САБАҚ: № 47-48

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Тобы:

Сабақтың тақырыбы

Миграция – әлеуметтік құбылыс. Тілдік бағдар: Сөзталас

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

-коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында дұрыс сөйлеу, тыңдаушыларға ықпал ете білу, шешен сөйлеу

-мәтіндегі негізгі ойды анықтау, берілген мәліметтер мен пікірлерді өңдеу және толықтыру

Сабақтың мақсаттары

Коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында дұрыс сөйлеу, тыңдаушыларға ықпал ете білу, шешен сөйлеу және мәтіндегі негізгі ойды анықтау, берілген мәліметтер мен пікірлерді өңдеу және толықтыру.

Бағалау критерийі

• Коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында дұрыс сөйлей алады;

• Тыңдаушыларға ықпал ете алады;

• Шешен сөйлей алады;

• Мәтіндегі негізгі ойды анықтайды;

• Берілген мәліметтер мен пікірлерді өңдейді және толықтырады;

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

Сөз мәдениеті, шешендік сөздер, сөзталас т.б

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Менің ойымша/пікірімше…, Менің көзқарасым тұрғысынан…., Менің көзқарасым бойымша…, Мен сенімдімін…, Мені таңқалдыратыны...

Құндылықтарды игерту

Қоғамның басты құндылығы сөз мәдениеті, дұрыс сөйлеу, шешендік өнер тақырыбы аясында түсініктерін кеңейту.

Пәнаралық байланыс

Әдебиет, тарих пәндері

Бастапқы білім

Шешендік өнер

Жоспар

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтың басы

0-5

Қызығушылықты ояту.

Берілген суретке қарап сабақтың тақырыбын болжайды.

Сабақтың тақырыбы анықталып, мақсаты таныстырылады. Оқушылар мен мұғалім бірлесе отырып, сабақтың бағалау критерийлерін әзірлейді.

слайд

Сабақтың ортасы

5-15

15-30

30-35

Мағынаны тану

Тыңдалым тапсырмасы

Мұғалім оқушыларға «АҚШ заңсыз мигранттарды жаппай кері қайтарады» тақырыбында тыңдалым мәтінін ұсынады.

«Сұрақ-жауап» әдісі арқылы оқушылар тыңдалым мазмұнынан түсінгендері бойынша ойларын жинақтайды, сұрақтарға жауап береді.

Тыңдалымнан кейінгі тапсырмасы

• Депортациялау науқаны дегенді қалай түсінесіздер?

• Неліктен АҚШ-та заңсыз мигранттар саны көп?

• Елдің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін АҚШ-қа қандай саясатты қолданған дұрыс. Ойларыңызбен бөліссеңіздер.

Дескрипторлар:

• Тыңдалым мазмұнын түсінеді;

• Сұрақтарға жауап береді;

• Мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап қайырады.

• Тақырып аясында қорытынды жасай отырып, өз ойын сенімді дәлелдейді;

Бағалау. Өзара бағалау.

Оқылымалды тапсырмасы

• Зияткерлік мигрант дегенді қалай түсінесіздер?

• Босқындар деген кімдер?

• Босқындардың жылдан-жылға көбеюі қандай жаһандық мәселеге әкелуі мүмкін?

Оқылым тапсырмасы

Жұмыс алгоритмі:

• _{Оқушылар топта жұмыс жасайды.}

• _{Мәтіндегі мәліметтерді өңдейді.}

• Тапсырмаларды орындайды.

"Мигранттар мәселесі енді заңмен реттеледі

Өзбекстанға мемлекеттік сапармен барған ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев көршілес елдің басшысымен бас-аяғы 9 құжатқа қол қоып, екі ел арасындағы мәселеге нүкте қойды.

ТЖ. Оқылым материалдарының мазмұны негізінде төмендегі сұрақтарға дәлелді жауап береді.

• 1-топ. Жәнібек Арынов, ҚР Тұңғыш Президент – Елбасы Қоры жанындағы ӘЭСИ сарапшысының жауабын талдайды.

• 2-топ. Вячеслав Додонов, ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ бас ғылыми қызметкерінің жауабын саралайды.

Оқылымнан кейінгі тапсырма

ТЖ.

Миграция (лат. migratio — көші-қон, қоныс аудару) — адамдардың (мигранттардың) қандай да бір аумақтардың шекарасынан өтіп, ұзақ уақытқа немесе біржолата қоныс тебу процесі.

