Бұлақтыкөл орта
мектебі
Тақырыбы: «Қазақстандағы қара және
түсті
металлургияның
дамуы. Темір құймалары және
олардың қолданылуы.Шойын және болат
өндіру.»
География және химия
пәндерінен кіріктірілген ашық сабақ.
География пәні мұғалімі: Шошанова Алмагүл
Химия пәні мұғалімі: Күсепбергенова Нұржайдар
9-класс

География және химия пәндерінен
кіріктірілген ашық сабақ. 9-класс
География пәні мұғалімі: Шошанова
Алмагүл
Химия пәні мұғалімі: Күсепбергенова
Нұржайдар
Сабақтың
тақырыбы: Қазақстандағы қара және түсті
металлургияның дамуы.Темір құймалары және олардың қолданылуы.Шойын
және болат өндіру.
Сабақтың
мақсаты: Сабақта шойын мен болат өндірісіндегі
технологиялық үрдістердің ғылыми негіздерін толық ашу. Оқушылардың
темір құймалырына дейінгі аралықтарды еске түсіре отырып,темір
металына мәлімет беріп
кету; Қазақстан
Республикасындағы темір кен орындары мен құймаларының қолданылуымен
таныстыру. Оқушылардың іздемпаздылығын
іскерлігін және маман иесі ретінде жауап беру қабілеттерін бағалай
отырып,қоршаған ортаны қорғауға
тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа
сабақ.
Сабақтың
түрі: Аралас
сабақ
Сабақтың
әдісі: Сұрақ – жауап, кестемен және
картамен жұмыс, баяндау.
Пәнаралық
байланыс: химия,
география.
Сабақтың
көрнекілігі: Интерактивті тақта, карта
,суреттер
Сабақтың
барысы: І.Ұйымдастыру.
Үй тапсырмасы
тақырыбы: «Корозия» тақырыбын,жалпы
металдар пысықтау.
І.Сұрақ
–жауап:
1
топ
1.Жемірілу деген
не?.
2.Жемірілудің металдардың
белсенділігіне қандай қатысы бар?
3.Қандай металдар
жемірілмейді?
2
топ
1. Жемірілудің қандай түрлері
бар?
2.Жемірілумен күресудің қандай
бағыттары бар?
3.Тұрмыстағы металдың
жемірілуіне мысалдар келтіріңдер.?
ІІ
Тест
1. Қосылыстарда темірге тән
тотығу дәрежелері:
а) +8,+7; ә) +2+3 ; б) +2; в)
+2,+4.
2. Қанның құрамындағы
гемоглобиндегі темір иондарының пайыздық
үлесі?
а) 85% ;
ә) 65%;
б) 40%;
в) 100%
3. «Аспан тасы» деп аталу
себебі:
а) метеорит құрамында
болғандықтан ; ә) марс планетасында болғасын; б) жұлдыздар
құрамында болғандықтан; в) бәрі де
4.Ересек адам денесінде неше
грамм темір болады?
а) 4-5 г ә) 3г б) 6) 6 г в)
2-3 г
5. Темірдің балқу
температурасы?
а) 1100 ә) 1539 б) 1200 в )
1350
6. Алюминий атомының сыртқы
қабатында неше электрон бар?
а) 3 ә) 4 б) 2 в)
5
7.Қандай металдар
жемірілмейді?
а) бейметалдар ә) бекзат
металдар б)белсенді металдар в) жай зат түріндегі
металдар
8. Металдардың және олардың
құймаларының қоршаған орта әсерінен жемірілуге ұшырауы нешеге
бөлінеді?
а) 4 ә) 3 б) 2 в)
5
9. Қоршаған орта факторларының
әсерінен болатын металдың желіну
құбылысы?
а) жұмсарту ә) қозғалысқа
ұшырау б) химиялық қосылыстар түзілу в)
жемірілу
10. Темір атомының электрондық
формуласы:
а)
1ѕ22ѕ22р63ѕ23р63
4ѕ2 ә)
1ѕ22ѕ22р63ѕ23р1
б)
1ѕ22ѕ22р6 3ѕ2 3р6 4ѕ2 в)
1ѕ22ѕ22р63ѕ23р2
ІІІ. Жаңа
сабақ Қазақстандағы қара және түсті
металлургияның дамуы жөнінде география пәні мұғалімі түсіндіріп
өтеді.
«Шойын мен болаттың алынуы,
қолданылуы»

ІV. Постермен жұмыс
(Оқушыларға алдын-ала берілген тапсырма
бойынша)
1 топ Болат
өндіру. Қазақстандағы түсті
металлургияның дамуы.
2 топ Шойын
өндіру. Қазақстандағы қара
металлургияның дамуы.
Екі жұлдыз,бір ұсыныс
(Топтар бір-біріне қорғаған жобалары бойынша тілек,ұсыныс
айтуы)
V. Венн диаграммасы. Темір
құймаларын салыстыру.
Шойын
Болат
VI. Сөйлемді
толықтыр
-
Қара металлургия шығарады.
.................................................
-
Қара металлургияның шикізаты.
..............................................
-
Қазақстанда қара металлургия
кешені .......................... қаланды.
-
Қара металлургия кәсіпорынның
типтері.
...........................................................................................
.
............................................................................................
.
..............................................................................................
.
.................................................................................................
.
..................................................................................................
.
-
Еліміздегі темір кен орындары.
.....................,
.........................,
-
Соколов-Сарыбай кен орнын
ашқан.
...................................................
-
Соколов-Сарыбай, Қашар,
Лиаков, Әйет кен орындарын дүниежүзіне әйгілі
................................................................
кен орындарымен салыстыруға болады.
-
Теміртау қаласында
..............................................................
толық циклді қара металлургия комбинаты жұмыс істейді.
.
-
Ақтөбе облысында
................ ............................... кеніштері
бар..
-
Хромиттің қорынан еліміз
................................... бірінші, дүниежүзінде
.................................... екінші
орында.
-
Сапалы ферроқорытпа
зауыттары......................
орналасқан.
-
Қазақстандағы қара металлургия
зауыттары ...................................................
өнімдер шығарады.
-
Маргенец қоры жөнінен
Қазақстан ....................... ................... ... елдерінен
кейін ................................. орын
алады.
-
Ақтөбедегі ферроқорытпа зауыты
шығаратын негізгі өнім ...................................
..
-
М
еталлургия
зауыттарынан бөлінетін зиянды ..................................
.................................... жаңа технологияларға көшу
жолдары қарастырылуда.


VII.Сабақты
қорытындылау: Альтернативті тест
+-
1.Металургиялық зауытттарда
темір кенін өңдеу арқылы таза темір емес, оның құймалары- шойын мен
болат алынады.
2.Болат морт келеді, соғуға
және жаншуға көнбейді.
3.Шойыннан болат дайындау
дегеніміз – ондағы көміртектің және басқа зиянды қоспалардың,
күкірт пен фосфордың көп бөлігін аластап
шығару.
4.Қатты шойыннан
құрал-жабдықтар, қару-жарақтар,т.б.
дайындайды.
5. Шойын жақсы
созылады,соғылады,тез салқындатқанда жұмсақ
болады.
6.Болаттың қасиеттерін оның
құймасына легирлеуші элементтер енгізіп өзгертуге
болады.
7.Егер болаттың құрамына хром
мен никель қосылса,жемірілуге қарсы беріктік қасиет пайда
болады.
ІХ.Үйге
тапсырма:§
40,
§
41
VIIІ.
Бағалау: Әр топтағы оқушылардың бағалау
парағындағы ұпай санын есептеп,бағасын қою