Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Ашық сабақ "Тұрақты сөз тіркестері"
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
ПОӘК 042-02.01.20.44/03-2011 |
31.08.2011 ж. № 1 басылым |
стр. 51 из 51 |
;;ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
||
3 деңгейлі СМЖ құжаты |
ПОӘК |
ПОӘК 042-02.01.20.44/03-2013 |
«Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар ПОӘК |
31.08.2013 ж. № 1 басылым |
ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика»
5В070300 «Ақпараттық жүйелер» мамандығы үшін
ОҚУ -ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
Семей
2013
Мазмұны
-
Глоссарийлар…………..…………………………………………………….3
-
Дәріс оқулар …………………………………………………………………5
-
Практикалық сабақтар........…………………………………………………36
-
Студенттің өздік жумысы...................………………………………………45
1 ГЛОССАРИЙ
№ |
Жаңа түсініктеме |
Мазмұны |
1 |
Элементар оқиғалар кеңсітігі |
кез келген немесе жұп жиын |
2 |
Оқиға |
жиынының кез келген жиыншасы, яғни |
3 |
А және В оқиғаларының қосындысы, көбейтіндісі |
; |
4 |
Ықтималдықтың классикалық анықтамасы |
, бұл жердегі т А оқиғасының элементар оқиғалар саны. п - элементар оқиғалар кеңістігінің элементар оқиғалар саны. |
5 |
Ықтималдық аксиомалары |
1) ; 2) ; 3) егер А және В үйлесімсіз оқиғалар. |
6 |
А оқиғасының В оқиғасы пайда болғандағы ықтималдығы |
тең |
7 |
А және В оқиғалары тәуелсіз |
|
8 |
Толық ықтималдық формуласы |
|
9 |
Байес формуласы |
|
10 |
Бернулли сұлбасы |
|
11 |
Қарастырылып отырған оқиға п тәжірибеде т рет пайда болу ықтималдығы |
; - Бернулли формуласы; - Пуассона формуласы; - Лапластың төңіректік формуласы; - Лаплас интегралдық формуласы |
12 |
Кездейсоқ шама |
Элементар оқиғалар кеңістігінде анықталған сандық функция. |
13 |
Дискретті кездейсоқ шама |
Жиынның жұп мәндеріне ие болатын кездейсоқ шамалар |
14 |
Дискретті кездейсоқ шаманың математикалық үміті |
|
15 |
Дискретті кездейсоқ шаманың дисперсиясы |
|
16 |
Кездейсоқ шаманың ықтималдық үлестірімінің интегралдық функциясы |
Функция, определенная равенством F(x)=P(X<x) теңсіздікпен анықталған Ғ(х) үлестірім функциясы, яғни Х кездейсоқ шаманың х-тен кіші мән қабылдау ықтималдығы. |
17 |
Үзіліссіз кездейсоқ шама |
Ғ(х) үлестірім функция ықтималдығы үшін үзіліссіз Х кездейсоқ шама. |
18 |
Ықтималдықтың үлестірім тығыздығы |
теңдігін қанағаттандыратын функциясы, бұл жерде Ғ(х)- ықтималдықтың интегралдық үлестірім функциясы |
19 |
Үзіліссіз кездейсоқ шаманың математикалық үміті,дисперсиясы |
или |
20 |
аралығындағы бірқалыпты үлестірім ықтималдығы |
Осы аралықта тығыздық ықтималдығы тұрақты және тыс аралықта нөлге тең: |
21 |
Х кездейсоқ шаманың қалыпты үлестірім тығыздығы |
Ықтималдықтың қалыпты үлестірім заңы ықтималдық тығыздығы арқылы анықталады
Бұл жердегі |
22 |
Чебышев теңсіздігі |
Егер Х кездейсоқ шамасы D(X) дисперсияға және М(Х) математикалық үмітке ие болса, онда кез келген, оң саны үшін мына теңдік тура |
23 |
Үлкен сандар заңы. Чебышев теоремасы |
Егер -тәуелсіз последовательность независимых случайных величин с мат. ожиданиями и дисперсиями , , ограниченными одной и той же постоянной С, то для любого положительного выполнятся равенство . |
24 |
Бас жиынтық |
Қарастырылатын барлық біотекті объект жтынтығы. |
25 |
Таңдама жиынтығы |
Бас жиынтықтан кездейсоқ таңдап алынған объектілер жиынтығы. |
26 |
Жиынтық көлемі |
Объектілер жалпы саны |
27 |
Вариациялық қатар |
өсу ретімен жазылған бақыланған мәндер тізбегі, мәні варианта деп аталады. |
28 |
Салыстырмалы жиілік |
мұндағы , .-дің қабылдайтын мәндері |
29 |
Таңдаманың статистикалық үлестірімі |
Варианта мен жиіліктің өзара сәйкестігі (немесе салыстырмалы жиіліктің) |
30 |
Бас орта (таңдаулы орта) |
Бас жиынтықтың орта квадраттық ауытқуы (таңдама жиынтық) |
31 |
Бас дисперсия . Бас орта квадраттық ауытқу |
; . |
32 |
Таңдаулы дисперсия . Ығыстырылған дисперсия (эмпирикалық) дисперсия . |
, |
33 |
Белгісіз параметр -ның бағасының сенімділік интервалы |
, т.е. . |
2 ДӘРІС ОҚУЛАР
Дәріс сабақтардың құрылымы
1-дәріс. . Комбинаторика элементтері.
