2024-2025 оқу жылына арналған
Қысқа мерзімді сабақ жоспарларын жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Материалдар / Ашық сабақ: Рефлекстік доға: рецептор,сезгіш, аралық,қозғалыс нейрондары «Тізе рефлексі».7 сынып
«Ustaz tilegi» - Республикалық кәсіби педагогтар қауымдастығына қосылып, сайттағы 381 569 материалды тегін жүктеп алу мүмкіндігіне ие болыңыз
Толығырақ

Ашық сабақ: Рефлекстік доға: рецептор,сезгіш, аралық,қозғалыс нейрондары «Тізе рефлексі».7 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік
биология пәні мұғалімдеріне арналған ашық сабақ
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады









Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:



Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты:

Сынып:7

Қатысқандар саны :

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Рефлекстік доға: рецептор,сезгіш, аралық,қозғалыс нейрондары «Тізе рефлексі».

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары(оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.7.5-рефлекстік доғаны реттеу.


Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар: Рефлекс ұғымына анықтама беру.

Көпшілігі: Рефлекстік доға мүшелерін анықтау.

Кейбір оқушылар: Рефлекстік доғаны зерттеу.

Дағдылар

Жоғары деңгей дағдылары.

Бағалау критерийлері

Қарапайым рефлексті атайды

Күрделі рефлексті атайды

Рефлекс доғасын біледі

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер. Синапс, рефлекс, рецептор, рефлекс доғасы

Құндылықтарға баулу

Зайырлы қоғам және жоғары руханият.

Салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал жасау.

Пәнаралық байланыс

Физика

Алдыңғы білім:

7.1.7.4-орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметін салыстыру.

Сабақ барысы:

Cабақтың жоспарланған

Кезеңі

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

1.Ұйымдастырукезеңі.Оқушыларды түгелдеу,назарын сабаққа аудару

2. Психологиялық ахуал.Шаттық шеңберін құруарқылы оқушылар бір – біріне сәттілік тілейді.

3.Топқа бөлу.Үлестірілген суреттер арқылы 5 оқушдан 3 топқа бірігеді.1.Өсімдіктер 2.Омыртқалы жануарлар 3.Омыртқасыз жануарлар.Қолдарына алған суреттерге қысқаша сипаттама береді.

4.Үй тапсырмасын сұрау







Ресурстар

Сабақтың басы

(10мин)



















Ортасы

33 мин


Жүйке жүйесі бөлімінің қызметін сипаттаңыз.


Жүйке жүйесінің бөлімі

Атқаратын қызметі


Ми



Жұлын



Шеткі жүйке жүйесі



Сұр зат



Ақ зат



Жұлын тамыршалары



Аралас жұлын жүйкелері






















Жаңа сабаққа көшу,


Мәтінмен жұмыс.

Рефлекс. Рефлекс – ОЖЖ қатысында ағзаның тітіркендіргішке жауап реакциясы. Миы қалыптасқан жүйке жүйесіне ие жануарлардың мінез-құлық негізіне рефлекстер жатады. Рефлекстердің болуы ұлулар мен буынаяқтыларда анықталған.

Рефлекстер ағзаға тірі қалуға мүмкіндік береді. Олар қандай да бір әсерге қозғалыс түрінде жауап реакциясына ғана қатысты емес. Жы- луды сақтауға бағытталған рефлекске мысал келтірейік. Күн суыған кезде жылықанды жануарларда бірқатар рефлекстік реакциялар жүзеге асырылады. Тері қоршаған ортаға аз жылу беру үшін ОЖЖ-дан терідегі тамырлардың бұлшық ет талшықтарына команда келеді де, олар та- рылады. Рефлекс доғасы – рефлексті жүзеге асыру үшін жүйке импульсі өтетін жол. Ол бес бөлімнен тұрады.

1) Рецептор.

2) Сезімтал (орталыққа тебетін, афферентті) нейрон.

3) ОЖЖ бөлімі.

4) Қозғалғыш (орталықтан тебетін, эфферентті) нейрон.

5) Жұмысшы мүше.

Рефлекс доғасының әрбір бөлімін толық қарастырамыз. Рецептор

қоршаған орта әсеріне импульс пайда болған нейрон немесе жүйке. Яғни қандай да бір әсерден – тітіркендіргіштен жүйке импульсі пайда болатын бірінші жүйке жасушасы. Дәм сезу рецепторы еріген химиялық заттарды сезеді.

Егер қажет тітіркендіргішті қабылдайтын рецептор болмаса, онда ағза бұл тітіркендіргішті – қоршаған орта өзгерісін ешқашан сезбейді.

