Сабақ тақырыбы

Үйкеліс күші.Техникада үйкеліс әрекетін ескеру.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.2.2.6 –тынышық, домалау және сырғанау үйкелістерін сипаттау.

7.2.2.7 – үйкеліс күшінің пайдасымен зиянына мысалдар келтіру.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар істей алады: тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін біледі,түрлерін ажырата алады.

Көптеген оқушылар істей алады:үйкелістің түрлеріне,үйкелістің пайдасымен зиянына мысалдар келтіре алады.

Кейбір оқушылар істей алады: Үйкеліс күшін өмірмен байланыстырады және формуланы түрлендіріп есептерді шығарады.

Бағалау критерийі

Үйкеліс түрлерін біледі, мысалдар келтіреді және ажырата алады.

Үйкелістің техникадағы пайдасы мен зиянын мысалдар келтіре отырып түсіндіреді.

Үйкеліс күшін өмірмен байланыстыру арқылы берілген есептерді, формуланы түрлендіре отырып шеше алады.

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән терминдер:

Үйкеліс күші,сырғанау үйкелісі, домалау үйкелісі, тыныштық үйкелісі, үйкеліс коэффицентті, µ- «мю» грек алфавитінен алынған.

Ойлау деңгейлері

Білу, түсіну, қолдану

Құндылықтарды дарыту

Патриотизмге және азаматтық жауапкершілікке, бір-біріне құрмет көрсетуге, ынтымақтастықпен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыстар

Математика пәнінен амалдарды қолдану,техникада үйкелісті артыруға және азайтуға қолданылады.

Алдыңғы білім

Біледі: Үйкеліс күші туралы өмірде біледі.

Білуі керек:Үйкеліс туралы анықтамасын,түрлерін,техникада үйкелісті артыруға және азайтуға жолдарын біледі

Қосымша: Үйкеліс күшінің пайдасы мен зиянын өмірмен байланыстыру.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспар

ланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

5 мин

Сабақтың ортасы

Білу, түсіну, оқылым, айтылым

5 мин

Мұғалімнің түсіндірмесі

7 мин

Білу

7 мин

Білу, түсіну

12мин

Қолдану

Жазылым

7 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу, сабаққа назарын аудару.

Топқа бөлу(1,2,3 сандары арқылы 3 топқа бөлінеді.)

Сабақта қарастырылатын мәселелер:

І. Үй тапсырмасын тексеру (жеке жұмыс)

Сұрақ-жауап әдісі арқылы

1. 100 Н Күштің әсерінен серіппе 10 см-ге созылды.Серіппе қатаңдығы табыңдар?

2. Қатаңдығы 200 Н/с және 150 Н/c серіппеге жұмсалатын күшті салыстыр?

3.Болат серіппе 245Н күш әрекетінен 35 мм-ге ұзарды.Серіппенің қатаңдығын анықтаңдар?

Дескриптор

• Есептің мәнін түсінеді, берілген физикалық шамаларды жазады.

• Гук заңының формуласын жаза алады.

• Формуланы пайдаланып, есептер шығара алады.

Жаңа тақырып

ІІ. «Суреттер сыр шертеді» әдісі берілген суреттер бойынша ой тастау.

Суреттен не көріп тұрсыңдар

1 суретте бала не істеп жатыр?

2 суретте не көріп тұрсыңдар?

3 сурет туралы не айтасыңдар?

4 Жанасқан денелерде пайда болған күш туралы не білесіңдер?

Дескриптор

• Сурет бойынша ой қорытып, үйкелістің түрлерін айта алады.

• Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші екенін біледі

Басбармақ» әдісі арқылы бағалау

"Түсіндірме және сипаттау" әдісі (Мұғалімнің түсіндірмесі)

Бір дене екінші денеің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші деп аталады.

Ғүйк – үйкеліс күші.

• Сырғанау үйкелісі

• Домалау үйкелісі

• Тыныштық үйкелісі

Үйкелістің пайда болу себептері:

• Ж анасатын беттердің кедір-бұдыр болуы

• Жанасатын беттер молекулаларының өзара тартылысы.

Үйкеліс :

• Жанасатын беттердің қандай материалдан жасалғандығына,

• Олардың өңделу сапасына;

• Бір беттің екінші бір бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.

N –нормаль қысым күші. N=mg

Fүйк=µN µ - үйкеліс коэффициенті

IІІ . «Ойлан,жұптас,бөліс» әдісі арқылы тақырыпты оқуға тапсырмалар беріледі.(оқулықпен жұмыс)

1 топ Үйкеліс күшіне анықтама беру, формуласын, пайда болу табиғатын түсіндіру

2 топ Үйкелістің түрлері мен ерекшеліктерін түсіндіру.

3топ Техникада үйкеліс күшінің қолдануын түсіндіру, үйкеліс күшінің пайдасымен зиянына мысалдар келтіру.

Дескриптор:

-Үйкеліс күшіне анықтама береді.

- Үйкеліс күшінің формуласын жаза алады.

- Үйкелістің түрлерін сипаттап, ажырата алады .

- Техникада үйкеліс күшінің қолдануын түсіндіре алады.

- Үйкеліс күшінің пайдасымен зиянына мысалдар келтіреді.

IV. «Кім жүйрік» әдісі әр топқа есептер беріледі.

1. Шанаға жегілген иттер 1500 Н күшпен тартады.Қар мен шана арасындағы үйкеліс коэффицентті µ=0,05 иттер қандай жүкті тартады?

2. Көлемі 0,5м³ темірдің ағашпен арасындағы үйкеліс коэффицетті µ=0,6 Үйкеліс күшін есептеңдер?

