Ашық сабақ "Ш-С дыбыстарын ажырату" логопедия

Оқушы: Жаңбырбай Айтолқын

Сыныбы: 2 (ПДТ).

Мұғалім-логопед:Балгаева Т.С.

Диагнозы: Спастико-паретическая форма дизартрии. ОНР 3 уровня.

Күні: 31.01.2018 ж.

Тақырыбы: «Ғажайып түстер».

Логопедиялық сабақтың тақырыбы:

«Ш-С дыбыстарын ажырату».

Сабақтың мақсаттары

Білімділік: Түстер тақырыбын меңгерте отырып, С-Ш дыбыстарын буында, сөзде, сөйлемде бір-бірінен ажыратып, анық айтуға үйрету. «Ш-С» дыбыстары туралы түсініктерін кеңейту. Артикуляциялық қалпын түсіндіру, сөздік қорын молайту. Грамматикалық, лексикалық дағдыларын қалыптастыру.

Түзетушілік: Фонематикалық есту қабілетін дамыту, кеңістікте бағдарлауын, есте сақтауын, көріп қабылдауын, ойлау қабілетін дамыту. Ұсақ қол моторикасын, тыныс алуын, сөйлеу мүшелерінің қимыл-қозғалысын дамыту. Байланыстырып сөйлеуін дамыту. Қосымшаларды дұрыс қолдануға үйрету.

Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, берілген сұраққа толық жауап беруге тәрбиелеу, жылдамдыққа үйрету.

Көрнекілігі: айна, артикуляциялық жаттығулардың суреті, С-Ш дыбыстары бар суреттер, табиғат суреті, Дымбілмес пен Мыстан кемпірдің суреттері, слайд.

Сабақ барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

- Қане, алдымен бізге сабаққа келген ұстаздармен амандасып алайық (сәлеметсізбе!) Қане, күліп қонақтарды жақсылап қарсы аламыз.

- Айтолқын, қазір бізде қандай мезгіл? (қыс)

- Қыс айларын атап берші (желтоқсан, қаңтар, ақпан)

- Бүгін қаңтардың нешесі?

-Жарайсың!

II. Үй тапсырмасы.

• Айтолқын, біз «ш−с» дыбысын айтуды үйрендік. Қане, айтшы «ш» дыбысын айтқанда ерніміз, аузымыз қандай қалыпта болады? («Ш» дыбысын айтқанда еріндерге күлкі үйіріледі, ауа ағыны жылы болады)

«Ш» дыбысының артикуляциясы.

• Ал, «С» дыбысын айтқанда ерніміз, аузымыз қандай қалыпта болады? («С» дыбысын айтқанда еріндерге күлкі үйіріледі, тілдің ұшы төменгі тіске тіреліп тұрады, салқын ауа пайда болады.)

Үйге Ш−С дыбысына байланысты сөздер жазып келуді бергенмін. Қане, тексерейін оқи ғой.

Жарайсың!

III. Жаңа сабақ.

- Айтолқын, бүгінгі сабағымыздың негізгі тақырыбы «Ғажайып түстер» деп аталады. Ендеше, сен қандай түстерді білесің?

-  Жарайсың. Түстер адамға сән береді, айналаны құбылтады. Егер түстер болмаса барлығы көңілсіз болар еді. Сондықтан түстер бізге қажет екен. Бірақ, мына суретке қарайықшы. Бұл суретте не байқадың?

- Дұрыс айтасың. Бұл Дымбілмес дейтін бала. Оның көңіл-күйі түсіп тұрғанын көріп тұрмыз. Оның неге көңіл-күйі жоқ білесіңбе?

- Өйткені, мыстан кемпір кемпірқосақтың түстерін ұрлап алған екен. Сол себепті ол мұңайып отыр. Ал, Дымбілмес оларға қалай көмектесу керек екенін білмейді. Себебі мыстан кемпір түстерді оның тапсырмаларын орындаса ғана береді екен. Сенен көмек сұрап отыр. Түстерді тауып, кемпірқосақты бояп берейік. Қанекей, көмектесеміз бе, Айтолқын?