Сезімтал нейрон жүйке импульсін рецепторлардан миға береді. Ол ОЖЖ-ге ақпарат апарады, сол үшін оны орталықтан тебетін деп атай- ды, себебі ол шынында да орталыққа ұмтылады. Рефлекс доғасының осы бөлімінің тағы бір атауы – (лат. аfferens, афферентті – әкелуші).

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Білу және түсіну

Рефлекс. Рефлекс – ОЖЖ қатысында ағзаның тітіркендіргішке жауап реакциясы. Миы қалыптасқан жүйке жүйесіне ие жануарлардың мінез-құлық негізіне рефлекстер жатады. Рефлекстердің болуы ұлулар мен буынаяқтыларда анықталған.

Рефлекстер ағзаға тірі қалуға мүмкіндік береді. Олар қандай да бір әсерге қозғалыс түрінде жауап реакциясына ғана қатысты емес. Жы- луды сақтауға бағытталған рефлекске мысал келтірейік. Күн суыған кезде жылықанды жануарларда бірқатар рефлекстік реакциялар жүзеге асырылады. Тері қоршаған ортаға аз жылу беру үшін ОЖЖ-дан терідегі тамырлардың бұлшық ет талшықтарына команда келеді де, олар та- рылады. Рефлекс доғасы – рефлексті жүзеге асыру үшін жүйке импульсі өтетін жол. Ол бес бөлімнен тұрады.

1) Рецептор.

2) Сезімтал (орталыққа тебетін, афферентті) нейрон.

3) ОЖЖ бөлімі.

4) Қозғалғыш (орталықтан тебетін, эфферентті) нейрон.

5) Жұмысшы мүше.

Рефлекс доғасының әрбір бөлімін толық қарастырамыз. Рецептор

қоршаған орта әсеріне импульс пайда болған нейрон немесе жүйке. Яғни қандай да бір әсерден – тітіркендіргіштен жүйке импульсі пайда болатын бірінші жүйке жасушасы. Дәм сезу рецепторы еріген химиялық заттарды сезеді.

Егер қажет тітіркендіргішті қабылдайтын рецептор болмаса, онда ағза бұл тітіркендіргішті – қоршаған орта өзгерісін ешқашан сезбейді.

Сезімтал нейрон жүйке импульсін рецепторлардан миға береді. Ол ОЖЖ-ге ақпарат апарады, сол үшін оны орталықтан тебетін деп атай- ды, себебі ол шынында да орталыққа ұмтылады. Рефлекс доғасының осы бөлімінің тағы бір атауы – (лат. аfferens, афферентті – әкелуші).



Оқушыларға тапсырма:

1.«Рефлекс», «рефлекс доғасы» деген түсініктерге анықтама беріңдер.

2.Рефлекс доғасының барлық бөлімдерін дұрыс ретпен атаңдар. Олар қанша?

3.Рефлекс доғасының барлық бөлімдерін олардың атауларын, орналасуын, қызметін көрсетіп бейнелеңдер.

4.Рефлексті жүзеге асырудағы ОЖЖ-нің қатысқан құрылымдарының рөлін сипаттаңдар.

партаға отыруға бол



Дескриптр.

-рефлекстік доғасаны біледі

-рефлекстік доғаның бөліктерін ажыратады

-сурет бойынша рефлексті ажыратады

Тапсырма-2

Рефлекс доға бөліктері мен қызметі

арасындағы сәйкестікті

анықтаңыз.

1.Рецептор.

2.Қимыл-қозғалыс жүйке ұштары.

3.Нейронаралық синапс.

4.Сезімтал жүйке талшықтары.

5.Қимыл-қозғалыс жүйке талшықтары.

А. Қозуды жұмыс мүшесіне

өткізеді;

В.Қозуды жұмыс мүшесіне

береді;

С.Ішкі мүшелерге тітіркенуді

қабылдайды;

Д.Бір нейроннан басқасына

жүйке импульсін береді;

Е.Қозуды ж.ж орталық бөліміне

өткізеді;

Ғ.Сыртқы ортадан тітіркенуді

қабылдайды.


Дескриптор:

-рефлекстік доға бөлімдері мен олардың қызметі арасындағы байланысты сәйкестендіреді.

Қалыптастырушы бағалау: Өзін өзі бағалайды.


Кері байланыс.

Екі жұлдыз ,бір тілек.Оқушылар екі түсінгенін және бір түсінбегенін жазады.





Кеспе қағаздар




Үлестірме материалдар


















































04 Ақпан 2019
2541
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі