Жаңа тақырыпты
ашу:
Анықтама. Егер Ф фигурасын Ф1 фигурасына
бейнелегенде, олардың сәйкес нүктелерінің арақашықтықтары бірдей к
қатынасына өзгеретін болса, онда Ф фигурасын Ф1
фигурасына ұқсас деп
атаймыз.
Анықтама. Жазықтықтағы әрбір А нүктесі
үшін ОА сәулесінің бойында жататын және
шартын
қанағаттандыратын нүктесін А
нүктесіне гомотетиялы
нүкте деп атаймыз. Ал жазықтықтың
бұл түрлендіруін гомотетия деп
атайды.
O -
гомотетия
центрі деп, ал k
– гомотетия
коэффициенті деп
аталады.
Гомотетия
қасиеттері:
1: гомотетия түзуді өзіне
параллель түзуге көшіреді, ал гомотетия центрі арқылы өтетін түзуді
өзіне – өзін көшіреді.
2: Гомотетия кесіндіні өзіне
параллель кесіндіге көшіреді
3: Гомотетия бұрышты өзіне тең
бұрышқа көшіреді
4: Гомотетия шеңберді шеңберге
көшіреді. Жалпы кез келген екі шеңберді өзара гомотетиялы деп
қарастыруға болады. Мұнда ұқсастық коэффициенті олардың
радиустарының қатынасына тең.
5: Егер
A1
нүктесі OA сәулесінде жатса,
онда центрі O болатын және A – ны
A1
нүктесіне бейнелейтін бір ғана
гомотетия табылады
6: Әрбір ұқсастық түрлендіруін
қозғалыс пен гомотетияны бірірен кейін бірін қолдану арқылы алуға
болады. Мұнда ұқсастық түрлендіруі мен гомотетияның ұқсастық
коэффициенттері бірдей болады.
Тапсырма-1: Гомотетия коэффициентің
табыңыз. Содан кейін түрлендірудің түрін және фигураларды қалай
өзгертетінін (кішірейту және ұлғаю) анықтауға
ұсыныңыз.
Тапсырма-2:
үшбұрышын центрі О
және гомотетия коэффициенті k
= 2 болатын түрлендіру
арқылы үшбұрышына
бейнелеңіз. Гомотетия
центрі тыс
орналасқан.
Салу
алгоритмі.
-
Кез келген салыңыз.
-
Үшбұрыштан тыс О нүктесін
белгілеңіз.
-
ОА
түзуінің бойынан А1
нүктесін А және
А1 нүктелері О нүктесінің бір жағында
жататындай етіп алыңыз және кесіндінің ұзындығы болсын.
-
ОВ
түзуінің бойынан В1
нүктесін В және
В1 нүктелері О нүктесінің бір жағында жататындай етіп алыңыз және
кесіндінің ұзындығы болсын.
-
ОС
түзуінің бойынан С1
нүктесін С және
С1 нүктелері О нүктесінің бір жағында жататындай етіп алыңыз және
кесіндінің ұзындығы болсын
-
салыңыз.
Үшбұрыштың қабырғалары мен
бұрыштары
қалай
өзгерді? және қабырғалары мен
бұрыштарына қатысты
қорытынды
жасаңыз.
|