Мектеп: Миялы балалар өнер мектебі

Домбыра аспабының мұғалімі аты жөні:

Махмут Есет

Күні:

21.11.2024

Сынып:

4

Қатысқан оқушы:Салауат Абзал

Сабақтың тақырыбы:

«Күйлерді талдау»

Жалпы мақсат:

Қазақтың күйшілік өнерін терең зерттеп, оның тарихы, даму кезеңдері, дәстүрлі орындаушылық ерекшеліктері және ұлы күйшілердің шығармашылық мұрасын талдау

Сабақтың мақсаты:

- Күйдің музыкалық тілі мен көркемдік сипатын зерттеу – оның әуендік, ырғақтық, стильдік ерекшеліктерін анықтау;

- Күйдің мазмұнын терең түсініп, оны эмоционалды түре жеткізе білу;

«Алтын ұя » Қ. Ахмедияров (үй жұмысы) «Сексен ер» Сейтек талдау

Құндылықтар

Қаңтар-Заң және тәртіп айы. Апта дәйексөзі : Тәртіп – тәрбие бастауы

Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі (уақыты)

Педагог әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс тар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақ соңы

Нәтижесі:

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушымен сәлемдесу.

Сабаққа назар аудару.

Үй тапсырмасы

Кіріспе. Саусақтарды жаттықтыру жаттығулары (сол қол)

*Хроматикалық

*Секірмелі

(Оң қол) төкпе қағыс

*Тұрақты қағыс

*Аралас қағыс

*Жыламдық арттыру

*Екі қолды үйлестіру жаттығулары

“Алтын ұя” – Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері, белгілі күйші-композитор Қаршыға Ахмедияровтың күйі.

Бұл күй нәзік лирикаға толы, адамның туған жеріне, өскен ортасына деген сағынышын бейнелейді. Күйдің әуені мейірімді, жылы, терең сезімге құрылған, ал құрылымы төкпе күй дәстүріне жақын.

Үй тапсырмасын сұрау:

Нені білдік?

«Алтын ұя» шығармасының авторы кім?

Құрылымы бойынша қай дәстүрге жақын??

Шығарманы орындап беруін сұрайды.

Сергіту сәті: «Ою» әдісі

Оюларды әуен ырғағымен саусақтарыңды икемге келтіріп көрсетуге тырыс

Жаңа сабаққа кіріспе

Ойтолғау.

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Күйлерді талдау»

Мақсатын айтып өтеді

“Сексен ер” күйi – қазақтың батырлық рухын, ел қорғаған ерлердің ерлігін бейнелейтін шығармалардың бірі. Бұл күйдің атауы “Сексен жігіт” немесе “Сексен сарбаз” деген ұғыммен байланысты болуы мүмкін, яғни, жауға қарсы аттанған 80 батырдың ерлігін суреттейді.

Күйдің ерекшелігі:

• Күйдің әуені қуатты, жігерлі, екпінді, төкпе дәстүріне жатады.

• Орындалуында жігерлі қағыстар мен серпінді әуендік өрнектер бар.

• Күйдің құрылымынан Сейтектің Құрманғазы дәстүрін жалғастырғаны байқалады.

Сейтек – Құрманғазының шәкірті, оның күйлерінде азаттық рухы, халықтың басынан кешкен қиындықтары мен жеңістері көрініс тапқан. “Сексен ер” күйі де осы сарынмен үндесіп, батырлық пен ел қорғау тақырыбын көтереді.

Сұрақтарға жауап беріңдер:

Сейтек туралы не білдің?

Бүгін композитордың қандай күйімен таныстық?

Музыка тыңдау. Зерттеу. Талдау.

«Сексен ер» күйін үйрену барысында – тек ноталарды немесе қағысты қайталау емес, ол күйдің мәнін түсініп, оны сезіне отырып орындау. Төмендегі негізгі аспектілерге назар аудару күйді дұрыс және әсерлі орындауға көмектеседі.

1. Дұрыс отырыс пен қол қойылымы

• Дененің дұрыс орналасуы – арқаны тік ұстап, ыңғайлы отыру.

• Сол қолдың саусақтарын дұрыс қою – пернелерді нақты басу, саусақтарды қажетсіз жоғары көтермеу.

• Оң қол қағысының еркін болуы – білекті бос ұстап, табиғи қозғалыс жасау.

2. Саусақ басу және қағыс техникасы

• Сол қол: Саусақтарды пернелерге жақын ұстау, әр дыбысты таза алу.

• Оң қол: Қағысты нақты орындау, әсіресе, төкпе және шертпе қағыстарын дұрыс ажырату.

3. Күйдің ырғағы мен өлшемін сақтау

• Күйдің бастапқы ырғағын түсіну және оны тұрақты ұстау.

• Әр дыбыстың ұзақтығын дұрыс сақтау, асығып немесе тым созып жібермеу.

Үйрену жəне орындау.

Оқушыға алдыңғы мәлеметтерге сүйене отырып, нотамен Сейтектің «Сексен ер» шығармасын үйретеді және жаңа шығарманы орындап береді, оқушыға реттілігімен үйретеді.

Қажет болса, метроном қолданып, тұрақты темпте ойнау.

Күйді нотамен үйрену, орындау талаптарын сақтау.

Сабақты бекіту сұрақтары:

Біз бүгін үйренген күйдің аты қандай?

Авторы Кім?

Күйді өз сөзіңмен қалай сиппаттар едің?

Сергіту сәті: «Ою» әдісі

Оюларды әуен ырғағымен саусақтарыңды икемге келтіріп көрсетуге тырыс

Рефлексия «Домбыра» әдісі

Барлығы түсінікті

Есте сақтадым

Түсінбедім

Үйге тапсырма

«Сексен ер» күйін үйрену

Оқушыны Бағалау

Баланың жаңа сабақ бойынша дұрыс қағыспен алуын қолдануын және дыбыс тазалығын бақылаймын.

Амандасады

Саусақтар жаттығуларын орындайды

Үй тапсырмасының сұрақтарына жауап береді және күйді орындап береді.

Оюларды сасақтарымен көрсетеді https://www.umaigra.com/editor/game/141623

Оқушы жаңа шығарма жайлы ақпарат тыңдайды талқылайды

Сұарқтарға жауап береді

Музыканы тыңдайды,зерттейді.

Шығарманы біркелкі орындайды,мұғалімнің талабы бойынша мақамын қатесіз орындап үйренеді.

Сұрақтарға жауап береді

Кері байланыс

Жарайсың!

Тамаша!

Дискриптор:

Сол және оң қол саусақтарын жаттықтырады;

Орындау шеберлігі артады;

Жарайсың!

Тамаша!

Дискриптор:

Шығарманы ойнай алады;

Авторларын біледі;

Дискриптор:

Ақпаратты тың дайды,мазмұны туралы біледі, сұраққа жауап береді.

Дискриптор:

Тыңдайды,

Өз тапсырмасын орындап сұрақтарға жау ап береді,өз ойын айтады

Жарайсың!

Тамаша!

Керемет!

Дискриптор:

Шығарманы мұқият тыңдайды,мақамын нотамен қатесіз үйренеді, сұр ақтарға жауап береді

ҚБ:Жарайсың!

Керемет!

Үнемі дайындық үстінде болуы қажет.

Көрнекілік

Слайд

Слайд аудио жазба оқулық

Слайд

Домбыра аспапбы

Слайд аудио

слайд

Көрнекілік

Нота

Аудио

https://youtu.be/1giBWMq1HyQ?si=0prHyVsPJtRQ93tr

Домбыра аспапбы

Слайд