Тақырыбы: Жалаң және жайылма сөйлем

Мақсаты: Жалаң сөйлем мен жайылма сөйлем туралы түсінік беру.Жалаң сөйлемді жайылма сөйлемге айналдыра білуге үйрету,сөйлемді талдай білуге машықтандыру.

Сауатты жазу дағдыларын,сөйлеу тіл мәдениетін жетілдіру.Логикалық ойлау қабілетін,шығармашылық қабілетін дамыту.

Оқушыларды алғырлыққа,ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже: Жаңа білімді меңгерту

Негізгі идея: қазақ тілі пәніне қызығушылыққа баулу

Түрі: жаңа білім беру

Әдісі:СТО

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру бөлімі

Қазақ тілім-өз тілім.ана тілім

Абай,Мұхтар сөйлеген дара тілім

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені

Болашағым, бақытым,дана тілім

ІІ.Қызығушылықты ояту

Алдымызда 16 желтоқсан Тәуелсіздік күні келе жатыр. Желтоқсан құрбандарына мына гүлді топтастырайық.

1.Желтоқсан құрбандары кімдер?

2.16 желтоқсан қандай мереке?

Қазақстан тәуелсіздігіне-25 жыл.

Тәуелсіздік- ел тілегі.

Биыл Қазақстанның еркін,егеменді мемлекет болғанына 25жыл толды.Қазақстанда мемлекеттік тіл-қазақ тілі.

Ана тілі.!Біз үшін ең қасиетті сөз.Өйткені бұл ата-бабаларымыздың,әке-шешеміздің тілі.

Бес гүлдің күлтелеріндегі тапсырмаларды орындау:

1.Сөйлем мүшелері дегеніміз не?

2.Бастауыш дегеніміз?

3.Баяндауыш деген не?

4. Тұрлаулы мүшелер дегеніміз не?

5.Тұрлаусыз мүшелер дегеніміз?

2.Семантикалық тапсырмалар

Тест тапсырмасын орындау.

1 Қимыл,іс-әрекет....... білдіретін сөзді бастауыш дейміз

А) сапасын ә) иесін б)қимылын

2.Бастауыштың ісін,қимылын білдіретін сөздерді ........ дейді

А) бастауыш ә) баяндауыш б)тұрлаусыз мүше

3Бастауыш та,баяндауыш та ....... . жасалса,бастауыштан кейін сызықша қойылады.

А) сан есімнен ә) етістіктен б)зат есімнен

4Мына сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін тап

Бүгін қалың қар жауды.

А) бүгін,жауды ә) қар,жауды б)қалың,жауды

5.Мына сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерін тап:

Балалар әдемі аққала жасады

А) әдемі аққала ә) балалар б)жасады

ІІ.Мағынаны тану

Сөздерден сөйлем құрап ,оларды сөйлем мүшелеріне талдау .

Бастауыш пен баяндауыштан құралған сөйлемді жалаң сөйлем дейді.

Жазира биледі.

Түйе боталады

Тұрлаулы мүшелерден басқа тұрлаусыз мүшелері бар сөйлемді жайылма сөйлем дейміз.

Жазира әдемі биледі.

Түйе бүгін боталады.

Жаттығу жұмысы

1-жаттығу

Екі бағандағы сөйлемдерді салыстырып оқу.

Сөйлем мүшелеріне талдау.

2-жаттығу

Берілген жалаң сөйлемдерден екі сөйлемді сызба бойынша толықтырып жазу.

Суретші бояды.

Суретші суретті бояды.

Суретші суретті бояумен бояды.

Суретші әдемі суретті бояумен бояды.

Ұшақ ұшты.

Ұшақ әуеде ұшты.

Ұшақ әуеде қалықтап ұшты.

Ұшақ әуеде қалықтап ұшты.

4-жаттығу.

Ертегіні түсініп оқып,жалаң сөйлемді жайылма сөйлемге, жайылма сөйлемді жалаң сөйлемге айналдырып жазу.

Түн болды.

Ай туды.

Түн қараңғы болды.

Ай жаңадан туды.

5-жаттығу.

Сөйлемдерді толықтырып жазу.

1.Қар жауды.

2. Болат қарды күрекпен күреді.

3.Ернар мен Досан мұзайдында коньки тепті.

4.Асхат ұя жасады.Оны ағашқа ілді.

ІІІ.Ой толғаныс

Ребус шешу.

Лаура кітапханаға келді.Арман жүгірді. Арман суға шомылды.Жаңбыр жауды. Жәния ыдыс жуды.Дәурен Астанада тұрады.

Үйге тапсырма.

3-жаттығу.

Сөйлемдерді оқып, алдымен жалаң, содан соң жайылма сөйлемдерді көшіріп жаз.

Бағалау.