады: сюжетті суреттердің желісі бойынша әңгіме құрастыра алады; жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтай алады

Пəнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Бәйтерек, Самұрық құс, патшалық , айдаһар, монумент

Жаңа сөздерді табады, дұрыс айтады, орфографиялық нормаға сай жазады

Диалог құруға / шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:алып шар, өмір ағашы, бейбітшілік нышаны

Талқылауға арналған сұрақтар:

Бәйтерек деген не? Қазақстандықтардың өмірінде Бәйтеректің қандай маңызы бар? Аңыз дегеніміз не? Бәйтерек қандай ағаш?

Не себепті …. деп ойлайсыз?

Не себепті «Бәйтерек –өмір ағашы» деп аталады?

Бағалау критерийі

-тірек сөздерді қолданып, сурет бойынша әңгіме құрастыра алады;

-жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтай алады

Құндылықтар-ды дарыту

Құрмет,ынтымақтастық, ашықтық, қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке үйрету

Пәнаралық байланыстар

Тарих, қазақ әдебиеті, өзін-өзі тану, АКТ

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта, таныстырылым.

Бастапқы білім

Оқушылардың аңыз, ертегі, мақал-мәтелдер туралы түсініктері бар. Астана, «Бәйтерек» монументі жайлы біледі

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Басы

5мин

1. Психологиялық ахуал

-Балалар, бүгінгі сабағымызды жақсы көңіл-күймен өткізу үшін, шаттық шеңберіне тұрамыз. Бәріміз бір-бірімізге жақсы тілектер тілейік. «Жүректен жүрекке» ойыны (тілектер айтылады )

2. Қағаз қиындылары арқылы сыныпты үш топқа біріктіру.

3. Бағалау смайликтерін топ басшыларына беру.

Үй тапсырмасы

Зымыран сұрақтары арқылы өткен материалдарды бекіту.

ҚБ: «Қошемет сөздер» арқылы мұғалімнің бағалауы

Ортасы

20мин

• 1-тапсырма

Т.Ж.Бәйтерек суретін көрсету

• «Кластерлер»әдісі арқылы «Бәйтерек»сөзінің мағынасын ашу

• 

• 

• 

Дескриптор:

 «Бәйтерек»сөзінің мағынасын ашады.

• ҚБ: «Шапалақ» әдісі (Бірін- бірі бағалайды)

• 2-тапсырма

Т.Ж. Мәтінмен жұмыс.Берілген мәтінді мұқият оқыңыз. Мәтіннің оқиға желісі бойынша құрылымын сақтай отырып, жоспар құрыңыз.

1-топ. «Аңызшылар»

Бәйтерек туралы аңыз Бәйтерек - ежелгі таным бойынша тылсым қасиетке ие алып ағаш. Бәйтерек байырғы орта түсінігінде жердің дәл кіндігінде өсетін, тамыры жерасты, діңі адам әлемі, басы рухтар мекені болып табылатын көк тіреген алып ағаш. Мұндай ағаш үлгісі дәстүрлі қауымда мықан ағашы, мырзатерек, әулие ағаш, сетер тал делініп, пішіні мен мәніне қарай әртүрлі аталған. Бәйтерек ежелгі түркі сөзі, бәй «үлкен» деген сөз, «бай» сөзінің дыбыстық өзгеріске түскен түрі (бәйбіше, бәйшешек), үлкен, алғашқы деген ұғымдарды, ал терек (парсы тілінде-дарақ) «ағаш» деген ұғымды білдіреді. Демек, бәйтерек екі сөздің бірігуінен жасалып, «зәулім ағаш» дегенді танытады. Ғылымда оны әлемдік ағаш деп атайды. Бүкіл ғаламның тағдыры осы ағашпен байланыстырылады. Ол - төменгі, ортаңғы, жоғаргы қабатты, бір-бірімен араластырмай, ұстап тұрған тіреу, тұтас әлемді таза ұстауға қызмет атқарады, осы үш қабаттағы тіршілік иелерінің тағдырларына әсер етеді. Бәйтерек тек үш қабатты байланыстырып тұрған дәнекер ғана емес, адамға ізгілік жолын көрсетуші, жақсылық жасаушы.