3. Массасы 100 кг шанаға жегілген иттер 2000 Н күшпен тартады. Иттер қанша жүкті тарта алатынын есептеңдер?

4. Бірқалыпты қозғалып келе жатқан массасы 1000Н жеңіл машинаға F_үйк=400 Н үйкеліс күші әсер етеді.Үйкеліс коэффицентін есептеңдер?

Дескриптор:

• Есептің мағынасын түсініп, берілгенін жазады.

• Үйкеліс күшінің формуласын біледі.

• Формуланы пайдаланып, есептеулер жүргізеді.

Оқушылар өздерін «Бағдаршам» арқылы бағалайды

VI.Сабақты қорытындылау

Элективті тест

1.Үйкеліс күші дегеніміз......................

А)Екі дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш

Ә)Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш

Б)Ауырлық күшіне қарама-қарсы күш

2.Үйкелістің түрлері.............................

А)Сырғанау,тыныштық және домалау

Ә)Сырғанау,тебілу және жанасу

Б)Тыныштық,домалау және жанасу

3.Үйкеліс күшінің формуласы...............

А)F_үйк=µmg

Ә)N=mg

Б)F_үйк= µN

4.Үйкеліс күшінің өлшем бірлігі.........................

А)килограмм

Ә)Ньютон

Б)метр-секунд

5.Көктайғақта неге тротуарға құм себеді?

А)Үйкелісті көбейту үшін

Ә)Үйкелісті азайту үшін

Б)Үйкеліске қатысы жоқ

6.Неге жаңбырдан соң грунт жолы тайғақ болады?

А) денеге әсер ететін үйкеліс артады
Ә)Сұйықа бөлшектер баяу қозғалады,сұйық денелерден гөрі қатты қабаттарының үйкелісі жылдам
Б)сұйықта бөлшектер тез қозғалады,қатты денелерден гөрі сұйық қабаттарының үйкелісі аз

7.Шаңғының астын неге майлайды?

А)Шаңғының сырғанауын артырады
Ә)Май қабаты үйкелісетін беттерді ажыратып, үйкелісті кемітеді
Б)Үйкелісті артырады

Өзін-өзі бағалау

Дескриптор:

Үйкеліс күшіне анықтама бере алады.

Үйкелістің түрлерін біледі және мысалдар келтіре алады.

Үйкеліс күшінің формуласын жаза алады.

Қалыптастырушы бағалау

Әр тапсырмадан кейін ауызша және жазбаша кері байланыс беріп отырамын. Кері байланыс беруде

«Сен жетістіктерге жетудесің»

«Нақтылық жетпейді, сен мұны бұдан да жақсы жасай аласың»

«Жарайсың»

«Сен ең бастысын жіберіп алдың»

«Саған ..... бойынша іздену керек» ауызша және жазбаша кері байланыс түрлерін қолданамын.

Рефлексия

«Бес саусақ» тәсілі

Қағаз бетіне қолыңызды қойып, саусақтарыңызды айналдыра сызыңыз. Әр саусақтың өзінің мәні бар, солар бойынша өз ойыңызды білдіріңіз:

1.Бас бармақ –мен үшін маңызды және қызықты болды.........

2.Сұқ саусақ – мен бүгін....... түсіндім.

3.Ортаңғы саусақ- мен үшін.....қиын болды.

4.Төртінші саусақ- менің бағам.............,өйткені...............

5.Шынашақ- Мен................білгім келеді.

Тыңдаушылар «БББ» кестесінің Білдім бағанын толтырады.

Үлестірмелі парақшалар

БББ кестесі

слайдтар

Оқулық

Үлестірмеліктер

Оқулық

Үлестірмелер

Түрлі түсті дөңгелекшелер

Сабақтың соңы

2 мин

VII.Үйге тапсырма

Үйкеліс күші, техникада үйкеліс әрекетін ескеру

(тақырып бойынша төмендегі сұрақтарға іздену).

1.Үйкеліс күші туралы не білдік?

2Үйкелістің түрлерін ажырата білесіңдерме?

3.Үйкелістің пайдасы мен зиянын білесіңдерма?

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушыларға жеке қолдау көрсету, оқу материалдары мен дереккөздерді оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып.
Кейбір оқушылар: «Кім жүйрік» әдісі бойынша әр оқушының оқу мақсатына қол жеткізуге берілген тапсырманы білім денгейі жоғары оқушылар тез орындайды

Басым оқушылар: «Ойлан,жұптас,бөліс» әдісі арқылы оқушыларға тапсырма бере отырып сыныптағы басым көпшілік оқушылар оқу мақсатына жете алады

Барлық оқушылар: «Суреттер сыр шертеді» әдісі бойынша оқушылар өз ойларын ашық және нақты ортаға салады.Барлық оқушылар оқу мақсатына жете алады.

Әрбір кезең бойынша оқушыларға ауызша және жазбаша кері байланыс беріп отырамын, сол арқылы оқушыларды ынталандыруға бағыттап отырамын, қолдау көрсетемін.

Оқушылардың өзін-өзі бағалауы, топтардағы, жұптардағы бағалау жүріп отырады

«Бағдаршам» арқылы бағалау.

Кері байланыс.

Физика кабинетіндегі қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:Оқушылардың белсенділігі жоғары

2:Жылдам жұмыс атқарады

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1: Уақытты тиімді бөлу

2:Тапсырмалардың түрін көбейту

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?Оқушылар туралы ,олардың қабілеттілік деңгейі туралы бақылау жасадым.Келесі абақта оқушылардың жауапкершілігіне көңіл бөлемін,яғни үй тапсырмасының орындалуын қадағалаймын.