Бөлім:

Тынысалу

Педагогтің аты-жөні:

Базарбай Т.С.

Күні: 05.12.2024

Сыныбы : 10

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Тақырыбы

Митохондрияның құрылымы мен қызметтері.

Оқу мақсаты

10.1.4.5 - митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнату

Сабақ мақсаты

1. Митохондрияның құрылымы мен негізгі элементтерін сипаттау (ішкі және сыртқы мембрана, матрикс, кристалар). Митохондрияның жасуша энергетикасындағы рөлін және АТФ синтезіндегі маңызын түсіндіру. Митохондрияның ерекшеліктерін (өзіндік ДНҚ, ақуыз синтезі) түсіндіріп, олардың эукариоттық жасушалардағы маңызды рөлін анықтау.

Құндылықтар

• Бірлік және ынтымақ;

• Еңбекқорлық және кәсіби біліктілік

• Жасампаздық және жаңашылдық

Сабақ барысы

Сабақ барысы/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

3 мин

І. Ұйымдастыру кезеңі.

a) Оқушылармен амандасады, сыныпты түгендейді.

ә) Сабақты бағалау картасымен таныстырады.

Мұғаліммен амандасады, сынып түгенделеді.

Кері байланыс:

Мадақтау сөздерін қолданады.

Бағалау картасы

7 мин

ІІ. Үй тапсырмасы.«Spinner Wheel» платформасымен әр оқушыға сұрақтар қояды.

1.Метаболизм дегеніміз не?

2.Метаболизмнің кезеңдері нешеу және оларды ата?

3. Метаболизмнің түрлері нешеу және оларды ата?

4. Анаболизм немесе басқаша қандай атаулары бар?

5. Катаболизм немесе басқаша қандай атаулуары бар?

6. Анаболизм процесі қалай жүреді?

7. Катаболизм процесі қалай жүреді?

8. Метаболизмнің қызметі қандай?

9. Біз не үшін тыныс аламыз?

10. Энергия алмасу кезеңдері нешеу жіне оларды ата.

11. Оттексіз кезеңде неше АТФ түзіледі?

«Spinner Wheel» платформасымен әр оқушы сұрақтарға жауап береді.

1.Метаболизм-зат алмасу

2. Үш кезең: заттардың организмге түзілуі, метаболизм, соңғы өнімдердің организмнен шығарылуы

3.2: анаболизм мен катаболизм

4.Анаболизм-ассимиляция-пластикаалық алмасу

5.катаболизм-диссимиляция-энергетикалық алмасу

6.Төмен молекулалы заттар жоғары молекулалы заттарға дейін ыдырап, АТФ жұмсайды

7. Төмен молекулалы заттар жоғары молекулалы заттарға дейін ыдырап, АТФ жинақтайды

8.Қызметі-жасушаның құрылыс материалдарымен, энергиямен қамтамасыз етеді.

9.Энергия алу үшін тыныс аламыз.

10.3: дайындық, оттексіз, оттекті

11.2 АТФ

Дескриптор:

Әр дұрыс жауапқа 1 балл.

Интерактивті тақта

Ноутбук

«Spinner Wheel» платформа

Сабақтың ортасы

30 мин

«Бір ғана жауап» әдісі.

Жаңа тақырыпты ашу алдында мұғалім кілт сөздерді оқиды. Оқушылар біліп-білмеуіне байланысты қолдарына берілген белгілерді көтереді. Осы арқылы оқушы кілт сөздерді білмеген жағдайда оқушыға алдымен оны таныстырып барып, сабақты түсіндіреді.

Жаңа тақырыптың кілт сөздерін мұғалім айтқанда, оқушы білсе + белгісін, білмесе – белгісін көтереді.

Білмейтіндерін мұғалім айтқанда тыңдап, есте сақтап отырады.

Кері байланыс:

Мадақтау сөздерін қолданады.

Күннің жадын, жаңа тақырыпты дәптерлеріне жаздырады. Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстырады.

Жаңа сабақты қысқаша презентациямен таныстырып шығады.

1-тапсырма. Жеке жұмыс. «Сәйкестендіру». Суретте берілген органоидтың бөліктерін берілген сілтемемен сәйкестендіртеді.

2-тапсырма. Жеке жұмыс. «Биологиялық диктант». Оқулықты пайдаланып, мәтіндегі бос орындарды толтыртады.

1.Митохондрия-ұзындығы ......, ені ...... екі мембраналы органоид. 2.Алғаш рет оны 1850 жылы жәндәктердің бұлшықетінде .... анықтады және оларға «.....» деген атау берді. 3.1894 жылы .... «Биолпласт» деген атау берді, ал «Митохондрия» атауы ... арқасында 1847 жылы пайда болды.4.Әрбір митохондрия ... мембранадан тұратын қабықшамен қоршалған. 5. Мембранааралық кеңістіктің негізгі атқаратын қызметі - ..... . 6. Өзек түзуші нәруыз - .... .7.Тарақ тәрізді қатпарлар - ...... деп аталады. 8. Матрикс-...... .9. ....... «Қуат стансасы» деп атайды.

10.Митохондрияның негізгі атқаратын қызметтерінің бірі- ......

3-тапсырма. Жеке жұмыс.

«Бір сұрақ». «Ия» немесе «жоқ» деген жауапты 2 сұрақ дайындатады.

Кері байланыс. «Ойды аяқта» ауызша кері байланыс жасатады.

Үйге тапсырма: тақырыпты оқу, «Білімдеріңді тексеріңдер» тапсырмаларын орындау

Сабақты аяқтап, оқушылармен қоштасады.

Күннің жадын, жаңа тақырыпты дәптерлеріне жазады.Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен танысады.

Мұғалім түсіндірген тақырып бойынша ақпараттарды дәптерлеріне орындайды.

1-тапсырма. Жеке жұмыс. «Сәйкестендіру». Суретте берілген органоидтыңбөліктерін берілген сілтемемен сәйкестендіреді.

2-тапсырма. Жеке жұмыс. «Биологиялық диктант». Оқулықты пайдаланып, мәтіндегі бос орындарды толтырады.

1.Ұзындығы-1,5-10 мкм, ені-0,25-1,00

2. Келликер, саркосома

3. Альтман, Бенда

4. Екі мембранадан тұратын

5.Циьоплазмадан оқшаулау

6. Порин

7. Криста

8. Ішкі мембранамен шектелген кеңістік

9.Митохондрия

10.АТФ синтездеу

3-тапсырма. Жеке жұмыс.

«Бір сұрақ». «Ия» немесе «жоқ» деген жауапты 2 сұрақ дайындайды да, өзі қалаған оқушыға қояды.

Тақтадағы ойды жалғастырып, кері байланыс береді.

Үйге берілген тапсырманы дәптерлеріне жазып алады.

Мұғаліммен қоштасады.

Дескриптор:

Сурет бойынша бөліктің атауы мен сілтемесін дұрыс тапса-2 балл.

Сурет бойына бөліктің атауы мен сілтемесінде 1 немесе одан да көп қате болса-1 балл.

Дескриптор:

Барлық сөйлемге дұрыс жауап берсе-2 балл.

Бір қате немесе одан көп қате жіберсе-1 балл.

Дескриптор:

Сұрақтың дұрыс, толық құралуына-2 балл

Сәйкестендіру суреті

«Биологиялық диктант» парағы