Ашық сабақ "Сөйлем түрлері" 4 сынып

4-сынып.

Қазақ тілі. Сөйлем түрлері. Пысықтау сабағы .

Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға сұраулы сөйлем жасайтын көмекші сөздер туралы түсінік беру. Оқушылардың зат есім және оның түрлері туралы түсініктерін жаттығу жұмыстарын орындату арқылы қалыптастыру.

             2. Оқушыларға түрлі тапсырмалар орындата отырып, шығармашылық

                                         қабілеттерін, байланыстыра сөйлеу қабілеттерін дамыту.

                        3. Оқушыларды табиғатты қорғауға, шыдамдылыққа, топта өзін және өзгені тыңдап, сыйлай білуге тәрбиелеу
Сабақтың типі: Білімдерін бекіту.
Сабақтың формасы: ұжымдық, жұптық, жеке-дара
Сабақтың түрі: пысықтау сабағы.
Сабақтың әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, ойын, көрнекілік, практикалық жаттығулар
Қолданатын технология: деңгейлеп саралап оқыту.
Сабақтың көрнекілігі:Сюжетті суреттер,үлестірмелер,мерекелік құттықтаулар,шарлар, «Тәуелсіз елім -Қазақстан» буклеті.

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) Кіріспе. Амандасу.
ә) Психологиялық дайындық.
Сәлеметсіздер ме қонақтар?
Қайырлы таң достым
Қайырлы таң құрбым
Сейсенбінің сәті
Сәттілікке толсын.
Бүгінгі алған бағаң
Кілең бестік болсын.

Мұғалімнің сұрағы: Оқушылар жауабы:
Әрбір адам? Досым, сыныптасым
Әрбір сабақ? Үйрену, оқу, іздену
Әрбір ісің? Тірлік, тірек, адамдық
Әрбір сөзің? Шындық, бірлік, адалдық

-Балалар қазір қай ай? Желтоқсан айы.

Бұл айда қандай мейрам бар? 16-желтоқсан-Тәуелсіздік күні.(Меркемен құттықтау,Н.Назарбаевтың Тәуелсіздік туралы айтқан сөзімен бастау)

« Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығы – жасампаз тарихымыз,мерейлі меже, сонымен қатар,болашаққа бағдар болатын байыпты белес» Н.Ә.Назарбаев

ІІ. Өткенді пысықтау.Бүгінгі сабағымыз 1,2,3,4 деңгейлік тапсырмалармен өтеді.

Балалар сендер келесі деңгейге көтерулерін үшін әр деңгейдегі тапсырманы дұрыс орындап отырыңдар. Балалар сендердің білімдеріңді бүгінгі қонаққа келген мұғалімдер бағалайды. Сондықтан да сабаққа,алғырлықпен, ұжымдық танытып, жақсы қатысайық.

І-деңгей.А) Үйтапсырмасынтексеру. «Мен бастаймын сен жалғастыр» ойыны. Қазір мен сөйлемдібастаймынсендержалғастырасыңдар.

1. Сөйлемаяқталған …………… . (ойдыбілдіреді).
2. Сөйлемсөзден ………… . (құралады).
3. Сөйлемдегісөздер ……… . (бөлекжазылады).
4. Сөйлемніңбірінші ……… . (сөзі бас әріппенбасталыпжазылады).
5. Сөйлемніңсоңына ………. . (нүктеқойылады).
6. Хабарлысөйлемненкейін ……….. . (нүктеқойылады).
7. Сұраулысөйлемненкейін ……….. . (сұрақбелгісіқойылады).

ІІІ. Жаңасабақ. Пысықтаусабағы.

