Пәні: физика

Сыныбы: 7

Ұзақ мерзімді жоспарлау бөлімі: Денелердің өзара әрекеттесуі.

Сабақ тақырыбы:Үйкеліс күші. Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

Оқу мақсаттары:

7.2.2.6 – тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін сипаттау;

7.2.2.7 – үйкеліс күшінің пайдасы мен зиянына мысалдар келтіру

Сабақ мақсаттары:

«Үйкеліс күшінің» физикалық мағынасын білу.

Барлық оқушылар:

үйкеліс күшін ажыратады,түрлерін сипаттайды.Техникада үйкеліс әрекетін ескеру жайлы мағлұмат алады.

Басым бөлігі:

тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерінің маңызын біледі.

Кейбір оқушылар:

тақырыпты өзге пәндермен байланыстырады,ағылшын,орыс тілдерінде терминдердің балама аудармаларын қолданады

Бағалау критерийі:

1. Тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін ажыратады

2. Үйкеліс күшінің түрлерін сипаттайды және салыстырады

3. Өмірдегі қолданысына мысалдар келтіреді

Тілдік мақсаттар:

Пәндік терминдер бойынша сөздік:

Құндылықтар:

тарихтың мәдениет пен тілдің бір тұтастығы

Пәнаралық байланыс:

ағылшын,ауыз әдебиеті, математика

Алдыңғы білім:

инерция, күш

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақ басы

1.Ұйымдастыру:Сәлемдесу.

2.Үй жұмысын тексеру. (жеке жұмыс)

Анықтама кестесін толтыру

Қ.Б: өз өздерін бағалайды және дұрыс жауаппен түзету жасайды

Сабақтың тақырыбы: Үйкеліс күші. Үйкеліс әрекетін техникада ескеру.

Оқу мақсаттары:

7.2.2.6 – тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін сипаттау;

7.2.2.7 – үйкеліс күшінің пайдасы мен зиянына мысалдар келтіру.

Қызығушылықты ояту

• Мұз қатқан жолмен автомашинаны жүргізу неліктен қауіпті?

• Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда, тайғанақ жолда жүру оңайырақ?

Үлестірме қағаз

слайд

Сабақ ортасы

«Ой туғызу» Үйкеліс туралы видео

Жаңа сабақты түсіндіру:

Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші деп аталады.

Ғ_үйк – үйкеліс күші.

Жанасатын денелердің бір-біріне қозғалысына қарай үйкеліс үшке бөлінеді.

Қ.Б: Әр топтың үйкеліс күшін түрлеріне сәйкес ажыратқанын бағалау.

Үйкелістің пайда болу себептері:

• Жанасатын беттердің кедір-бұдыр болуы

• Жанасатын беттер молекулаларының өзара тартылысы.

Үйкеліс :

• Жанасатын беттердің қандай материалдан жасалғандығына,

• Олардың өңделу сапасына;

• Бір беттің екінші бір бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.

N –нормаль қысым күші.

N=mg

F_үйк=µN

µ - үйкеліс коэффициенті

Видео

Слайд, кітаппен жұмыс

Есепті талдайық, шығарайық

№1. Жалпы массасы 1 т болатын жүгі бар шананы ат мұзбен сүйретіп келеді. Шана табаны мен мұз арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,05. Ат арбаны қандай күшпен тартып келеді?

№2. Машинаның жүгімен қоса есептегендегі массасы 7 т, оның қозғалтқышы 35 кН тарту күшін өндіре алады. Машинаның жетекші доңғалақтары мен жолдың арасындағы үйкеліс коэффициентін табыңдар.

μ=0,5

Үйге №3. Массасы 70 кг шкафты орнынан жылжыту үшiн қандай күш жұмсау керек? Үйкелiс коэффициентi μ=0,3.

F=210 Н

Үйге №4. Массасы 50 кг дене 200 Н күштің әрекетінен жазық бетте бірқалыпты қозғалып келеді. Үйкеліс коэффициенті неге тең?

μ=0,4

Тақтамен жұмыс

Кітаппен жұмыс

Жаңа сабақты қорытындылау: (жеке жұмыс)

1. Google - Quizlet Live

2. Кодты теріңіз ххх-ххх

3. Есіміңізді жазыңыз

4. Топтасыңыз

5. Ойынды бастаңыз

Қ.Б: Әр оқушы ойын арқылы сабақты қорытындылайды.

Интернет желісі

Қызығушылықты ояту

• Мұз қатқан жолмен автомашинаны жүргізу неліктен қауіпті?

Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда, тайғанақ жолда жүру оңайырақ?

Қ.Б: Дұрыс жауаптарын салыстырады.

Слайд

Сабақтың соңы

Үйге тапсырма:

1. «Үйкеліс күші. Үйкеліс әрекетін техникада ескеру» оқу.

2. «Үйкелістің пайдасы мен зияны» ізденіс.

3. №3, №4 есепті шығару.