Халық көші-қонын бірегейлендірудің негізгі белгілерінің бірі - қандай да бір аумақтың әкімшілік шекарасын кесіп өту (мемлекет, аудан, аймақ, қала және т.б.). Осы негізде ең алдымен, халықаралық (мемлекетаралық) және ішкі миграцияны анықтайды. Ӏшкі көші-қон ел халқының жалпы санын өзгертпейді, халықаралық көші-қон әлем елдеріндегі халық санының өзгеруіне әкеледі, көбіне азаматтықты өзгерту орын алады. Сондай-ақ қала ішіндегі аумақтық көші-қондар ("қала-қала"), ауылдық жерлердегі ("ауыл-ауыл"), қалалық және ауылдық жерлердің өзара көші-қон алмасуы ("ауыл-қала", "қала-ауыл"). Мерзімдік белгілеріне қарай қайтып оралмайтын (ішкі көші-қон, эмиграция, иммиграция) және қайтып оралатын миграция (ұзақ мерзімді, мезгілдік, үздік- создық, ауық-ауық көші-қон) түрлері анықталған.

Түрлеріне қарай ерікті, мәжбүрлі, заңсыз көші-қон болып бөлінеді. Халықтың көші-қоны себептеріне қарай жіктеу де аса маңызды. Келесідей себептер анықталады:

• экономикалық,

• әлеуметтік,

• әскери,

• демографиялық (отбасы бірлесуі, некелік миграция),

• мәдени,

• саяси,

• діни және

• этникалық.

Халықтың көші-қонын жекелеген елдердің, аймақтардың және жалпы әлемнің экономикалық-демографиялық дамуына елеулі әсер етеді.^[1]

Халықаралық миграцияның қазіргі үрдістері:

• Заңсыз миграцияның өсуі;

• Мәжбүрлі миграцияның өсуі (ең көбі Африкадан, Таяу және Орта шығысқа; әлемде қарулы қақтығыстардың өсуінен, ұлтаралық қатынастардан 80% босқындар дамыған елдерге ағылады; қаражат шығындарын қажет ететін әйелдер мен балалар қабылдаушы елге қосымша экономикалық жүктеме түсіреді);

• Халықаралық миграцияның демографиялық маңыздылығының аруты (Ресейде халықаралық миграция елдің демографиялық дамуында жетекші рөл атқарады; дамыған елдерде де осы үрдіс басым);

• Әлемдік миграциялық ағындардың жаһандық сипат алуы(барлық елдер кіреді; имииграциясы басым елдер мен эмиграциясы басым елдер анықталды);

• Миграция ағындарындағы сапалық өзгерістері (білім деңгейі жоғары азаматтардың үлесінің артуы, көп елдерде адамзат ұзағырақ қалуы үшін арнайы бағдарламалар енгізген - АҚШ, Франция, Канада, Швеция).

Миграция типтері

• Ішкі немесе ауданаралық - әртүрлі дәрежедегі әкімшілік бірілктерді қамтиды: департаменттер, облыстар, штаттар және т.б.

• Тұрақты - Қабылдаушы елге толығымен ауысу, яғни басқа жерге көшу.

• Маусымдық - Маусымдық ауытқу байқалатын шаруашылық салаларын жұмыспен қамту үшін мигранттардың шығуы (АҚШ-тың Калифорния штатындағы цитрустарды мексикандықтардың жинауы, Швейцариядағы қонақүй қызметі)

• Вахталық - пайдалы қазбаларды өндіретін, жетуге жолы қиын ауданға тән.

• Қатынамалы - Үлкен қала аймағына тән: ауылдық мекендерде немесе кішігірім қалалар тұрғындарының басым бөлігінің үлкен қалаға күнделікті жұмысқа келіп, кешке үйіне қайтуы.

• Отбасылық-тұрмыстық - Ерлі-зайыптылардың бірінің қызмет бабына байланысты көшуі, отбасының бірігуіне байланысты.

• Ауылдық мекеннен қалаға - Өтпелі экономикалы немесе дамушы елдерге тән.

• Қаладан ауылдық мекенге - Дамыған елдерге тән.

Оқылым мәтініндегі көтерілген мәселе төңірегінде ойларын SWOT кестесіне түсіреді.

Дескрипторлар:

• Сұхбаттың мазмұнын түсінеді;

• Сұхбат берушілердің сөзінің мағынасын, негізгі идеяларын ашып түсіндіреді;

• Сұрақтарға жауап береді;

• Сұхбаттан деректер келтіре отырып, дәлелді жауап қайырады.

• Мәтіндегі көтерілген мәселелерді анықтайды;

• Мәселелерді бүгінгі өмірмен байланыстыра алады;

Мұғалімнің сындарлы кері байланысы оқушыға қиындық келтірген аспектілерді тыңдаумен жүзеге асырылады.

слайд

https://khabar.kz/kk/news/item/113684-aksh-zansyz-migranttardy-zhappaj-keri-kajtarady

АҚШ мигранттары

https://khabar.kz/kk/news/item/112042-m-ra-ttar-m-seles-e-d-za-me-retteled

Сұхбаттан үзінділер, таратпа материалдар

Сабақтың соңы

35-40

Рефлексия

«Ақылды қалта» әдісі арқылы оқушылардың сабақта алған мәліметтері туралы пікірін тыңдау.

слайд

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Денсаулық және қауіпсіздік ережелерін сақтау

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланған уақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.