«Жануарлар қайда мекендейді?»
ойынына әр топқа бірнеше
жануарлардың суреттерін
ұсыну.
-
Тау жануарлары.
(қодас,арқар)
-
Ашық кеңістік
жануарлары.
(арыстан,бүркіт)
-
Суқойма жануарлары.
(құндыз,акула)
-
Орман жануарлары
(теңбілшер,піл)
Олардың қайда
мекендейтінін анықтау
және
оның тіршілік ортасы туралы
айтып беру.
- әр топты
бағалау
Жануарлар тобына
тапсырма. Негеш суреттен орман
жануарларын, ал Эврика ашық даланы мекендейтін жануарды табу керек.
Оларға көмек бере отырып, өз шешімдерін түсіндіру. Ортақ қандай
байланысы барын анықтау (Жауаптары:
Орман
жануарлары:
1.жалқауаң
2.бұлан
3.ақкіс
4.теңбілшер.
Ашық кеңістік
жануарлары:
1.қабылан
2.киік
3.құм эфасы
(жылан)
4.көртышқан
Жануарлар тобын бағалау
(стикермен)
Суқойма
жануарлары. Суретте бейнеленген
жануарлардың әрқайсысы қайда тіршілік ететін анықтау. Әр суретке
сәйкес келетін жазуды табу.
Ұлулар- жұмсақ тәнді
жәндік.Бұлардың 90000-дай түрі бар. Теңіздің 4800 метр терең
түбінде және 5000 метр биік тауларда да тіршілік етеді,көпшілігі
теңіздерде,сондай-ақ тұщы сулар, кейбіреуі тоғандарда тіршілік
етеді.
Шортан-жыртқыш балық.
Шортанның денесі ұзынша жебе тәрізді жалпақ тұмсықты.Аузында
тістері көп,олар ұшымен кері бағытталған.Қазақстанда шортандар
ағыны жай өзендер мен су маңы өсімдіктері жақсы жетілген көлдерде
кездеседі.
Косатка – теңізде тіршілік
етеді.Денесінің ұзындығы 34 см, өмір сүруі- 5
жыл.
Артығын
тап. Суретте бейнеленген
жануарларды атап және оларды сипаттау, таудың бейнесіне назар
аударту.
Сұрақтар:
- Неліктен мұнда таулар
бейнеленген?
- Біздің жерімізде тау бар
ма?
- Тянь-Шань тауы туралы не
білесіңдер?
- Тағы қандай жануарлар тауда
өмір сүреді?
Оқушылар суреттегі артық
жануар – қарақұйрық екенін түсінеді, өйткені ол шөлде, шөлейтте де
мекендей алады.
Зертте. Зерттеу жұмысын топпен ұйымдастырып,
алдын ала әр жерде
мекен ететін, сол жерге тән белгілері бар жануарлардың суретін
дайындау.
Зерттеу жүргізуге арналған
нұсқаулық
• Оқушылар топ ішінде таңдаған
суреттерімен танысу.
• Фотосуретті плакаттағы қажетті
орынға жапсыру.
• Нәтижесін топта талқылау.
• Өз топтастырулары туралы
дәлелдер келтіре отырып, тұжырымдау.
• Жұмыс барысында талдауға
араласу.
Ашық кеңістік
жануарлары: «Ақ
түлкі»
Орман жануарлары:
«Аю»
Тау жануарлары:
«Күшіген» Ең ірі ұшатын құс,оның қорегі өлі
жануарлар.
Суқойма жануарлары:
«Мөңке»
Мөңке балық - тұщы су тұқы балықтар туысына
жатады. Ұзындығы 45 см, салмағы 3 кг. Арқасы қара-қоңыр, денесінін
екі жағы алтын түстес, жыныстық жетілуі 4-5 жылға созылады.
Өсімталдығы, 300 мың уылдырық шашады. Планктонмен, жәндіктер
дернәсілдерімен, өсімдікпен ректенеді. 2 түрі
бар: алтын
мөңке және бозша
мөңке. Еуразия қоймаларында
таралған.
Мұғалімнің
түсіндіруі. Ашық кеңістікті қарақұйрық, киік, арыстан, ақтүлкі сияқты
жануарлар мекендейді. Олар жемтігін қуып жету не жауынан қашу
үшін тез жүгіруге бейімделген. Шөп қалың өсетін ашық даланы
кеміргіштер мен бунақденелілер мекендейді. Шөл және шөлейт жерлерде
бауырымен жорғалау-шылар көп
кездеседі.
Ормандарды ірі жануарлар
мекендейді. Оларға аю, бұлан, жабайы қабан жатады. Тропикалық
ормандарда жалқауаң, піл тіршілік етеді. Орман жануарларының көбі
ағаштарға өрмелей алады.
Су жануарларының денесі
сү-йірленіп келеді. Олардың жүзу қанаттары не аяқ саусақтарының
арасында жүзу жарғақтары болады. Оларға құрбақа, суаршын қандала,
балық және басқалар жатады.
Тау жануарларының жүні қалың
болады. Арқар тәрізді жануарлардың жалпақ, қозғалғыш тұяқтары
болады. Тау құстары тез ұшады, олардың жүні үлпілдек болады.
Таудағы бунақденелілердің түсі қара, қоңырқай болып
келеді.
Сергіту
сәті. Бейнежазбадағы әуен ырғағымен
билеу.
Мұғалім-оқушы диалогі.Сен
білесің бе?
Шағыл мысығы туралы
бейнекөріністі көрсетіңіз. Оны сипаттап беруін сұраңыз. Оның
сыртқы көрінісін алдамшы дей аламыз ба? Жануардың сыртқы көрінісі
немесе күнделікті өмірде сырттай алдамшы болып көрінген сәттерін
естеріне түсіруін өтініңіз.
Жеке жұмысқа дәптердегі
тапсырмаларды орындау ұсынылады.
25-жұмыс парағы.
«Жануарлардың тіршілік
ортасын қалай анықтайды?»,
27-б.
Жануарлардың
топтары. Оқушылар жануарларды сурет
арқылы анықтап, сәйкес топпен байланыстыруы қажет. (Жауаптары: Тау
жануарлары – күшіген, қодас, арқар; ашық кеңістік жануарлары –
ақтүлкі, арыстан, тарпаң; суқойма жануарлары – құндыз, мөңке,
акула; орман жануарлары – макака, аю,
теңбілшер).
26-жұмыс парағы. «Тобын анықта»,
28-б.
Сипаттамасы бойынша тап.
Оқушылар кестенің астына әр топтан кез келген үш
жануардың атын жазып, сипаттамасымен
сәйкестендіреді. (Жауаптары: Бұл топтың тұяқты
жануарларының тегіс емес, биік жерлерге өрмелейтін ірі қозғалмалы
тұяқтары болады. Тау жануарлары.
Бұл топтың сүтқоректілерінің
ұзын аяқ-қолдары, мықты әрі төзімді денелері, бұлшықетті мойындары
болады. Ашық кеңістік жануарлары.
Бұл топта омыртқасыздар және қосмекенділер, бауырымен
жорғалаушылар мен балықтар көп. Суқойма
жануарлары.
Бұл топтың сүтқоректілері
едәуір ірі, төзімді болады. Орман
жануарлары).
Бағалау.
Бағалау
критерийі
|
Дескрипторлар
|
Жануарлардың тіршілік
ортасын анықтайды.
|
-
Ашық кеңістіктер, ормандар,
таулар мен суқоймаларды мекендейтін жануарларды
біледі;
-
Жануарлардың
тіршілік ортасының сипаты бойынша ажырата
алады.
|
|