Жаңа сабақты түсіндіру. Тақтаға сурет арқылы көрсетілген мысал жазу.(аттың және құланның суреті)

Жазылуы басқа, бірақ естілуі бірдей сөздер бар ма? (атпа, ат па?)
Қай сөйлемде па бірге жазылып тұр? (Бірінші сөйлемде).
Осы сөйлем қалай аталушы еді? (Хабарлы сөйлем)
Бірінші сөйлемде па бірге жазылып тұр, онда па жұрнақ болады, атпа сөзі қимылды білдіріп тұр.
Қайсөйлемде па бөлекжазылыптұр? (Екіншісөйлемде). Бұлсөйлемсұраулысөйлемболады. Сұраулысөйлемде па жекежазылады. Олкөмекшісөзболады.
Па көмекшісөзіналыптастасақ, сұраулысөйлем бола ма? (Болмайды).
Сөйлемдеріңоқылуындауысырғағымен де келтіругеболады. Мысалы, сабақбасталдыма? Жауапалумақсатындаайтылыптұр.

ІІ-деңгей. «Салыстыр».
ІҮ.Оқулықпенжұмыс.

Балалар, оқулықтың71- бетінашып, 189-жаттығуғақараймыз. Ауызшаорындай-мыз.
Екібағандағысөйлемдердісалыстырыпоқиды. Оқушыларкезекпенорындарынантұрыптүсіндіріпайтады.

Сабақтан кешікпе. Айдос ауылдан келіп пе?

Ешқашан өтірік айтушы болма. Қар қалың жауды ма?

Бірінші бағандағы сөздердегі ма, пе, ме жұрнақтар болады, бірге жазылады, қимылды білдіріп тұр. Екінші бағандағы сөздердегі ма, пе, ме көмекші сөздер деп аталынады, сұраулы сөйлем жасайды, сондықтан да олар бөлек жазылады.

Ережені бір оқушыға дауыстап оқытамын: «Сұраулы сөйлем жасайтын ма, ме, па, пе, ба, бе бөлек жазылады».

ІІІ-деңгей. «Не қажет?» ойыны.

а) Суретарқылы не қажетекенін табу. Тақтадағысуретарқылыәрсуреткехабарлыжәнесұраулысөйлемқұрау.(Суреттер көрсетіледі.)

ә) Дәптерменжұмыс.Сөйлемдерді көшіріп жазу.

Түскі тамаққа кешікпе. Орталыққа кеткендер келіп пе?Жіпті үзбе. Айтқаңды түсіндің бе? Қараңғыға қалма. Күн суытты ма? Әрқашан қатарыңнан қалма. Қосымша сабаққа қалды ма?

б)Карточкамен жұмыс. Оқушыларға сөйлемдер жазылған карточкалар таратылады. Хабарлы сөйлемдерді сұраулы сөйлемге айналдырып жазады.

1-карточка: Таң атты. Күн шықты.
2-карточка: Қанатертетұрды. Мектепке барды.
3-карточка. Қоңыраусоғылды. Мұғалімсыныпқакірді.
4-карточка. Сабақбасталды. Сабаққызықтыөтті.
5-карточка. Балаларкелді.Сыныпқа кірді.
6-карточка. Қыскелді. Күнсуытты.
7-карточка. Қанатаққалажасады.Балалар ойнады.

ІV-деңгей. «Шығармашылық жұмыс».

Қар жауады қалай?
Кімдер? жүршапалақтап,
Балалар не? киеді
Не? беттенсүйеді.

V. Сабақтыбекіту.«Қандайсөйлемдер?» ойыны.

Мұғалімсөйлемдердіоқиды, оқушыларсөйлемгеқандайтынысбелгісінқоюкерекекенінанықтап, қолдарындағытаңбаныкөрсетеді. (. ? ! ).

1. 16-желтоқсанТәуелсіздіккүніме?
2. Алақай! Ауылданәжемкелді!
3. Қыстааю не істейді?
4. Анамдүкенненкелді.
5. Мерекеқұттыболсын!
6. Күнсуыттыма?

ҮІ. Сабақтықорытындылау.Бүгінгісабақтаненіүйрендік? Ненібілдік?

Сұраулысөйлемжасайтынма,ме,ба,бе,па,пекөмекшісөздербөлекжазылатынынбілдік.

ҮІІ. Оқушылардыңбілімінбағалау. Сабаққақатысубелсенділіктерінталдайкеле, оқушылардыңбілімінбағалау.