- Ендеше, бастаймыз.

- Түстердің түрін атап өттік, енді сол әрбір түсте бір тапсырма бар. Егер түстердің тапсырмасын жақсы орындасаң кемпірқосақты бояйсың. Қане, тапсырмаларды жақсы, шаршамай орындау үшін мына жаттығуларды жасап алайық.

Тыныс алу жаттығулары

Ауызбан дем алу - мұрынмен дем шығару( 2 рет)

Ауызбен дам алу - ауызбен дем шығару (2 рет)

Мұрынмен дем алу- ауызбен дем шығару (2 рет)

Мұрынмен дем алу - мұрынмен дем шығару (2 рет)

Торттың бетіндегі майшамды үрлеу (1рет және 3рет

Өз- өзімізге массаж жасау

1 -тапсырма. Қызыл түс.

 Артикуляциялық жаттығулар орындау.

«С» дыбысына «Ш» дыбысына

«Құймақ» «Әткеншек»

«Сағат» «Тоқылдақ»

«Тәтті тосап» «Кесе»

«Тіс тазалау» «Сылақшы»

2 -тапсырма. Көк түс.

«Кім зерек?» ойыны.

Әр түрлі буындардың ішінен С мен Ш дыбыстарын естігенде жалаушаны көтеріп, буынды қайталайсың.

са, се, па, му, қа, ша, су, ма, ле, ше, ба, ме, шу, лу, .

3-тапсырма. Сары түс.

« Дыбыс орнын анықта». Мына суреттерді ата және сөздегі [Ш−С] дыбыстарының орнын анықта. Сөз басында,ортасында, соңында

4-тапсырма. Жасыл түс

Дидактикалық ойын: «Адасқан суреттер?» (сурет бойынша «с» дыбысынан басталған сөздерді «с» бағанына, ал «ш» дыбысынан басталған сөздерді «ш» бағанына орналастыру қажет)

5 -тапсырма. Тоқ сары түс

«Жаңа сөз ойлап тап» ойыны

Дәптермен жұмыс

Қолға арналған жаттығулар.

[С]-[Ш] дыбыстарын сөздерде ажырату. Мына сөздердегі «ш» дыбысының орнына «с» дыбысын, ал «с» дыбысының орнына «ш» дыбысын қойып жаз және оқы!

ІV. Сергіту сәті.

«Түстер» туралы ән қойылады. Бала сол әнді тыңдай отырып, сергіту жаттығуын және көзге арналған жаттығуларды жасайды.

6 -тапсырма.  Қызғылт түс

«Дұрыс айт, анық айт» ойыны.

Тізбек сөздерді шатаспай тез оқимыз.

Сараның сиырларынығ саны сегіз. Сиырлары семіз, сүтті. Самал, Асыл сиырларын сауды. Самат, саят сиырларын суарды. Бақшада шие, алша көп шықты.Шара, Шолпан шие теруге шықты. Шора, Шара, Сандуғаш әнші, биші, күйші.

7 -тапсырма. Күлгін түс

«Кім шешен?» ойыны. Суретке қарап сөйлем құра.

- Айтолқын, жарайсың! Барлық тапсырманы орындап, Дымбілмеске көмектестің. Енді, түстерді атап шығайықшы.

- Дұрыс айтасың! Ендеше, Дымбілместің кемпірқосағын бояп берейік.

 Ұсақ қол моторикасына арналған жаттығу

Тапсырма: «Кемпірқосақты бояу»

V. Сабақты бекіту.

• Сонымен біз бүгін қай дыбыстармен жұмыс жасадық? («Ш−С» дыбыстары)

• «Ш−С» дыбыстарына сипаттама берші.

VІ. Үй тапсырмасы.

Жаттап келу!

Тілді төмен са-са-са – би билейді жараса!

Тілді жоғары ша-ша-ша – біздің шана тамаша!

• VІІ. Бағалау.

• Бүгінгі сабаққа қатысқаның маған ұнады. Ал өзіңе қандай баға бересің? Мен мынандай баға беремін:

•