Ашық сабақ "Жинақтық сан есім" 6-сынып

Пәні:

Қазақ тілі

Күні: 3.12

Сабақтың тақырыбы:

Жинақтық сан есім

Сабақ негізделген оқу мақсаты:

Жинақтық сан есімнің жасалу жолын біледі.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: жинақтық сан есімге мысал келтіре алады, басқа сан есімнен ажырата алады.

Оқушылардың басым көпшілігі: жинақтық сан есімдердің жазылу емлесін біледі.

Кейбір оқушылар:
Берілген теориялық мағұлматтарды зерттеп, сан есімнің мағыналық түрлерін, жасалу жолдарын, ерекшеліктері мен айырмашылықтарын анықтай алады. Ерекше қасиеттері мен түрлерін ажыратады.

Оқушы бір-бірін оқытуда:

• Мұғалім рөлін кезекпен атқарады;

• Тақырыптың түсініксіз жерлерін айқындайды;

• Топ мүшелерінің сұрақтарына жауап береді;

• Топтағы жұмысты ұйымдастырып, нәтиже шығаруға талпынады;

• Қорытынды шығарады.

Алдыңғы оқу

Құрамында сан есімі бар ребус жасап келу.

Сыныптағы достарыңмен бірігіп, мәтінінде жинақтық сан есімі бар жаңа заман әндерінің бірінің мәтінін жаз.

Сабақ жоспары:

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар

Сабақтың басталуы:

1.Оқушыларды топқа бөлу. Сандар жазылған стикерлерді таңдап алу арқылы топқа бөлінеді. Сандар: 1, 2, 3, 4.

Топ басшылары сайланып, бағалау парақтары таратылады.

2. «Ой шақыру»

Сөзжұмбақты шешіп алайық.

1. Қасиетті сан.

2. Қазақ халқының ертедегі баспанасы.

3. Сөзге шебер адам.

4. Ел басқарушы.

5. Ұлттың аты.

6. Білім ордасы.

7. Оңтүстік астанамыз.

8. Адамның есту мүшесі.

Сан есім деген кезде ойларыңа не келеді? Мысал келтіру арқылы сан есім туралы білімдерін топтастырады.

А) Сұрақ - жауап
1. Сан есім дегеніміз не?
2. Сан есімнің сұрақтарын ата?
3. Сан есімнің құрамына қарай түрлерін ата?
4. Дара сан есім дегеніміз не?
5. Күрделі сан есім дегеніміз не?

6. Сан есімдер мағынасына қарай нешеге бөлінеді? Оларды ата.

7. Есептік сан есім деген не?

8. Реттік сан есім деген не?

3. Электронды оқулықтан сан есім туралы түсінік беру.

Сабақтың ортасы:

4. E-Learning сайтының кітапханасынан алынған тапсырманы орындау

Дәптермен жұмыс.

1. Сөйлемдегі сан есімдерді жинақтық сан есім етіп жазыңыз.

2. Берілген сан есімдерді мағынасына қарай қажетті орнына қойыңыз.

/№4519. Сан есім. Жинақтық сан есім тақырыбы бойынша алынған тапсырмалар №1,2,3/

5.Оқулықпен жұмыс

114-жаттығу. Ребустың шешуін жазыңыз. Құрамында сан есімі бар не мақал, не мәтел, не нақыл сөз бойынша өздерің де ребус құраңдар.

Оқушылар осы кезде өздері үйден құрастырып келген ребустарымен алмасады, жауабын тауып, тексереді.

6. «Екі жақты күнделік» әдісі.

Төрт топқа төрт түрлі-түсті қағазға жазылған өлең үзінділері беріледі. Өлеңді оқып, кімнің өлеңі, қандай өлеңнен алынған және соған сәйкес мақал – мәтелдер жазады, сан есімдерді табады.

Сабақтың аяқталуы:

1. Семантикалық кестені толтыру

Кестені әр топта құрастырғаннан кейін әр топтан бір оқушы шығып, өз жобасын қорғайды.

Семантикалық карта

№1

№2 Дұрыс жауапқа «+» белгісін қоямыз.

