Оқушылар назарын
видеоға аудару
Магниттік-резонанстық томография дегеніміз
не?
1.Фильмнің қысқаша
мазмұны қандай?
Жауабы: MRI машиналары қазіргі кезде емханаларда
біздің денеміздің ішкі бейнесін құру үшін кеңінен қолданылады.
Магниттер мұның жасалуына қалайша көмектесетінін
анықтаңыз.
2.Фильмдегі маңызды
деректер
Жауабы:
-
МРТ машиналары адам
денесінің ішіндегі бейнелерді алу үшін магниттерді
пайдаланады.
-
Магнит МРТ
машинасына түсуге келген науқастың айналасында мықты магнит өрісін
тудырады.
-
МРТ машиналары
денедегі сутегі атомдарын магнит өрісі бойымен
бағыттайды.
-
МРТ машиналары адам
денсаулығына зиян емес.
Теориялық
мағлұмат
Магниттік-резонанстық
томографияның практикалық медицинада қолданылатын магнитті өрісінің
қуаттылық диапозоны емделуші үшін ешқандай зияны жоқ. Сондықтан,
диагностикамен қатарауруды емдеу барысында динамикалық бақылау үшін
де жиі қолданылады.
Магниттік-резонанстық томографияның немесе МРТ-ның пайда
болуы - 20-ғасырдағы зор медициналық жетістіктерідің
бірі.
Магниттік-резонанстық томография (МРТ)
аппараты
Бұл аппарат
магниттің көмегімен адамның ішкі құрылысын қауіпсіз түрде суретке
түсіреді.
МРТ аппаратында
емделушіні төрт магнит қоршап
тұрады.
Олардың ең үлкені
аппараттың ұзындығын бойлай орналасқан және ол аса күшті магнит
өрісін тудырады.
Жаңа МРТ
аппараттарында магниттердің күші екі теслаға дейін
жетеді.
Тесла = магнит
индукциясының өлшем бірлігі
Бұл Жердің магнит
өрісінен 40000 есе күшті.
МРТ жүйесінде,
сондай-ақ, үш градиенттік магниттер
болады.
Олар әлдеқайда аз
күшпен, яғни 0,027 теслаға дейінгі шамада жұмыс
істейді.
Бұл үш магнит
айнымалы магнит өрісін тудырады, ал үлкен магнит емделушінің
айналасында тұрақты әрі қарқынды магнит өрісін
түзеді.
Емделушінің
жанындағы катушкалар жиынтығы оның денесіне радиотолқын
жібереді.
Катушканың дененің
әр бөлігіне арналған жеке түрлері
бар.
Адам денесінде судың
мөлшері көп болғандықтан, аппараттың ішіне енген катушка
радиотолқындар жиілігін тек сутек атомдарына ғана әсер ететіндей
реттейді.
Әдетте сутек
атомдары денеде табиғи осьтер бойымен бейберекет қозғалады, ал МРТ
аппаратында олар солтүстікті көрсететін компастай магнит өрісіне
жинақталады.
Атомдар жиналған
кезде, радиоимпульс
жіберіледі.
Соның әсерінен
кейбір атомдар орнын солтүстіктен оңтүстікке қарай
ауыстырады.
Радиоимпульс
тоқтағаннан кейін, сутек атомдары өздерінің табиғи орындарына
оралып, радиоимпульстен алған энергиясын жарық фотондары түрінде
шығарады.
Қоршап тұрған
катушкалар бұл фотондарды қабылдап, компьютерге жібереді, ал ол өз
кезегінде бұларды емделушінің ішкі құрылысының суретін алуға
пайдаланады.
Ең бастысы, магнит
әсерінен зақымданатын металдар не басқа бөтен құрылғылардың
болмауы, МРТ аппаратындағы магнит өрісін рентген сәулелеріне
қарағанда қауіпсіз етеді.
МРТ әдістерінің
артықшылығы
МРТ-ның басты артықшылығы –
жоғары деңгейлі жұмсақ тінді контрасттың болуы (қарама-қарсы
заттардың енгізілуінсіз түрлі жұмсақ тіндердің сапалы медициналық
суреттерін алуға жағдайжасайтын) және сәулелік қуаттың болмауы.
Алайда, МРТ өкпе, асқазан,ішек және сүйекті түсіруде
қолданылмайды.
МРТ әдістерінің
мүмкіндіктері
МРТ-бас және жұлын
миы, омыртқа, буындар, іш қуысы (асқазан және ішекті қоспағанда)
және кіші жамбас бөлігі ауруларын диагностикалауда ең тиімді
әдістерінің бірі.
МРТ көп жағдайда,
диагностиканың нақтылау әдістері ретінде
қолданылады
МРТ өткізуге қарсы
көрсеткіштер
-
Үлкен металл
импланттар
-
Орналастырылған жүрек
ширатқышы (МРТ аппаратының магнитті сәулесі жүрек ширатқышы
ырғағына кері әсер ету қауіптілігі
бар)
-
Бас миы тамырындағы қан
тоқтатушы клипстер (МРТ аппараты ми ішінен қан кету қауіптілігін
туғызуы мүмкін)
-
Емделушінің салмағы 120 кг
асып кетуі
-
Жүректің жасанды
қақпағы
-
Макияж және
татуировка
-
Нерв ширатқышының
болуы
-
Емделушідегі клаустрофобия
(жабық кеңістіктен қорқу
сезімі)
-
Жүктіліктің алғашқы 3
айы
-
Емделушінің жағымсыз жағдайы
психикалық немесе паникалық шабуылы, сондай-ақ емделушінің
алкогольді немесе наркотикалық мас
болуы
-
Емделуші қимылсыз жату
жағдайын сақтай алмау
-
Емделушінің ауыр немесе өте
ауыр жағдайы
|