2-топ. « Әңгімешілер»

Бәйтерек – аңыз ағашы Ата-бабаларымыз жапан далада жалғыз өскен ағашты киелі ағаш немесе әулие ағаш деп санаған. Оны кесуге, қандай да бір зақым келтіруге тыйым салған. Саясында ұзақ отырып демалып, ұйықтауға да болмайтынын ескерткен. Жалғыз өскен ағаштың жанында ұзақ болсаң, сол ағаштай сопиып жалғыз қаласың деп жалғыздықтың нышанына балаған. Ал құла түздегі жайқалып өскен жалғыз ағаш пен шөлді мекендегі тырбиып өскен бұталарды қасиетті санап, жанында түнеп, шүберек байлайтын болған. Кейбіреулер ол маңда әулие жатыр деп ырымдап, мал сойып, тілеу тілеп те жатады.Аңыз бойынша алып теректің ерекше қасиеті сол. Бәйтеректі айнала ән салып, тілеген адамдардың тілегі қабыл болып жақсылыққа өзгереді екен. Бәйтеректің негізгі ұстыны Бейбітшілік дарағы болып есептеледі. Ежелгі түпкі ұғымында «бәйтерек» деген сөздің өзі «өмір ағашы» деген мағынаны білдіреді.

3-топ. «Суретшілер»

Астана – Бәйтерек «Көктөбенің басында, алып көк теңіздің жағалауында өмір ағашы - Бәйтерек өседі екен. Жыл сайын Бәйтеректегі ұяға киелі Самұрық құс күн бейнелі алтын жұмыртқа салады екен. Бірақ жыл сайын айдаһар-жылан сол күнде жеп қояды. Аңыз бойынша Ер Төстік батыр жыланды өлтіріп, Самұрық құстың алтын жұмыртқасын аман алып қалады. Киелі ағаш туралы аңыз - бейбітшілік пен келісімде өмір сүруге ұмтылған жаңа Қазақстанның көрінісі. Бәйтеректің жоғары бөлігінде алтын түсті алып шар орналасқан. Шардың диаметрі 22 метр, салмағы 300 тонна. «Аялы Алақан» - Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің оң алақанының бедерлемесі.

Дескриптор:

 Мәтінді мұқият оқиды.

 Мәтін құрылымын сақтайды.

•  Мәтін бойынша жоспар құрады.

• ҚБ: «Басбармақ» әдісі (Бірін- бірі бағалайды)

• 3-тапсырма

• Сурет бойынша жұмыс

• 

• 

• Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан жолы»атты кітабында «Бәйтерек» монуметінің идеясы қазақ халқының арманын білдіретін аңызға негізделгенін жазады

• Бәйтерек туралы аңыз –әңгіме құрастыру

Дескриптор:

 Мәтінге тақырып қояды;

 Тірек сөздерді орынды қолданады;

 Сурет бойынша әңгіме құрастырады.

ҚБ. «Бағдаршам» әдісі (бірін- бірі бағалау)

• « Хикая картасы»әдісі

• .Әр топ сурет желісі бойынша оқиғаның құрылымын картаға түсіреді

• 

• .

ҚБ. «Қошемет сөздер» ( Мұғалімнің бағалауы)

Бәйтерек ағашының суреті

Мәтінмен жұмысты 3- топқа да бір мезетте А4 парағына 3 нұсқадан таратып беремін. Алғашқы дайын болған топ өз жұмыстарын көрсетеді. Содан кейін келесі топтар мәтінмен жұмыстарын ортаға салады.

• «Бәйтерек» монументінің

cуреттері

«Бәйтерек туралы

аңыз» жайлы сурет

А/4 парағы, хикая картасы

Соңы

5мин

Кері байланыс

ҚҚҚ

Үй тапсырмасы: Иллюзия өнері жайлы деректер табу

Кері байланыс кестесі

Дескриптор

1.Тірек сөздерді қолдана алады

2. Сурет бойынша аңыз-әңгіме құрастыра алады

3.Мазмұнын тақырыпқа сай қызықты, әсерлі жезеды

Қосымша ақпарат

Саралау – оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау – оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс – Денсаулық жəне қауіпсіздік, АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс (тəрбие элементі).

Жетекші сұрақтар беру арқылы оқушыларды сыни ойлауға, өздігінен шешім қабылдай алу дағдысын дамыту мақсатында сыни тапсырмалар беремін.

АКТ-мен жұмыс

Сабақ әдебиет пәнімен байланысты құрылды.

Оқушылармен топтық жұмыс жасау арқылы бірлескен қарым-қатынас орнатылды.

Отанға деген патриоттық сезімін арттырады. Адамгершілікке тәрбиелейді.

Рефлексия

Оқушылар бәйтеректі бояу арқылы өзінің бүгінгі сабаққа деген көзқарастарын білдіреді(Егер толық бояса, барлығын меңгердім; жартылай бояса, толық түсіне алмадым; мүлдем боямаса, ешнәрсе түсіне алмадым деген сөз).