Сан есімге байланысты тест тапсырмалары № 3
1. Жұрнақ дұрыс жалғанған жинақтық сан есімді табыңыз.
А) екіеу В) төртеу С) алтыау Д) бірау Е) жетіеу
2. Сан есім сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? 
«Биыл оның жасы он бесте»
А) бастауыш В) толықтауыш С) пысықтауыш 
Д) баяндауыш Е) анықтауыш
3. Бастауыш қызметіндегі сан есімді табыңыз.
А) Тоқсан бес деген төр екен.
В) Алты қанат ақ орда үй шайқалды.
С) Ғылым сол үшеуінің жөнін білмек.
Д) Жігіттер жүз-жүзден шоғырланып аттанды.
Е) Сол жолда біз жеті сағаттай жүріппіз.
4. Пысықтауыш қызметіндегі сан есімді табыңыз.
А) Қоңыр өзектің ішінде жүз шақты жылқы жатыр екен.
В) Біріншіден, істің ақ-қарасын айыру қажет.
С) Әр үстелдің айналасында үш-үштен оқушылар отыр екен.
Д) Сендер төртеусіңдер. Е) Үшеуі маған сәлем берді.
5. Сан есім қандай жағдайда пысықтауыш қызметін атқарады?
А) Барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктері тұлғасында.
В) Заттанып, ілік септік тұлғасында.
С) Заттанып, атау септік тұлғасында.
Д) Жіктеліп не көмекші етістікпен тіркесіп.
Е) Етістіктің алдында келіп.
6. Сан есім мағынасына қарай неше топқа бөлінеді?
А) 4 В) 5 С) 6 Д) 7 Е) 8
7. Бөлшектік сан есімді табыңыз.
А) алтау В) елу жеті С) төртінші Д) он шақты Е) екі жарым
8. Реттік сан есімді жасайтын жұрнақтарды табыңыз.
А) -ау,-еу В) -ақ,-ек С) -ыншы,-інші Д) -ып,-іп Е) -ыра,-іре
9. Болжалдық сан есімді табыңыз.
А) үш жарым В) төртеу С) алпыс Д) жиырмадай Е) бесеуден
10. Қай мысалда дефис қажет?
А) 6-ларда. В) 4-4 тен. С) жиырма отыз. Д) 100-деп. Е) 12 мың. 

Сан есімге байланысты тест тапсырмалары № 2
1. «жарты, жарым, ширек» сөздері қалай жазылады?
А) Сан есім сөзбен бірге жазылады. В) Бөлек жазылады. С) Дефис арқылы жазылады.
Д) Сызықша арқылы жазылады. Е) Үтір арқылы жазылады.
2. Қай қатардағы сан есімдер арасына дефис қойылмайды?
А) он оннан В) отыз қырықтарда С) екеу үшеу Д) төрт мыңға жуық Е) үш төрт
3. Емлеге сай жазылған сан есімді табыңыз.
А) Алты бүтін – үштен екі. В) 4-мыңға жуық. С) 6-ны 2-ге бөл. 
Д) 20 30 жан. Е) 60 тай.
4. Сан есімнің қай түрінде –ау-еу- жұрнағы жалғанғанда, түбірдегі -ы-і түсіп қалады?
А) жинақтық В) реттік С) болжалдық Д) топтау Е) бөлшектік
5. Сан есімнің сөйлемде атқаратын негізгі қызметі не?
А) бастауыш В) баяндауыш С) толықтауыш 
Д) анықтауыш Е) пысықтауыш
6. Шығыс септігінде тұрып, пысықтауыш болатын сан есім түрі қайсы?
А) есептік В) реттік С) жинақтық Д) бөлшектік Е) топтау
7. Сан есім сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? «Олар үштерде келеді.»
А) анықтауыш В) толықтауыш С) пысықтауыш 
Д) бастауыш Е) баяндауыш
8. Топтау сан есімдерінің сөйлемде атқаратын қызметін белгілеңіз.
А) бастауыш В) баяндауыш С) толықтауыш Д) пысықтауыш Е) анықтауыш
9. – ншы жұрнағы жалғанатын сан есімді көрсетіңіз.
А) екі В) он сегіз С) жиырма алты Д) он Е) мың
10. Реттік сан есім қай қатарда дұрыс жазылған?
А) Х-сынып В) 2004-жылы С) 24-қараша Д) 1-інші үй Е) 3-алма алды. 
 Тест кілті

№2 тест: 1.в; 2.д; 3.с; 4.а; 5.д; 6.е; 7.с; 8.д; 9.с; 10.д.

№3 тест: 1.в; 2.д; 3.а; 4.с; 5.е; 6.с; 7.е; 8.с; 9.д; 10.в.

«Броундық қозғалыс». Сыныптағы достарыңды аралай жүріп, мәтінінде жинақтық сан есімі бар жаңа заман әндерінің бірінің мәтінін жаз. Сол әнді әуенімен жеке немесе достарыңмен жұптасып не топтасып айтып беріңдер.

Кері байланыс:

Оқушылар өзін-өзі бағалайды

А. Топтық бағалау.

Б. Мұғалімнің бағалауы

1. Топтасып жұмыс істеудегі оқушының белсенділігі

2. Берілген тапсырманы орындай білуі

• Ойды жеткізе білуі

• Нақтылығы

• Ауызша сөйлеу тілінің мәдениеті

• Кестені дұрыс толтыруы

Стикерлерді толтыру КЕРІ БАЙЛАНЫС ПАРАҒЫ /оқушылардың көзқарасы/

Оқушылар сабақта өзіне ұнаған және түсінбегені жайында өз ойын жазып, стикер толтырады.

КЕРІ БАЙЛАНЫС ПАРАҒЫ

1. Аты

2. Сұрағы

3. Пікір

4. Ұсыныс

Кейінгі тапсырмалар:

114- бет 115-жаттығу. Жинақтық сан есімді қатыстырып, өздерің білетін ойындар туралы сөйлемдер құраңдар.