Ашық сабақ Демографиялық ахуалы нашар мемлекеттер 9 сынып

КРОССЕНС әдісі

Топтық жұмыс. «Конверттегі сұрақ» әдісі.

Сұрақтар: 1. Әлем үшін қайсысы қауіптірек: халық санының өсуі ме, әлде халық санының азаюы ма? Ойларыңды дәлелдеңдер.

2.Демографиялық дағдарыс орын алған Еуропаның дамыған елдеріндегі ахуалды өзгерту үшін қандай жағдайлар жасау қажет деп ойлайсыңдар?

2.Таяу Шығыс пен Африка елдерінен келген босқындарды қабылдау арқылы Еуропа елдерінің демографиялық ахуалы тyзеледі деп ойлайсыңдар ма?

3.Қазақстанның ұстанып отырған демографиялық саясатына қандай баға бересіңдер? Біздің елімізде демографиялық дағдарыс орын алуы мүмкін бе?

Дескриптор:

Жалпы 3балл

тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстырады-2б

сұрақтарға жауап береді-1 б

Топтық жұмыс. «Конверттегі сұрақ» әдісі.

Сұрақтар: 1. Әлем үшін қайсысы қауіптірек: халық санының өсуі ме, әлде халық санының азаюы ма? Ойларыңды дәлелдеңдер.

2.Демографиялық дағдарыс орын алған Еуропаның дамыған елдеріндегі ахуалды өзгерту үшін қандай жағдайлар жасау қажет деп ойлайсыңдар?

2.Таяу Шығыс пен Африка елдерінен келген босқындарды қабылдау арқылы Еуропа елдерінің демографиялық ахуалы тyзеледі деп ойлайсыңдар ма?

3.Қазақстанның ұстанып отырған демографиялық саясатына қандай баға бересіңдер? Біздің елімізде демографиялық дағдарыс орын алуы мүмкін бе?

Дескриптор:

Жалпы 3балл

тыңдалған мәтіндегі ақпаратты өмірлік мәселелермен байланыстырады-2б

сұрақтарға жауап береді-1 б

ЕББҚ: Семантикалық карта

PISA тапсырмасы

2. Мәтін стилін анықта

А)ғылыми стиль

В) публицистикалық стиль

С)ресми стиль

2. Халық саны жер бетінің 17% құрайтын мемлекет

А)Қытай

В) Үндістан

С)Еуропа

3. Еуроодақ сарапшыларының пайымдауы қай бөлімде жазылған

А) 1 және 4

В) 5 және 6

С) 5

PISA тапсырмасы

3. Мәтін стилін анықта

А)ғылыми стиль

В) публицистикалық стиль

С)ресми стиль

2. Халық саны жер бетінің 17% құрайтын мемлекет

А)Қытай

В) Үндістан

С)Еуропа

3. Еуроодақ сарапшыларының пайымдауы қай бөлімде жазылған

А) 1 және 4

В) 5 және 6

С) 5

Тыңдалым мәтіні

Демографиялық ахуалы нашар мемлекеттер дегеніміз — халық санының кемуі, өмір сүру деңгейінің төмендігі, халықтың жас құрылымындағы теңсіздіктер және басқа да демографиялық мәселелерге тап болған елдер. Мұндай мемлекеттерде тұрғындардың саны азаюда немесе халықтың өмір сүру сапасы төмендеуде. Бұл жағдай әртүрлі себептермен туындауы мүмкін, оның ішінде экономикалық қиыншылықтар, соғыс, денсаулық сақтау жүйесінің нашарлығы, білім беру мен әлеуметтік қолдаудың жеткіліксіздігі және т.б.

Демографиялық ахуалы нашар мемлекеттердің кейбір белгілері:

1. Халықтың азаюы немесе баяу өсуі:

Халықтың туу деңгейі төмен болған кезде халық саны баяу өседі немесе азаяды. Мұндай жағдайлар көбінесе экономикалық дағдарыстар, эмиграция, сондай-ақ адам капиталының тапшылығына байланысты болады. Мысалы, Жапония мен Ресей сияқты елдерде туу көрсеткіштері төмен, бұл халықтың қартаюына әкеледі.

2. Жас құрылымындағы мәселелер:

Халықтың көп бөлігін егде жастағы адамдар құрайтын елдерде жұмыс күшінің тапшылығы, экономикалық өсудің баяулауы және әлеуметтік қамтамасыз етудің мәселелері туындайды. Осыған байланысты, жастардың саны азайып, зейнеткерлердің саны артады. Мысалы, Еуропаның бірқатар елдерінде, атап айтқанда Германияда, халықтың қартаюы проблемасы өткір тұр.

3. Қоныс аудару және миграция:

Көптеген мемлекеттер халықтың кетуіне байланысты демографиялық қиындықтарды сезініп жатыр. Әсіресе, миграцияның жоғары деңгейі бар, бірақ экономикасы әлсіз елдерде бұл жағдай көп орын алады. Қоныс аударушылардың көп болуы еңбек ресурстарын жоғалтуға, ал қалған халықтың тұрмыс деңгейінің төмендеуіне әкелуі мүмкін.

4. Тұрақсыздық және қақтығыстар:

Қақтығыстар мен соғыстар көптеген мемлекеттерде халықтың өсімін тежейді немесе халықтың санының қысқаруына әкеледі. Бұл әсіресе Африка мен Таяу Шығыстағы кейбір елдерде байқалады.

Мысалдар:

1. Жапония:

Жапониядағы туу деңгейі өте төмен, бұл елдің демографиялық ахуалына елеулі әсер етеді. Өмір сүру ұзақтығы жоғары болғанымен, халықтың қартаюы, жас жұмыс күшінің тапшылығы және әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері күрделі.

2. Ресей:

Ресейде туу деңгейі төмен, ал өлім деңгейі жоғары, бұл халық санының қысқаруына әкеліп соғуда. Сонымен қатар, миграция да бірқатар мәселелер тудыруда, себебі көптеген жастар шетелге жұмыс істеуге кетуде.

3. Болгария, Румыния және басқа да Шығыс Еуропа елдері:

Бұл елдерде халықтың қартаюы және миграцияның жоғары деңгейі демографиялық проблемаларды тудырып отыр. Экономикалық қиыншылықтар мен жұмыс мүмкіндіктерінің шектеулігі жастардың шетелге кетуіне себеп болды.

4. Африка елдері (мысалы, Сомали, Судан):

Бұл елдерде соғыс, қақтығыстар және саяси тұрақсыздықтың нәтижесінде халықтың өсуі мен дамуында қиындықтар туындап жатыр. Сонымен қатар, денсаулық сақтау жүйесі мен білім беру жүйелерінің әлсіздігі тұрғындардың өмір сүру деңгейін төмендетуде.

Қорытынды:

Демографиялық ахуалы нашар мемлекеттерде халықтың өсуі тоқтап немесе төмендеген, жас құрылымы дисбаланстанған, еңбек ресурстары мен әлеуметтік жүйе бойынша үлкен қиындықтар бар. Мұндай елдерде демографиялық саясатты дұрыс жүргізу, денсаулық сақтау, білім беру және экономиканы дамыту шаралары маңызды рөл атқарады.

САЛАЛАС

САБАҚТАС

АРАЛАС