Ашық сабақ «Ньютонның заңдарына есептер шығару» 9 А сынып

Сабақтың тақырыбы: Ньютонның заңдарына есептер шығару

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік;

1. Динамика бөліміндегі негізгі физикалық шамалардың мағынасын ашу. Ньютонның заңдары. Күнделікті кездесетін жағдайларды физикалық түрғыдан түсіндіру;

2. Оқушылардың эксперименттік дағдыларын дамытуды жалғастыру;

Дамытушылық;

Сабақ жадығатын талдау барысында оқушылардың монологтық және диалогтық сөйлеу мәдениетін дамытуға күш салу, топтық жұмыстар кезінде өзгенің пікірін сыйлау, өз көзқарасын ұтымды жеткізе алу машығын дамытуға жағдай жасау;

Тәрбиелік:

Ұқыптылыққа, өз ойын дәйекті баяндай білуге, өзін ұйымдастыра білуге баулу.

Көрнекіліктер:

Интерактивті тақта, демонстрациялық тәжірибелер көрсетуге арналған приборлар

Сабақтың түрі: Есеп шығару

Сабақ жоспары:

• “Миға шабуыл” сұрақтарға жауап беру;

• Түсіну, талдау, салыстыру, сараптама жасау;

• Графикалық диктант, “Қатені тап” ойыны, есеп шығару арқылы білімді жүйелеу;

• Рефлексия. Өзіндік бағалау.

“Миға шабуыл”

1. Денеге әсер етуші барлық күштердің тең әсерлі күші нольге тең болғанда дене қалай қозғалады? (Тұрақты жылдамдықпен қозғалады)

2. Қандай жағдайда қозғалыстағы дененің салмағы тыныштық күйіндегі салмаынан аз болады? (дене бірқалыпты үдеумен төмен қозғалғанда)

3. Серпімділік күш дегеніміз не? (денелердің деформация кезінде пайда болатын және деформациялану кезіндегі дене бөлшектерінің орын алмасу бағытына қарсы бағытталған күш)

4. Ньютонның екінші заңы қандай формуламен өрнектеледі? (а=F/m)

5. Сырғанау үйкеліс күшінің өрнегін көрсетіңіз. (Үйкеліс күші тіреуге әсер етуші реакция күші және үйкеліс коэффициентінің көбейтіндісімен анықталады F_үйк=м*N)

6. Массасы m дене тыныштық күйден тұрақты күштің әсерінде тең үдеумен қозғала бастап, v жылдамдықпен l жол жүрген.Оның қуаты неге тең? (егер дене тек қана ауырлық күшінің әсерінен қозғалатын болса,ол салмақсыздықта болады)

7. Не себептен дененің судағы салмағының мәні дененің ауадағы салмағының мәнінен кіші. (Жауап: Сұйыққа батырылған денеге әрекет ететін ығыстырушы күш бар және ол тік жоғарға бағытталған.)

8. Ығыстырушы күштің мөлшерін қалай анықтауға болады? (Жауап: Дененің ауадағы салмағынан дененің судағы салмағының азайту керек.)

9. Ньютонның үшінші заңы қалай тұжырымдалады?

10. Ньютонның бірінші заңы қалай тұжырымдалады?

12. Күш дегеніміз не? – денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама.

Түсіну, талдау, салыстыру, сараптама жасау

күші ; Серпімділік күші ;

Үйкеліс күші ; Архимед күші

Қолдану

Күш

Заңдар

Анализ

“Қатені тап”

1. Футболшы соққан доп тік жоғары ұшып барады. Түсініктеме суреттердің қайсысында жоғары көтерілу учаскесінде доп қозғалысына әсер етуші күштер дұрыс көрсетілген?

F

F

mg F

1 mg

2 mg

mg

3 4

2. Дене көлбеу жазықтықта орналасқан. Денеге түсірілген күштер дұрыс көрсетілген суретті көрсетіңіз. Ғ_үйк- кедергі күші, N-тіреуіштің реакция күші mg-ауырлық күші.

F

N N

N

mg F

F

mg mg

1 2

3

3. Футболшы соққан доп тік жоғары ұшып барады.Оң жақтағы түсіндіруші сызба суретте доптың ұшу жолындағы қай нүктеде күштердің әсерін дұрыс көрсетеді?

С F

В Д

mg

А Е

Синтез (есептер шығару)

1. Массасы 10 кг денені жер бетінен 6м/с² үдеумен тік жоғары көтеру үшін қандай күш жұмсалу керек?

2. Блок арқылы салмақсыз жіп тасталған.Жіптің ұштарына массалары 3кг және 7кг жүктер ілінген.массалардың қандай үдеумен қозғалатынын табу керек.

m₁

m₂

3. Алманың массасы 40г. Оны Жер қандай күшпен тартады? Егер алма түскен бұтақ 2,4 м биіктікте орналасқан болса, онда алма қанша уақытта Жерге түседі?

4. Массалары 2*10⁶ кг және 4*10⁶кг денелер 13,34 мН күшпен тартылады.Осы денелер арасындағы арақашықтықты табу керек.

5. 10м арақашықтықтан массалары бірдей денелердің өзара тартылыс күші 26,68мН. Денелердің массаларын тап.

6. Шолпанның орташа тығыздығы 5200кг/м³, радиусы 6100км.Шолпан бетіндегі еркін түсу үдеуін анықтау керек.

7. Қатаңдығы 400Н/м металл сымға ілінген , массасы 3кг дене вертикаль жоғары 2м/с² үдеумен қозғалады.Сымның созылуы қандай? (g=10м/с²)

8. Қатаңдығы 0,3 кН/м трос массасы 2кг денені бірқалыпты үдемелі вертикаль жоғары көтерілгенде 4 см-ге созылады. Дененің үдеуін анықта. (g=10м/с²)

9. Көтергіш кран тросы массасы 600кг денені,3м/с² үдеумен вертикаль жоғары көтергенде 10см-ге созылады.Тростың қатаңдығын табыңдар.(g=10м/с²)

10. F күшініңәсеріменмассасы m дене a үдеуменқозғалады. Кестенітолтыр.

КЕСТЕДЕГІ ЕСЕПТЕР

С абақты бекіту 1. Денеде туындайтын ; оған әрекет етуші тура пропорционал,

ал кері пропорционал.

«орнына қой: массасына, үдеу, күшке».

2. Ньютонның екінші заңы:

a = ; F=m* ; m= ;

m a

Ньютонның 3- заңының

ерекшеліктері

Табиғаттағы барлық күштер үшін

Екі дене

4. 

   теңгерілмейді

   Бір – бірімен

   әрекетеседі

Табиғаты жағынан

бірдей

ІV. Оқушыларды сабаққа қатысу картасы б/ша бағалау.

Үйге тапсырма: Тарауды қайталау.

Оқушының сабаққа қатысу картасы (әр оқушыға бірден)