-
Комплексті шарт, сынау, оқиға, жағдайлар
2. Оқиғалар классификациясы
3. Ықтималдықтың классикалық анықтамасы
1 Комплексті шарт, сынау, оқиға, жағдайлар
Бұл ұғымдарды түсіндіру үшін мысалға жүгінейік.
Мысал. Біртектес материалдан жасалған симметриялы дұрыс кубтың әрбір жағын 1-ден 6-ға дейінгі цифрлармен нөмірлейік. Оны бір рет лақтырғанда (комлексті шарт орындалғанда) 6 жағының бірі жоғары қарап түседі? Қай жағы (нөмері) түссе де мұнымыз оқиға болады.
Комплексті шарт деген терминнің орнына сынау, тәжірибе, эксперимент терминдерін де пайдаланады. Біз көбінесе сынау терминін қолданатын боламыз. Бұдан былай сынау нәтижесін оқиға деп түсінетін боламыз. Әдетте оқиғаларды А,В,С,... бас әріптерімен белгілейді.
Сынау кезінде бірі пайда болғанда, екіншісі пайда болмайтын нәтижелерді (оқиғаларды) жағдайлар дейміз. Оларды А1, А2, ...,Ап әріптерімен белгілейміз. Осы сыналатын жағдайлардың барлық (жалпы) санын п-мен белгілейміз. Мысалы, тенгені лақтырғанда жағдайлар саны n=2, ал кубты лақтырғандағы жағдайлар саны n=6 болады.
2. Оқиғалар классификациясы
Сынау жүргізілгенде А оқиғасы пайда болуы да, пайда болмау да мүмкін болса, ондай оқиғаны кездейсоқ оқиға дейді. Сынау нәтижесінде оқиға (А оқиғасы) сөзсіз пайда болатын болса, ондай оқиғаны ақиқат оқиға дейді. Сынау нәтижесінде оқиға (А оқиғасы) сөзсіз пайда болмайтын болса, ондай оқиғаны мүмкін емес оқиға дейді.
Сынау жүргізгенде оқиғаның бірі пайда болғанда, екіншісі пайда болмайтын екі оқиғаны үйлесімсіз оқиғалар дейді.
Кез келген екі-екіден алынған оқиғалар үйлесімсіз болса, ондай оқиғаларды қос-қостан үйлесімсіз дейді.
Сынау жүргізгенде оқиғаның бірі пайда болғанда, екіншісінің де пайда болуы мүмкін болатын екі оқиғаны үйлесімді оқиғалар деп атайды. Мысалы, кубтың жұп нөмірінің шығуы (А оқиғасы) және үш санына еселік нөмірдің шығуы (В оқиғасы) үйлесімді. Өйткені кубтың 6-нөмірінің шығуын көрсететін А6 оқиғасы А оқиғасы пайда болғанда да, В оқиғасы пайда болғанда да пайда болуы мүмкін.
Сынау нәтижесінде оқиғалардың тек әйтеуір біреуінің сөзсіз пайда болуы ақиқат болса, ондай оқиғаларды жалғыз ғана мүмкіндікті оқиғалар дейді. Мысалы, сынау нәтижесінде кубтың алты жағының біреуі (А оқиғасы) шығуы сөзсіз, сондықтан А1, А2, ...,А6 оқиғалары жалғыз ғана мүмкіндікті оқиғалар, бұлар оқиғалардың толық тобын құрайды деп атайды. Сондықтан бұл оқиғалар қос-қостан үйлесімсіз және оқиғалардың толық жүйесін құрайды.
.3. Ықтималдықтың классикалық анықтамасы
Жоғарыда біз оқиға түрлеріне мысалдар келтірдік, енді оқиғаның пайда болуы мүмкіндігінің сандық өлшеуішін көрсетеміз. Жалпы айтқанда, А оқиғасының пайда болу мүмкіндігінің сандық мөлшеріне р(А) функциясының мәні алынады. Мұны осы А оқиғасының ықтималдығы деп атайды.
Қандай болмасын математикалық теория белгілі бір ұғымдар негізінде құралатын болғандықтан, біз ықтималдықтар теориясының құрылуын ықтималдықтың классикалық анықтамасына негіздейміз.
Ықтималдықтың классикалық анықтамасын алғаш рет берген Лаплас еді.
Ықтималдықтың классикалық а