Жалпы
мәліметтер
|
Дайындаған
оқытушы
|
Касимжанов Айдын
Кездикбаевич
|
Өткізу
уақыты
|
«04» қараша 2021
жыл
|
Өткізетін
орын
|
«Радиотехника және байланыс
колледжі»
|
Пән:
|
Бағдарламалық қамтуды құрау,
түрлендіру, тестілеу
|
Топ,
курс
|
434 ЕТ,
ІV
курс
|
Сабақ тақырыбы,
нөмірі
|
Ерекше жағдайларды пайдалану,
№ 56
|
Сабақ
мақсаты
|
-
Оқушыларды бағдарлама құру
барысында, бағдарламаның сенімді, сапалы жұмыс жасауы үшін ерекше
жағдайларды қолдануға
үйрету,
-
Логикалық ойлау қабілеттерін
арттыру, қорытынды жасау және талдау дағдыларын дамыту,
құрастыратын бағдарламалардың сенімділігін жоғарылатуға жағдайлар
жасау.
-
Студенттердің өз білімдеріне
деген сенімділіктерін нығайту,
студенттерді ұқыптылыққа,
іздемпаздылыққа тәрбиелеу, олардың жауапкершілік дағдыларын
арттыру.
|
Сабақ
типі
|
Аралас
|
Сабақ
түрі
|
практикум
|
Сабақта пайдаланатын
әдістер
|
иллюстрациялық-түсіндірмелі
әдіс, тәжірибелік жұмыс,
есеп
|
Оқыту
формасы
|
фронтальды, жекелей
|
Пәнаралық
байланыстар
|
Бағдарламалау, математика, ағылшын тілі, еңбек
қорғау
|
Сабақтың жабдықталуы:
|
Көрнекілік құралдар:
|
ДК, python интерпретаторы,
sublimetext редакторы, интерактивті тақта, zoom бағдарламасы,
презентация
|
Үлестірмелі
материалдар:
|
дәріс және тәжірибелік таратпа
материалдары
|
Ресурстар:
|
python.org, pythontutor.ru,
python-scripts.com сайттары
|
Сабақ
кезеңдері
|
Ұйымдастыру кезеңі (4
мин)
|
-
студенттермен
амандасу, топ студенттерін
түгендеу
-
студенттердің
назарын сабаққа аудару
-
сабақтың тақырыбын айту,
мақсатын ашу.
|
Жаңа материал
түсіндіру
(15
мин)
|
Python-да бағдарламалау кезінде біз қателіктердің екі
түріне тап болуымыз мүмкін. Бірінші тип синтаксистік қателерді
білдіреді (syntax
error). Олар бастапқы кодты
жазу кезінде бағдарламалау тілінің синтаксисін бұзу нәтижесінде
пайда болады. Егер мұндай қателер болса, бағдарламаны құрастыру
мүмкін емес. Қандай да бір құрастыру ортасында(IDE) жұмыс істеген
кезде, мысалы, PyCharm-да, IDE-нің өзі синтаксистік қателерді таба
алады және оларды қандай да бір жолмен ерекшелей
алады.
Қателердің екінші түрі - орындау қателері
(runtime error). Олар бағдарлама
орындау барысында пайда болады. Мұндай қателіктер
ерекше
жағдайлар деп те
аталады.
Ерекшелік болған кезде бағдарламаның жұмысы үзіледі және
мұндай олқылық болдырмау үшін Python-да ерекше жағдайларды өңдеу
үшін try .. except конструкциясы бар, оның ресми
синтаксисі:
1
2
3
|
try:
командалар
except [ерекше_жағдай_типі]:
командалар
|
Ерекшелік туындауы мүмкін барлық негізгі код try кілт
сөзінен кейін орналастырылады. Егер осы кодта ерекшелік пайда
болса, онда try блогындағы кодтың жұмысы үзіліп, орындау except
блогына өтеді.
Ерекшелік кілт сөзінен кейін қандай ерекшелік өңделетінін
көрсетуге болады (мысалы, ValueError немесе KeyError). Except
сөзінен кейін, ерекше жағдай туындаған кезде орындалатын командалар
орналасады.
Жолды санға түрлендіру мысалында ерекше жағдайды өңдеуді
қарастырайық:
1
2
3
4
5
6
|
try:
number
= int(input("Сан
енгізіңіз:
"))
print("Енгізілген
сан:",
number)
except:
print("Түрлендіру сәтсіз
аяқталды")
print("Бағдарламаны
аяқтау")
|
Finally блогы
Ерекше жағдайларды өңдеу кезінде қосымша finally блогын
пайдалануға болады. Бұл блок ерекшелік туындаса да, туындамаса да
орындалады:
Әдетте, finally блогы файлдарды жабу сияқты, пайдаланылатын
ресурстарды босату үшін
қолданылады.
|
Тапсырма орындау
кезеңі (20 мин)
|
-
Тіктөртбұрыштың қабырғалары(a, b) берілген. Оның периметрі
(P = 2*(a+b)) мен ауданын (S = a*b) табу қажет. Бағдарлама ешқандай
қате шығармауы үшін, енгізілген мәліметті тексеру қажет, try:
except конструкциясын пайдаланыңыз.
-
Ерекше жағдайларды өңдейтін try: except конструкциясын
пайдаланып, төмендегі есепті шығарыңыз, енгізілген мәліметтің
дұрыстығын тексеру қажет немесе бөлу амалын орындаған кезде
ZeroDivisionError ерекше жағдайын ескеру қажет:
-
Қарапайым текстік файл file.txt берілген, файлды ашып
экранға шығару қажет. Файл жойылған немесе аты өзгерген болса,
бағдарлама қате шығармай, хабарлама көрсету
керек.
|
Үй тапсырмасын беру
(2 мин)
|
Қателіктерді
өңдейтін класс түрлерімен танысып
келу.
|
Сабақты
қорытындылау
(4
мин)
|
Сабақты қорытындылау.
Бағалау.
|